EEN ECONOM1SCL1 VERANTWOORD
BOUWPLAN
ZATERDAG 1 MAART 1958
H1
r
Brief aan de Minister-President
Zitdagen
Boekhoud-
bureau
No. 2417. Frankering bij abonnement, Terneuzen
46e Jaargang:
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
waarin opgenomen
DE BOERENJEUGD
Officieel Orgaan van de
ZEEUWSE LANDBOUW MAATSCHAPPIJ
de LANDBOUW JONGEREN GEMEENSCHAP
ZEELAND
DOOR
ir. A. W. LUITjmS
De economische kanten aan een
bouwplan vastüücn vormen de aan
leiding bet dit artikel. Als voorbeeld
voor de te volgen werkwijze nemen
wjj een akkerbouwbedrijf van 45 ha.
Iedere praktische landbouwer kan
met dit voorbeeld voor ogen zijn
eigen bedrijfsplan zo goed mogelijk
proberen vast te stellen.
Pacht klein onderhoud gebouwen.
Deze stellen wij op 250,per ha.
Diversen op 100,per ha.
De vaste kosten bedragen dan:
Totaal per har
Arbeidskosten 23.850,530,
Werkt.kosten 9.900,— 220,—
Pacht
klein onderhoud 11.250,250,
Diversen 4.500,— 100,
DE VASTE KOSTEN VOOR 1958. Totaal
JET is bijzonder nuttig, dat iedere
boer zich realiseert welke vaste
kosten, ook wel gelijkblijvendee kos-
ten genoemd, op zijn bedrijf per ha
rusten. Een inzicht in deze kosten is
misschien niet strikt noodzakelijk
voor het opstellen van een bouwplan,
maar is onontbeerlijk om een beter
overzicht te krijgen van de bedrijfs
organisatie als geheel.
De vaste kosten zijn die kosten, die
op dit moment al vaststaan en die
niet meer veranderen, wanneer (ge
ringe) wijzigingen in het bouwplan
worden aangebracht.
Dit zijn dus arbeidskosten van de
vaste arbeidskern, pacht, klein onder
houd van gebouwen, werktuigen- en
machinekosten en diverse kósten zo
als contributie, verzekeringen, tele
foon, marktbezoek, licht, water, abon
nementen, auto voor zover die voor
het bedrijf kosten meebrengt.
Op het bedrijf dat' als voorbeeld is
genomen, wordt gewerkt met 4 vaste
arbeiders en met twee trekkers (geen
paarden).
Een combine met pick-up pers
wordt gebruikt, samen met 2 andere
boeren. Er is geen volautomatische
bietenrooier aanwezig, wel een 3-rij'ige
pennenlichter; voorde aardappeloogst
wordt beschikt over een voorraad-
rooier.
De berekening van de vaste kosten
ziet er als volgt uit.
Arbeid.
Vier vaste arbeiders a 5500,— per
jaar (incl. sociale lasten) ƒ22.000.
Voor de handenarbeid van de boer
rekenen wij ƒ1850,— (dit bedrag is
tamelijk willekeurig en kan nogal
uiteen lopen). Totaal dus 23.850,
Werktuigen.
De nieuwwaarde van de werktuigen
trekkerinventaris wordt geschat
op ƒ49.500,Wij zullen niet zover
mis zijn, wanneer wij de kosten hier
van aan afschrijving, onderhoud, revi
siereserve trekkers en rente enz. ge
middeld stellen op 20 van de nieuw
waarde. De kosten bedragen dan 20
van 49.500,— 9900,—.
De drie Centrale Landbouw Organisaties, namelijk de K.N.B.T.B.,
het K.N.L.C. en de C.B.T.B. hebben o-p 19 februari j.l. gezamenlijk
een brief gezonden aan de Minister-President, dr. W. Drees. In deze
brief nemen de organisaties scherp stelling tegen een mogelijke wij
ziging in het landbouwonderwijs. Er doen namelijk voortdurend ge
ruchten de ronde dat dit onderwijs van het Ministerie van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening over zal gaan naar het Ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
In de brief wordt uitvoerig uiteengezet dat voor een wijziging in de
huidige toestand geen goede gronden aanwezig zijn.
Met de Paasvee*
tentoonstellingen in
het verschiet behan
delde het forum, ge
organiseerd door de
Zeeuwse AgrurisehR
Raad öp SI februari
verschillende pro
blemen rondom de
rundveemestery.
Scherp kwam naar
voren dat proeven
over gebruikskrui-
.ingen, onder we
tenschappelijke lei
ding, zeer dringend
zyn. Een kort ver
slag over deze ver
gadering valt te lezen
op pagina 139.
ƒ49.500,— 1100,—
HET BOUWT LAN.
NU wij de vaste kosten weten, gaan
wij een bouwplan opstellen. Wij
hebben hef plan te gaan verbouwen:
8 ha aardappelen, 8 ha suikerbieten,
10 ha zomergerst, 6 ha wintertarwe
(is reeds gezaaid), 6 ha erwten, 5 ha
vlas en 2 ha blauwmaanzaad.
Om nu te weten of we van dit bouw
plan de hoogste winst mogen ver
wachten, moeten wij van deze gewas
sen sehatten welke bruto geldop-
biengst ze gemiddeld zullen geven en
welke kosten wij nog moeten maken
voor ze te kunnen verbouwen.
De bruto-geldopbrengst krijgen wij
door de kg-opbrengst te vermenigvul
digen met de te verwachten prijs en
daarbij op te tellen de geldopbrengst
van het nevenprodukt (b.v. stro, bie-
tenkoppen, en -blad).
De nog te maken kosten aan een
gewas zijn: zaaizaad of pcrotgoed, be
mesting, loonwerk en/of losse arbeid
en diversen, zoals hagelverzekering,
rente, sproeimiddelen, keuringskosten
enz. Deze kosten noemt men ook wel
veranderde kosten, ter onderschei
ding van de vaste kosten die eerder
zijn genoemd.
Deze veranderde kosten (of direkte
kosten genaamd) variëren namelijk
naarmate het bouwplan verandert,
terwijl de vaste kosten bij niet al te
ingrijpende veranderingen gelijk blij
ven.
Het verschil tussen bruto-geldop
brengst en directe kosten heet saldo
en dit is het getal waarnaar gekeken
moet worden om te bepalen of het
bouwplan de grootst mogelijke winst
geeft. Het is duidelijk dat wij, wan
neer wij van het saldo de vaste kosten
aftrekken, de winst overhouden.
In ons voorbeeld komen wij dan tot
de volgende berekening: (Zie tabel)
Bekijken wij deze tabel nu eens wat
nader. B.v. de aardappelen; hiervan
is de opbrengst geschat op 30.000 kg
A ƒ0,10 (veldgewas). Als u minder
vertrouwen hebt in de prijs van het
volgend jaar, dan zet u 8 cent voor
veldgewas.
De opbrengst wordt dan 2400,
Bouwplan in ha
Bruto geld
direkte
saldo/
totaal saldo
opbr./ha
kosten/ha
ha
per gewas
Aardappelen 8
3000,—
1000,—
2000,—
16.000,—
Suikerbieten 8
2250,—
350,—
1900.—
15.200,—
Zomergerst 10
1350,—
200,—
1150,—
11.500,—
Wintertarwe 6
1500,-
375,—
1125,—
6.750,—
Erwten 6
1750.-
320,—
1130,—
8.580,—
1620,--
480,—
1140,—
5.700,—
Blauwmaanzaad 2
1500,—
300,—
1200,—
2.400,—
Totaal saldo
Totaal vaste kosten
66.130,—
49.500,—
en als u optimistischer bent, dan zegt
u: bij mij kan ik rekenen op 30.000
per ha A 12 cent 3600,- -. De di
recte kosten zijn in dit geval geschat
op: pootgoed 500,—, bemesting
220,losse arbeid 150,en diver
sen 130.- - per ha. Samen dus 100/
ha. Ook deze bedragen zult u voor uw
eigen geval moeten vaststellen. Wan
neer u deze handelwijze voor ieder
gewas toepast, krijgt u een tabel als
bovenstaande.
Uit de gegeven tabel blijkt, dat het
saldo van de aardappelen per ha
2000,is. De vaste kosten waren
1100.per ha, zodat en flink over
schot boven de vaste kosten per ha
aardappelen ontstaat. Bij suikerbieten
is dit ook het geval. De granen en het
vlas leveren echter maar een geringe
bijdrage tot de winst. Het is dus zaak,
op dit bedrijf eens na te gaan of we
niet meer aardappelen of bieten kun
nen verbouwen ten koste van bijvoor
beeld, de granen.
Dit zou misschien meer winst kun
nen geven. Aan de andere kant zou
den wij meer winst kunnen krijgen
als wij op de kosten konden bezuini
gen. Aan de directe kosten is weinig
te doen, dus moeten wij vooral letten
op de vaste kosten.
Als wij nu eens probeerden om met
3 vaste arbeiders rond te komen, even
tueel door meer werktuigen aan te
schaffen
Het voordeel van de bovenstaande
cijfergroepering is, dat wij de gevol
gen van deze wijziging voor de gehele
bedrijfsorganisatie vrij gemakkelijk
kunnen overzien. Natuurlijk blijft het
min of meer een schatting, maar dat
is altijd het geval wanneer een bouw
plan moet worden opgesteld.
0 DE GEVOLGEN VAN EEN
GEWIJZIGD BOUWPLAN.
WfE gaan de oppervlakte hakvruch-
w ten uitbreiden en wij doen dit
voor de suikerbieten. Aardappelen is
tenslotte een riskant gewas, vooral
wat de prijs betreft.
Gaan wij nu eens 11 ha suikerbieten
verbouwen (aangenomen dat wij geen
last hebben van het bietencystenaal-
tje en blijven bij 8 ha aardappelen.
Verder krimpen wij de zomergerst in
met 1 ha en het vlas met 2 ha. De rest
van het bouwplan blijft gelijk. Wij
hebben dan ruim 40 hakvruchten
Winst 16.630,—
en 30 graan. Wanneer wij dit bouw
plan met 3 vaste arbeiders en zonder
los personeel aankunnen, zal er ge
ïnvesteerd moeten worden en zullen
andere arbeidsmethoden moeten wor.
den toegepast. Een pootmachine voor
de aardappelen hebben wij al; dit le
vert geen moeilijkheden op. Het op-
éénzetten van de bieten is natuurlijk
een probleem. Volgens Ir. Moens is
vastgesteld, dat bij gebruik van een
ryendunner en monogermzaad één
man ongeveer 4 ha suikerbieten kan
verzorgen. Niet alleen opéénzetten
dus, maar ook schoonhouden. We
gaan dus een bietendunner aanschaf
fen. In de erwten dunnen we met de
hand zo weinig mogelijk, maar pro
beren ze schoon te houden met me
chanische en chemische onkruidbe
st rij ding.
De oogst van de aardappelen prebe-
ren wij aan de kant te krijgen met een
zakken rooier, die wij met een buur
man aanschaffen.
De grondbewerking en verzorging
van deze teelt wordt hierop gericht.
3"'--
Zie verdér volgende pagina
U.LOP te
HULST: Maandag 3 maart in
hotel „De Graanbeurs".
KOUDEKERKE: Woensdag 5
maart van 9.00 -1.30 uur in
hotel „Nieuw Walcheren".
OOSTBURG: Woensdag 5 maart
in café „De Windt".
TERNEUZEN: Woensdag 5 mrt
in hotel „Des Pays Bas".
ZIERIKZEE: Donderdag 6 maart
in hotel „Huis van Nassau".
MIDDELBURG: Donderdag 6
maart in café „De Een
dracht".
ST. MAARTENSDIJK: Donder
dag 6 maart in hotel „Hof
van Holland".
