LANDBOUW en INDUSTRIE
PLATTELAND en RECREATIE
W
51
ZATERDAG 21 JANUARI 1961
INDUSTRIALISATIE is in Nederland nodig om werkgelegenheid te scheppen voor
1 de toenemende bevolking. Ook in Zeeland zal op grond van de natuurlijke bevol
kingsgroei aangevuld door uitstoting uit de landbouw en op grond van de uit
stekende vestigingsomstandigheden de industrie verder groeien. Hoe moeten wij de
betekenis en de gevolgen van deze industriële ontwikkeling voor de landbouw zien?
Om dit in kort bestek duidelijk te maken is het goed de positieve en negatieve kanten
puntsgewijs te schetsen.
JIET belangrijkste strijdpunt is de grond. Voortgaande groei van de indu-
strie brengt verlies aan cultuurgrond mee. Het is noodzakelijk, dat dit
verlies wordt beperkt tot een onvermijdbaar minimum. Dit wil enerzijds
zeggen, dat zo min mogelijk goede cultuurgrond wordt gebruikt een moei
lijke eis overigens voor Zeeland en anderzijds, dat industrieterreinen, woon
wijken, wegen en dergelijke zo zuinig mogelijk worden aangelegd. Dit laatste
geldt niet alleen voor de oppervlakte, maar eveneens ten aanzien van door
snijdingen, enz. bij de tracering van wegen. Een zeker verlies aan cultuur
grond is niet te vermijden; zoveel mogelijk zal compensatie in grond moeten
worden gegeven, bijvoorbeeld door inpoldering in het kader van het Deltaplan
en van Saaftinge. Overleg met de georganiseerde landbouw bij één en ander
is noodzakelijk. Het Sloehavenplan is door zijn relatief geringe aanval op
cultuurgrond gunstig.
agrarische werkgelegenheid een vereiste, ook, ja
juist in Zeeland. Grote delen van Zeeland dreigen
te „verschralen" indien de bevolking blijft afnemen
al is ook door meer samenwerking veel te be-
reiken. Terwille van de outillage van het platte*
land woninbouw, electriciteit en waterleiding,
openbaar vervoer, middenstand, sportvelden, enz>
is industrievestiging op niet te grote afstanden
zeer belangrijk. Juist om deze reden heeft de
Zeeuwse georganiseerde landbouw de noodzaak
van industrialisatie erkend. Spreiding van de kleine industrie over de
provincie, naast de vestiging van zware industrie in Sloehaven en kanaal*
zone, zoals in de lijn der verwachting ligt, is zeer gunstig. Ook voor de
streekcentra, die voor het omringende platteland zonder meer onmisbaar'
zijn, is eveneens vestiging van industrie vereist.
AOK ten aanzien van de arbeid kan concurrentie van industriële zijde
optreden. Zal hierdoor ook wegzuigen van arbeiders plaats vinden?
Slechts in geringe mate. Immers, ook zonder industriële groei van betekenis
is het aantal landarbeiders de laatste 12 jaar met rond 30 gedaald; dit is
een faktor op zichzelf, die vrijwel niet afhankelijk is van industrie dicht bij
de deur. Dat de arbeidsvoorziening in de toekomst een probleem zal worden
komt niet door de industrialisatie (denk ook aan het vertrek van mensen uit
ae provincie en de pendel). Dat over het algemeen industrie in de naaste
omgeving aantrekkingskracht op boerenzoons van kleine bedrijven uitoefent
is alleen maar gunstig. Wel is het waarschijnlijk, dat een aanpassing van de
arbeidsvoorwaarden aan de industrie nodig wordt, maar is dat ook nu al
niet het geval?
Een punt van belang kunnen ook de afvalstoffen vormen, vooral de gassen;
hét is wenselijk clat hiermee bij de aard en de plaatsing van industriële
vestigingen wordt rekening gehouden.
DE afzet van agrarische produkten heeft zeker voordeel van industriali
satie. Dit geldt in het bijzonder voor de tuinbouw (fruit en groente),
maar ook voor andere agrarische produkten. Ook de ontwikkeling van handel
en verkeer kan van betekenis zijn; zij wordt door industriële groei bevorderd.
E komen hiermee op het belangrijkste punt, het platteland. Voor een
gezonde ontwikkeling van het platteland is uitbreiding van de niet-
Als we de balans opmaken zien we, dat de positieve aspecten van industrie"
vestiging in Zeeland voor de agrarische bedrijfstak overheersen. Dit betekent
niet dat er geen wrijvingspunten zijn. Teneinde de balans zoveel mogelijk
aan de gunstige zijde te doen doorslaan is een rekening houden en overleggen
met de landbouw nodig. Omgekeerd moet ook de agrariër begrip opbrengen
voor de eisen die de industrie stelt; dit begrip ontbreekt vaak nog.
AM sterk te staan in het overleg is een krachtenbundeling van de Zeeuwse
landbouw nodig. Eveneens is dit een vereiste om agrarische wensen in
het algemeen in ons gewest te kunnen realiseren. De betekenis van de land
bouw in ons gewest zal naar verhouding afnemen. Reeds vinden in Zeeland
in de industrie meer mensen werk dan in de landbouw en het verschil zal
nog toenemen. Om de eisen van het platteland en van de landbouw, bijvoor*
beeld op het gebied van produktieomstandigheden, voorzieningen en inpolde-
ringen kracht bij te zetten, is gezamenlijke inspanning vereist. Voor da
georganiseerde landbouw in Zeeland ligt op dit terrein een belangrijke taak,
waarop advisering van en voorlichting aan de individuele agrariërs aansluiten.
In het kader van deze voorlichting lijkt het nuttig in het Zeeuws Landbouw
blad aan de industriële ontwikkeling van Zeeland regelmatig aandacht te
schenken.
QP deze wijze zal het mogelijk zijn de nadelen van industrie
vestiging voor de landbouw te beperken en de voordelen zo
groot mogelijk te maken. De groei van welvaart en welzijn in dit
gewest is een gezamenlijk belang van alle bedrijfstakken.
Dr. C. DE GALAN.
DECREATIE: Een magisch woord van deze tijd: voor grote massa's van de bevolking een woord dat
door het uitspreken alleen al, hen in haar ban krijgt.
In de toekomst zal zij, de recreatie, ongetwijfeld op nog ontelbaar meerderen haar vat verkrijgen.
De cadans van de huidige tijd: gestaag toenemende welvaartsvermeerdering resulterend in een
toenemend aantal vakantiedagen etc., ergo, toenemende behoefte aan recreatief vermogen.
Gesteld mag tevens worden dat tot dusver voor grote aantallen der agrarische bevolking het boven
gesignaleerde nog een utopie blijft.
IVESALNIETTEMIN worden wij met een toenemende recreatiebehoefte geconfronteerd en kunnen
verwachten er hetzij direct of indirect in betrokken te worden dé agrarische bevolkingstak
dient zich hiervan bewust te zijn hetgeen zij ongetwijfeld zich ook wel bewust is. Het woord recreatie,
afgeleid van het Latijnse woord: „Recreatio", betekent ontspaning - verpozing, èn het feit dat deze
verpozing buiten de steden, dus in of zeer nabij de Woonoorden der plattelandsbevolking plaats vindt,
betekent dat zij nolens - volens met deze recreatie te maken krijgt.
Er wacht hier een taak; hetgeen inhoudt dat ook de zijdelings hiermede betrokken tak: Landbouw,
direct belanghebbende kan worden. Haar taak zal vooral een preventieve zijn.
EEN veranderende geestesgesteldheid op het platteland zodra één of andere vorm van recreatie zich
aandient is er het onmiddellijke gevolg van. Zo dit ai niet rechtstreeks van toepassing verklaard
kan worden op de zuivere agrarische bevolking, een feit is, dat het toch zijn weerslag wel op haar vindt.
Met het ontstaan van recreatie dreigt steeds een soort „gewin"psychose zich van grote delen der
aanwezige bevolking meester te maken.
Een algemene gejaagdheid om zoveel mogelijk munt te slaan uit de nieuwe omstandigheden.
Beroepswijzigingen zijn er niet zelden het gevolg van, een vaak zich verbijten van diegenen die zich
niet kunnen omschakelen tot gevolg hebben.d.
Niet ontkend kan worden dat recreatie voor grote groepen der bevolking een nieuwe vorm van
geldelijke inkomsten met zich brengt, die de reeds bestaande soms evenaart. Alleszins begrijpelijk dat
dergelijke groepen zich beijveren deze recreatie te activeren om aldus nog meer profijt tot zich te kunnen
trekken.
Dit nu houdt het gevaar in zich, dat de plaatselijke en ook de hierboven geplaatste overheden onder
indruk of druk van deze verschijnselen een hierop gericht klimaat menen te moeten scheppen dat met
de belangen van de zuiver agrarische beroepsbevolking te weinig rekening dreigt te houden.
Het spreekwoord: Terwille van de smeer etckan in dezen vaak van toepassing worden verklaard.
In het verleden opgetreden excessen waren vaak het gevolg van de mening dat men een tijdelijk
verblijf houdende bevolkingsgedeelte zover mogelijk tegemoet diende te treden. Met een zich uitbreiden
de recreatie gaat ook gepaard een behoefte aan grondoppervlakte om deze te kunnen realiseren.
ïlET is hier dat de georganiseerde landbouw
zich paraat dient te houden om zonodig in het
geweer te komen. Er dient zoveel mogelijk voor
komen te worden dat goede voor cultuur geschikte
gronden aan deze uitbreiding ten offer vallen;
zeker in geval er vaak nog voldoende ander em
plooi voorhanden is.
Dit rechtstreeks de landbouw aangaande. Zijde
lings zijn er naast de zakelijk financiële aange
legenheid, behalve somtijds negatieve ook wel een
aantal pluspunten aan te wijzen in de verhouding
Recreatie - Platteland.
De waarde van een in deze tijden steeds schaar
ser wordend „oord van rust" beter naar waarde
zal weten te schatten.
Zal ook zich een beter leven vormen over de
levensomstandigheden van hen die buiten zijn
eigen dagelijks woonbereik verblijven.
AE agrariër van zijn kant kan zich ook spiegelen
aan deze tijdelijke medebewoner zijner con
treien. Indien hij goed weet te onderscheiden zal
hem ook blijken dat veel van wat hem toeblinkt,
vaak ook slechts klatergoud blijkt te zijn.
Één ding niag hij zich gerust toch ook eens voor
ogen honden, dat het voor hem in een tijd waar
hij zo met de neus vlak bovenop deze geciteerde
„Recreatie" gedrukt wordt, zo nog niet als ©en
der allerlaatsten, tijd worde ook zelf eens van het
bovenaangehaalde gebruik te maken.
I. de B.
(Adv.)
KORTENAERKADÉ 1. 'S GRAVENHAGE BIJKANTOREN: AMSTERDAM, ARN H EM.' E I ND H O VE N. S-&RAV E N H AG E, GRONINGEN. ROTTERDAM.UTRECHT
