228
De Werktuigencoöperatie „Zuidzande"
een vorm van voorbeeldige en voordelige
samenwerking
voederbieten
altijd een record-oogst!
CENTRAAL BUREAU
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
(Vervolg van pagina 227)
er toe meegewerkt dat men nog niet met dit schema behoefde te werken. Ook
van een zekere dwang om met een bepaalde bewerking te beginnen is geen
sprake.
2. DE ADMINISTRATEUR
Deze coöperatie heeft het geluk een administrateur te hebben die er niet
tegenop ziet om met pen en papier om te gaan. Deze funcie zal lang niet
iedere boer interesseren.
Voor de goede van zaken is de administrateur echter onontbeerlijk. Er dient
namelijk van elk werktuig nauwkeurig bijgehouden te worden wat de kosten
zijn van afschrijving, onderhoud, brandstof, smeermiddelen, sproeimiddelen
enz., zodat per werktuig de jaarkosten berekend kunnen worden en een tarief
per ha kan worden vastgesteld. Verder moet hij per lid bijhouden welke opper
vlakte door de diverse machines der coöperatie bewerkt wordt, zodat bepaald
kan worden hoeveel ieder te betalen heeft.
Men heeft de volgende regeling getroffen:
Elk lid betaalt slechts voor die werktuigen, die bij hem gewerkt hebben.
Verbouwt bijvoorbeeld één van de 8 leden in een bepaald jaar geen aard
appelen, dan zal hij in dat jaér ook geen bijdrage behoeven te leveren in de
kosten van aardappeïpootmachine, verzorgingsapparaat en rooimaehine. De
kosten van deze machines moeten in dat geval door de 7 andere leden gedragen
worden, elk naar de oppervlakte die hij ermee bewerkt heeft.
Sommige werktuigen, zoals de aardappelrooier en het erwtemaaigarnituur,
worden niet per jaar afgeschreven maar per ha. Het betreft hier over het
algemeen werktuigen die het ene jaar veel meer gebruikt worden dan het
andere. Dit staat in verband met verschuivingen in het bouwplan of het te
velde verkopen van het gewas. In jaren, dat zo'n werktuig weinig wordt
gebruikt, zouden die leden, die het wel gebruiken, immers zeer hoge tarieven
moeten betalen.
De administrateur krijgt in het voorjaar een opgave van de leden betreffen
de hun bouwplan. Aan de hand hiervan kan hij een begroting maken van de
geschatte te bewerken oppervlakte door de verschillende machines en van de
aan te schaffen hoeveelheden middelen.
Dat een en ander een tamelijk uitgebreide en nauwkeurige administratie
vergt, is wel duidelijk en het is van veel belang, dat bij een te stichten
Coöperatie de juiste man op de juiste plaats gekozen wordt.
Zowel de werkverdeler als de administrateur doen hun werkzaamheden
nagenoeg gratis.
3. DE CHAUFFEUR
IYEZE is in tegenstelling tot de beide andere functionarissen geen lid der
coöperatie. Het is een boerenzoon, afkomstig van een kleiner bedrijf
uit de buurt, die thuis gemist kan worden wanneer dit nodig is. Deze jongeman
is door de coöperatie in dienst genomen alleen voor die tijd dat er werk voor
hem is. In totaal bedraagt dit 4 a 5 maanden per jaar, natuurlijk verdeeld
over het gehele seizoen. Deze los-vaste man is natuurlijk voordeliger voor
deze coöperatie dan een vaste kracht die er het gehele jaar zou zijn. Misschien
groeien ze in de toekomst wel die richting uit, maar voorlopig gaat dit zo
tot wederzijds genoegen. De chauffeur voldoet ruimschoots aan de technische
eisen die aan hem gesteld worden. Hij moet werkstaten invullen waarop
vermeld worden de verrichte werkzaamheden, het aantal uren, de bewerkte
oppervlakte, de gebruikte middelen enz. Deze staten moet hij wekelijks bij
de administrateur inleveren.
Het is van groot belang dat een dergelijke kracht een goede technische
opleiding heeft, omdat hij met een waardevolle inventaris moet werken, iets,
wat trouwens voor elke chauffeur op een gemechaniseerd bedrijf geldt. Verder
Is het van belang, dat men steeds over dezelfde vaste kracht kan beschikken
en zodoende van zijn grote ervaring kan profiteren.
Het volgen van trekker-, werktuigen- en spuiteursussen is aanbevelens
waardig, en de kosten die hieruit voortvloeien zullen zeker worden beloond
door lage reparatierekeningen en goede spuitresultaten.
Vóórdat de combines er waren, kon deze kracht het werk alleen aan. Het
combinen veroorzaakte echter een zodanige arbeidstop, dat het noodzakelijk
was een tweede chauffeur in te schakelen, in dit geval een zoon van één der
leden, die dus beschikbaar blijft om te hoge arbeidstoppen te kunnen opvangen.
DE RENTABILITEIT EN DE FINANCIERING
UET economische voordeel van deze coöperatie kan voor de aangesloten
leden nog moeilijk in geld gewaardeerd worden. Deze zaak is aan het
groeien. Er komen enerzijds in coöperatief verband jaarlijks werktuigen bij,
terwijl anderzijds de eigen inventaris zeer beperkt blijft.
De uitgavepost loonwerk vervalt en de arbeidsbezetting neemt af. Er zijn
al enkele leden bij deze coöperatie die hun bedrijf van ruim 30 ha exploiteren
met 1 vaste arbeider en slechts in de drukke maanden nog een losse man
inschakelen. Zolang deze ontwikkeling niet tot stilstand gekomen is, kan
natuurlijk geen vergelijking gemaakt worden tussen de oude toestand en de
nieuwe.
De werktuigenkosten gaan op deze bedrijven de vorm aannemen van goed
koop loonwerk. Globaal kan worden gesteld, dat de bedragen die de leden voor
de diverse bewerkingen per ha moeten betalen, lager liggen dan de loon
werkerstarieven, ondanks een behoorlijk zware afschrijving. Ze houden de
winstmarge, die de loonwerker in rekening brengt, in hun zak.
Hieruit blijkt wel, dat op deze manier goedkoop gewerkt wordt. De bedrijven
behoeven individueel niet de last te dragen van de exploitatie van te grote
oogst- en verplegingswerktuigen en kunnen door de kleine omvang van de
coöperatie snel geholpen worden bij de oogstwerkzaamheden. Ook de finan
ciering schept hier geen probleem.
Bij het aanschaffen van nieuwe werktuigen behoeft er namelijk geen geld
op tafel te komen.
IYE aanwezige inventaris heeft in totaal 71.000,gekost. Om dit te finan-
eieren, is bij de plaatselijke Boerenleenbank een voorschot opgenomen
en een rekening-courant geopend onder persoonlijke borgstelling der leden
van de coöperatie. Men heeft aan deze wijze van financiering de voorkeur
gegeven, boven financiering uit eigen middelen. Op deze manier is het uitge
sloten dat één der leden meer rechten kan laten gelden omdat hij meer geld
in de onderneming heeft gestoken dan de andere leden.
De samenwerking met de bank is heel prettig en alle betalingen en ont
vangsten hebben via de bank plaats.
Het moge misschien op het eerste gezicht wat vreemd lijken, maar het
komt hierop neer, dat deze 8 boeren een aantal jaren tegen lage tarieven
verschillende verplegings-, sproei- en oogstwerkzaamheden laten verrichten
en dat ze op het eind van deze periode bovendien nog een werktuigeninven
taris overhouden. Wanneer deze dan versleten is op het tijdstip dat de lening
is afgelost, dan hebben de leden goedkoop gewerkt.
Wanneer ze op de duur kans zouden zien ook na de aflossing de werktuigen
nog te gebruiken, dan zou de zaak natuurlijk nog veel interessanter worden,
want de nieuwe lening, die dan later bij de vernieuwing van de inventaris
aangegaan moet worden, kan dan reeds lager zijn.
In de statuten der coöperatie zijn nog een aantal1 bepalingen omschreven,
maar hetzou te ver voeren om deze hier allemaal op te noemen. Voor
eventuele belangstellenden liggen ze ter inzage bij de vereniging zelf. De
voornaamste bepalingen hebben we echter reeds in dit artikel verwerkt.
CONCLUSIE
Economisch gezien is een dergelijke coöperatie een prach
tige oplossing, speciaal voor die bedrijven, die zelf te klein
zijn om met voordeel grote werktuigen te exploiteren. Op
deze manier kan men met relatief lage kosten toch over eigen
grote werktuigen beschikken met daarenboven een gemak
kelijke financiering, een goede bediening door een ervaren
chauffeur, en eventueel heeft men de mogelijkheid om de
arbeidsbezetting op het eigen bedrijf te verminderen.
We zouden echter niet volledig zijn wanneer we dit artikel
beëindigen zonder nogmaals de volgende opmerking te
plaatsen: Een dergelijke coöperatie kan alleen maar vrucht
baar werken, wanneer hij bestaat uit leden, die de kunst
van geven en nemen verstaan. Kan aan deze voorwaarde
niet voldaan worden, dan is succes bij voorbaat uitgesloten.
Wij wensen de werktuigencooperatie „Zuidzande" nog een
lang en gelukkig leven toe
last van schieters!
Alléén met Bison CB bent U zeker van de
allerhoogste opbrengst aan drogestof en,,*
van een enorme oogst aan loof!
Daarombestel nu BISON CB, het hoogwaardige ras voor
vroege zaai en U kunt rekenen op record-opbrengsten!
(Adv.)
BISON CB
Daar zit flink geld in voor UI
Met Bison CB kunt U héél vroeg zaaien.**
al vóór 1 april! Want Bison CB heeft geen
TELEFOON 1 1 1340 - POSTBUS 182, ROTTERDAM.