de toekomst moeten zien?
m
Hoe zal men op het gezinsbedrijf
Eiergerechten voor de Paastafel
ZATERDAG 16 APRIL I960
Voordat we over dc toekomst spreken, dienen we ons eerst
af te vragen wat we onder het gezinsbedrijf van nu hebben te
verstaan. Een gezinsbedrijf noemen we tegenwoordig een bedrijf
van 10—15 ha; voor onze huidige begrippen dus het kleine land
bouwbedrijf. Hier werken immers hoofdzakelijk de boer met zijn
gezinsleden, eventueel tijdelijk bijgestaan door buren, welke hulp
wederzijds is. Betaalde arbeidskrachten komen weinig voor.
Gaan we dit zelfde gezinsbedrijf in de toekomst bekijken,
dan zal het met toepassing van een steeds meer geperfectioneerde
mechanisatie en chemische onkruidbestrijding minder arbeids
uren vragen of een veel grotere oppervlakte kunnen omvatten.
Mechanisatie als vervanging van handwerk is niet te stuiten. Het
vindt dus ook ingang op 't gezinsbedrijf.
Men zal dan dus, wanneer
men over het gezinsbedrijf
spreekt aan een groter be
drijf moeten denken.
HET GEZINSBEDRIJF NU.
BEKIJKEN we het gezins
bedrijf op dit ogenblik,
dan is dit, wanneer we hier
bij het Zeeuwse gesaneerde
bedrijf voor ogen hebben, ge
mengd met overwegend ak
kerbouw. De veehouderij
geeft een regelmatig inko
men, waardoor, gemiddeld be
keken, het huishoudgeld en
enkele kleine rekeningen ge
dekt worden. De voorkomen
de werkzaamheden worden
door de boer en zijn gezins
leden verricht. Hij beschikt
over technische hulpmidde
len, hetzij persoonlijk of met
zijn buren samen. Bij elkaar
is dat een inventaris die een
nieuwwaarde van 14.000 tot
19.000 vertegenwoordigt.
Technisch kan dat bedrijf goed lopen, maar hoe
zit dat nu economisch?
De vaste kosten van deze bedrijven, bestaande
uit de kosten voor arbeid, werktuigen, pacht, niet
aan de gewassen toe te rekenen werk voor der
den, paarden, groenbemesting en algemene dingen,
die per ha omgeslagen worden, liggen hoog tot
zeer hoog, vooral door de posten arbeid en werk
tuigen en de betrekkelijk kleine oppervlakte
grond. Vaste kosten van 1200 tot 1500 per ha
zijn normaal.
Een mogelijkheid om deze hoge kosten te kunnen
dekken zien we nu reeds aan de intensieve bouw
plannen. Doordat alle gezinsleden meehelpen, kan
met elkaar een behoorlijk gezinsinkomen (bere
kend loon netto overschot) bereikt worden.
Dit maakt onder de huidige omstandigheden een
behoorlijke indruk, maar omgerekend per arbeids-
Vluehtheuvel YVestkerkc bij Scherpentsse.
uur is dit vaak niet veel hoger, soms zelfs lager,
dan dat van een landarbeider.
HET GEZINSBEDRIJF IN DE TOEKOMST.
ER zitten in het gezinsbedrijf nog wel mogelijk
heden om een redelijk arbeidsinkomen te ha
len. Maar aan die mogelijlieden zijn grenzen. De
steeds voortschrijdende mechanisatie en de nieu
we chemische middelen zullen het handwerk, waar
het gezinsinkomen op deze bedrijven grotendeels
door verworven werd, steeds doen afnemen. De
arbeidsproduktiviteit per man wordt daardoor
steeds groter.
Dit betekent dus, dat, wil hetzelfde aantal men
sen productief werk op het bedrijf blijven houden,
de bedrijf sopperv lak te uitgebreid zou moeten wor
den. Dit is praktisch onmogelijk. Hieruit volgt dat
de kostprijs op deze bedrijven steeds stijgt door
VOOR DE VROUW VAN HET PLATTELAND
(Vervolg van
huidbevochtiging en daardoor verbetering van de
huid is ook gebruik gemaakt bij de dag- en
nachtcrèmes.
VROUWEN, DANKT DE WETENSCHAP
WIJ vrouwen, hebben veel te danken aan die
wetenschapsmensen, knappe koppen, stuk
voor stuk, medici en professoren, die studeren
en proeven nemen om steeds verder te kamen op
de weg ter vervolmaking van het uiterlijk van de
vrouw, dat uiterlijk dat zowel in haar particu
liere leven als in haar baan zo belangrijk kan zijn.
Immers een goed uiterlijk geeft zelfvertrouwen
en dat zelfvertrouwen kunnen wij verwerven
dank zij een Nederlandse industrie en dank zij
Nederlands vakmanschap en doorzettingsver
mogen.
EIEREN MET KERRYSAUS
Bereid de kerrysaus als volgt:
l water met zout of bouillon, 15 g
bloem, 20 g boter, 1 volle theelepel kerry,
1 kleine ui.
Breng boter, bloem, gesnipperde ui en kerry
roerende aan de kook, voeg er steeds roerende
bij kleine hoeveelheden het vocht bij en laat de
saus in ongeveer tien minuten gaar worden. Giet
ze vervolgens door een zeef.
Bovenstaande hoeveelheid saus is voldoende
voor 4 eieren. Kook de eieren 7 minuten, pel ze
zo warm mogelijk, snijd ze in vieren, schik de
partjes in een verwarmde schaal en giet er de
gezeefde kerrysaus overheen. Dien het gerecht
onmiddellijk op en geef het bij brood.
vorige pagina)
VOGELNESTJES
8 eieren300 g koud vlees, wat gehakte
zure uitjes, wat gehakte peterselie,
peper, zout, nootmuskaat, 60 g boter.
Hak het vlees, de uitjes en de gewassen peter
selie fijn, vermeng het met 2 geklopte eieren,
peper, zout en nootmuskaat naar smaak. Smelt
de boter in een koekepan, vorm hierin (van het
vuur) 6 ringen, breek in de opening van elk een
ei, maar zorg dat het wit niet over het vlees
mengsel loopt. Bak de vogelnestjes op een zacht
vuur tot de eieren zijn gestold en schuif de
nestjes voorzichtig op een verwarmde schaal.
Geef ze met peper en zout bij brood.
(Men kan de nestjes ook in een platte vuur
vaste schaal in de oven zetten en zo opdienen.)
RUSSISCHE EIEREN
6 hardgekookte eieren, 50 g gepelde gar
nalen, 2 eetlepels mayonnaise, 3 ansjo-
visjes, 6 cïrcelvormige stukjes oud brood,
wat peterselie, sla of sterrekers.
Bak de broodcroutons even in heet frituur
vet of in een koekepan. Snijd van de gepelde
eieren aan het brede uiteinde een plakje weg,
zodat de eieren stevig op de croutons kunnen
staan. Snijd aan de punt ongeveer een derde van
de eieren af, neem de dooier er uit, wrijf deze
fijn en maak er met de garnalen, mayonnaise en
peterselie een zalfachtige massa van. Vul hier
mee de eiwitbakjes hoog op en leg op elk ei een
vooraf geweekte opgerolde halve ansjovis en in
het midden hiervan een ietsje gehakte peter
selie. Garneer de schotel met frisse kropsla-
blaadjes of sterrekers.
Men kan Russische eieren bij brood geven of
als voorgerecht laten dienen.
ÜE heer J. C. van Bergeijk van de Rijks-
ïandbouvwoorlichtingsdienst te Goes
tracht in bijgaand artikel een blik op de toe
komst voor het gezinsl>edrijf te werpen.
Schrijver komt tot de conclusie dat de hui
dige ingrijpende veranderingen in de be
drijfsvoering tot gevolg zullen hebben dat
het gezinsbedrijf steeds meer teruggedron
gen zal worden. Het leek ons interessant dit
artikel te plaatsen, opdat een ieder die hier
mede in de toekomst bij betrokken zal zijn,
zijn gedachten hierover zal laten gaan.
Heeft U een andere mening, Iaat die eens
aan de redaktie horen.
RED.
stijging van de bewerkingskosten (kapitaal ar-
beid) gedeeld door een gelijk gebleven opper
vlakte.
Per grotere bedrijfsoppervlakle zal altijd goed
koper geproduceerd kunnen worden, wat in de
toekomst van belang zal zijn.
MAAR WAT DAN MET HET
GEZINSBEDRIJF VAN 10—15 HA?
ZOLANG de productiefactoren, grond, arbeid en
kapitaal zo op elkaar afgestemd zijn dat geen
hogere bewerkingskosten bereikt worden dan op
bedrijven met meer oppervlakte, kan een dergelijk
gezinsbedrijf nog concurreren. Wanneer echter de
prijzen gaan dalen, omdat op grotere oppervlakten
goedkoper geproduceerd kan worden door grotere
arbeidsprestatie per man, moet het 1015 ha-be
drijf naar andere mogelijkheden omzien om winst
gevend (althans rendabel) te kunnen blijven.
Deze andere mogelijkheden kunnen zijn:
1. Intensievere (meer geldopbrengende) gewas
sen kiezen. Er zal dan overgegaan moeten
worden op grove, zo niet fijne, tuinbouwteel
ten. Het zuivere kleine landbouwbedrijf ver
andert dan met behulp van mechanisatie in
mindere of meerdere mate in een groot tuin
bouwbedrijf,
2. Een intensieve samenwerking met andere
bedrijven aangaan. Evenals in de industrie,
door fusie of trust, moet men dan trachten
door vergroting van de productie-eenheden
tot een goedkopere productie te komen.
HOE KUNNEN DEZE MOEILIJK
HEDEN OPGEVANGEN WORDEN?
DE eerste en grootste eis is dan, dat men bereid
moet zijn om samen te werken in welke vorm
dan ook.
Ten tweede zal het „baas zijn op eigen erf" voor
een groot deel opzij gezet moeten worden. Men
móet dan aanvaarden, dat men een schakel gewor
den is van een groter geheel.
HOE KAN HET GEZINSBEDRIJF VAN
10—15 HA ER IN DE TOEKOMST UIT
ZIEN?
WE kunnen dan een 1- of 2-mansbedrijf zien,
waarop zeer arbeidsintensieve gewassen ge
teeld worden.
Bij het werken met grotere productie-eenheden
kan het zijn, dat de bedrijfsoppervlakle een deel
Is van een groter geheel, waarop dan maar één
of twee gewassen per jaar groeien.
In het eerste geval heeft de ondernemer enkele
dagelijks voorkomendewerktuigen zelf en de gro
tere in coöperatief verband en laat het werk uit
voeren door derden.
In het tweede geval zal men er goed aan doen
geheel volgens coöperatief verband te werken,
omdat niet ieder jaar dezelfde gewassen op het
bedrijf groeien. Ook kan dit werk goed door de
loonwerker gedaan worden. Deze man kan dan
zijn tarieven lager stellen, omdat hij een vaste
oppervlakte te bewerken heeft, waarop hij zijn
machinepark kan afstellen.
De oppervlakte van het bedrijf is gelijk geble
ven, maar de structuur is drastisch gewijzigd.
Wanneer de toekomstige ondernemer zijn be
drijf op deze manier gaat exploiteren, zullen zijn
vaste kosten relatief dalen. De financiële opbreng
sten zullen stijgen door intensivering en speciali
satie of door het gebruik van grotere productie
eenheden.
Op deze manier is voor de ondernemer
van een bedrijf van 1015 ha een goed
arbeidsinkomen te verwezenlijken.
De grote aanpassingsmoeilijkheden
van persoonlijke aard, die hierdoor
teweeg gebracht zullen worden, zijn niet
te onderschatten.
Maar men is verplicht om het bedrijf
aan te passen aan gewijzigde economi
sche omstandigheden.
Laat hier uw gedachten eens over gaan
zo u het al niet gedaan hebt.
