Termijnhandel in aardappelen,
ja of neen?
375
(Slol)
GEDENKWAARDIGE DAG
P. J. J. DEKKER 60 JAAR
ZWITSERS BEZOEK
DE PROCEDURE
BIJ ONTEIGENINGEN
RELP STINGEN
VERVROEGDE AFSCHRIJVING
EN INVESTERINGSAFTREK
ZATERDAG 14 MEI 1960
TWEE grote knelpunten, die veel deining rondom de termijnmarkt voor aardappelen hebben
veroorzaakt, werden in het vorige artikel besloten. Dat waren de openbaarheid van de prijs
noteringen en de omstandigheid, dat een te klein aanbod de mogelijkheid geeft om machtsposities
op te bouwen. Aan het eerste punt is niets te doen. Er is een openbare termijnmarkt of er is er
geen. Degene, die erin zou slagen om een termijnmarkt met geheime noteringen in stand te
houden, zou trouwens in landbouwkringen op bitter weinig sympathie kunnen rekenen Aan het
andere vraagstuk is wel wat te doen. De studiecommissie Haccoü heeft suggesties gedaan om
de huidige werkwijze nog verder te vervolmaken. Hier wordt gezegd „nog verder te vervol
maken", want het is toch wel gebleken, dat aan het tot nu toe gebruikte reglement toch niet
zo veel mankeerde. Er kon enkele keren worden ingegrepen, de corners in Sirtema werden geen
onverdeeld succes en dit voorjaar werden noteringen voor pootaardappelen gestaakt. Nu is het
ogenblik genaderd om een aantal conclusies te trekken.
OP dinsdag' 17 mei hoopt Hare Majesteit Konin
gin Juliana het herrezen Provinciehuis tc
openen. Daarmede zal voor het Provinciaal Be
stuur een periode van 20 jaar worden afgesloten,
waarin het door het afschuwelijke bombardement
van de Duitsers gedwongen is geweest elders dan
in de historische Abdijgebouwen huisvesting te
zoeken. De restauratie van dit prachtige stukje
Middelburg zal dan bijna voltooid zijn. Onze pro
vincie heeft weer een waardige zetel gekregen
voor haar bestuursapparaat. Het is aanstaande
dinsdag voor alle Zeeuwen een gedenkwaardige
dag. Dat onze geliefde Vorstin deze dag in Middel
burg meemaakt stemt tot grote verheugenis. Hier
mede wordt de grootste luister bijgezet aan dit
herstel. Moge de wereld en daarmede ons land
gespaard blijven voor gebeurtenissen, die de onder
gang van de Abdijgebouwen hebben bewerkstel
ligd.
OP zaterdag 14 mei, de dag waarop dit blad ver
schijnt, hoopt de Vice-Voorzitter der Z. L. M.,
de heer P. J. J. Dekker zijn zestigste verjaardag te
vieren. Het spreekt vanzelve dat wij hem daar
mede van harte gelukwensen. Vele anderen in
Zeeland zullen dit met ons doen. want de heer
Dekker heeft reeds jarenlang uiterst belangrijk
werk gedaan in tal van sektoren van het maat
schappelijk leven. In het landbouworganisatie-
wezen, in de tuinbouw, in het waterschapswezen
en bij de Grondkamer behoort hij onder de meest
vooraanstaanden. Ook landelijk vertegenwoordigt
hij Zeeland in een aantal belangrijke lichamen.
Eén provincie mag altijd dankbaar zijn. dat zij
over mensen beschikt, die zich voor het algemeen
belang willen inzetten. Wij in de Z. li. M. zijn ver
heugd, dat de heer Dekker een deel van zijn tijd wil
geven voor onze mooie boerenstandsorganistie.
Wjj wensen hem nog vele jaren, waarin hij zijn
vruchtbare arbeid moge voortzetten.
SCHOUWEN EN DUIVELAND heeft deze week
een alleraardigst bezoek gehad. Op initiatief
van de heer J. Koopman, waren een 21-tal boerin
nen en een tweetal boeren uit het Amtbezirk Burg-
dorff, dat ligt in het Kanton Bern, te gast bij leden
van de Z. L.M. en van de Bond van Plattelands
vrouwen. Het gezelschap vertoefde twee volle
dagen op het eiland en bezichtigde o.a. de coöpe
ratie, een nieuw gemaal en de Landi»ouwhuishoud-
school te Zierikzee.
Daarna werd nog een reis door Holland gemaakt.
Opvallend was de grote kennis van en de belang
stelling voor alles wat met het boerenbedrijf te
maken had. Er werden waardevolle vriendschaps
banden aangeknoopt, die bij een tegenbezoek het
volgend jaar hernieuwd kunnen worden. De orga
nisatie was door de heer Koopman prima verzorgd.
Het was daarom een grote teleurstelling, dat hij
juist voor de aankomst van het Zwitserse gezel
schap vrij ernstig ziek werd, waardoor een zoon
de leiding moest overnemen. Alles verliep uitste
kend en wij hopen nu slechts op zijn spoedige
beterschap.
Bij de mondelinge behandeling van de begroting
van het Ministerie van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid dienstjaar 1960 in de Eerste Kamer werd
door de heer ir. M. A. Geuze o.a. aan de orde ge
steld de positie van de voorzitter en de leden van
de Centrale Commissie voor de Onteigeningsver
goedingen bij onteigeningsprocedures.
De heer Geuze vroeg of het juist is dat de voor
zitter en de leden van deze kommissie in bepaalde
gevallen optreden als deskundigen bij onteige
ningsprocedures, waarbij de eerste taxatie even
eens door deskundigen van genoemde kommissie
is verricht.
Zijne Excellentie Minister Van Aartsen ant
woordde daarop dat dit inderdaad in sommige ge
vallen voorkomt.
Tevens werd bij deze behandeling door Minister
van Aartsen toegezegd deze zaak in het algemeen
eens te bekijken, waarbij hij eraan toevoegde dat
de gehele status van de Centrale Commissie voor
de onteigen ings vergoeding en op het ogenblik in
studie is. De Minister was van mening dat er op
dit punt enige wijzigingen zullen moeten komen.
ERVARING NOG KORT
HET is twee jaar geleden, dat de termijnmarkt
voor aardappelen ging draaien. De deelnemers
aan de termijnhandel hebben dus nog maar twee
jaar ervaring met het nieuwe instituut kunnen
opdoen. Degenen, wier ervaringen bitter waren,
zuilen zeggen dat die twee jaar genoeg zijn ge
weest. En waarom zou een termijnmarkt niet als
elk? andere nieuwe instelling kinderziekten mogen
hebben? Het zou van grote verstandelijke begaafd
heid en diep inzicht getuigen om na zo'n korte tijd
tot een weloverwogen oordeel over het nut van een
termijnmarkt voor aardappelen te komen. Hier
zal niet gezegd worden, dat de aardappelhandels-
organisaties niet tot zo'n prestatie in staat zouden
zijn, maar de reacties uit die kringen lijken sterk
emotioneel bepaald, wat wel eens een gevolg zou
kunnen zijn van spanningen, veroorzaakt door het
angstvallig verhullen van het werkelijke bezwaar
tegen de aardappeltermijnmarkt.
Als men zich realiseert, hoe men de landbouw
organisaties er te elfder ure bij heeft: gesleept, hoe
men in april 1958 de directeur-generaal van de
voedselvoorziening de aardappel markt plechtig
heeft laten openen en hoe men driekwart jaar ge
leden nog een studiecommissie liet starten, dan
wordt de afwijzende houding van de aardappel
handelsorganisaties niet alleen onbegrijpelijk, maar
bijna onbehoorlijk.
VOOR EEN GOED WERKENDE
TERMIJNMARKT
DE commissie onder leiding van prof. dr. .T. F.
Haccoü heeft suggesties gedaan ter verbete
ring van de tot nu toe gevolgde werkwijze. Zij
komen in hoofdzaak hierop neer. dat het opbou
wen van machtsposities wordt belemmerd en een
reële prijsontwikkeling op de termijnmarkt wordt
bevorderd.
Omdat er uiteindelijk geen enkel telersbelang
gediend is met een prijsbeeld op de termijnmarkt,
dat door allerlei machtsposities vertekend is, heb
ben de landbouworganisaties zich achter het stand
punt van (de meerderheid van» de commissie-
Haccoü gesteld: mits een aantal verbeteringen
wordt aangebracht is de aardappeltermijnmarkt
economisch nuttig en gewenst. Degene, die deze
serie artikelen heeft gevolgd, zal het niet bevreem
den. dat het antwoord op de vraag: Termijnhandel
in aardappelen, ja of neen? luidt: ja, een goed
werkende aardappeltermijnmarkt
Do organisaties van de aardappel hebben dit
niet op kunnen brengen. Het schijnt, dat de inhoud
van de interim-adviezen van de commissie-Hac-
coü de oordeelvorming in aardappelhandelskringen
maar weinig heeft beïnvloed. Ware wel de nodige
aandacht aan deze adviezen geschonken, dan had
toch zonder veel moeite de conclusie bereikt kun
nen worden, dat de voorgestelde verbeteringen
zouden moeten worden beproefd. Nu heeft de
meerderheid zonder meer het vonnis geveld: de
termijnmarkt voor aardappelen is uit den boze en
zal nooit iets goeds worden.
ALS LANDBOUW ER BIJ BLIJVEN
ALS gevolg van de houding van de aardappel-
handel was de op basis van pariteit werkende
Nederlandse Vereniging voor de Termijnhandel in
Aardappelen tot machteloosheid gedoemd. Elke
voorziening bedoeld om de termijnmarkt voort
gang te doen hebben zou immers op tegenwerking
van handelszijde mogen rekenen. Tussen de ver
eniging en de N. V. Nederlandse Liquidatiekas be
stond een overeenkomst, volgens welke de termijn
markt door de kas zou worden beëindigd, als de
schadelijkheid voor de aardappelhandel werd aan
getoond. Gezien de uitspraak van de commissie-
Haccoü was van dit laatste natuurlijk geen sprake.
De Nederlandse Liquidatiekas is thans volkomen
vrij om te doen en laten met de termijnmarkt wat
zij wil, omdat de vereniging zonder zich op die
schadelijkheid te beroepen de overeenkomst heeft
opgezegd (en zich daarmee dus zelf heeft uitge
rangeerd.),
Ondertussen is blijkens persberichten door de
heren prof. Weyer, mr. Van Riel en Van Marle
een stichting opgericht ter bevordering van de
instelling van termijnmarkten in produkten van
de Nederlandse landbouw. Deze stichting zou zich
bezig houden met het verlenen van haar diensten
bij het vormen van lichamen, die door het aangaan
van overeenkomsten met de N. V. Nederlandse
Liquidatiekas termijnmarkten in het leven willen
roepen. Er is weinig fantasie nodig voor de ver
onderstelling, dat de Liquidatiekas de stoot heeft
gegeven tot de oprichting van deze stichting en
dat het geval in de eerste plaats bedoeld is om de
voort te zetten aardappeltermijnmarkt weer een
organisatorisch „dak" en enige binding met het
bedrijfsleven te geven.
Twee feiten worden duidelijk: in de eerste
plaats dat de termijnmarkt voor aardappelen
straks weer gaat beginnen voor het komende
seizoen en in de tweede plaats, dat de georga
niseerde landbouw stappen zal moeten doen
om zijn wens, een goed werkende aardappel
termijnmarkt, in vervulling te doen gaan. Deze
feiten leiden tot de slotsom, dat de landbouw
organisaties moeten trachten, hetzij direct of
indirect, hun invloed aan te wenden bij de nieu
we stichting, die de instelling van een termijn-:
markt voor aardappelen wil bevorderen. Het is
voor de landbouw van belang om mee te kun-:
nen praten over de inhoud van het voor een
goede gang van zaken op de termijnmarkt zo
belangrijke reglement. En dan, wie zal zeggen
of de stichting zich tot de termijnhandel aard-»
appelen zal blijven bepalen?
STR.
Zoals in het kort verslag is vermeld heeft iii
de vergadering van het Dagelijks Bestuur det
Z. L. M. de heer Meijers, directeur van het Boek
houdbureau der Z.L.M., enkele mededelingen ge
daan inzake de nieuwe maatregelen op het gebied
van de Inkomstenbelasting
Deze betreffen de vervroegde afschrijving en
de investeringsaftrek. Beide worden beperkt.
De vervroegde afschrijving bedraagt 33
van de aanschaffings- of voortbrengingskosten.
Deze was alleen voor het eerste jaar beperkt tot
16 2/3 maar wordt nu beperkt tot 8V> per
jaar en dus in feite gehalveerd.
Voor personenauto (andere dan voor beroep9w
vervoer) en kantoorinventarissen komt de ver
vroegde afschrijving geheel te vervallen. Tot nu
toe was deze beperkt tot 10 per jaar.
Voor gebouwen wordt de vervroegde afschrij
ving van 10 per jaar teruggebracht tot
maximaal 6 per jaar.
De investeringsaftrek wordt teruggebracht van
2 maal 8 tot 2 maal 5
Beide maatregelen gelden vanaf 30 april I960.
Voor bedrijfsmiddelen welke vóór 30 april zijn
verworven of verbeterd blijft de oude regeling
gelden (beschikking 7 jan. 1959).
Dit geldt zowel voor de vervroegde afschrijving
als voor de investeringsaftrek.
Het Boekhoudbureau geeft desgewenst nadere
inlichtingen over deze maatregelen.
