Transport- en Bedrijfsorganisatie
in het gemengde bedrijf
B
''EOT))
I
134
WAELSTEDË UIENZAAD
MALIE B O UIENZAAD
HYBRIDE UIENZAAD
D. J. VAN DER HAVE n.v.
Ir. A. MOENS
van het Instituut voor
Landbouwtechniek en Rationalisatie
te Wageningen
"p\ E bedrijfsorganisatie omvat alle activiteiten binnen de onderneming: produktie, aan-
koop, afzet, bedrijfsleiding en administratie. Bij alle onderdelen, behalve de admini
stratie, komt een zekere hoeveelheid transport voor. De vraag is nu hoe binnen een
bepaalde organisatie het transport moet worden georganiseerd. En op mij rust de taak
'dit thema te behandelen voor het gemengde bedrijf, zoals wij dit in Zeeland kennen.
Een bedrijf, waarbij meestal de akkerbouw op de voorgrond staat, en waarin daarnaast
als min of meer belangrijke produktieriehting melkveehouderij aanwezig is. Sommige
bedrijven doen daarnaast aan rundveemesterij, varkens en kippenhouderij en tuinbouw,
fn het algemeen kunnen wij echter stellen, dat de varkens- en kippenhouderij in Zee
land niet van grote betekenis is.
Bij de behandeling van het transport in het gemengde bedrijf is het noodzakelijk
rekening te houden met de grootte van het bedrijL Indien de veehouderij enerzijds en
de akkerbouw anderzijds ieder voor zich grote eenheden zijn, b.v. een stal van 40 koeien
of een oppervlakte bouwland van 40 ha, is de rationalisatie en mechanisatie van het
transport eenvoudiger dan op kleinere bedrijven. Het aantal grote gemengde bedrijven
is evenwel gering en daarom wil ik als uitgangspunt nemen het gemengde bedrijf van
10—30 ha.
BIJ een dergelijke bedrijlsgrootte is het nood
zakelijk transportmiddelen te gebruiken, die
zowel in de akkerbouw- als in de veehouderijsector
doelmatig kunnen worden benut. Welk soort trans
port is in het gemengde bedrijf belangrijk? In de
veehouderijsector is dit transport van hooi, gras,
bietenkoppen, voederbieten, mest en melk. In de
akkerbouw zijn dit graanschoven dan wel strobalen
en zakken graan, erwten al of niet in het stro
vlas, aardappelen en bieten. Voor het gehele
bedrijf kennen wij verder het vervoer van kunst
mest, werktuigen, e.d.
DIJ de organisatie van het transport moeten wij
voorts letten op het aantal personen, dat hier
bij kan worden ingeschakeld.
In een bed rijf sgrootte van 10
—30 ha loopt het aantal uit
een van 1 tot 4.
Ook de verkaveling speelt
een grote rol. In verkavelde
gebieden, waar het land rond
om de gebouwen ligt, kan
men beter gebruik maken van
opsleepwagens, ruiter- en
schelvenciragers, lage wagens
en dergelijke, dan in gebieden
met een versnipperde verka
veling.
ALGEMENE REGELS.
ALGEMENE regels bij het transport zijn, dat
opslag van grondstoffen en produkten steeds
zodanig moet zijn, dat zij dicht bij de plaats van
gebruik liggen, gemakkelijk bereikbaar zijn en op
eenvoudige wijze te verwerken.
Voorbeelden zijn: een mestvaalt, met verharde
vloer, die rondom goed bereikbaar is, silo's dicht
bij de stal, een laadbrug voor het opladen van vee
en werktuigen e.d. Voorts moet transport tot het
uiterste worden verminderd, dus zo weinig moge
lijk tussentijdse opslag en waar dat nodig is de op
slag zonodig inrichten, het het opnieuw opladen
weinig moeite kost, b.v. op stapelborden. Bij het
transport is het voorts van belang, dat per vracht
zoveel mogelijk wordt medegenomen, zodat de af-
en aanlooptijden tot een minimum beperkt worden:
verbreden en verlengen van wagens, het gebruik
maken van laadhekken voor en achter en moge
lijk ook opzij.
Bij het transport dient voorts zoveel mogelijk
te worden gebruik gemaakt van zwaartekracht,
motorische krachten, stroommogelijkheden (water
leiding en melkleiding). Wat geschoven kan wor
den meet niet worden opgetild: mestplank en roest
bak in plaats van mest kruiwagen. In een bedrijf,
waar ongeveer 15 tot 25 Vc van alle werk besteed
wordt aan transport dient voor elk geval afzonder
lijk te worden nagegaan op welke wijze overbodige
transporten kunnen worden vermeden en nood
zakelijke transporten kunnen worden verlicht en
vereenvoudigd.
VOOR het gemengde bedrijf van 10 tot 30 ha
openen zich in dit verband de volgende moge
lijkheden
Melk:
Rechtstreeks in de bussen melken op een wagen
of kar, eventueel gebruik maken van melkleiding.
Mest:
Bij gebruik van stro, hetgeen in Zeeland alge
meen voorkomt, de mest met behulp van mest
plank of -bak of automatische, groepreinigers op
de mestvaalt of rechtsl reeks op de mestwagen
schuiven. Bij het laden van mest gebruik maken
van goed gereedschap of trekkervoorlader. Mest
rechtstreeks van een wagen verdelen. Met trom*
melschudder of iets dergelijks naschudden.
Gras:
Voordroog- of maaikneusmethode toepassen 'dit
laatste in loonwerk). Laden met opsleepinrichting,
voorlader of oplader. Lossen met grijper of trans
De H. G. Silovork.
porteur of zelflossende wagen (gleufsilo). Voeren
met voerkar, zelfvoedering.
Hooi:
Gebruik maken van opsleepwagen, opper- of
ruiterdrager, oplader of trekkervoorlader. Lossen
met transporteur of grijper, eventueel persen
rechtstreeks op de wagen.
Erwten in stro en graanschoven:
Gebruik maken van ruiter- en schelvendrager.
Bij graanschoven ook voorlader. Lossen als bij
hooi. Voor hooi. erwten in stro, graanschoven, zak
ken graan, balen stro, zakken kunstmest enz. is
voorts van belang de lage wagen.
Aardappelen:
Zakken van 35 tot 50 kg. Rooien met verzamel-
rooier met volgwagen. Bij inkuilen gebruik maken
van kuilvorm, in bewaarplaatsen transporteur.
Eventueel los transport met kipper of netten.
Bieten:
Laden met goede bietenvork of rooien recht
streeks op wagen. Onder sommige omstandigheden
gebruik maken van voorlader.
Bietenkoppen:
In de eerste plaats is belangrijk een loofvork,
verder onder bepaalde omstandigheden het gebruik
van voorlader Lossen van bieten en bietenkoppen
met netten of transporteur.
Grond op silo brengen:
Trekkervoorlader of transporteur.
I TlT het voorgaande volgt, dat voor
paardenbedrijven de mogelijkheden
van de mechanisatie van het transport
beperkt zijn. Dit zal er ongetwijfeld toe
leiden, dat in de toekomst de vervanging
van paarden door trekkers verder in
versneld tempo voortgang zal vinden.
Een trekkervoorlader, een transporteur,
een ruiter- of schelvendrager en een lage
wagen zijn voor de rationalisatie van het
transport in het gemengde bedrijf aan
trekkelijk. Aangezien de investerings
kosten vrij hoog liggen, zal van bedrijf
tot bedrijf moeten worden vastgesteld, in
hoeverre de hierdoor ontstane extra
trekkracht- en werktuigenkosten worden
gecompenseerd door arbeidsbesparing. -
|IJ sterkere mechanisatie is verhoging
van de arbeidsprestatie economisch
noodzakelijk. Dit leidt ertoe, dat in toe
nemende mate gemengde bedrijven van
1020 ha eenmansbedrijven worden.
Aangezien evenwel veehouderij dagelijks
verzorging vereist, zijn aan deze oplossing
bezwaren verbonden. Voor gemengde be
drijven, die in ruime mate gebruik willen
maken van de mogelijkheden van mecha
nisatie mag de minimum oppervlakte in de
toekomst dan ook niet beneden de 20 ha
liggen. Naarmate de bedrijven kleiner zijn,
zal men meer genoodzaakt zijn de boven
genoemde werktuigen in combinatie, coöpe
ratie of loondienst te laten werken. Ook in
dit opzicht zijn er gelukkig goede ervarin
gen en hoewel hieraan ongetwijfeld talrijke
bezwaren kleven, is het voor het kleinere
gemengde bedrijf de enige weg om ten volle
van de middelen van de moderne techniek
gebruik te kunnen maken.
(Advertentie)"
MAËLSTEDE uien brengen
u financiële voordelen.
MAELSTEDE hoort volgens
de proefvelden 1959 bij de
toprassen.
Zeer preduktief.
MAELSTEDE geeft 5 a 10
meer opbrengst dan gewoon
Rijnsburger uienzaad.
Vroegrijp.
Oogstzeker.
Goede uniformiteit.
Gevraagd voor export.
Weinig dikhalzen.
MAEIJSTEDE, de sHektie
met het laagste percentage
inwendig rood.
Prachtige vorm.
Produktief.
Vroeg rijp.
Alleen met kwaliteitsuien kunnen wij
tie export behouden!
KONINKLIJK KWEEKBEDRIJF ZAADHANDÏl
KAPEUE BIEZELING6
