Welko
i op het Landbouwhuis
23
Het kleine bedrijf en de landbouworganisatie
HET KLEINE BEDRIJF
Overwegend kleine bedrijven
in de E. E. G.
A TE RD AO 14 JANUARI 1961
P R heerst bij buitenstaanders wel eens de mening, dat in Zeeland
het grote landbouwbedrijf overheerst. Wie echter in de verschil
lende delen van onze provincie bekend is, weet dat er vele boeren op
betrekkelijk kleine oppervlakten grond hun brood verdienen en dat dit
vooral mogelijk is door hard werken en het zeer intensief beboeren
van hun grond. De cijfers van het ledenrcgister van de aloude en
grootste landbouwstandsorganisatie, de Z. L. M., wijzen dit ook uit cn
een ieder kan deze hiernaast zien afgedrukt.
Als Bestuur en secretariaat van onze vrije boerenorganisatie hebben
wij ons steeds weer af te vragen of wij de belangen van deze leden
voldoende behartigen. Het is een vraag, waarop men op het eerste
gezicht met ja zou willen antwoorden, wanneer men nevenstaande
cijfers beziet. Bijna 3000 boeren met minder dan 10 ha grond in gébruik
schenken hun vertrouwen al jarenlang aan de Z. L. M.
Toch willen wij eens wat dieper ingaan op al
datgene wat de Z. L. M. doet, waarna wij nog een
antwoord zullen trachten te geven of deze leden
in voldoende mate profiteren van hun organsa-
tie.
Algemene belangen
UATUURLIJK is de Z.L.M. als provinciale
organisatie direct ingeschakeld via de lande
lijke organisatie het Koninklijk Nederlands Land
bouw Comité en via het overkoepelend orgaan
het Landbouwschap bij het overleg, dat inzake
het landbouwbeleid tussen de regering en de
overheidsinstanties en deze landelijke organen
wordt gevoerd. Dit overleg gaat over heel wat
meer zaken dan de jaarlijks vast te stellen garan
tieprijzen. Wel zijn deze voor de gehele boeren
stand van groot belang en wordt er daarom in
de kolommen van de landbouwbladen relatief
veel aandacht aan besteed. Vooral door diegenen,
die belast zijn met het schrijven van de weke
lijkse hoofdartikelen. Juist omdat wij er al zoveel
over geschreven hebben, gaan wij er ditmaal aan
voorbij. Maar het overleg betreft, om maar en
kele voorbeelden te noemen,
het cultuurtechnische beleid, hetgeen dus wil
zeggen alle"maatregelen ter verbetering van
verkaveling, het plattelandswegennet, de ont
watering, de egalisatie, drainage enz.
Het gaat over het door Nederland in te ne
men standpunt in internationale landbouw
vraagstukken, zoals Benelux, Euromarkt, on
derontwikkelde gebieden, import en export.
Het betreft het inschakelen van de georgani
seerde landbouw bij handelsbesprekingen
met het buitenland.
Het overleg gaat over het bestrijden van
dierziekten, van plantenziekten, over het ver
richten van onderzoek op landbouwkundig
gebied.
fl Er is overleg over opzet, methoden en werk
wijze van de Rijkslandbouwvoorlichtingsdien-
sten.
Bij de planologie, bij de voorbereiding van de
plannen tot stadsuitbreiding, aanleg wegen
en kanalen en het vestigen van industrieën
wordt steeds de mening van de landbouw ge
vraagd.
Zoals men ziet, bij al deze zaken en de
lijst is nog lang niet volledig trachten de
landbouworganisaties, en met name dus ook
de Z. L.M., de boerenbelangen te behartigen.
Het zijn zowel de belangen van de grote als de
kleine boeren. Het is allemaal werk, waarvan
het gewone lid niet alle dagen iets bemerkt,
maar, waarover hij toch wekelijks in zijn vak
blad lezen kan.
Het onderwijs
MAAST dit algemene werk zijn er nog een
aantal zaken, waarvoor wij speciaal de aan
dacht vragen. Daar is in de eerste plaats het on
derwijs. De Z.L.M. exploiteert en organiseert 5
lagere landbouwscholen, een lagere tuinbouw
school en 9 landbouwhuishoudscholen.
Het betekent, dat jaarlijks honderden jongens
een gedegen opleiding krijgen, die hun te pas
komt bij hun latere bedrijfsvoering. Een oplei
ding, die onmisbaar is, juist ook voor de toekom
stige ondernemer van het kleine bedrijf. Immers
wetenschap en techniek schrijden steeds voort
en de resultaten ervan moeten naast de ervaring,
in de praktijk bij vader opgedaan, de jonge boer
van straks in staat stellen de steeds zwaarder
wordende concurrentie en strijd om het bestaan
het hoofd te bieden. Wij willen op dit werk van
de standsorganisatie nog eens met de grootste
nadruk wijzen.
HOOR de meisjes van het platteland zijn er
de negen huishoudscholen, waar naast het
zevende en achtste leerjaar tal van vervolgcur
sussen een gedegen opleiding waarborgen. Voor
de dochters van de kleine boeren een unieke ge
legenheid zich voor hun latere leven te bekwa
men.
Het betekent voor de Z.L.M. een grote afde
ling onderwijs, want het in dienst hebben van
enige honderden leerkrachten, het stichten, in
stand houden en uitbreiden van de benodigde ge
bouwen, bezorgen bestuur en secretariaat heel
wat werk. Werk dat door subsidies van rijk en
gemeenten mogelijk is en dat tot zegen van plat
teland èn leden met grote liefde en zorg gedaan
wordt.
Materiële belangen
ALS tweede punt willen wij noemen de dien
sten, die door het Boekhoudbureau en de
Afdeling Onderlinge Verzekeringen verricht wor
den en waarvan alle leden vrijwillig, maar voor
delig gebruik kunnen maken. In artikelen, elders
in dit blad, worden deze punten apart behandeld.
Hier willen wij er alleen van zeggen, dat wij deze
beide afdelingen van de Z. L. M. juist onze kleine
boeren ten zeerste aanbevelen. Op deskundige
wijze worden hier grote belangen, zeker ook van
de kleine bedrijven, gediend. De deskundigen, die
op deze afdelingen werken, zijn geheel op de
landbouw met al zijn specifieke problemen inge
steld. Zij worden door boeren bestuurd en door
hun werk is reeds enorm veel voor de boeren
stand bereikt. Zij verdienen de steun van alle
leden, omdat deze alleen tezamen sterk kunnen
zijn en invloed kunnen uitoefenen.
Maar de leden kunnen ook profiteren van wat
bereikt wordt. Op belastinggebied van mensen, die
geheel thuis zijn in de doolhof van onze belasting
wetgeving. Op verzekeringsgebied van lage tarie
ven en een vlotte service, welke is afgesteld op de
praktijk in de landbouw en op de bedrijven.
Wie hiervan niet mee-profiteert doet zich zelve
tekort!
4LS derde punt willen wij nog wijzen op de
adviezen, die op allerlei gebied door deskun
digen van het secretariaat gegeven worden. Wij
noemen maar pachtzaken, onteigeningskwesties,
koop en verkoop enz.
Het zijn veelal zaken, waar een gesprek uiterst
nuttig kan zijn. Reeds velen maken er gebruik
van. Wij kunnen, zeker en juist ook tegen onze
kleine leden slechts zeggende deuren van het
Landbouwhuis staan voor U open. Aarzelt niet, U
bent welkom op het Landbouwhuis.
Geeft zelf uw vertrouwen
TENSLOTTE nog iets over de vraag of de klei-
ne boer voldoende profiteert van zijn orga
nisatie. Er zijn er zeker, die van één of meer dien
sten van de Z.L.M. gebruik maken. Wij nemen
aan dat de onderwijsinstellingen van de Z.L.M.,
waarbij wij ook nog de cursussen willen noemen,
bezocht worden. Ook worden de vergaderingen
in de dorpen wel bezocht. Wij hopen, dat men
het Landbouwblad leest. Toch geloven wij, dat
velen nog niet altijd voldoende op de hoogte zijn
van alle mogelijkheden. Moge in de eerste plaats
dit nummer van het Landbouwblad een wegwij
zer zijn.
Maar aan de andere kant zouden wij
U allen willen aansporen, nog meer van
uw eigen organisatie te profiteren.
iWendt U voor uw belastingzaken eens,
al was met maar ter informatie tot het
Boekhoudbureau. Vraagt eens, wanneer
U iets te verzekeren hebt, inlichtingen
aan de afdeling Verzekeringen op het
Landbouwhuis of aan de vertegenwoor
diger in uw district. Hun namen zullen
voortaan regelmatig worden afgedrukt.*
Stelt U eens persoonlijk, schriftelijk of
telefonisch met het secretariaat in ver*
binding, als U moeilijkheden hebt?
Schroomt niet de hulp van een der rnede^
werkers in te roepen. Het is hun taaie*
om voor U klaar te staan. En vergeet
nooit, U bent welkom op het Landbouw:^
huis!
S.
IN dit nummer brengen wij een aantal artikelen
over het kleine bedrijf dat ook In Zeeland,
zoals uit de hierna volgende globale cijfers blijkt,
een belangrijke plaats inneemt.
Een rangschikking naar bedrijfsgrootte, Krings
gewijze, geeft globaal de volgende cijfers te zient
1—2 3—4 5—6 7—10
ha
ha
ha
ha
Schouwen-Duiveland
170
120
40
120
Tholen - St. Philipsland
220
170
80
80
Noord -Beveland
20
20
20
20
Oost Zuid-Beveland
170
130
70
50
West Zuid-Beveland
130
100
70
70
Walcheren
230
130
70
150
West Zeeuws-Vlaanderen
40
50
40
100
Axel
10
40
40
60
Hulst
15
15
15
15
1005
775
445
665
Een totaal van rond 2900 bedrijven beneden de
10 ha.
De faktor bedrijfsgrootte is bepaald dan ook niet
de norm die alleen genomen moet worden om do
levenskansen van het kleine bedrijf te beoordelen.
Een der belangrijkste faktoren, de persoonlijke
eigenschappen en kwaliteiten van de boer- en/of
tuinder bedrijfsleider bepalen, naast bijvoorbeeld
grondsoort, ligging produktiepatroon, rentabiliteit
enz., of het kleine bedrijf toekomstmogelijkheden
biedt.
Opmerkelijk is dat op vele kleine bedrijven door
de kleine ondernemers met hun grote werkkracht
en vakbekwaamheid vaak, naar verhouding, be
hoorlijke inkomens worden verdiend.
Toch kan wellicht de bedrijfsvoering verbeterd
of de bestaanszekerheid van deze kleine bedrijven
verbreed worden. Mogelijkheden, die de kleine
ondernemer in staat blijven stellen ook op het
zoveel besproken kleine liedrijf een goed bestaan
te verwerven. Ons nummer tracht hierop, zij liet
uiteraard zeer onvolledig, enig inzicht te geven.
ni: „Landbode'' van 6 januari j.l. geeft een aan
het Bureau voor de Statistiek van de Euro
pese gemeenschappen ontleende interessante gra
fiek over de bedrijfsgrootte in de landbouw in do
6 E. E. G.-landen (van links naar rechts: Duitsland,
Frankrijk, Italië, Nederland, België en Luxem
burg).
15 K,
10 Ka
5 Ka
I
N
B
De gemiddelde bedrijfsgrootte is het grootst in
Frankrijk en Luxemburg. Nederland komt op de
derde plaats.
De E. E. G. telt 6,8 miljoen bedrijven groter dan
I ha.
Van die 6,8 miljoen beslaat ongeveer de helft
(3,3 miljoen) een oppervlakte van nog geen 5 ha.
Het aantal van deze bedrijven Is dus hoog, maar
omdat ze elk zo klein zUn neemt de gezamenlijke
oppervlakte ervan maar 12 In van het totale
landbouwareaal van de Gemeenschap. De gemid
delde grootte van de bedrijven is in Frankrijk 15,2
ha, in Luxemburg 13,4 ha, in Nederland 9,9 ha, in
Italië 7,5 ha, in de Duitse Bondsrepubliek 8,© ha
en In België 6,8 ha. Grote verschillen dus.
