ZUID-BEVELAND
FLAMINGO zaaien,
'n MGH ras
639
PRODUKTSCHAP VEE EN VLEES
VOOR MARKTONDERZOEK
VIJFTIG JAAR SUIKERFABRIEK
„DINTELOORD"
EENS IN DE TWEE JAAR:
RUNDVEETUBERCULINATIE
VOORSCHOTPREMIE 1958
PREMIEREGELING VOOR HET
SCHIETEN VAN HOUTDUIVEN
BEËINDIGD
't maximum maaien
VEILINGS VERENIGING
DE veiling „Zuid-Beveland" en vooral verschillende van haar
oprichters hebben een belangrijke rol gespeeld bij de ontwik
keling van de intensieve fruitteelt in Nederland, in het bijzonder op
Zuid-Beveland. Als vrij spoedig kwamen deze mensen tot de con
clusie, dat het niet verantwoord is de produktie van fruit uit te
breiden, wanneer ook de afzet van de toekomstige oogsten niet
wordt bevorderd. Het plan tot stichting van een fruitveiling voor
geheel Zuid-Beveland nam in de jaren 1902 en 1903 steeds vastere
vorm aan en op 3 mei 1903 werd op een algemene vergadering be
sloten een fruitveiling te Goes op te richten.
D1
ZATERDAG 4 OKTOBER 1958
Na levendige discussie heeft het Produktschap
Vee en Vlees zonder hoofdelijke stemming, zich
vóór het door minister Vondeling voorgestelde In
stituut voor Marktonderzoek verklaard, aldus
meldt „De Landbode". Uiteraard werden nog wel
enkele bedenkingen gehoord, te meer omdat het
begrip „marktonderzoek"' op verschillende wijzen
wordt omschreven.
OP 30 oktober 1908 passeerde de oprichtingsacte
van de Coöperatieve Suikerfabriek en Raffi
naderij „Dinteloord" en dit feit was aanleiding om
in een besloten bijeenkomst voor genodigden en
personeelsleden een bijeenkomst te beleggen om
het vijftigjarig bestaan van de fabriek te geden
ken. De Directeur-Generaal van de Voedselvoor
ziening, Ir. J. A. P. Franke, maakte tijdens deze
bijeenkomst bekend, dat de directeur van de fa
briek. de heer L. P. Malland, benoemd was tot
Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Twaalf
personeelsleden, die veertig jaar en langer in dienst
van de fabriek waren, werden onderscheiden met
eremedailles in zilver en brons.
De voorzitter van de V. C. S., ir. M. A. Geuze,
richtte zich in het bijzonder tot een der bestuurs
leden van de fabriek, de heer C. Th. L. Moors. Op
de eerste algemene vergadering van Dinteloord op
29 december 1908 werd hij tot bestuurslid gekozen.
In 1934 werd hij lid van het dagelijks bestuur en
in 1947 kreeg hij zitting in het bestuur van de
V. C. S. Ir. M. A. Geuze schetste voorts onder meer
de groei van het bedrijf. De oud-voorzitter van de
fabriek, later voorzitter van de V. C. S., de heer
J. M. van Bommel van Vloten, memoreert in de
V. C. S.-bode in het kort de ontwikkeling van het
bedrijf.
Na de eerste twintig jaren was, zo schrijft hij, de
fabriek reeds drie en half maal zo groot als bij
haar oprichting. In 1947 was de gemiddelde dag
verwerking bijna acht maal zo groot als in 1909.
De gemiddelde dagverwerking in 1957 kan gesteld
worden op 8.098.365 kg tegen 1.030.070 kg in 1909.
Daar het veertigjarig bestaan van de fabriek op
feestelijke wijze herdacht werd, onder meer werd
een gedenkboek uitgegeven waardoor de geschie
denis van „Dinteloord" geboekstaafd werd, heeft
men het vijftigjarig bestaan van 's werelds groot
ste suikerfabriek in besloten kring herdacht.
De Provinciale Gezondheidsdienst voor Dieren
in Zeeland deelt mede dat de Minister een twee
jaarlijkse tuberculinatie van de rundveestapel in
de provincie Zeeland heeft goedgekeurd. In over
leg met de dierenartsen werd overeengekomen
welk gedeelte van hun praktijk zij dit jaar zullen
tuberculineren en welk gedeelte niet.
Indien men vooruit wil weten of de veestapel
dit jaar wordt getuberculineerd of niet, kan men
hiernaar bij de dierenarts of by de Gezondheids
dienst informeren. In ieder geval wordt op die be
drijven getuberculineerd waar gedurende de laat
ste vijf jaar een infectie met tuberculose werd ge
constateerd of een verdenking te dien aanzien be
staat.
De Bedrijfsvereniging voor het Agrarische Be
drijf in Zeeland komt het gewenst voor om dege
nen, die het bedrag van de nota betreffende voor
schot 1958 in termijnen betalen, er aan te herin
neren, dat per 1 oktober 1958 de vierde termijn is
vervallen.
Verzocht wordt het bedrag, dat nog op het
voorschot 1958 open staat, over te maken. (Bij
voorkeur via de Boerenleenbank, of, per postgiro
nummer 484033.)
Met ingang van 1 oktober 1958 wordt de premie
regeling voor het schieten van houtduiven beëin
digd. Na 3 oktober jl. kunnen staartveren van
houtduiven niet mèer bij de provinciale voedsel-
cörhrnissarissén worden ingeleverd, zo bericht het
ministerie van Landbouw.
Steeds beter.
ruim 60 leden, die toetra
den waren geen beroeps
fruittelers, maar landbouwers.
Het op hun hofstede gegroeide
fruit diende hoofdzakelijk om
te voorzien in eigen behoefte.
Slechts een klein gedeelte werd
verkocht. De opzet van de ver
eniging behoefde dus niet groot
te zijn. Trouwens de beperkte
middelen lieten niet anders toe.
De eerste appelen en peren wer
den geveild in een klein huurge-
bouw in het midden van de ge
meente Goes. De zaken liepen
echter niet vlot en met een om
zet van 12.000,en een verlies
van 500,werd het eerste jaar
afgesloten.
De moeilijkheden duurden tot
1907. Vanaf die tijd ging het
steeds beter. De fruitteelt breid
de zich uit en ook de kwaliteit
van het produkt kreeg meer de
aandacht, o.a. verschenen bestrij-
dingsmiddelen tegen de ziekten
en plagen van het fruit op de
markt. Contacten met andere or
ganisaties op tuinbouwgebied
kwamen tot stand. Verbeteringen
in het veilingswezen aangebracht,
kweekten meer en meer vertrou
wen. Daardoor moest de vereni
ging, die achter de beurs te Goes
een lokaal ter beschikking had,
aan uitbreiding denken. Een pak
huis tegenover de veilingloods
dekte voor een paar jaar de be
hoefte aan ruimte.
Even vóór de eerste wereldoor
log was het aantal leden geste
gen tot ongeveer 700, maar bij
een statutenwijziging, waardoor
de leden werden ingedeeld in be
langhebbenden en belangstellen
den, de eersten mèt en de laat-
sten zónder stemrecht, bleek, dat
er slechts 66 belanghebbende
leden genoteerd konden worden.
Gezien de voorwaarden, minstens
100,verplicht veilen en ten
minste V2 ha in cultuur, was dit
niet direct een hoopvol resul
taat.
T"\E eerste wereldoorlog bracht
■L/ verandering. De overheid
stelde de veilplicht in, waardoor
zo goed als alle tuinbouwproduk-
ten via de veiling verhandeld
moesten worden. De omzet steeg
hierdoor met sprongen. Het jaar
1916 betekende een recordjaar
met een omzet van 800.000,
Deze vergrote omzet hield in, dat
het bestuur plannen op tafel leg
de voor een nieuw gebouw. Na
enige moeilijkheden was het zo
ver, dat het veilingsgebouw langs
de spoorlijn VlissingenRoosen
daal aanbesteed werd. De grotere
omzet had eveneens tot gevolg,
dat in Kapelle en Krabbendijke
veilingsverenigingen werden, op
gericht. Met de stichting van de
verschillende Zeeuwse veilingen,
werd de Provinciale Veilingscom
missie geboren, waarbij de vei
ling Goes ook nu nog is aange
sloten.
Het nieuwe veilingsgebouw en
de gevraagde kwaliteit van het
produkt brachten mee, dat mo
derne apparatuur aangeschaft
werd. Het bestuur besloot even
eens eigen fust aan te kopen.
Uitbreiding daarvan vond in
de loop der jaren voortdurend
plaats en nu beschikt de veiling
over ongeveer 400.000 standaard-
kisten, 50.000 kratten en 125.000
buchels en bakjes. Totaal voor
een waarde van 1,25 miljoen.
Na de eerste wereldoorlog keer
den de normale verhoudingen
terug. Was de omzet in 1917
bijna 2 miljoen, in de volgen
de jaren beliep ze 500.000,tot
800.000,—.
Aan het eind van de twintiger
jaren ontwikkelde de tuinbouw
op Zuid-Beveland zich verder.
Het veilingsgebouw onderging
voortdurend uitbreiding en de
uitrusting bleef daarbij niet ach
ter. Telken jare kwamen verbe
teringen tot stand om de veiling
met de tijd mee te laten gaan.
Zo werd in 1933 een pakstation
gebouwd, het eerste in Neder
land.
Enkele jaren later bleek dit
reeds te klein te zijn. Een nieuwe
activiteit, n.l. het koelen van fruit,
leidde er toe, dat in 1935 een
koelhuis met een capaciteit van
750.000 kg, gebouwd werd.
Tot de tweede wereldoorlog
veranderde er niet veel meer. Ti]-
dens de bezetting was de veiling
vleugellam, daar de prijzen en de
bestemming werden vastgesteld.
De uitbreiding van het fruitare-
aal vond wèl plaats en na de
oorlog ging dit door. Dit beteken
de, dat in de jaren na de tweede
wereldoorlog de aangevoerde hoe
veelheden fruit aan de veiling
steeds toenamen. Uitbreiding
van de neerzetruimte, het pak-
en sorteerstation en de koelruim
te bleef dan ook niet uit. In Oude-
lande, 's-Heerenhoek en later te
Colijnsplaat kwamen hulp-pak-
statiöns tot stand.
Reeds in 1951 werden plannen
gemaakt voor de nieuwbouw van
een veilingcomplex. Deze plannen
vonden toen geen doorgang, on
der meer omdat ten gevolge van
de watersnoodramp in 1953 een
vijfde deel van de 1.700 ha
boomgaarden in het werkgebied
van de veiling verloren gingen.
Verdubbeling.
"T\E laatste jaren liep de omzet
van 6 miljoen op tot onge
veer 11 miljoen. De voornaam
ste produkten die verhandeld
worden, zijn appelen en peren.
Deze maken 84 van de totale
aanvoer uit. Voor zacht fruit en
groenten elk 8 Ongeveer 8
van de produkten wordt door de
kleinhandelaren gekocht, 11 is
bestemd voor de industrie, 29
is export en 52 wordt door de
binnenlandse groothandelaren af
genomen.
Van de ruim 10 miljoen kg
aangevoerde appelen sorteerde
het pakstation te Goes het laat
ste jaar meer dan 4 miljoen kg,
terwijl de drie andere paksja-
tions 2 miljoen kg sorteerden.
Van de ongeveer 2 miljoen kg
aangevoerde peren werd 75% ge-
sorteerd. Wel een enorme groei
in vergelijking met de eerste par-
tij, die uit 7 kisten Yellow Trans
parant bestond.
De grote aanvoer van fruit, die
per dag in het seizoen een waar
de kan vertegenwoordigen van
150.000,maakt het noodzake
lijk, dat in die tijd ongeveer 100
man los personeel in dienst is.
Tezamen met de 70 man vast
personeel, weet de direkteur, de
heer S. G. Nooteboom, bijge
staan door de adjunkt-direkteur,
de heer W. de Valk, de zaken zo
goed mogelijk af te wikkelen, als
de oude behuizing dit toelaat.
In de drukke tijd wordt iedere
werkdag, behalve zaterdag, ge
veild. Sinds 1917 gebeurt dit met
een elektrische afmijntoestel,
kortweg de klok genoemd. Twee
dagen in de week wordt verpakt
fruit geveild. Hoog opgestapeld
met behulp van moderne hef
trucks staan dan grote partijen
van het mooiste fruit te pronken
in de neerzetruimte. Dag-aan
voeren van 2530.000 kisten
behoren niet tot de uitzonderin
gen.
De veiling telt momenteel on
geveer 1.000 leden. Zij wonen in
een straal van 25 km rond de vei
ling. Om de leden dan ook op de
hoogte te houden met het wel eb
wee in de vereniging en de voor
schriften van levering enz. ver
schijnt maandelijks, zonodig
meerdere malen per maand, een
mededelingenblad. Voordat de
rijkstuinbouwvoorlichtingsdienst
bestond, had de veiling een tuin-
bonuwvakonderwijzer in dienst.
Vanzelfsprekend is er nu een
nauwe samenwerking met deze
dienst. Verder werkt de vereni
ging mee aan het I. B. V. T. te
Wageningen, dat verschillendé
bewaar- en verpakkingsproeven
uitvoert. En zo zijn er nog meert
verenigingen, die tot doel hebben
de kwaliteit van het fruit te ver^
hogen, waarmee de veiling eenj
hechte band heeft.
Bewaring.
V[ AAST de kontröle van d^
kwaliteit van de produkten^
de verkoop en wat daarmee saf
menhangt, het sorteren en het
verpakken van fruit, exploiteert
de veiling drie koelhuizen: Ze
heeft de beschikking over een,
koelruimte, waarin een kleine 4
miljoen kg fruit of andere prq-
dukten zoals sinaasappelen opge
slagen kunnen worden. Aardap
pelen, peen en uien worden in
jaren, dat er weinig fruit ge
koeld wordt, eveneens aangetrok
ken. Het is wel zó, dat wanneer
(Zie verder pagina 642),
