DE ORGANISATIE
van de aardappeloogst
De machines voor rooien, transport en opslag
102
zeeuws landbouwblad
1\E verbouwer van aardappelen gaat meer
en meer over op machines waarbij de
aardappelen los worden gestort op zelflos
sende wagens. Tweerijige machines hebben
in deze ontwikkeling slechts een beperkte
plaats.
Loofplukelementen zullen, mogelijk pas in
verdere toekomst, zeker op de rooimachines
een plaats krijgen.
De allerzwaarste gronden zullen andere ge
wassen krijgen.
Aan de door de heer M. D. Kalverkamp tijdens de Oogst- en Opslag-dag gehouden inleiding ontlenen
de rooimachines.
VERVOLGENS behandelde spreker de verschil-
lende soorten tot nu gebruikte rooimachines
■met de voor. en nadelen van de verschillende
machines.
De voorraadrooiers vragen voor het verzamelen
van de verspreid op het veld staande zakken met
4 man per 10 ton nog 4.3 manuren.
Van de verschillende soorten verzamelrooiers
kunnen genoemd worden:
Gewone Verzamel rooier met leesketting; de aard
appels in zakken komen in rijen op het veld te
staan.
Verzamel rooier met volgwagent.je, waardoor de
zakken op het eind van de akker komen te staan
of daar op een wagen worden overgeladen.
Verzamelrooier met een verlengde tweede ket
ting, waardoor het door middel van een opzakin-
richting mogelijk is de gevulde zakken direkt op
de meegetrokken wagen te plaatsen. Losse storting
direkt op de aangehangen wagen is eveneens
mogelijk.
aardappelrooima< hines met verza
melbak op de machine.
aardappelgrepen in handwerk moet worden ge
werkt.
OMDAT de methode van losrooien alle aandacht
heeft moet daarnaast dan ook aandacht wor
den besteed aan het transportmiddel, de wagen.
Universele zelflossende wagens voor dit doel zijn
er nog niet gemaakt. Verschillende fabrieken en
smeden zijn nog aan het experimenteren en zo
zien we dan ook dat hier en daar speciale wagens
voor dit doel worden gemaakt.
Men kan de oplossing in meerdere richtingen
zoeken. Al enige jaren geleden had men in de
N.O.P. wagens gebruikt met twee neerklapbare
planken in het midden z.g. onderlossers. De wagen
werd dan op een transporteur gereden, de plan
ken werden d.m.v. een hefboom neergeklapt en
de losse aardappels werden op deze wijze d.m.v.
deze transporteur in de bewaarplaats gebracht.
Het bezwaar van deze methode is dat er onder de
wagen nogal wat aardappels naast de transpor
teur vallen.
Een andere toegepaste methode is dat er spe
ciale wagens werden gebouwd met trechtervor
mige zijschotten. In het midden van deze wagen
is dan een smalle transporteur aangebracht waar
mee de aardappels op de eigenlijke transporteur
werden gedraaid. Dit geeft op sommige grote be
drijven goede resultaten. Maar dit is lang niet op
elk aardappelbedrijf toe te passen omdat deze
wagens moeilijk voor andere doeleinden zijn te ge
bruiken.
DE Fa Miedema heeft in het afgelopen jaar enige
wagens in de praktijk getoetst die dan wel
speciaal als aardappelwagens waren gebouwd,
maar die dan toch ook voor andere doeleinden op
het bedrijf waren te gebruiken. Deze wagens heb
ben een normale lengte en breedte, een laadver
mogen van 2xk a 3 ton en zijn uitgerust met zij
schotten van ongeveer 80 cm hoogte. De los daar
op gestorte aardappelen rollen dus niet zo gemak
kelijk over de zijschotten. Onder op de bodem van
de wagen is een met canvas versterkt plastic zeil
aangebracht wat achter op de wagen op een rol
kan worden opgerold. Dit geschiedt in de schuur
door middel van een opsteekmotor met grote ver-
tragingskast. De resultaten met deze zelflossen
de wagens zijn zeer gunstig, en het ziet er naar
uit dat dit type wagens in de toekomst verder in
gang zal vinden.
opslag.
IN de bewaarplaats zelf is een uitschuifbare
transporteur het meest doelmatig. Bovendien
is het handig als deze transporteur gemakkelijk
draaibaar en verstelbaar is. Er zijn meerdere fa-
blieken die zich speciaal met de vervaardiging van
deze aardappeltransporteurs bezig houden.
De inhoud van deze verzamelbak is voldoende
voor ongeveer 250300 meter rijlengte zodat in
sommige gevallen bij het leegstorten van deze bak
er wagens op beide einden moeten worden gezet.
Ook kan het perceel direct in tweeëngepoot wor
den, waardoor men met de volle wagens minder
heeft te rijden. Dit overstorten kan mechanisch ge
schieden hoogten.
wij het volgende:
Door de steeds krapper en duurder wordende landarbeid wordt de organisatie van de oogstwerk-
zaamheden van steeds groter betekenis. Deze zal er op gericht dienen te zijn dat bij dit werk zo weinig
mogelijk mensen nodig zijn. Hoewel op velerlei gebied zeer goede resultaten met de mechanisatie
zijn bereikt, bij de aardappelrooimachines zijn naar de mening van spreker nog verbeteringen mogelijk.
Hoe langer de weg van de aardappels door de machine hoe groter de kans op beschadiging. De
minste beschadiging zal dus worden verkregen indien kleine compacte machines voor het rooien wor-.
den gebruikt.
Ook door te sterk schudden van de opvoerketting
kan beschadiging worden veroorzaakt. Als er veel
grond en kluiten moeten worden verwerkt moeten
staafroosterkettingen veel schudden. De grond in
de aardappelruggen moet dus zo goed mogelijk
zeefbaar zijn. De methode Ramondt geeft hier
van een oplossing die algemeen bekend is.
Een waarschuwing is echter op zijn plaats om
de trekker, die gebruikt wordt in het aardappel
veld, niet uit te rusten met te brede banden. Zowel
bij verpleging, spuiten, loofklappen en het rooien
mag de trekker niet voorzien zijn van te brede ban
den, omdat dan nog op zijkanten van de ruggen
kluiten kunnen gevormd.
HET LOOF VERWIJDEREN.
DE heer Kalverkamp was van mennig dat de
toekomst er op gericht zal moeten zijn om
rooimachines te construeren, die vooraan de
machine eerst het loof plukken of verbrijzelen.
Dit loof verwijderen kan ook thans reeds op ver
schillende wijze geschieden, n.l. door doodspuiten
waardoor alleen de massa vermindert), door loof
klappen, eventueel in combinatie met doodspuiten,
en het loof machinaal te plukken. Er zijn een twee
tal goed werkende machines ontwikkeld en op het
I. L. R. heeft men proeven genomen met deze pluk-
elementen vooraan een normale rooimachine. Ook
hiermee werden gunstige resultaten bereikt. Ket
grote voordeel van deze laatste methode is dat het
loof wordt weggeworpen naar de reeds gerooide
kant van het veld, zodat het niet meer door de
machine behoeft te gaan. Bovendien kan nu ook
worden uitgegaan van een eenvoudiger machine,
omdat een loofafvoerketting niet meer nodig is.
Een afzonderlijke loofplukmachine wordt o.m. ge
bouwd door de Machinefabriek Bijlsma te Franeker
[(systeem Gerlsma) en door de Fa. Oldenhuis te
Ulrum. Een complete losse machine kost ƒ3500,
A 4000,Beide machines zijn ontworpen voor
groen te rooien pootgoed. Het plukelement hiervan
kan echter ook passend worden gemaakt voor aan
een eenvoudige rooimachine van het type BAV of
ROMAS.
jye heer Kalverkamp verwachtte dat de ontwik-
keling in ons land wel eens meer zou kunnen
gaan in de richting van rooimachines met grote
verzamelbak. Het is bekend dat juist de loofafvoer
ketting die in deze machines voorkomt over 't alge
meen een grote kans op extra beschadiging geeft.
Kan dus in de toekomst, met een loofplukelenient
en zonder deze loofafvoerketting worden gewerkt,
dan is ook deze bron van beschadiging weggeno
men.
Beschadiging van de aardappels kan trouwens
ook op vele andere wijzen worden ondervangen,
n.l. door de snelheid van de machine niet te hoog
op te voeren en meer dan tot nu toe metalen delen
van de machine met rubber of plastic te bedekken.
De loofafvoerketting van de nieuwe Grimme heeft
b.v. luchtbuisjes waardoor beschadiging in de vorm
van stootblauw waarschijnlijk sterk wordt voor
komen.
tweerijïge machines.
UOORAL van de zijde van de grote bedrijven en
van de zijde van de loonbedrijven is er vraag
naar grote tweerijige machines die in hun huidige
vorm in de regel de aardappels op een meerijdende
wagen storten. Deze tweerijige machines hebben
een bijna tweemaal zo grote capaciteit als de één-
rijigé machine van het zelfde type. Op de kleinere
bedrijven is de afvoer van de gerooide aardappelen
echter alleen maar te regelen indien de loonwerker
ook een deel van dit werk voor zijn rekening neemt.
het lossen.
IIET lossen uit kisten en zakken op de transpor-
teur is niet bezwaarlijk, maar het vereist toch
altijd weer vrij veel tijd (kisten 2,8 m/u 10 ton),
(zakken 1,7 m/u 10 ton).
Losgestorte aardappels hebben het voordeel dat
ze met de nodige hulpmiddelen volledig mecha
nisch in de bewaarplaats kunnen worden gebracht.
Het is voor de hand liggend dat ook hier om de
beschadiging te voorkomen zo min mogelijk met
