Groen voederdrogerij in Zeeuws-Vlaanderen
Luzerne op het Akkerbouwbedrijf
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
JN Zeeuws-Vlaanderen is geen groenvoederdrogerij. Bij de huidige bedrijfsvoering
op de akkerbouwbedrijven in het algemeen en voor Zeeuws-Vlaanderen in het
bijzonder gaat door de hoge mechanisatiegraad en achteruitgang in de arbeidsbezetting
struktuur en bodemvruchtbaarheid steeds meer achteruit. Een belangrijk 'middel om
hieraan het hoofd te bieden is de verbouw van lucerne. De traditionele teelt van
luzerne drie sneden hooien per jaar past niet meer in de huidige bedrijfsvoering.
Dit zou wel mogelijk zijn indien een groenvoederdrogerij ter beschikking stond waar
van het personeel het maaien en transport naar de drogerij zou verzorgen.
PEN en ander is onderwerp van bespreking geweest in een vergadering eind mei 1960 van kring-
voorzitters en secretarissen van de standsorganisaties in Zeeuws-Vlaanderen. Besloten werd
een commissie in te stellen die over de mogelijkhèid om tot een stichting van een groenvoederdro
gerij te komen, zou rapporteren. Deze commissie onder de voortvarende leiding van de heer J. W.
Scheele te Boschkapelle heeft december 1960 rapport uitgebracht.
Wij ontlenen aan dit rapport enkele van de belangrijkste punten.
PEN groenvoederdrogerij die van begin mei tot eind oktober werkt is alleen rendabel te ex-
ploiteren als de grondstofvoorziening verzekerd is (luzerne, met als aanvulling stoppelkla
vers en eventueel enig gras). Een goed verantwoorde uitgangbasis is een gegarandeerd areaal van 150
ha luzerne.
De leden van een coöperatieve groenvoederdrogerij moeten dus aandelen nemen. Het is het beste
om 1 aandeel te baseren op 1 2 ha luzerne. Het stichten van een coöperatieve groenvoederdrogerij
kost geld. Met medewerking van de Boerenleenbank en het Borgstellingsfonds voor de Landbouw
is dit te realiseren door het plaatsen van aandelen van 1.000,waarop 100,gestort wordt. Eén
aandeel geeft dus leveringsrecht en -plicht van 2 ha.
Voor de stichting van een coöperatieve groenvoederdrogerij zouden gebaseerd op 150 ha luzerne
300 aandelen geplaatst moeten worden. Wanneer uit de praktijk 'n grotere belangstelling mocht
blijken, dan is dit geen bezwaar, omdat de capaciteit van de groenvoederdrogerij hierbij kan wor
den aangepast.
Gesteld wordt dat het dringend nodig is te ko
men tot de stichting van een coöperatieve groen
voederdrogerij in Zeeuws-Vlaanderen. In alle Ne
derlandse akkerbouwgebieden op zeeklei zijn
groenvoederdrogerijen aanwezig behalve in
Zeeuws-Vlaanderen. Dit is een gemis voor dit
gewest.
Op verzoek van de standsorganisaties zal de
commissie zich beijveren op dit terrein stappen
te ondernemen om te komen toe concrete plannen
voor de stichting van een coöperatieve groenvoe
derdrogerij. De boeren ontvangen namens de
standsorganisaties, Commissie Groenvoederdro
gerij Zeeuwsch-Vlaanderen, een schrijven waar
in een en ander in het kort omschreven is en de
standsorganisaties zullen deze belangrijke zaak
op hun a.s. ledenvergaderingen aan de orde stel
len. In dit schrijven is een strookje opgenomen,
waarop belangstellenden zich zonder verplich
ting kunnen opgeven bij hun kring-secretaris. Is
er belangstelling voor nadere mededelingen dan
is 't zeer wenselijk dat voor zover dit nog niet
gedaan is - 't strookje zo spoedig mogelijk wordt
ingezonden.
Indien een ieder op zijn terrein medewerking
verleent om dit gemis voor Zeeuws-Vlaanderen
op te heffen wordt hierdoor het stichten van een
coöperatieve groenvoederdrogerij bevorderd. Te
vens verwijzen wij naar bijgaand artikel, waar
enige belangrijke punten van de luzerne in de
bedrijfsvoering worden besproken.
I ANSLL'ITES'D op het artikel „Groen voeder -
drogerij in Zeeuwsch-Vlaanderen" volgen hier
«enkele teeltteehnisohe en bedrijfseeonomische pun
ten van «ie iuzerneteelt. Algemeen is men ervan
overtuigd «lat de akkerbouwer te weinig teeltkeuze
van rendabele gewassen heeft, waardoor men dik
wijls genoo«lzaakt is zijn toevlucht te nemen tot
meer speculatieve gewassen (o.a. contractteelt) of
het verhuren van land. Tevens moet opgemerkt
worden dat bij de toenemende arbeidsschaarste en
mede de daaruit voortvloeiende steeds verder
gaande algemene mechanisatie, de praktijk tot het
besef komt dat het uithoudingsvermogen van de
grond (vruchtbaarheid en structuur) over lan
gere tijd bezien steeds verder afbrokkelt.
De teelt van luzerne is een belangrijk middel, ter
verruiming van de gewassenkeuze. bij het streven
naar een betere structuur van de grond en als
tegemoetkoming van het arbeidstekort. Voorwaar
de hierbij is dat over een groenvoederdrogerij be
schikt kan worden.
LUZERNE EEN G R ON DVEIt BE TER A AR
EERSTE KLAS
I UZERNE heeft een diep en krachtig ontw
keld wortelstelsel, zodat de lucht- en water
huishouding worden verbeterd. Dit gewas geeft
een belangrijke aanwinst aan organische stof en
stikstof. Deze afbreekbare organische stof heeft
een zeer gunstige invloed op de grond. Dit geldt
niet alleen voor de bouwvoor maar ook voor de
diepere lagen. Het bouwland krijgt met een bouw
plan waarin luzerne is opgenomen van tijd tot
tijd een goede rustperiode.
LUZERNE IN HET BOUWPLAN
UET is ook een gewas dat uitstekend in de
vruchtwisseling past. Wat de inzaai van
luzerne betreft is vlas een ideale dekvrucht. In
het jaar van uitzaai kan afhankelijk van aanslag
en ontwikkeling een herfstsnede gewonnen wor
den. Het volgende jaar kunnen aan 3 sneden ge
wonnen worden. De hakvruchten in het Zeeuws-
Vlaamse bouwplan nemen 25 a 30 0 b van het
bouwland voor hun rekening. Als eerste gewas
na luzerne passen hakvruchten (bieten of aard
appelen) uitstekend. Op akkerbouwbedrijven met
een vaste perceelsindeling van bijv. 8 of 10 per
celen past luzerne prima om in de vruchtwisse-
ïing 1 perceel luzerne op te nemen. Dit zagen we
op meerdere akkerbouwbedrijven en het is hier
ook wel vermeldenswaard dat de Koninklijke
Maatschap Wilhelminapolder 120 ha luzerne
(10"' van het bouwlandin haar bouwplan heeft
opgenomen.
De laatste jaren is bij de luzerneverbouw naar
voren gekomen, dat deze niet zoveel jaren kan
blijven liggen als vroeger het geval was. Dit is
vooral een gevolg van het heftiger optraden van
de verwelkingsziekte in de luzerne en het hier
door sterk gaan vergrassen van dit gewas. Op
de bezochte akkerbouwbedrijven van leden van
de coöp. groenvoederdrogerijen in het zuidwesten
werd de luzerne verbouwd als „éénjarig" gewas.
Zij vonden deze teelt van „éénjarige"' luzerne
geen bezwaar en wel vooral vanwege het feit dat
men met de luzerne dan sneller het bedrijf rond
komt en zodoende alle percelen vlugger een beurt
krijgen.
LUZERNE EN HET RENDEMENT
VAN DE AKKERBOUWBEDRIJVEN
I UZERNE geeft in een vol oogstjaar drie
E sneden. De totale opbrengst aan gedroogd
luzernemeel mogen we stellen op 11 a 12 ton per
ha. Ons baserende op de ingewonnen informa
ties mogen we de prijs, die de boer van de coöpe
ratieve groenvoederdrogerij ontvangt, stellen op
1012 cent per kg luzernemeel. Dit komt neer op
een bedrag van ƒ1155,en ƒ1260,(gemiddeld
1210,per ha. Hierbij moeten we ook nog in
aanmerking nemen, dat in het jaar van uitzaai
onder dekvrucht (vlas) nog een herfstsnede van
de luzerne gewonnen kan worden. Deze herfst
snede waarderen we op 200,per ha. Bij „één
jarige" luzerne komt de opbrengst per ha op
ƒ1410— (ƒ200,— ƒ1210,—).
Bij de beschouwing van de invloed van de
luzerne op het rendement van de bedrijven stel
len we luzerne tegenover zomergerst en het ver
huren van land.
DE bruto-geldopbrengst per ha stellen we bü
zomergerst (korrel stro) op ƒ1380,Bij
het verhuren van land gaan we uit van een netto
bedrag van 425,per gemetdit komt neer op
956,per ha. De kosten van zaaizaad, bemes
ting en oogsten (loonwerk) van zomergerst be
lopen een bedrag van gemiddeld ƒ320,De kos
ten bij luzerne voor zaaizaad en bemesting be
dragen 250,per ha. Afgaande op deze ge
gevens kunnen we de volgende tabel weergeven.
In guldens per ha
Bruto-geld- Toegerekende saldo
opbrengst (A) kosten (B) (verschil
A en B)
Luzerne 1410 250 1160
Zomergerst 1380 320 1060
Verhuren
van land 956 - 956
DE WAARSCHUWINGSDIENST
VOOR VERGELINGSZIEKTE
IN 1959 EN 1960
In Landbouwvoorlichting van januari 1961 publi
ceren ir. M. Heuver en drs. J. A. Hjjner gegevens
over de resultaten van de waarschuwingsdienst
voor de vergeüngsziekte in de twee afgelopen
jaren. Het vaststellen van het tijdstip waarop de
bespuiting moet plaats hebben is van het grootste
belang. Het te vroeg of te laat spuiten heeft geen
zin evenmin als het bietengewas als een soort cul
tuurmaatregel onder de systemische middelen te
zetten. De rentabiliteit gaat verloren en de kans
op opbouw van resistente luizenpopulaties wordt
vergroot. Dit gev aar is zeker niet denkbeeldig. In
Amerika komen als gevolg van veelvuldige be
spuitingen met systemische middelen reeds resis
tente bladluispopulaties voor.
.Schrijvers komen tot de conclusie dat alhoewel
de waarschuwingsdienst voor de vergeüngsziekte
veel tijd vergt, dit systeem, gezien de ervaringen
van de laatste jaren, voor de bestrijding van de
vergeüngsziekte zeer waardevol is. In 1959 kon
«Ioor tijdige waarschuwingen ernstige schade voor
komen worden. In 1960 kwamen in het algemeen
weinig bladluizen in Meten voor. Door het achter
wege laten van bespuitingen werd een aanzienlijke
kostenbesparing i»ereikt.
In enkele gevallen werd los van het waarschu
wingssysteem gespoten. De kans dat dan bespui
tingen onnodig of op het verkeerde tijdstip worden
uitgevoerd is groot.
Gezien de goede resultaten in 1959'60 bereikt,
verdient het voor de bietentelers aanbeveling, de
bestrijding geheel te baseren op het waarschu
wingssysteem voor de vergeüngsziekte.
ITIT deze gegevens kan de invloed op het rende*
ment van de bedrijven worden afgeleid. Hier
uit blijkt dat luzerne best mee kan komen. Hierbij
moet wel opgemerkt vvjorden dat met de diverse
aspecten van de Iuzerneteelt in dit overzicht geen
rekening is gehouden. Het volgende willen we als
slot hier weergegeven.
De nadelige invloed van de mechanisatie op de
structuur en vruchtbaarheid van de grond wordt
tegengegaan. En dit niet alleen, het l>odemkapitaal
kan hierdoor op peil gebracht worden en verder
onderhouden worden. In een bouwplan met luzerne
zijn de arbeidsproblemen (voorwaarde dat over
een groenvoederdrogerij beschikt kan worden)
minder dan in een bouwplan zonder luzerne.
Ir. J. A. H. HAENE'N.
