WINTERVERGADERING 1958
820
AKU en NOVIVLAS
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
ONZE ECONOMISCHE POSITIE
standaard een kapitalistische mentaliteit bij de
bevolking zal aankweken en dat het commu
nisme op die wjjze in zijn wortel zou worden
aangetast.
Juist wanneer de levensstandaard op een
vrywel gelijk peil gaat blijven, nadat ze ten
slotte toch niet onbelangrijk is gestegen en voor
de Russische bevolking, die niet anders weet, een
blikbaar bevredigend niveau heeft bereikt, juist
dan mag men verwachten, dat de toeneming van
de produktie voor een belangrijk deel gebruikt
zou kunnen worden in de sector van de econo
mische oorlogsvoering.
TJET Westen zal er zich dan economisch op moe-
ten instellen, het zal er zich vooral ook poli
tiek op moeten instellen, want tegenover het ver
moorden b.v. van de vlasteelt wordt politiek maar
heel weinig ondernomen, zeker niet van de zijde
van de Schotse geïnteresseerde kringen der spin
ners. Tenslotte zal ook de Westerse wereld zich
mentaal, dus geestelijk op de komende gevaren
moeten instellen.
Dat betekent, dat wij in dat geval onze
consumptie niet ongelimiteerd kunnen op
voeren, maar dat ook van onze zijde, althans
in een zekere evenredigheid, de bereidheid
gevonden zal moeten worden offers van be
perking te brengen. Offers die naar mijn in
zicht in de eerste plaats gelegen zullen moe
ten zijn in een grotere spaarzaamheid ten op
zichte van het individueel verworvene.
Of zouden wij willen beweren, dat b.v. in onze
eigen boerenbevolking de spaarzaamheid diè plaats
Inneemt, die ze, wanneer we eens werkelijk met
onze diepste overtuiging op dit punt te raden gaan,
volgens die overtuiging verdient. Wat dit betreft,
zullen wij ons het woord van Vondel tot het onze
moeten maken:
Gelukkig is een vast gemoet
Dat in geen blijde weelde smilt,
En spruit, gelijk een taaie schildt,
Den onvermijdb'ren tegenspoedt.
Vlasdrama
ANNEER we naar aanleiding van het hier
tevoren betoogde nog even op eigen sec
tor nader ingaan, is het vlasdrama de moeite
waard om nog bij stil te staan. Negentig pro
cent van de vlasteelt der gehele wereld is in
Rusland geconcentreerd; het areaal reikt soms
tegen de 2 miljoen ha. Daar tegenover staat
die van de gezamenlijke O.E.E.S.-landen met
ruim 150.000 ha.
In 1957 wordt de produktie aan vlaslinnen in
Rusland geschat op 425 miljoen m-': voor 1960 wil
men zelfs 600 miljoen m2 bereiken. Wij kunnen ops
volkomen aansluiten bij de redaktie van Vlasbe-
richten van 29 november j.l., wanneer deze schrijft:
„Het zou een groot gevaar kunnen betekenen voor
de westerse vlasindustrie, indien zij moest rekenen
op duurzame aankoopmogelijkheden van grond
stoffen in de Sovjet-Unie. Zij zou zich spoedig ge
plaatst zien tegenover een grondstoffenmonopoiie,
dat niet alleen zijn prijzen zou opdringen, maar dat
eveneens de vlasindustrie van de Sovjet-Unie en de
satellietlanden zou bevoordelen door de prijzen zo
danig te stellen of het tempo van de afleveringen
zo te regelen, dat de westerse vlasindustrie niet meer
kan concurreren. Indien de westerse vlasindustrie
niet te juister tijd rekening houdt met deze plan
economie, dan zal spoedig blijken dat in geval van
ernstige concurrentie een aanbod, gebaseerd op
de kostprijs, het zal moeten afleggen tegen het
aanbod, dat uitsluitend wordt bepaald op de staats
economie."
In dit verband ging Ir. Geuze nader in op de
overeenkomst tussen A.K.U. en Novivlas N.V.. Hij
vroeg zich af, of het Novivlas-procédé in A.K.U.-
landen een ongewenst monopolie zou kunnen be
tekenen. Een van de feiten is echter dat een even
tueel toepassen van het nieuwe procédé een in
vesteringsbedrag zou vergen van ongeveer vijf
tien miljoen gulden, waarmede de opbrengst van
ongeveer duizend ha vlas verwerkt zou kunnen
worden. Alleen een groot en kapitaalkrachtig be
drijf kan zich dergelijke investeringen permitteren.
Daarbij zou er voor de vlassers werk kunnen
blijven bestaan, omdat zij het kort zouden kun
nen leveren. Wanneer de feiten zo liggen, zullen
wij moeten erkennen dat onze dadels van Hassam
nu eenmaal niet groter zijn, zoals Multatuli het uit
drukte.
Dat economische voorspellingen ons al te vaak
in de steek laten, is recent nog weer overduidelijk
gebleken bij de artikelen kolen en zuivel.
WAT de zuivel betreft, waarover Ir. Geuze ook
op de laatste algemene vergadering uitvoerig
sprak, blijken wij op een niet verwachte en nauwe
lijks voorspelde manier over het dieptepunt heen te
zijn, aldus de voorzitter. En dat niet alleen er
is zelfs een tekort aan verse boter. Bij het lagere
prijspeil heeft het artikel boter een niet meer
verwachte elasticiteit vertoond, die zeer verheugend
is. Wat de kaas betreft, de totale afzet is voor de
eerste 10 maanden van het jaar met 13 °/o gestegen
ten opzichte van vorig jaar. De geldelijke opbrensgt
daarvan echter met 4 °/o gedaald. Al met al mag
men echter voorzichtig concluderen, dat de lasten,
die de melkveehouderijsector voor het Landbouw
Egalisatie Fonds zal veroorzaken, wel niet zo groot
zullen zijn, als enige maanden geleden min of meer
in paniekstemming bij het indienen van de Rijks
begroting werd verondersteld. Ja, als de ontwikke
ling zo blijft, zoals ze zich nu vertoont, kan men
zich afvragen of de huidige voor de melk getroffen
maatregelen ooit in deze vorm hadden behoeven te
worden ingediend. En wanneer budgettair en loon
politiek de oplossing gevonden zou worden voor een
Middelburg, 15 december.
HET stemmengeroezemoes ebde weg toen de vice-voorzitter van de Z. L. >1., de heer P. J. J.
Dekker, om kwart voor twee de voorzittershamer hanteerde en aandacht vroeg voor de
openingsrede van de voorzitter, de heer ir. M. A. Geuze. Herhaaldelijk gaf de vergadering uiting
aan haar instemming met hetgeen de heer Geuze betoogde. Dat was in de allereerste plaats toen
de voorzitter de Commissaris van de Koningin, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, begroette en hem
en het lid van Gedeputeerde Staten, de heer C. Philipse, gelukwenste met de bereikte resultaten
op het gebied van de concentratie van de waterschappen. De heer Geuze Sprak daarbij de wens
uit dat deze concentratie tot heil en zegen van het Zeeuwse land zal mogen strekken.
In zijn rede, die ir. Geuze uitsprak nadat hij de vele aanwezigen hartelijk welkom had geheten,
onderwierp de voorzitter vooral de economische positie aan een nauwkeurig onderzoek.
De heer Geuze beëindigde zijn rede met de woorden, dat het nu éénmaal altijd gemakkelijker is
om wetten te maken dan te regeren. Hierna kwamen de mededelingen en ingekomen stukken aan
de orde. Het nieuwe systeem van de ziekenfonds coupons achtte ir. Geuze een zeer kleine ver
betering. Het vechten voor deze verbeteringen noemde hij een nooit aflatende strijd.
Tevens maakte ir. Geuze bekend, dat er binnen afzienbare tijd vergaderingen zullen worden
georganiseerd om voorlichting te geven over de mogelijkheden en kansen voor gegadigden voor
de Fbwopolders. Deze vergaderingen zullen in Zierikzee, Goes, Middelburg en Terneuzen worden
gehouden.
IN de rondvraag kwam de verwerking van de huidige zeer grote suikerbietenoogst ter sprake,
ir. Geuze wees daarbij op de grote problemen van de industrie. Want doordat de oogst 30
groter is, moet óók de opslagcapaciteit veel groter zijn, worden er zwaardere eisen aan de ma
chines gesteld, moeten méér grondstoffen als kolen en kalk worden aangevoerd, moet méér natte
pulp worden afgezet, moet meer droge pulp kunnen worden opgeslagen enz. enz.
Ook de Commisaris van de Koningin, jhr. mr. A. F- C. de Casembroot, kwam op de wachttijden
voor de suikerbieten terug. Hij stelde dat, zo er één college in Zeeland is dat begrijpt wat de pro
blemen zijn van lange wachttijden, dit Gedeputeerde Staten zijn. En vooral wanneer daar nog mist
by komt, aldus jhr. De Casembroot. Spreker herinnerde voorts aan de goede samenwerking, die
het tot stand komen van de polderconcentratie zo zeer bevorderd heeft. Voor een uitgebreid ver
slag hierover verwijzen wij naar de notulen, die elders in dit nummer zijn opgenomen.
Ook de rede, die de directeur van de Coöperatieve Centrale Rai ff eisen-Bank, ir. J. S. Keyser,
uitsprak kan men in dit nummer lezen. Daarbij is eveneens een verslag van de discussie opge
nomen.
Nadat ir. Keyser de verschillende vragen hadbeantwoord dankte ir. Geuze de spreker nogmaals
hartelijk voor zijn heldere uiteenzetting. De voorzitter sloot zich in zijn slotwoord geheel aan bij
de laatste woorden uit de rede van ir. Keyser waarin deze de wens uitsprak, dat de plattelanders
hun steun en belangstelling in ruime mate zullen blijven geven, opdat de boerenleenbanken in
de toekomst een nog sterker werktuig kunnen zijn, tot steun van de belangen van de bewoners
van het platteland- De vergadering sloot tenslotte om kwart over vijf.
N. S.
TNDIEN de Westerse vlasindustrie
55*- niet te juister tijd rekening houdt
met de Russische plan-economie, dan
zal spoedig blijken dat in geval van
ernstige concurrentie een aanbod, ge
baseerd op de kostprijs, het zal moe
ten afleggen tegen het aanbod dat uit
sluitend wordt bepaald op prijzen af
gestemd op de staatseconomie", aldus
ir. Geuze. De Z. L. M.-voorzitter ging
in dit verband nader in op de over
eenkomst tussen A. K. U. en Novivlas
N.V. Hij vroeg zich af of het Novi
vlas-procédé in A. K. U.-handen een
ongewenst monopolie zou kunnen
betekenen. Een van de feiten is echter
dat een eventueel toepassen van het
nieuwe procédé een investeringsbe
drag zou vergen van ongeveer vijftien
miljoen gulden waarmede de op
brengst van ongeveer duizend hectare
vlas verwerkt zou kunnen worden.
Alleen een groot en kapitaalkrachtig
bedrijf kan zich dergelijke investerin
gen permitteren. Daarbij zou er voor
de vlassers werk kunnen blijven be
staan omdat zij het lont zouden kun
nen leveren. „En wanneer de feiten
zo zijn", aldus ir. Geuze, „zullen wij
moeten toegeven dat onze dadels van
Hassam nu eenmaal niet groter zijn,
zoals Multatuli dat uitdrukte".
verhoging in de gestandaardiseerde melk van 't vet
percentage tot eerst eens 3 °/o, dan zou ik wel eens
uitgerekend willen zien of de melkveehouderij niet
kan rondkomen op een redelijke kostprijs vergoeding
voor de binnenlandse afzet van consumptiemelk en
zuivelprodukten met daarnaast dan zelfs een vol
ledig te dragen wereldmarktrisico voor het export
gedeelte. In ieder geval zou daarmede een veel
gezondere en naar de mening van Ir. Geuze ook
een veel minder kostbare regeling worden ver
kregen, dan de zeer kunstmatige en versluierde op
zetten van thans.
Fruitteelt en suikerbieten
TNE gunstige weersomstandigheden voor de bijzon-
dere grasgroei van dit jaar heeft ook de ont
wikkeling van een tweetal andere produkten op
overeenkomstige wijze beïnvloed. Er is immers in
de fruitteelt een zeer goede oogst geweest, aldus
de voorzitter. Deze levert nog steeds afzetmoeilijk-
heden op met daaraan gepaard een laag, vaak te
laag, prijsniveau. Op de Sint Nicolaasveiling te
Krabbendijke bedroeg de middenprijs vorig jaar
99 cent, thans was deze 35,9 cent per kg. Men
moet daarbij bedenken, dat het om élite-fruit gaat.
Veel fruit heeft de kostprijs van ongeveer 20 cent
voor appels niet kunnen halen. In de E.E.G. dui
ken rhet het oog op de te duchten Italiaanse con
currentie nieuwe problemen voor onze fruitteelt op,
die met zorg bewaakt en gevolgd dienen te worden.
Een buitengewone oogst hebben dit jaar ook
de suikerbieten opgeleverd. Een oogst zelfs, zoals
nooit tevoren is voorgekomen, zowel in kg gemid
deld per ha als in totaal hoeveelheid voor Neder
land. De gemiddelde ha-opbrengst voor Nederland
zal die van 1949 met plm. 2 ton per ha overtreffen
en zeer dicht of vrijwel de 50 ton per ha benaderen.
De totale opbrengst van het tot nog toe in Neder
land hoogst uitgezaaide areaal, namelijk 81000 ha.
zal dientengevolge 4 miljoen ton overtreffen en
komt daarmede rond de 30 ®/o boven de hoogste
hoeveelheid, die tevoren ooit in een Nederlandse
suikercampagne werd verwerkt.
Tengevolge van een matig gehalte, dat tussen
twee haakjes in Zeeland, in tegenstelling tot
vorig jaar, nu niet onaanzienlijk boven het ge
middelde ligt, maar toch een gehalte dat de
16 °/o wederom niet zal bereiken, is geen suiker-
opbrengst op het niveau van de uitschietende
kg-opbrengst te verwachten.
Toch zal het binnenlandse consumptie-niveau,
dat ongeveer 450.000 ton suiker bedraagt, niet on
aanzienlijk worden overtroffen. Naar schatting met
een hoeveelheid in de orde van grootte van 60.000
ton. Ook hiertoe hebben de weersomstandigheden
meegewerkt, want een vroeg invallende en strenge
vorst had in deze lange campagne grote schade's
kunnen veroorzaken, terwijl men ook nu nog de
dag niet moet prijzen eer het avond is, d.w.z. voor
sommige suikerfabrieken Nieuwjaar of omstreken.
De suikerbiet is met de tarwe één van de hoek
stenen van het akkerbouwbeleid in ons land. De
prijs is afgeleid van een vaste suikerprijs, een
vaste garantieprijs voor de teler en de financiële
opbrengst van de zo juist gewonnen oogst staat dan
