HYBRIDEN BIJ SUIKERBIETEN
De verplichte
HENGSTENKEURINGEN
Df
NIEUWE METHODEN BIJ DE
HOOIWINNING
Verordening bestrijding
Vergelingsziekte
DEN BOSCH
104
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
door A. J. TH. HENDRIKSEN,
Direkteur van het Kweekbedrijf te Rilland van Kon. Kweekbedrijf en Zaadhandel
D. J. van der Have N.V., Kapelle-Biezelinge.
BIJ het zien van het woord hybridezaad zal vrijwel iedereen, die iets met zaad te maken heeft, onmid
dellijk denken aan mais. Deze associatie is zeer terecht, daar het succes behaald bij mais van de
'invoering van hybridezaad ter vervanging van het daarvoor gebruikte open-bestoven zaad, niet alleen
het eerste grote succes van deze nieuwe veredelingstechniek geweest is, maar tevens ook een uitermate
eclatant succes.
3 Deskundigen zijn het er volledig-over eens dat de invoering van de hybridetechniek in de Verenigde
Staten Jij mais een opbrengstverhoging tengevolge heeft, die minstens 30 bedraagt. Vanzelfsprekend
heeft dit enorme succes in de mais tengevolge gehad dat de plantenveredelaars ook bij andere gewassen
gespeurd hebben naar de mogelijkheid van het invoeren van de hybridetechniek bij de veredeling van
deze andere gewassen.
DE maisplant leent zich door zijn bouw, en wel door het feit dat de mannelijke en vrouwelijke bloei-
wijze gescheiden zijn, zeer goed tot het toepassen van de hybride techniek. Bij de meeste eultuurge-
wassen echter zijn de bloeivvijzen tweeslachtig en daardoor wordt het verwijderen van de mannelijke
bloeiwijze een heel ingewikkelde operatie. Hierdoor is er nogal wat tijd verlopen tussen de invoering
van de hybridetechniek bij mais en deze invoering bij andere gewassen.
Indien "namelijk de mannelijke bloeiwijze bij tweeslachtige planten met de hand verwijderd moet
worden, wordt dit een uitermate arbeidsintensief karwei, wat automatisch tengevolge heeft dat de
zaadprijs zeer hoog wordt. Daarom is deze wijze van toepassing beperkt tot enkele tuinbouwgewassen,
en wel speciaal tot die gewassen waar de benodigde zaadkwantiteit uitermate laag is, zodat de zaadprijs
per kilo een zeer geringe invloed heeft op de totale produktiekosten.
BIJ landbouwgewassen valt er niet aan te denken om deze castratie met de hand toe te gaan passen
voor de produktie van de grote kwanta zaad, die bij landbouwgewassen noodzakelijk zijn. De enig
mogelijke uitweg, die overbleef, was het zoeken in de gewassen naar planten die van nature manne
lijk steriel waren. Het eerste succes in deze richting is behaald bij uien en dit heeft tengevolge gehad,
dat thans ook bij uien het gebruik van hybridezaad ook weer het eerst in de U. S. A, een grote vlucht
genomen heeft.
Hierbij bleek de invoering van de hybridetechniek zeer grote vooruitgang ten gevolge te hebben, Ook
bij suikerbieten is in deze richting gewerkt en in het Koninklijk Kweekbedrijf van D. J. van der Have
N.V. hebben wij getracht om deze hybridetechniek te combineren met de gunstige resultaten die be
haald zijn met de polyploide.
Bij de polyploiderassen, die een tiental jaren geleden op praktijkschaal ingevoerd werden, bleek
dat speciaal de triploiden die in deze rassen voorkwamen een hogere opbrengstcapaciteit bezaten dan
de diploiden en tetraploiden. De triploideplanten zelf zijn echter steriel en kunnen dus geen zaad meer
leveren. De enige mogelijkheid voor de productie van triploidzaad is het ieder jaar voor de originele
zaadproduktie overnieuw kruisen van. hetzij een diplöide mannelijk steriele familie met stuifmeel
van tetraploide planten, óf de kruising van tetraploide mannelijke steriele families met stuifmeel van
diploide planten.
BIJ de produktie van TRIRAVEzaad wordt uitgegaan van een diploide mannelijk steriele familie
en de bestuiving vindt plaats met behulp van een rijen tetraploide bestuiver-planten, welke nèi
de bloei, doch vóór de oogst van het zaad van de mannelijke steriele planten uit het zaadproduktie-
veld worden verwijderd. Bij de veredelingsarbeid voor de opbouw hebben vooral de eisen, die de
mechanisatie in de toekomst aan de te gebruiken suikerbietenrassen gaat stellen, een doorslaggeven
de rol gespeeld bij het opstellen van de selectiecriteria.
Trirave kan thans geleverd worden met een percentage éénkiemige zaden van 80%, hetgeen van
zeer groot belang is bij de voor jaarsmechanisatie. Ook bij de selectie op verschillende gewaseigenschappen
is speciaal aandacht geschonken aan de eisen, die de mechanisering aan een bietenras stelt. Snelle
grondbedekking, .grote schieterresistentie, uniforme kophoogte .en uniforme bietgrootte, waren in dit op:
zicht belangrijke selectiecriteria. Vanzelfsprekend is stèeds gelet op e,eh suikeropbrehgstvêrlioging.
)E met Trirave in de afgelopen jaren bereikte resultaten hebben ons de overtuiging gegeven, dat
ook bij suikèrbieten de invoering van de hybrideteohniek in de veredeling een belangrijke stap
vooruit betekent. Op onze proefvelden zijn thans honderden hybriden, zowel di-, 'tri- als tetraploiden,
in onderzoek en de tot nu toe verkregen resultaten van enkele hiervan zijn zeer hoopgevend.
Een andere triploide hybride kunnen wij in dit verband nog vermelden en wel een genetisch één-
kiemig ras, genaamd MONORAVE. In dit ras hebben wij genetische éénkiemigheid' thans gecombi
neerd met voldoende schieterresistentie en een redelijke suikeropbrengst per ha. De loofontwikkeling
van dit ras is nog beduidend sneller dan die van TRIRAVE en wij hopen suikeropbrengst en biet-
vorm beiden in de naaste toekomst nog wat te kunnen verbeteren.
MET de afsluiting van de 2de keuringsweek te Roermond, zyn de verplichte hengstenkeuringen al
weer voor een goed deel gevorderd. Voor de Zeeuwse fokkers die deze keuringen nauwlettend
plegen te volgen, is dan weer het moment aangebroken, om de hen nog restende kansen aan een nadere be
schouwing te onderwerpen. Een bezigheid, die ongetwijfeld bij velen gevoelens van hoop of twjjfel doen
opwellen. Niet dat dit de jury in hoge mate kan of mag beroeren, want voor haar tellen slechts begrip
pen als kwaliteit, afstamming, fokwaarde, vruchtbaarheid en wat al niet meer. Het waren deze factoren,
die in de afgelopen weken de schaal deed schommelen, nu eens naar de goede, dan weer naar de kwade zijde.
Achterlatend een spoor van succes of tegenslag, maar tevens haarscherp registrerend de vermoedelijke om
vang van onze toekomstige hengst en stapel. En deze zal ongetwijfeld wat kleiner zijn dan het vorige jaar.
Dit, mede als gevolg van een wat geringer aantal dekkingen in het afgelopen jaar. Dit laatste is trouwens
een vraagstuk, dat door de merriehouders nog wel eens nader bezien mag worden bij de aanvang van
het nieuwe dekseizoen. De gemiddelde leeftijd van onze paardenstapel ligt vrij hoog en vraagt op vele
plaatsen nadrukkelijk om verjonging. Doch dan zal er toch ook intensiever gedekt en gefokt moeten worden.
Dat een goed paard een onmisbare hulpkracht kan zijn heeft het afgelopen jaar bewezen. Er zijn dit jaar
al te veel kostbare zaken ongeoogst gebleven, wat toch in feite in hoge mate onbevredigend is.
Voor de jury, bestaande uit de heren D. J, den Hartog Jager (voorz.), Ant. de SchutterKoenraadt
en A. J. E. Temmerman (arbiter), vyas dus de taak weggelegd de grote lijnen uit de stippelen om te
komen tot een voor 1961 verantwoorde heiigstenstapel. Onder de oudere hengsten zijn er altijd wel een aan
tal zodanig op hun retour, dat afkeuring geen stukken maakt, terwijl er onder de jonge garde gewoonlijk
voldoende kaf is te vinden, dat zonder bezwaar door de zeef kan. En wat er dan over blijft, daar doen we
het maar weer mee. Kwalitatief kan er in sommige gevallen zelfs sprake zijn van een zekere vooruitgang.
1\E Gewestelijke Raad voor Zeeland van
het .Landbouwschap vestigt er de aan
dacht op, dat er, vermoedelijk in de maand
februari, een verordening Bestrijding Ver
gel ingsziekte bij bieten van het Landbouw
schap van kracht wordt, waarbij het verbode»»
is na 1 april bieten of afval van bieten in
voorraad te hebben, voorzover daaraan blad-
vorming voorkomt.
Zoals reeds eerder is medegedeeld, heeft de
Gewestelijke Raad een voorstel tot regeling
van de bestrijding van de vergelingsziekte
bij de Hoofdafdeling Akkerbouw van het
Landbouwschap ingediend, na hiertoe een
verzoek van het bestuur van de Zeeuwse
Landbouw Maatschappij te hebben ontvan
gen.
Teneinde de houders van voederbieten-
kuilen geen onnodige last te bezorgen, is liet
niet voorgeschreven, dat de kuilen voor de
betreffende datum moeten zyn opgeruimd,
maar is het verboden na deze datum bieten
in voorraad te hebben, voor zover daaraan
bladvormïng voorkomt. Dit sluit derhalve
het gebruik van voederbieten ook na ge
noemd tijdstip niet uit.
Vooruitlopende op de datum van goed
keuring der verordening, wordt het nood
zakelijk geacht hiervoor reeds thans de aan
dacht te vragen, opdat, ter voorkoming van
eventuele, moeilijkheden, door de praktijk
tijdig maatregelen kunnen worden genomen.
VEEL publiek in de Bosse Veemarkthallen. Daar
naast in de keuringsbaan een 9-tal jonge heng
sten waarónder twee Zeeuwen, welke laatste het
evenwel niet tot goedkeuring brachten. Dit succes
was trouwens riechts voor twee weggelegd, n.l. Ju
lius van Vernhout 209898, d. Bento van Passluis K,
2450, van Kind, Joh. Kuppers Hzn. te St. Oedenrode.
Goed soort, massief en zwaar gebouwd, vóór voldoen
de breed, gespierde schenkel, voldoende voet en wat
eenvoudige bewegingen. Fifils 208428, d. Fifila du
Ch&teau K. 2444, van J. Maria Gzn. e.a. te Heiningen,
Aardig type met voldoende lange schouder en nave
nante ribdiepte, sterke bovenlijn, uitnemend gespierd
'achterbeen waarvan de stand iets beter kon zijn.
Gangen zijn pi'ima.
In het Keurstamboek werden ingeschreven: Cer
tain van Nieuwenhof K. 2571, d. Certain van de
Kolk K. 2451, van W. M. Bens en Zonen te Mill. Diep,
zwaar ^n best gespierd, voldoende lang kruis, tikje
hals, nagenoeg correct beenwerk en vlotte gangen,
Nico van de Wilhelminahoeve K. 2572, d. Nico van
het Zwartéwater K. 2343, van G. J. Toonen te Maren,
Fraai gelijnd met mooie schouder, goed gespierd, doch
wat eenvoudig gebleven van onder. Vlotte gangen.
(Vervolg van vorige pagina)
Voor temperatuurkontróle is een hooibroeipeil-
ijzer met ter mometer gewenst. Deze kontróte
moet op verschillende plaatsen in de tas plaata
vinden, 's morgens voordat de ventilator aange
zet wordt.
Bij een hoge luchtvochtigheid buiten moet het
ventileren beperkt blijvenKtot het voorkomen vaflt
broei.
Er moet zo lang geventileerd worden tot het
hooi droog is en de temperatuur niet meer
oploopt. De vochtige lucht moet uit de schuur
kunnen ontwijken, dus zoveel mogelijk deuren en
ramen openzetten.
KOSTEN VAN VENTILEREN VAN HOOI
Investering
Ventilator met toebehoren
20 m kabel
3 m houten kanaal
Afsluiter
Lattenroöstèrs éi /3,50/m
Termometer
Onvoorzien
Totaal ƒ1360,—
Jaarlijkse kosten:
Afschrijving 95,—
Rente 37,—
Onderhoud 2 27,—
Stroom - 80,—
Totaal 239,—
Hierbij is de afschrijving van de ventilator ge
steld op 20 jaar, van de rest op 10 jaar. Stroom-
kosten 400 draaiuren.
Bij een tas van 5 bij 5 m en een te bewaren
hoeveelheid hooi- van 15 ton, komen de kosten
op 1.6 cent per kg; bij 20 ton op 1.2 cent per kg.
Wanneer de ventilator tevens gebruikt wordt
voor andere produkten, dan drukken de kosten
van afschrijving en rente ook op deze produkten
en worden de kosten voor het hooi wat lager.
Frits van Zeeduin K. 2573, d. Costaud van Nieuwe-
Linde K, 2533, van Paul A. van Lier te Oud-Gastel..
Heeft het uitstekend gedaan en stond er best ver
zorgd bij. Heeft o.i. gewonnen aan type, is best ge
spierd en grof gebeend. Opvallende knie. Benen en
voeten van voldoende kwaliteit. Gaat goed.
Twee 4-jarigen werden afgekeurd (1 te Rotter
dam), 4 ouderen ondergingen hetzelfde lot en een
tweetal was reeds door de betrokken eigenaren zelf
geëlimineerd. Costaud van Soesterhof K. 2498, van
Kind. H. van Bommel uit Stiphout, en Max van de
Zuidrand K. 2497, van G. J. Toonen uit Maren, be
haalden vanwege hun uitstekende fokprestaties een
goedkeuringsperiode van 4 jaren.
In een verslag van de Centrale Hengstenkeuriflg
in Den Bosch op 2 febi'uari a.s., komen we nog nader
op het Brabantse hengstenbestand terug.
„(Wordt vervolgd.)] P. J. LAKO.
850,—
60.—
f 180.—
- 80,—
/100.—
70,—
20,—
