De bouwput voor de schutsluis
in het Haringvliet
STROOMMETINGEN en GOLFWAARNEMINGEN
Enige cijfers
•466
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
TEN zuiden van het uitwateringsluizencomplex in de afsluitdam van het Haringvliet wordt
een schutsluis gebouwd.
Van deze schutsluis zullen na de afsluiting van het Haringvliet gebruik kunnen maken:
3.
2.
3.
materieel, benodigd voor eventuele zand winning buiten de afsluiting;
schepen van de vissersvloten van Stellendam en Goederede;
aannemersmaterieel, benodigd voor het on derhoud aan de buitenzijde van de afsluitdam en
de kunstwerken die daarin zijn opgenomen.
De bouwput wordt
binnen de ringdijk
uitgebaggerd tot een
peil van circa 7 m
N.A.P. Evenals bij
de bouwput voor de
uitwateringssluizen
heeft deze bouwput
aan de oostzijde een
werkhaven gekregen
met aansluitende
werkterreinen.
CONSTRUCTIE
VAN DE BOUWPUT
SCHUTSLUIS.
De ringdijk is gro
tendeels opgebouwd
uit zand, op de tra
ditionele manier ge
perst tussen 2 pers
kaden. Voor deze
perskaden is ten
dele gebruik ge
maakt van mijn-
steen, grof stortma
teriaal of Klundert-
se klei.
Evenals de ringdijk
rond de bouwput
voor de uitwaterings
sluizen zijn de bui
tenbelopen en kruin
gelang de ligging
7 tot 10 cm, op een
Het grote spuisiuiscompiex in de bouwput in wording.
Foto K. L. M. Aero-Carto.
PLAATS VAN DE SCHUTSLUIS.
De schutsluis is geprojecteerd aan de noord
zijde van het lage gedeelte van de Plaat van
Scheelhoek. Aan weerszijden van de schutsluis
worden ruime havens gemaakt.
Ter plaatse van de havenmonden zijn geen be
langrijke aanzandingen te verwachten, terwijl de
havendammen van de havens voor deze sluis op
voldoende afstand verwijderd zijn van de uit
stroomopeningen van de uitwateringssluizen
waardoor de stabiliteit van deze havendammen
verzekerd is.
Met de bouw van de genoemde schutsluis nabij
de kust van Goeree wordt op een zodanig tijd
stip begonnen, dat deze nog vóór het uitwaterings-
sluizencomplex zal zijn voltooid.
Na het gereedkomen van de bouwput in 1959
werd in 1960 met de bemaling en vervolgens met
de bouw van de kunstwerken begonnen.
De voorhavens worden als basis gebruikt voor
materieel en materiaal gedurende de jaren 1966
tot 1968, als de grote afsluiting van het Haring
vliet zal plaats vinden.
De dijk tussen de schutsluis en de kust van
Goeree zal eveneens voor een deel tijdens de bouw
periode van de schutsluis worden aangelegd. De
havens van Stellendam en Goeree zullen echter
zolang mogelijk bereikbaar moeten blijven.
Eerst nadat in de uitwateringssluizen de getij-
feeweging kan worden toegelaten, kan een aan
vang worden gemaakt met de hiervoor bedoelde
aanleg van de dijkvakken ter weerszijden van het
uitwateringssluizencomplex.
Op N.A.P. heeft de bouwput de volgende af
metingen
lengte 580 m; breedte 250 m. De afmetingen
van de schutsluis zijn: 140 m lang, 16 m breed,
drempeldiepte 5 m N.A.P.
van de bouwput al naar
bekleed met asfaltbeton van
onderlaag van grindasfaltbeton van 15 tot 20 cm.
De 14.00 m hoge afsluitdam van het
Haringvliet zal ter plaatse van de aan
sluiting op het kunstwerk een kruins
hoogte hebben van 18 m boven N.A.P.
Op N.A.P. hoogte zal de (lijk ruim 180
m breed zijn.
De totale lengte van de afsluitdam van
het Haringvliet, inclusief de hierin op
genomen uitwateringsluizen en de
scheepvaartsiuis, zal 4,5 km bedragen.
Te heien betonpalen (overeenkomende
met een totale lengte van 350 km,
zijnde de afstand GroningenMaas
tricht) 22250 stuks.
Te heien stalen dam wand (lengte 400
km enkele plank) 25000 ton.
Te verwerken gewapend beton voor
vloeren, pijlers, landhoofden, Nabla-
ligger en palen 480.000 m:t.
Te verwerken wapeningsstaal 38000 ton.
Verbruik aan elektrische stroom voor
bronmaiing en diverse andere machines
tijdens de uitvoering 54.000.000 kWh.
De aannemingssom van het betonwerk
(zonder segmentsehusven en bedienings-
aparatuur) bedraagt ƒ96.250.000,
Bouwtijd 5 a 6 jaar.
Door de Rijkswaterstaat worden boven
dien bouwmaterialen ter beschikking
van de aannemers gesteld met een
waarde van ƒ35 miljoen.
Gemiddeld aantal werknemers: 600.
Het gunstig t.o.v. golfaanval gelegen zuidelijk
talud is alleen met een 20 cm dikke laag grind
asfaltbeton bekleed.
Het binnentalud is eerst met stro ingeëgd en
later met een mengsel van rogge, gerst, gras en
klaverzaad ingezaaid.
In eerste instantie wordt het zand door het in-
geëgde stro vastgelegd en later zal deze functie
blijvend overgenomen worden door het opschie
tend gewas.
De uitvoering van het Deltaplan stelt zodanige
eisen aan de betrokken meetdiensten van de Rijks
waterstaat, dat momenteel mede als gevolg van
de uiterst belangrijke werkzaamheden, die aan
deze meetdiensten zijn opgedragen, sprake is van
een versnelde ontwikkeling van de technieken,
die men hierbij toepast.
In een tijdsbestek van enige jaren zijn belang
rijke resultaten geboekt, waardoor betere kennis
weid verkregen inzake golfbeweging, stroom
richting, zandtransport, getijdewerking e.d.
STROOMMETINGEN.
Belangrijke metingen worden momenteel ver
richt in het Haringvliet, Volkerak en Veerse Gat.
Reeds vóór de bouwperiode in het Haringvliet
werden zo nauwkeurig mogelijk waarnemingen
verricht, waardoor het in het waterlooplaborato
rium te Delft mogelijk was, de te verwachten ver
anderingen te kunnen bepalen. De gedragingen
van het Haringvliet na het tot stand komen van
de bouwput in deze stroom worden nu in de prak
tijk nagegaan en doen zich thans de veranderin
gen overeenkomstig de uitgesproken verwachtin
gen voor.
ZANDTRANSPORT.
De juist in onze kuststreken zo belangrijke
zandverplaatsingen zijn zeer moeilijk nauwkeurig
te bepalen. Traditioneel worden hiervoor zand
vangers gebruikt o.a. de Delftse fles, een flesvor-
mig apparaat met een nauwe inlaatopening, waar
achter een wijde opvangkamer is geconstrueerd,
waarin het door het water meegevoerde zand kan
bezinken. Een dergelijke zandvanger geeft wel
inzicht, maar geen voldoende nauwkeurige waar
nemingen.
Men heeft getracht gekleurd zand toe te passen.
De verdunningen waren echter zodanig, dat voor
een enigszins betrouwbare meting op een voldoen
de grote schaal, spoorwagons met gekleurd zand
nodig zouden zijn. De kernphysica heeft hierin
een belangrijke verbetering gebracht, door de toe
passing van radio-actief zand. Men kan dan een
verdunning toepassen van 1 1 miljoen. Dat wil
zeggen, dat men verhoudingsgewijs 1 korrel zand
op de 1 miljoen korrels met daartoe ontwikkelde
apparatuur (bijvoorbeeld Geiger tellers) terug
vindt.
In de praktijk betekent dit dat men 1 korrel
zand op '4 m- kan terug vinden. Ter vergelijking
diene dat 1 gram zand doorgaans 100.000 kor
rels bevat. Met 100 kilo radio-actief zand denkt
men bij de metingen reeds zeer veel te kunnen
bereiken.
De golfwaarnemingen kunnen op verschillende
manieren geschieden.
Ie. Visueel, door de golfhoogte te schatten. De
praktijk heeft geleerd, dat deze waarnemin
gen vrij onbetrouwbaar zijn.
2e. Drijvende instrumenten, die drijvend op het
wateroppervlak de gedragingen van de golven
automatisch registreren.
3e. Instrumenten op de bodem van de zee.
Met deze instrumenten, die op een bepaalde
plaats tot zinken worden gebracht, is het mo
gelijk de golf druk te meten.
4e. Een grote stap in de richting van volledige
automatisering is gedaan door het plaatsen
van golfpalen met registrattie-apparatuur.
Deze zgn. golfpalen hebben een lengte van
32 m; ongeveer 14 m van de holle buispalen
is in de zandige bodem gestoten. Op de top
van de paal is een platform gebouwd met een
hut voor het opstellen van de registratie-
apparatuur.
In de buis, die een diameter van 1 m heeft,
is een deel van de registrerende instrumenten!
ondergebracht. De registraties worden hetzij
d.m.v. een electrische kabel, hetzij langs ra
diografische weg naar de wal overgebracht.
De kennis van de golfhoogten of de verwach
tingen dienaangaande is van het grootste belang
indien men zich realiseert, dat een golfhoogte van
45 cm reeds critiek moet worden geacht voor de
steenbakken en zinkstukken.
Eindtoestand
GOLFWAARNEMINGEN.
De laatste jaren zijn golfwaarnemingen sterk in
de belangstelling gekomen, omdat vrij uitvoerig
waterbouwkundige werken moeten worden uitge
voerd in een gebied waar men zeer veel met golf
slag te maken heeft.
Situatie eind 1951)
