w
Het omenten van vruchtbomen
aardbeien-, frambozen- en bramentelers
219
TUINBOUW
WENKEN VOOR
ZATERDAG 18 MAART 1961
/ANNEER we deze v/eek uw aandacht vragen voor het omenten van vruchtbomen dan willen
we voorop stellen dat we persoonlijk daar niet enthousiast over zijn. Wellicht komt dat om
dat we er al teveel teleurstellende ervaringen mee hebben opgedaan of teveel verhalen hebben ge
hoord van telers die het hadden gedaan en later tot de conclusie moesten komen dat ze verkeerd
hadden gehandeld.
Wanneer we er toch over schrijven dan doen we dat omdat de tijd hiervoor thans is aange
broken. In de eerste plaats willen we een waarschuwend geluid laten horen door er op te wijzen dat
in veel gevallen het omenten van vruchtbomen geld verspillen is. We mogen echter ook niet ver
zwijgen dat er onder bepaalde omstandigheden wel aanleiding toe kan bestaan om vruchtbomen om
te enten. In het bijzonder denken we dan aan de kweker die jonge bomen heeft van een ras dat niet
meer gevraagd is. Dan kan omenting, mits serieus uitgevoerd, wel goede resultaten geven.
DE PALEN we ons nu eerst
tot de kant van de zaak
waarin het gaat om de vraag of
we zullen omenten of niet.
We moeten dan voorop stel
len dat we hier heel wat voor
beelden zouden kunnen noe
men van fruitkwekers in de
oudere centra die zulke prach
tige bomen hadden; maar het
waren er die ouderwetse rassen.
Ze brachten appels of peren
voort welke niet meer gaan in
deze tijd. Om fruitkweker te
kunnen blijven moesten ze dus
veranderen. Moesten ze rassen
hebben als Golden Delicious,
Cox's Orange Pippin, soms ook
wel Jonathan, Winston of
Goudreinette. Men kon het ech
ter niet over het hart krijgen
om die mooie bomen zonder
meer te rooien en opnieuw te
beginnen met moderne rassen.
Vroeger veranderde men het
sortiment met omenten en dat
ging men weer doen. Maar dan
kwamen de teleurstellingen. De
enten deden het wel. De groei
van de bomen was goed, maar
toen er eenmaal vruchten aan
kwamen bleek het dat de Gol
den Delicious gras-groen en
klein bleef; dat van de Gourei-
nette een onogelijk produkt
wordt geoogst en dat de Jona
than zó bleek was. dat ze nau
welijks als 3e grofkwaliteit ge-
.veild. kon worden.
Reeds meer dan eens hebben we gezien dat een teler die had omgeënt na vier of vijf jaar of soms
nog wel later, noodgedwongen tot de conclusie moest komen dafc het niet ging. Zijn prachtige bomen,
die onderfcusen weer al groot waren, moesten worden gerooid en hij kon opnieuw beginnen. Een aan
tal kostbare jaren waren verknoeid.
Denk niet dat dit een op zichzelf staand geval is. Het komt meer voor dan u denkt.
Bij jonge bomen kan omenten beslist wel goede resultaten geven.
TOEN we dezer dagen in het Zeeuwse klein-
1 fruitcentrum Kapelle-Biezelinge kwamen en
daar een bezoek brachten aan verschillende be
drijven, viel het ons op dat er nog zo bijzonder
veel werk gedaan moet worden aan de aardbeien,
frambozen en bramen, de gewassen welke in het
voorjaar veel arbeidsuren vragen.
Bij de aardbeien beperkt dat werk zich wel
grotendeels tot het onkruidvrij maken van het
gewas: We zagen echter dat er heel wat telers
zijn die er nog niet aan toe gekomen zijn. We
zouden hun het dringend advies willen geven om
te trachten dat onkruid zo gauw mogelijk te ver
wijderen en een goede grondbewerking toe te
passen want de aardbeien gaan reeds werken"
en het onkruid blijft niet achter en vooral dat
laatste woekert dikwijls zeer sterk voort en dat
gaat ten koste van de plant die straks de vruch
ten moet geven waarvan wij veel geld hopen te
maken op de veiling.
Het stro waarmede de bramen waren afgedekt
Is een prachtige grondbedekking tussen de rijen.
DEHALVE de grondbewerking vraagt ook de
D ziektebestrijding bij de aarbeien de aan
dacht. Vooral de luizen moeten goed in het oog
worden gehouden en als we hun aanwezigheid
bespeuren mag er niet geaarzeld worden om ze te
vernietigen met één van de vele middelen welke
onze bestrijdingsmiddelenhandelaar hiervoor be
schikbaar heeft.
Bij de frambozen wordt het nu wel hard tijd
dat we de stengels gaan aanbinden. De voor de
tijd van het jaar bijzonder hoge temperaturen
had niemand kunnen voorzien maar ze zijn er en
het resultaat is reeds duidelijk zichtbaar bij de
snel ontwikkelende planten, ook de frambozen-
planten doen daaraan mee.
UET is daarom ook een gewas dat op korte
termijn onderhanden genomen moet wor
den. Het aanbinden moet met zorg gebeuren want
als we hierbij niet zorgvuldig te werk gaan zal
teleurstelling bij de oogst niet uitblijven. Wan
neer we goed kunnen zien of alle stengels uit
lopen kunnen de overgeblevene worden wegge
knipt. Over het algemeen binden we ongeveer 6
stengels aan per strekkende meter. Na het aan
binden toppen we de stengels in op 5 cm boven
de draad.
In dit praatje over werkzaamheden in deklein-
fruitsector mogen we zeker ook de bramen niet
vergeten. U kunt het geloven of niet maar tijdens
een dag waarop de temperatuur dicht bij 20° C
was, zagen we nog een perceel bramen dat onder
winterdek lag. We hopen er het beste van voor
deze teler, maar we vrezen het ergste.
TGDRA de kans op strenge vorst voorbij is
moet de strobedekking worden verwijderd.
We hebben overigens het idee dat heel wat bra
menkwekers er wat te lang mee hebben gewacht.
Het stro dat we als vorstbescherming hebben
gebruikt, kan nu prachtig dienst doen als grond-
bedekking tussen de rijen.
Met het aanbinden van de bramen kan een
begin worden gemaakt. Dat is geen gemakkelijk
werk en het vraagt oordeelkundig en nauwgezet-
IHE zouden er dan ook de nadruk op willen
leggen dat, wanneer u over moet gaan tot
modernisering van uw bedrijf, wanneer u tot de
conclusie komt dat u teveel verouderde rassen
hebt en te weinig z.g. .moderne rassen", u het
eigenlijk steeds dient te zoeken in de richting van
rooien wat versleten is en dan opnieuw inplanten.
Dan zult u de beste resultaten bereiken.
Het kan ook gebeuren dat er wel reden is om
te gaan omenten. We noemden reeds het feit. we
beschikken over jonge bomen op een geschikte
onderstam. Wanneer we hiertoe overgaan is het
belangrijk dat we de uiterste zorg besteden aan
dat omenten. De techniek op zichzelf behoeven
we hier niet te gaan omschrijven want elke fruit
kweker die zijn vak verstaat zal dat weten en
kent men de ent-techniek niet, dan is het beter
hiervoor een deskundige aan te trekken. Als het
enten niet zorgvuldig volgens de regels van de
kunst gebeurt dan wordt het een mislukking.
Zoals gezegd zijn we thans in de periode dat
het enten kan plaats vinden. O.m. is van groot
belang dat we de wonden goed afdekken met ent-
was. Verder zien we dikwijls dat er vanuit de on
derstam van een omgeënte boom veel waterloten
opkomen. Deze moeten regelmatig worden ver
wijderd om de ent de volle kans te geven om zich
te ontwikkelen.
Dat u rekening moet houden met de onder
stam is vanzelfsprekend. Een evenwicht tus
sen de groei van de ent en van de onderstam is
van groot belang. Voorts willen we er op wijzen
dat het goed is de om te enten boom niet al te
kaal te zetten. Het kan namelijk gemakkelijk
voorkomen dat er schade door zonnebrand ont
staat wanneer er geen blad meer aan de boom is
overgebleven. Daarom laten we ook enkele zui
gers aan de onderstam staan.
Wanneer we gaan omenten beperken we ons
wel tot appel en peer. Pruimen kunnen ook wel
worden omgeënt, maar dat geeft meestal teleur
stelling omdat er bijna altijd loodglans komt bij
de behandelde bomen.
Tenslotte herhalen we nog een keer: wanneer
u ook maar enigszins twijfelt aan het succes
van het omenten van uw bomen van verouder
de rassen, begin er dan niet aan. Komt u tot de
overtuiging dat onder uw omstandigheden het
verantwoord is om te enten, doe het dan serieus
en uiterst zorgvuldig, bedenkend dat u alleen
dan een redelijke kans op slagen hebt. Besteed
vooral ook aandacht aan de onderstam en de te
verwachten groei van het ras dat u er op zet.
Bedenk tenslotte dat voor vernieuwing van uw
boomgaard, rooien en inplanten meestal de
beste weg is. Het is duurder maar liet geeft
dikwijls meer bevrediging dan omenten.
Een goede verdeling van de aan te binden stengels
is bij de bramen erg belangrijk.
heid werken. Vooral een goede verdeling van de
aan te binden stengels is belangrijk. Wanneer we
in de rij hebben geplant op 2 meter kunnen we
toe met ongeveer 6 stengels per plant. Hierbij
moeten we er wel op letten dat we voor een goe
de ruimteverdeling zorgen want als de stengels
te dicht op elkaar zitten geeft dat enkel maar
moeilijkheden bij de pluk en de grootte van do
oogst zal er nadelig door worden beïnvloed.
IN normale jaren kunnen we gedurende de ge-
hele maand maart bramen aanbinden. Wan
neer de weersomstandigheden zijn en blijven als
op het moment dat we dit schrijven dan zal het
vroeger moeten gebeuren om niet teveel schade
toe te brengen aan de uitlopende scheuten. Het
is echter nog maar begin maart en wat het weer
betreft kan er nog veel gebeuren. De ervaring
heeft ons dat geleerd. Overigens hoopt de klein-
fruitkweker van harte dat het weer zal omdraaien
want het vroege uitlopen van zijn gewassen is iets
wat hij beslist niet graag ziet. Het geeft in de
eerste plaats risico's maar het bezorgt hem ook
plotseling een geweldige hoeveelheid werk.
Daarom is het thans zo bijzonder druk op de
honderden Zeeuwse kleinfruitbedrijven.
