5 jaar C. P. C.
397
Coöperatieve bundeling van bewerking, opslag en afzet
van peulvruchten
CONTRACTTEELT IN DE
TUINBOUW
Landbouwschap bevreesd voor
incidentele besluiten
KORTE WENKEN
DE NEDERLANDSE
LANDBOUWWEEK 1960
(30 mei tot en met 3 juni)
ZATERDAG 21 MEI 1960
Dij peulvruchten denken we in de eerste plaats aan erwten als grond-
stof voor de soep, aan schokkers en op veel grotere afstand aan
capucijners, bruine en witte bonen. Wij Nederlanders zijn niet bepaald
grote peulvruchtenconsumenten. In tegenstelling bijvoorbeeld tot West-
Duitsland en Engeland waar de peulvrucht veel meer een vaste plaats
in het menu inneemt. In West-Duitsland vooral in de vorm van snert
en in Engeland als groente bij de warme maaltijd. Erwten en schokkers
worden daar voor een belangrijk deel ingeblikt en als „processed peas"
in de handel gebracht. Toch gaan ook in deze landen de peulvruchten
enig terrein verliezen tengevolge van de gestegen welvaart.
TEELT TELT MEE
WIJ willen niet beweren, dat peulvruch-
ten in ons land op grote schaal ver
bouwd worden. Maar een jaarlijks areaal
van 40.000 ha telt toch wel mee. Van dit
areaal wordt ruim 80 ingenomen
door erwten en schokkers. Met deze
oppervlakte behoort Nederland, naast de
Verenigde Staten, West-Duitsland, Enge
land en België, tot de voornaamste pro-
duktiegebiedën in de wereld. Meer dan de
helft van de Nederlandse erwten en
schokkers wordt in het zuidwesten ver
bouwd. Onder het zuidwesten verstaan
we in dit verband Zeeland, West-Brabant Het
en de Zuid-Hollandse eilanden. De grond
in deze gebieden leent zich in het
algemeen uitstekend voor de teelten, hetgeen een
zeer belangrijke factor is met het oog op de finan
ciële uitkomsten. Die uitkomsten kunnen overi
gens zeer sterk fluctueren. Niet alleen vanwege
de schommelingen in de kg-opbrengsten per ha,
maar vooral door de vaak zeer sterke prijsfluctu
aties. Deze worden soms nog versterkt door het
zogenaamde achter de markt aan zaaien.
BEWERKING, OPSLAG, AFZET
HOE het ook zij, de peulvrucht is in het zuid
westelijke bouwplan niet onbelangrijk. Vooral
na de oorlog zijn de aan. en verkoopverenigingen
zich, naast de granen en zaden, ook met de afzet
van door de leden geteelde peulvruchten gaan
bezig houden. Naast opslagcapaciteit is hiervoor
tevens bewerkingsapparatuur nodig. Dit laatste
met het oog op het schonen en het sorteren van
de peulvruchten. Deze factoren nu gingen steeds
meer knelpunten vormen en zo kon de gedachte
rijzen om als coöperatie gezamenlijk de bewerking
en opslag ter hand te nemen. Een voorbeeld dus
van het bekende coöpereren door coöperaties of
wel in het algemeen van concentratie en spe
cialisatie. De coöperatieve bewerkingsvereniging
„Peulvruchtencentrum zuid-west Nederland", ge
vestigd te Middelburg, en bij afkorting het C. P. C.
genaamd, is uit deze gedachte 5 jaar geleden
voortgekomen.
HET C. P. C. is een coöperatie op aandelen, waar
aan door 21 coöperaties, waaronder het Cen
traal Bureau, wordt deelgenomen. Tot de leden
behoort ook de Gelderse aan- en verkoopcoöpera
tie in Nederhemert. Men beschikt thans over een
prima geoutilleerd bedrijf voor de bewerking en
opslag van peulvruchten. Door de moderne be
werking is men in staat een uitstekend produkt
te allen tijde uit voorraad te leveren. Iets, wat in
verband met het opbouwen van een afzetmarkt,
van het grootste belang moet worden geacht. Het
centrum is uiteraard per vrachtwagen, rnaar daar
naast ook per spoor en per schip te bereiken, zodat
zowel de aan- als de afvoer vlot kan gebeuren.
In 1959 was de oogst zeer goed en werd de totale
opbrengst aan erwten en schokkers in ons land
geraamd op ruim 100.000 ton. Hiervan kwam voor-
export ongeveer 75.000 ton beschikbaar. Naast
Engeland en West-Duitsland als onze voornaam
ste klanten, noemen we Finland, Zweden, Grieken
land en Australië. Met name in Engeland onder
vinden we de laatste jaren veel concurrentie van
de zogenaamde Alaska-erwten uit Amerika.
Er zijn in Nederland ongeveer 100 exporteurs
van peulvruchten. 10 daarvan nemen met elkaar
ongeveer 90 van de gehele export voor hun
rekening. Eén van die 10 is het Centraal Bureau.
Het zal duidelijk zijn, dat de versplinterde export
grote bezwaren heeft, die onze peulvruchtenmarkt
voor buitenlandse kopers noga] riskant maakt. De
reeds genoemde prijsschommelingen worden, mede
door het versnipperde aanbod, bevorderd. Dit
schrikt importeurs wel eens af, omdat, wat ze
vandaag bij ons kopen, achteraf wel eens te duur
kan blijken te zijn. Het streven van het Centraal
Bureau is er daarom vooral ook op gericht om de
markt stabieler te maken.
C. P. C. ALS STUWENDE SCHAKEL
HET C. P. C. houdt zich niet met de afzet als zo
danig bezig. Deze is in handen van het Cen
traal Bureau met de aangesloten verenigingen.
Gelukkig wint de afzet door de verenigingen via
C. B. voortdurend aan betekenis. Het C. P. C. nu
Peulvruchtencentrum voor Zuid-West Neder
land te Middelburg-
geeft bij de afzet extra steun, omdat deze perma
nent over grote partijen exportklaar produkt be
schikt. De afnemers kunnen op deze wijze op elk
gewenst moment bediend worden en zijn verzekerd
van een goed produkt. De versterking van de
marktpositie is mede afhankelijk van voldoende
bewerkings- en opslagmogelijkheden.
Overigens verdient de kwaliteit van de peul
vruchten op zich alle aandacht. Een land als Enge
land bijvoorbeeld stelt prijs op een zachte schil,
zachte zalvige structuur, heelblijvend, homogene
structuur en uniforme kleur. Aan al deze vereis
ten voldoen onze peulvruchten doorgaans niet hele
maal. Hier hebben we dus niet uitsluitend met een
bewerkingsprobleem te maken, maar eveneens
met teeltomstandigheden, rassenkeuze e.d.
Verse-, blik- en diepvriesdoperwten zijn dan ook
opkomende concurrenten, voora) indien de prijs
verschillen met schokkers en erwten niet tè groot
zijn.
HET moge duidelijk geworden zijn, dat de peul-
44 vruchtenverbouw en -afzet niet van problemen
gespeend zijn. De telers lopen financiële risico's,
want peulvruchten zijn niet bepaald produkten
met een vaste prijs. Dit neemt echter niet weg,
dat de verbouw van erwten, schokkers en bonen
vele aantrekkelijke kanten heeft.
Vandaar de stichting van het C. P. C. om de
nodige steun te verlenen. Moge deze bewerkings
vereniging uitgroeien tot een waar centrum voor
de peulvruchten in het zuidwesten. De plaats,
die ze innemen in het bouwplan is te belangrijk.
De inspanningen en offers, die de aan- en ver
koopcoöperaties zich getroosten in hun C. P. C.
mogen daarmee in overeenstemming zijn.
J. D.
IN zijn vergadering van 22 maart j.l. heeft het
bestuur van het Produktschap voor Groen
ten en Fruit besloten het telen van grove peen
op contract toe te staan aan erkende en aan niet-
erkende telers tot elke gewenste oppervlakte. Deze
contracten mogen worden afgesloten, zowel met
de conservenindustrie als met de erkende handel.
Het Landbouwschap heeft in een brief aan het
bestuur van het produktschap medegedeeld het
zeer te betreuren, dat dit besluit is genomen, zon
der dat tevoren aan het Landbouwschap de gele
genheid is geboden dienaangaande zijn ziens
wijze kenbaar te maken. Door incidentele beslui
ten van deze aard wordt in niet onbelangrijke
mate ingegrepen in het geheel van de ordenende
maatregelen in de tuinbouw. Een goede bezin
ning ook op de consequentie van deze maatrege
len ten aanzien van de tuinbouw als geheel, acht
het Landbouwschap voor alles noodzakelijk. „Wij
zullen het dan ook zeer op prijs stellen aldus
besloot de brief van het Landbouwschap in
dien uw bestuur in de toekomst, alvorens tot het
nemen van beslissingen van deze aard over te
gaan, ons advies hierover zal willen vragen."
TIJD is geld," is een oud gezegde, dat in onze
moderne tijd steeds meer opgang maakt.
Vooral in de landbouw speelt tijd een grote rol.
Gelukkig is met machines heel wat te bereiken.
In bieten kan de schoffelmachine meer gebruikt
worden dan tot nu toe het geval is. Met goede
ganzevoetmessen kan nog geschoffeld worden als
de bieten elkaar bijna raken. Het is niet erg al
breekt er eens een blad.
OOK dit jaar zijn er weer ongelukken gebeurd
bij bespuitingen door vergissing. Het kan
ook niet anders. Wanneer men nu een restant
groeistof voor bewaring uitgiet in een fles met
de aanduiding DDT, dan is het logisch dat
iemand met een normaal verstand dit over een
half jaar niet meer weet. Bewaar dus alle be-
strijdingsmiddelen in de originele verpakking.
Iff OG steeds is schuimaarde een van onze bes.
l te kalkmeststoffen. Wanneer u deze zomer
kalk op de stoppel wilt aanwenden, dan wordt
het zoetjes aan tijd om deze van de fabriek te
betrekken. De schuimaarde is nu droog en laat
zich dan straks beter over het land verdelen. Bo
vendien wordt het nu wat minder druk op het
bedrijf, zodat er tijd is om deze af te halen.
CLKE bestrijding heeft het meeste effekt wan
neer op het juiste tijdstip wordt bestreden.
Speciaal geldt dit vcror bladluizen, die de verge-
lingsziekte in bieten overbrengen. Aan de hand
van luizentellingen kan vrij nauwkeurig het juis
te moment worden vastgesteld. U doet dus ver
standig om niet zo m.aar te gaan bestrijden maar
eerst te wachten tot het advies tot spuiten gege
ven wordt.
<}Q OORKOMEN is beter dan genezen. Jaarlijks
kost het opzuiveren van vreemde grassen in
graszaadpercelen veel tijd. Deze vreemde grassen
ztijn dikwijls een gevolg van overgewaaid gras
zaad, afkomstig van slootkanten en naastliggende
dijken. Maai dit gras vroegtijdig af, zodat geen
zaad op percelen waar onder dekvrucht graszaad
is ingezaaid, kan overwaaien.
n F en toe eens opruiming houden op een boer-
derij is zeker nodig. Oud ijzer en allerlei
planken laten rondslinger en is geen gezicht. Toch
gebeurt het dikwijls bij bouwadviezen, dat kapot
gezaagde balken en verkocht ijzer bij deze ver
bouwing goed van pas hadden kunnen komen.
Kijk dus goed na wat u opruimt.
IQ LIEGEN zijn in de zomer een plaag voor
v7 mens en dier. Bovendien krijgt zelfs de
properste stal op den duur een onooglijk aanzien.
Er zijn verschillende goed werkende vliegweren-
de middelen in de handel. Op het ogenblik is er
zelfs verf, die een vliegdodend middel bevat, zo
dat boerderijen en huizen voor lange tijd insek-
tenvrij blijven.
©IKWIJLS wordt er bij de bouw van varkens-,
kippen, of kuikenmesthokken gekeken op
de laatste honderd gulden. Dit is altijd verkeerde
zuinigheid. Het zijn juist de laatste voorzienin
gen, die maken dat het voederverbruik iets min
der is. De afschrijving wordt vrijwel niet duurder,
terwijl de voederkosten lager worden en hierdoor
de kans op het maken van winst stijgt.
De 25e Nederlandse Landbouwweek, georgani
seerd door het 'Koninklijk Genootschap voor Land
bouwwetenschap en het Nederlands Instituut van
Landbouwkundig: Ingenieurs, zal dit jaar worden
gehouden van maandag 30 mei tot en met 3 juni
a.s. in de Aula van de Landbouwhogeschool en de
Stadsschouwburg „Junushoff" fe Wageningen.
Op de openingsdag (30 mei) worden inleidingen
gehouden over bedrijfsvraagstukken; op de ande
re dagen wordt het klimaat als centraal thema
gesteld door sprekers, die op verschillende terrei
nen werkzaam zijn:
dinsdag 31 mei:
landbouwhuishoudkunde, bodem en plant,
woensdag 1 juni:
zuivel; veeteelt en pluimveeteelt,
donderdag 2 juni:
cultuurtechniek; plantenveredeling en
plantenziekten,
vrijdag 3 juni:
klimaat en economie.
De lezingen op de eerste en laatste dag worden
gehouden in de Aula, de overige in een van de
zalen van Junushoff. De aandacht van de praktijk
zij zeer speciaal gevestigd op de openingsdag;
vooral van de zijde van de landbouw- en landarbei
dersorganisaties wordt veel belangstelling ver
wacht.
Alle belangstellenden zijn van harte welkom;
de toegang is gratis.
DE REGELINGSCOMMISSIE VAN
DE NEDERLANDSE LANDBOUWWEKEN.
