IS UITBREIDING
TUINBOUW
VERANTWOORD
ZATERDAG 13 MEI 1961
VAN Du
No. 2580 Frankering bij abonnement- Terneuzen
49e Jaargang
Ir. J. J. VAN HENNIK
Zeeuws
lAHÖBOUWBlAÖ
De kleinfruitteelt is over het algemeen riskant, zowel wat betreft de teelt
als de afzet. Naar verhouding is Zeeland hiervoor toch nog steeds een van de
gunstige gebieden en zijn deze teelten voor de vele kleine ondernemers, o.a.
in Kapelle en omgeving, een welkome bron van inkomsten geweest.
Een gevaar is echter steeds de mogelijkheid van invoer van kleinfruit-
produkten voor verwerking uit andere landen, in het bijzonder uit Oost-
Europa.
Tenslotte is er ook nog de mogelijkheid van de teelt van bloembollen, o.a.
van gladiolen, die vooral voor het kleine bedrijf in aanmerking komt.
Uit het bovenstaande zonden we kunnen concluderen, dat er voor een
aantal produkten, mits van uitstekende kwaliteit, mogelijkheden zijn
en dat in onze provincie de omstandigheden voor een concurrerende
teelt gunstig geacht kunnen worden. Het spreekt vanzelf dat dit geldt
voor die bedrijven, die over voor de tuinbonw geschikte gronden en vol
doende arbeidskrachten beschikken.
WC KEERZIJDE
(JET vraagstuk van de omschakeling tot tuinbouwteelten heeft ook een
keerzijde. De teelt van tuinbouwgewassen, in het bijzonder fruit, maar
ook groente- en bloembollengewassen, stelt hoge eisen aan de verzorging.
Zonder een behoorlijke kennis van zaken en vakmanschap kunnen deze teelten
niet worden aanbevolen. Het zou spoedig leiden tot mislukkingen bij de teelt
en teleurstellingen bij de afzet.
Een behoorlijke opleiding, zowel praktisch als theoretisch, dit laatste o.a.
op lagere tuinbouwschool en vakschool, is noodzakelijk. Trouwens, zonder
een behoorlijke theoretische en praktische opleiding zijn de meeste tuinbouw
teelten niet toegestaan. Elke ondernemer die tuinbouwgewassen verbouwt
ten behoeve van de verkoop, moet in het bezit zijn van een erkenning, die
slechts wordt uitgereikt na genoemde theoretische en praktische opleiding.
Bovendien moet de ondernemer voor de meeste fruit- en groentegewassen
in het bezit zijn van een tuinbouwteeltvergunning voor de oppervlakte, die
hij wenst te betelen. Deze erkenningen en teeltvergunningen betekenen een
rem bij de omschakeling van landbouw naar tuinbouw, vooral in die delen
van het land, waar géén belangrijke centra aanwezig zijn. o.a. Zeeland en
West Noord-Brabant wat betreft de groenteteelt. Hoewel bepaalde eisen
(Zie verder pagina 379)
ER zijn in onze provincie nogal wat landbouwers,
die overwegen met een of andere vorm van
tuinbouw te beginnen. Hiervóór zijn verschillende
oorzaken aan te wijzen.
In de eerste plaats is de algemene gang van
zaken in de landbouw hieraan niet vreemd. Door
het inplanten van fruit of de teelt van groenten,
klein fruit of bloembollen hoopt men de rentabili
teit van het bedrijf te kunnen verhogen. Ook wor
den de afzetkansen voor tuinbouwprodukten in
het algemeen gunstiger gezien dan die van land-
bouwprodukten.
Voor vele kleinere grondgebruikers ziet men
tuinbouwgewassen als uitkomst, omdat de bedrij
ven thans te klein zijn. Tuinbouwgewassen vragen
meer werk en dit betekent intensiveren, met kan
sen op een redelijk inkomen bij een kleine bedrijfs-
oppervlakte.
Er is natuurlijk het vraagstuk van de schaarste
aan arbeidskrachten. Voor het kleinere gezinsbe
drijf speelt dit niet zo'n rol en bovendien biedt de
mechanisatie ook in de tuinbouw grote mogelijk
heden.
Voor een ieder, die tot' nu toe steeds een land
bouwbedrijf heeft geëxploiteerd, kunnen boven
staande overwegingen en plannen van grote en
verstrekkende betekenis zijn. Het betekent een
omschakeling, of althans een begin hiervan, zowel
voor de teelt als de afzet.
Het lijkt mij daarom goed, enige beschouwingen
aan dit vraagstuk te wijden, die wellicht enig in
zicht geven over de mogelijkheden van de tuinbouw
in de provincie Zeeland.
AFZETMOGELIJKHEDEN
HETT overheersende facet hierbij zijn wel de afzetmogelijkheden voor tuin
bouwprodukten in de naaste toekomst. Met enige zekerheid kan over
de te verwachten prijzen voor tuinbouwprodukten natuurlijk niets worden
voorspeld. Praktisch de gehele tuinbouwsector is overgeleverd aan een vrije
prijsvorming, aan het spel van vraag en aanbod, dus zonder prijsgaranties
en dergelijke. Al naar de teeltomstandigheden, vooral het weer, kan het
aanbod sterk variëren en hiermede ook de prijzen. Door een stelsel van
minimumprijzen op de veilingen kunnen sterke prijsdalingen voor goed
gekeurde groente- en fruitprodukten enigermate worden opgevangen, hoewel
de uit de hiervoor ingestelde fondsen nimmer uitkeringen tot de kostprijs
worden vergoed.
Wat de afzet in het algemeen betreft, heeft de ervaring geleerd dat er
voor een aantal tuinbouwprodukten, mits in zeer goede kwaliteit voortge
bracht, steeds een redelijke afzet mogelijk is geweest. Het betreft hier vooral
produkten van zeer goede kwaliteit, dan wel produkten, die worden aange
boden in een periode, dat er een betrekkelijke schaarste van is.
Bij het grote aanbod van tuinbouwprodukten komt slechts het beste in
aanmerking voor afzet, in het bijzonder voor export. De smaak van het tegen
woordige koopkrachtige publiek richt zich vooral naar fijnere produkten
en hiermede heeft de producent rekening te houden.
Zo is er in de laatste jaren, niettegenstaande een groot aanbod van fruit
in de wereld, nog steeds een behoorlijke afzet voor appels en peren van
uitstekende kwaliteit. De ervaring heeft geleerd, dat het in Zeeland mogelijk
is goed fruit te produceren. Het moderne Zeeuwse fruitteeltbeörijf staat
sterk met rassen zoals Cox's Orange Pippin en Golden Delicious, Doyenné du
Cornice en Beurré Hardy. Bovendien kunnen we hier profiteren van de regel
matige oogsten, die in de meeste andere fruitgebieden niet bereikt worden.
Het feit, dat we in jaren van gehele of gedeeltelijke misoogsten elders, hier
nog redelijke oogsten hebben, betekent een extra voordeel.
In de groentesector zien we een ontwikkeling in de richting van fijnere
produkten, we zouden kunnen zeggen „zondagsgroenten". Voor een aantal
gewassen zijn de omstandigheden in Zeeland zonder meer gunstig. Wij denken
hierbij aan de teelt van winterbloemkool, witlof en spruiten. Voor enige van
deze produkten begint Zeeland een naam te krijgen, wat de kopers naar de
Zeeuwse veilingen lokt. Ook voor de teelt van vroege aardappelen lenen de
bedrijven in Zeeland zich uitstekend.