27
HET ZEEUWSE GEMENGDE
LAND- EN TUINBOUWBEDRIJF
DE ORGANISATIE
VAN KLEINE BOERENBEDRIJVEN
(Vervolg van pagina 25)
Een ha zaaiuien vraagt 1000 velduren aan arbeid,
waarvan in ronde cijfers 600 uren voor wieden,
250 uren voor plukken ^en opzakken en 150 uren
voor diversen. Door hef toepassen van chemische
onkruidbestrijding kan het aantal wieduren met
de helft worden verminderd, terwijl door mecha
nisatie van de oogst de uren voor plukken en op
zakken tot 50 kunnen worden teruggebracht. Het
totaal aantal velduren kan bijgevolg met 50
worden verminderd. Bij 3500 arbeidsuren en 1 ha
zaaiuien betekent dit feitelijk dat voor 500 arbeids
uren, dat is 14 van de totale arbeid, kompensatie
gevonden dient te worden! De vraag of verdere
intensivering gewenst is, mag daarom iri het alge
meen bevestigend beantwoord worden.
HOE VERDER INTENSIVEREN
DE nog betrekkelijk geringe omvang van de
tuinbouwteelten op de bedrijven leidt er toe
bij eventuele plannen tot intensivering vooral aan
een uitbreiding van de tuinbouw te denken in de
vorm van vroege aardappelen met nateelt, winter
bloemkool, bonen, spruiten en bollenteeltgewassen
als gladiolen, eventueel kléin-fruit (aardbeien,
frambozen, bessen).'Een algemeen voorschrift valt
hierbij niet te geven. Al naar zijn persoonlijke ge
aardheid zal ieder een voor hem passende keuze
moeten doen. Vooral gewassen die enige arbeids-
spreiding (winterwerk) kunnen geven, verdienen
belangstelling. Een voorbeeld van een geïnten
siveerd bouwplan laten we hierbij nog volgen.
Witlof.
Voorbeeld van een geïntensiveerd bouwplan in
aren van een gemengd land- en tuinbouwbedrijf
van 4 ha.
Wintertarwe 40
Vervroegde aardappelen 40
Late aardappelen 40
Zaaiuien 40
Vroege aardappelen, nateelten,
aardbeien en prei om de helft40
Wijnpeen 20
Plantuitjes le jaar 20
Witlof wortels 40
Gladiolen 40
Spruiten 20
Aardbeien en
Nateelt winterbloemkool 20
Bonen 10
Plantgoed
Gladiolen 5
Aardbeien 5
Kadastraal verschil en eigen ge
bruik 20
VERDER bestaat de mogelijkheid om door gemeenschappelijk gebruik van
werktuigen of door gebruik te maken van de diensten van een loon
werker bepaalde werkzaamheden goedkoper te verrichten dan op een groter
bedrijf dat alle werktuigen individueel exploiteert
Het is beslist nodig dat grotere werktuigen gezamenlijk worden geëxploi
teerd of dat de loonwerker dit werk doet. Invoering van betere werkmethoden
of wijziging van het produktieplan brengen dan de minste extra kosten met
zich mee, omdat de aanwezige werktuigen reeds voldoende hebben gepresteerd.
Het minimale inkomen voor de kleine boer is een arbeidsinkomen met
betaling van overuren en een voldoende reserve voor de risico's van het
bedrijf. Naast dit materiële minimum ontvangt deze boer een psychische
bevrediging door het feit dat lüj een onafhankelijk en zelfstandig bestaan
heeft. Voor dit laatste kan men zich inderdaad de opoffering getroosten om
in drukke perioden meer arbeidsuren per dag of per week te maken dan een
landarbeider contractueel zijn voorgeschreven. Is een kleine boer daartoe
niet bereid, dan zal hij beter arbeider kunnen worden.
DE BOER
VAST staat dat de ondernemersgeest van groot belang is voor de resul-
taten die worden bereikt. De factor boer is belangrijker dan de variatie
in de bedrijfsgrootte van de kleine boerenbedrijven.
Voldoende vakkennis en informatie over de bestaande produktiemogelijk-
heden zijn nodig om zelfkritiek te kunnen opbrengen en moderne systemen
en betere methoden te accepteren. De boer moet er zelf wat in zien en zija
soms specifieke kennis en eigenschappen uitbuiten.
De kleine boer met een gezond verstand, werklust en een ruime blik zal
uit de bestaande mogelijkheden zeker een keuze kunnen maken die een vol
doende inkomen mét behoud van de vrijheid als ondernemer mogelijk maken.
Hopelijk draagt ook dit speciale nummer van het Zeeuws Landbouwblad
daartoe bij.
Een mooi exemplaar van liet middel vroege ras.
Witlof in de grond. Door het witlof niet alleen te telen doch ook te Een mooie vaste kiep.
trekken geeft dit gewas zowel in de zomer als in de winter produktieve
uren.
In dit bouwplan bedraagt het percentage tuin-
aouwgewassen 60 (zaaiuien niet medegerekend).
Nateelten leveren een bijdrage tot arbeidsspreiding
door winterwerk. Voor een suksesvolle toepassing
als éénmansbedrijf is evenwel een zekere mecha
nisatie onontbeerlijk. Hoofdzakelijk zal deze ge
vonden worden in een twee- of vierwielige trek
ker met toebehoren, een plantmachine, een motor-
rugnevelspuit en enig handgereedschap. Daarbij
is er van uitgegaan dat het plukken van de bonen
en aardbeien door anderen plaats vindt en de gerst
wordt gemaaidorst. Uiteraard is daarbij een goede
organisatie van de afzet bij voor de kopers aan
trekkelijke hoeveèlheden. voor het welslagen van
het geheel onontbeerlijk.
KONKLUSIES
1. Uitstekende produktieomstandigheden van bo
dem en klimaat, gepaard aan vakbekwaamheid
en toewijding, leidden in sommige delen va;\
Zeeland tot een gemengd land- en tuinbouw
bedrijf van 26 ha.
2. Hoewel op dit type kleinbedrijf gunstige be-
drijfsuitkomsten worden verkregen, noopt
voortschrijdende rationalisatie en mechanisatie
tot verdere intensivering.
3. De nog betrekkelijk geringe betekenis van de
tuinbouwteelten op de bedrijfjes leidt er toe de
intensivering vooral in een uitbreiding van deze
teelten naar omvang en aantal te vinden.
