DE GOGGEN:
BISON CB
I
ORGAAN VAN DE LANDBOUW JONGEREN GEMEENSCHAP ZEEIAND
I
De trouwe wachters van
Noord-Bevelands dijken
BOEKEN
ii
iï
MEI
voederbieten
altijd een record-oogst!
CENTRAAL BUREAU
ZATERDAG 2 APRIL 1960
273
Redactie: L. Hage, L. Felius, A. Deist, M. Murre, Z. Poppe en M. Risseeuw.
Eind-redacteur: C. J. van Damme, Telef. 01108206. Redactie-adres: Landbouwhuis Goes.
L. J. G. en Z. P. M. AFD. GROEDE.
hield op 3 maart 1960 haar.jaarverga
dering bij „Boerdam" te Groede.
Vóór de pauze werd afzonderlijk ver
gaderd en na de pauze gecombineerd,
waarbij een lezing gehouden werd over
Sumatra door de heer A. van de He
mel, die enige jaren in Indië verbleef
cm voor ons goede vaderland, te strij
den. Men kreeg door deze lezing een
beeld van de ontberingen en de moei
lijkheden die onze soldaten moesten
doormaken.
De verkiezingen van de L. J. G., zo
wel als van de Z. P. M., waren dus
vóór de pauze.
B\j de L. J. G. werd Ko van Hoeve
weer tot voorzitter herkozen. P. Leen-
houts werd eveneens herkozen.
Voor de secretaris F. J. B. Dees, wel
ke aftrad wegens werkzaamheden,
werd de heer A. Dhont van de „Cats-
hoeve" gekozen.
Bij de Z. P. M.-sters werd mej. S.
Lako gekozen als presidente. Verder
kwamen in het bestuhr mej. J. Aar-
noutse en mej. S. Verplanke.
ONTSPANNINGSAVOND DER
L. J. G. en Z. P. M. AFD. GOES.
Zaterdag 19 maart j.I. hield de afde
ling Goes van de L. J. G. en Z. P. M.
haar ontspanningsavond in' hotel „De
Zwaan" te Kapelle.
De presidente der "Z. P. M., mej. .T.
Nieuwenhuijzen, opende deze avond en
heette alle aanwezigen hartelijk wel
kom.
Door een toneelgezelschap Aiii Wol-
faartsdijk o.l.v. de heer Pieterse, werd
het toneelstuk: „Haar levenswens" op
gevoerd.
In de pauze werden door als torero's
verklede personen, enkele populaire
liedjes gezongen, die goed in de smaak
vielen.
De verloting, die gehouden werd om
de kosten enigszins te dekken, was
zeer geslaagd.
Nadat men nog enige tijd gezellig
samen was geweest bij de muziek van
de band „Black and White", sprak
voorzitter K. Nieuwenhuijze een slot
woord.
Deze avond, die voor een groot deel
georganiseerd werd door de heer P.
Note boom, mag, ondanks de matige be
langstelling in het begin van de avond,
zeker geslaagd heten.
„SPELEN MET CIJFERS"
door W. J. Reichmann,
Een Prismaboek van een soort waar
van er maar weinigen bestaan. Een
delicatesse voor diegenen onder ons,
die zich óm de een of andere reden tot
de schoonheid, regelmaat en de belang
wekkendheid van de cijfers vóelen aan
getrokken. Toegegeven, dat dit niet op
ieders weg ligt, maai' ook toegegeven,
dat de cijferkunst, zoals in dit. boek
beschreven, heel wat mensen zou in
teresseren, die menen, dat zij niets
voor cijfers voelen. Het register had
den we graag: wat uitgebreider gezien,
en we begrijpen niet waarom men wel
de grootst gemene deler, maar niet het
kleinst gemene veelvoud behandelt.
«Herinnert U zich die bewerkingen nog
van de schoolbanken en gebruikt U
xe wel eens in het dagelijks leven?)
Een heel oud verhaal over de grote stormvogels
AES je bij ons In de boomgaard bent dan kan het gebeuren dat je van achter
de dijk een schreeuw hoort. Het is ecu vreemde kreet, luid, hees en angstig.
Ik heb mensen, die deae sehreeuw voor het eerst hoorden van niet te ver af,
zien huiveren. Er is niets menselijks aan. Het is ook geen menselijk geiul'd. Als
je op de zeedijk klimt, kun je ae zien: grote witte vogels, van boven grauw, met
een vlucht van anderhalve meter. En ze vliegen in formatie, met twee of met
drie, nooit meer. Vliegen is eigenlijk niet het juiste woord. Meestal zweven ze
op de thermiek die tegen de dijk ontstaat, zonder een veerje te bewegen,
schuin elkaar, vleugeltip aan vleugeltip. Het is een heet bijzonder ge
zicht en je ziet het niet zo heel vaak. Het zijn mantelmeeuwen, op zijn
Noord-Bevelands: goggen.
"Ar
Wanneer straks Noord-Beveland
eiland-af zal zjjn, is een einde
gekomen aan het betrekkelijke
isolement dat we nu nog kennen.
Dan worden we opgenomen in de
grote massa en gaat er veel van
de eigen streek, van 't eigen ka
rakter verloren. Nu bestaan er
nog sagen of legenden van het
oude Noord-Beveland, die zijn
doorverteld van vader op zoon
en het doet me genoegen in
contact te zijn gekomen met
iemand, die Noord-Beveland, al
thans het eiland Noord-Beveland
na aan het hart ligt en van wiens
hand onderstaand verhaal is.
Iff
■iff
Iff
A
vT
De meeste mensen kennen ze niet
eeris, want de goggen komen niet
zoals de andere meeuwen op het land
of in de dorpen. Ze blijven aan de bui
tenkant en slechts de mensen die daar
werken of die zoals wij, practisch aan
de zeekant zijn opgegroeid, krijgen ze
te zien. En de schippers natuurlijk.
Er is een verhaal over die goggen.
Een verhaal, tot ons gekomen uit vroe
ger eeuwen, dat nóg minder mensen
kennen'en diè het kennen noemen het
meestal een legende. En töch.
DE OUDE JOHANNES.
Ik was nog maar een kind toen ik
het verhaal hoorde, ongeveer vijftig
jaar geleden. De man, die het mij ver
telde was heel oud, hij was geboren in
de eerste helft der vorige eeuw en had
zijn leven lang op Noord-Beveland ge
woond. Hij was een soort oud-oud-oom
van mij en elke winter kwam hij mét
zijn vrouw een paar maanden bij ons
logeren. En in de zomer ook, maar
nooit zo lang.
Ons huis was er groot genoeg voor*.
Het was gebouwd in 1632 en zo groot
als een kerk. Dat was maar goed ook,
want elke dag zaten we minstens niet
z'n twaalven aan tafel en soms waren
er wel twintig. Het ging er toen nog
een beetje feodaal toe op die grote
oude hoeven: een knecht of vier, een
koewachter, een paar meiden, allemaal
inwonend in het huis en dan ons eigen
gezin waartoe- ook grootmoeder en een
paar tantes behoorden. Als er dan nog
een stuk of wat logé's waren en dat
was meestal wel het geval, dan behoef
de niemand zich over de stifte en de
eenzaamheid te beklagen.
Maar ik was het meest bij de oude
Johannes. En wij zochten de eenzaam
heid op, want wij gingen naar de zee
dijk of het schor dat erachter lag en
dat toen veel en veel groter was dan
nu. Als wij daar dan ergens in het
gras zaten vertelde Johannes soms de
(Adv.)
Daar zit flink geld in voor UI
Met Bison CB kunt U héél vroeg zaaien
al vóór 1 april! Want Bison CB heeft geen
last van schieters!
Alléén met Bison CB bent U zeker van de
allerhoogste opbrengst aan drogestof en
van een enorme oogst aan loof!
Daarombestel nü BISON CB, het hoogwaardige ras voor
vroege zaai en U kunt rekenen op recordopbrengsten I
TELEFOON 111340 - POSTBUS 182, ROTTERDAM
oude verhalen van vroeger, verhalen
waarvan sommige van eeuwen her
dateerden en die hij ook weer van
oudere mensen gehoord had. Maar dat
verhaal van de goggen zou hij nooit
uit zichzelf verteld hebben. Het was
omdat ik net zo lang aan zijn hoofd
zanikte tot ik het allemaal wist. Want
het was niet goed, zei hij, om veel over
zulke dingen te praten. De mensen ge
loofden je toch niet. Maar het was
waai*, zei hij. De volle waarheid.
Het was toen we op een keer samen
langs de zeedijk liepen, Johannes en
ik. Langs de binnenkant, want hel
waaide veel te hard voor de buiten
kant. Opeens hoorden we een schreeuw
en Johannes bleef staan om te luiste
ren. Ik wist wel wat het was. „Gog
gen", zei ik. „Ja", zei Johannes, „gog
gen. Ik moet es boven de dijk kijken".
We klommen tegen de dijk op tot we
er net over konden zien. En we zagen
de goggen vliegen. Ze volgden de dijk,
zwevend, vleugeltip aan vleugeltip.
Johannes zag een beetje bleek. „Drie",
zei hij, en toen nog een keer „Drie".
Ik begreep dat dit aantal hem niet
aanstond. Meestal zag je er maar twee.
„Ja, drie", zei ik", waarom zouden er
geen drie zijn? Of vier?"
„Zwijg kind", zei Johannes, „je weet
niet wat je zegt. En ga mee naar huis,
we krijgen storm".
STORM.
We kregen inderdaad storm. Behoor
lijk. 30 september 1911. Het water-
sloeg over de dijk. En we waren alle
maal bang. Het oude huis kermde en
kreunde. Er waaide een schoorsteen
af en een heleboel pannen. Maar het
huis bleef overeind. En de dijk hield
het ook.
Toen de storm over was, vroeg ik
aan Johannes wat dat nu was met
die goggen en hoe hij geweten had dat
er storm kwam. En omdat ik hem niet
met rust liet vertelde hij, ofschoon ik
volgens hem nog veel te klein was voor
die dingen.
De goggen vlogen nooit alleen, zei
hij, altijd met z'n tweeën. Dat was
goed, dat was normaal. Maar soms
waren er drie bij elkaar. En dat was
niet goed. Want dan kwam er storm.
Daarom was hij geschrokken van die
schreeuw en was hij boven de dijk
gaan kijken. Want als de formatie van
drie langs de dijk vliegt, dan zijn ze op
inspectie en die onaardse, hese
schreeuw is een waarschuwing voor
een zwakke plek in de dijk.
„En vier", vroeg ik, „als er vier
zijn?"
„Jongen", zei hij, „hoop dat je dat
nooit ziet, want dat gebeurt enkel
tijdens een catastrophe. Er zijn maar
heel weinig mensen in leven die dat
hebben gezien en ik hoor daar ook bij,
daarom weet ik dat het waar is wat
ik vertel. Het gebeurt alleen bij een
dijkval of een dijkdoorbraak, als alle
mensen als razenden werken om het
gat te stoppen en te redden wat er
nog te redden valt. De mensen hebben
dan geen tijd om omhoog te kijken,
maar het gebeurt toch dat er eens
iemand toevallig opkijkt en ze ziet,
boven dat gat in die dijk: Vier goggen,
in formatie, vleugeltip aan vleugeltip.
Doodstil, zonder een veertje te bewe
gen. Even zijn ze er maar. De man die
ze ziet, maakt zijn buurman opmerk
zaam, ze kijken samen: de goggen zijn
verdwenen, onhoorbaar, spookachtig,
zoals ze gekomen zijn. Waarheen? Wie
zal het zeggen.
Maar het is een teken. Het betekent
dat het werk zal lukken en de polder
behouden zal blijven.
Zo lang Noord-Beveland bestaat hefc-
ben de goggen dat gedaan en ze zullen
het blijven doen. Zij zijn de trouwe
wachters van de Noordbevelandse
dijken.
