Wenken
RADIO
HET SQRTEREN VAN FRUIT
Korte
W
643
ZATERDAG 19 OKTOBER 1957
"C^EN der voornaamste werkzaamheden in de
fruitteelt is toch altijd nog het sorteren der
vruchten. Na de zeer vele handelingen, die de
vruchten reeds hebben ondergaan, komt dan ten
slotte het sorteren op kwaliteit en grootte. Voor
vele telers een werkzaamheid die vele uren in be
slag neemt. De eisen, die heden ten dage aan het
fruit gesteld worden, zijn naar vroeger gere
kend heel wat hoger geworden. Daar staat ech
ter tegenover, dat de hulpmiddelen, die ons mo
menteel ten dienste staan, ook bijzonder zijn ver
beterd. Moest men voordien alles verwerken zon
der goede sorteermachines, tegenwoordig staan
tal van typen goede machines ter beschikking.
Ook de veilingen hebben hun taak in deze ver
staan en bieden de telers volop medewerking in
hun sorteer- en pakstations. Ook hier brachten
de verschillende modellen sorteermachines een
flinke verlichting in de werkzaamheden. Het is
dan ook zo, dat de sorteer- en pakstations er ieder
jaar klanten bijkrijgen. De telers zien in, dat deze
werkzaamheden uiteindelijk 't best en voordeligst
via de veilingen kunnen geschieden. Toch is
het momenteel zó, dat er ook nog een grote groep
telers is, die het sorteren en verpakken zelf ver
zorgen. Zij menen, dat het sorteren van de vruch
ten met het eigen personeel een goede werkver
deling in het bedrijf is geworden.
Wanneer het b.v. 's morgens te nat is om te
plukken kunnen deze uren goed besteed worden
met deze bezigheid. Wij willen hierop verder niet
ingaan. Iedere teler is gelukkig hierin nog vrij om
te doen wat hij wil en het beste oordeelt.
IJ IJ willen echter deze week wel eens even
stil staan bij een sorteermachine die mo
menteel veel opgang maakt. Vele telers zullen
hem zeker al wel kennen, aangezien in talrijke be
drijven deze machine zijn goede diensten al heeft
bewezen.
Het ligt allerminst in de be
doeling van uw lantaarnman om
eenzijdige reclame te maken voor
een zekere sorteermachine. In de
praktijk heeft deze fruitsorteer-
machine echter al zo veel goeds
laten zien, dat wij gaarne onze 'mening hierover
ook nog eens willen zeggen onder het -licht van
de tuinbóuwlantaarn. Van de fabrikant hebben
wij enkele gegevens ontvangen van de machines
die hij momenteel in de handel brengt. Ik bedoel
dan n.l. de „Gree Fa" A 1 en „Gree Fa" A 2 fruit-
sorteermachine. Zonder beschadiging kunnen
hiermede worden gesorteerdappels, peren, toma
ten, perziken, pruimen, sinaasappelen en soortge
lijke vruchten. Dat kan van vele andere sorteer
machines niet gezegd worden. De meeste zijn ge
schikt voor enkel appels of peren. Ik moet hier
echter direct aan toevoegen, dat ook genoemde
machine bij het sorteren van enkele langwerpige
perenrassen (zoals Conference) bezwaren met
zich medebrengt. Maar dit is met een beetje op
lettendheid wel te voorkomen.
De Gree Fa type A 1 is een kleine machine met
een capaciteit van 1500 kg per uur en een stroom
verbruik van 22 cent per dag. De machine
weegt totaal 107 kg. De lengte is 2.30 m, de breedte
1.60 m, de hoogte 1.15 m. De motorsterkte is 14 pk.
De type A 2 is groter, heeft dezelfde capaciteit,
motorsterkte, breedte en hoogte, maar is 3.15 m
lang en weegt 145 kg. Het systeem van sorteren
berust op de middelpuntvliedende kracht.
'"TYPE A 1 is een kleine ronde machine. Voor
-1- veel bedrijven voldoet deze uitstekend en be
tekent dan ook een enorme arbeidsbesparing.
Wat ik er zelf van gezien heb in de praktijk is
niets anders dan goeds en er werd door alle telers
volmondig lof over gesproken.
Het is bij deze machine volkomen overbodig om
de vruchten in een bepaalde houding op de band
te leggen. De middelpuntvliedende krachten zor
gen voor het verkrijgen en behouden van de
goede meethouding. Alle fruitsoorten worden op
dwarsdoorsnede gemeten.
Bij de machine wordt een opbrengtafel gele
verd, zodat het ook mogelijk is een volle kist fruit
gelijk op te brengen. Aan de opbrengtafel is een
zeildoek bevestigd, dat vóór het kantelen over de
kist wordt getrokken, om het vallen van de vruch
ten te voorkomen.
De invoer is zo opgebouwd, dat de vruchten in
een enkele rij op de kegelvormige schijf komen.
De kegel kan naar wens meer of minder schuin
gesteld worden, want langwerpige vruchten heb
ben een steilere helling nodig dan ronde vruch
ten. Door de draaiende schijf wordt het fruit
langs de doorlaatopeningen voortbewogen, die
trapsgewijs boven de omtrekrand van de kegel
gevormd zijn.
De vruchten passeren eerst de kleinste en daar
na grotere openingen en rollen van de kegel, zo
dra de opening groot genoeg is om ze er door te la
ten en komen dan op de afleestafels. Daar wordt
het fruit afgeraapt en in de kisten gelegd. Aan de
bovenzijde worden de doorlaatopeningen be
grensd door de onderkant van gemakkelijk ver
stelbare maatvelgen, waardoor het mogelijk is om
elke gewenste maat te verkrijgen, die direct op de
maatlatjes afgelezen kan worden.
De snelheid van deze machine is traploos regel
baar. Door het instellen van de snelheid en de
ONDER DE
TUINBÓUWLANTAARN
schuinte van de kegel is het mogelijk om prak
tisch elke vruchtenvorm te sorteren. Het verstel
len van de schuinte van de kegel, alsook het ver
stellen van de maatvelgen is zeer eenvoudig en
in een ogenblik gebeurd.
Ook wordt bij deze machine een borstel gele
verd om tijdens het sorteren het stof en e.t.
schimmel op de vruchten te verwijderen. Alle de
len van de machine, die met het fruit in aanra
king komen, zijn bekleed met cellenrubber. Zelfs
de teerste rassen worden niet beschadigd. Yellow
Transparant en James Grieve kunnen b.v. zon
der bezwaar met deze machine gesorteerd wor
den.
Een voordeel is ook dat de machine praktisch
geen slijtende delen bezit. Hij is altijd direct ge
bruiksklaar. Gemakkelijk te vervoeren, op te ber
gen en binnen enkele minuten weer op te bou
wen. Buiten gebruik neemt de machine slechts
1 vierkante meter plaatsruimte in. In bedrijf ko
men er aan 3 zijden 65 cm bij. De kroetafvoer en
nog zes vakken kunnen op elke gewenste maat
afgesteld worden. Voor hen, die over weinig ruim
te beschikken om te Sorteren is deze machine
zeer aan te bevelen.
|AE Gree Fa A 2 is ideaal voor hen, die het
fruit uit de kisten rapen. Het kan dan op
het daarom aangebouwde transportbandje neer
gelegd worden. Een dubbele rij op deze band ge
legd is niet bezwaarlijk, omdat de overgang van
de band op de kegel zo gebouwd is, dat de vruch
ten niet kunnen botsen, maar direkt over de ke
gel worden verspreid.
Het sorteersysteem en de capaciteit zijn het
zelfde als bij type A 1, maar men bereikt het re
sultaat met minder moeite. In plaats van het tijd
rovend opleggen in een bepaalde houding, kan
men de vruchten willekeurig op de band leggen,
omdat de machine zelf de gewen
ste houding bevordert. De sorteer-
elementen zorgen zelf voor de goe
de ligging van de vruchten en
daardoor voor de goede meting.
Type A 2 is ook een kleine han
dige machine, die in verschillende bedrijven uit
stekend voldoet vanwege zijn zuivere sortering,
enorme capaciteit en het uitermate geschikt zijn
voor de meest kwetsbare soorten.
IA E genoemde machines kunnen wij iedere
teler die zelf zijn fruit nog sorteert ten
volle aanbevelen. De tijd dat men het fruit nog
uit de kist op het*oog en met de hand sorteert is
toch wel uit de tijd nietwaar? Daarbij komt nog
dat vele rassen per 5 mm moeten worden gesor
teerd. Ieder die deze werkzaamheden moet ver
richten, zal toe moeten geven, dat in de tegen
woordige tijd met de vele machinale mogelijkhe
den ook de fruitsorteermachine zijn plaats dub
bel en dwars verdient.
Wel moet men er rekening mee houden dat de
fruitsorteer-machine alleen maatsortering ver
richt zodat de kwaliteitsortering altijd nog door
mensenhanden en ogen moet worden verricht.
Misschien zal dit in de toekomst ook nog wel mo
gelijk worden, maar momenteel moeten wij het
zelf nog doen. Bij de meeste kleinere machines
moet dit gebeuren bij het oprapen van de leesta
fels in de kisten, nadat ze enkel op maat zijn ge
sorteerd. De opraper moet dus terdege de kwa
liteitsortering vakkundig uitvoeren. Bij de gro
tere machines gaat de kwaliteitsortering vooraf.
Voor grote bedrijven, waar een sorteermachine
voor verschillende kwaliteiten wordt verlangd,
b.v. standaard Huishoud- en Keukenkwaliteit, is
't mogelijk, dat meerdere kleine „Gree Fa's" een
voudig gecombineerd worden tot één grote machi
ne, met 2, 3 of 4 sorteerschijven. Hiermede wordt
een capaciteit bereikt van 3000 tot 5000 kg per uur.
Een machine voor twee kwaliteiten wordt ver
kregen door een rechtswerkende en een linkswer-
kende „Gree Fa" (type A 2) tegen elkander te
plaatsen. De opbrengtafel sluit dan aan op het
begin van de aanvoerbanden. Deze twee machi
nes worden aan het zware einde op wieltjes ge
maakt. Het voordeel van deze combinatie is, dat
de twee helften ook afzonderlijk te gebruiken
zijn en gebruiksklaar blijven, want het omstellen
duurt slechts enkele minuten en is dan door één
persoon gemakkelijk uit te voeren.
Wij hebben met bovengenoemde gegevens laten
zien, dat met de fruitsorteer-machine van De
Greef's wagen-, carrosserie- en machinebouw, ge'
vestigd te Tricht-Geldermalsen, veel is te berei
ken. Iedere fruitteler, die momenteel nog zelf zijn
fruit sorteert zonder goede machine, zal moeten
toegeven dat hij niet met de tijd meegaat en hij
zal dit zo ook niet kunnen blijven doen. Wij kun
nen dan ook tenvolle aanraden eens na te gaan
welke fruitsorteërmachine voor uw bedrijf past.
Naast de genoemde machines zijn er nog talrij
ke andere modellen. Vooral voor de kleinere be
drijven zijn de kleinere machines een ware uit
komst. Vraagt eens een demonstratie aan bij een
fabrikant of vertegenwoordiger, of ga eens bij een
collega op bezoek die al over 'n sorteermachine be
schikt. Ook hij zal op dit gebied willen helpen bij
uw keuze voor aanschaffing van een goede fruit
sorteermachine die in uw bedrijf zijn groot nut
zal bewijzen.
Behoort u ook tot de zwaar gedupeerde groep,
die hun aardappelen niet behoeven te rooien we
gens het voorkomen van rotte knollen? Maak deze
schadepost niet groter door deze percelen direct
op wintervoor te ploegen.
Breng de aardappelen eerst met een schijveneg
of werpradrooier boven de grond, zodat de gezonde
knollen bevriezen. Hierdoor voorkomt u opslag in
het volgende jaar.
Granen diep zaaien is verkeerd. Toch koopt nie
mand duur zaaizaad om dit op te laten eten door
kraaien of duiven. Vogelschade is te voorkomen
door het zaaizaad te behandelen met een vogel
afweermiddel.
Vooral in de buurt van dorpskernen of wanneer
een perceel later gezaaid wordt dan die in de om
geving, is behandeling van het zaaizaad dubbel
noodzakelijk.
Door de koeien te scheren, vóórdat ze opgestald
worden, blijven de dieren in de winter rustiger, de
verzorging vraagt minder arbeid en het winnen
van zindelijke melk gaat gemakkelijker.
Het scheren moet direkt na het opstallen gebeu
ren. Aangedroogde mest moet men een dag voor
het scheren door wassen verwijderen.
Zorg, dat de zwaardere kleigronden tijdens droog
weer worden geploegd. Laat de ploegvoren goed
aansluiten. Lichte zavelgronden ploegt men zo laat
mogelijk.
Zouden deze zavelgronden tijdens de winter
maanden toch dichtslempen, trek dan in het voor
jaar na een nachtvorst met de kultivator de voren
open..Op deze wijze werken, geeft een beter te
verkruimelen zaaibed in het voorjaar.
Deze winter zullen weer verschillende cursussen
worden georganiseerd. Stuur uw zoon of knecht
er heen; hij kan daar zeker heel wat opsteken. Be
denk, dat het onverantwoord is, om uw personeel
m,et het dure materiaal op stap te sturen, wanneer
zij niet over voldoende vakkennis beschikken.
Op verschillende percelen, die aangetast zijn
door bietencystenaaltje is de opbrengst lager dan
door bieteneysfenaalt.ies, is de opbrengst lager dan
en laat voor zover dit nog niet is gebeurd onver
wijld grondmonsters onderzoeken van die percelen,
waar volgend jaar bieten worden verbouwd.
Voor een goede produktie is het van belang dat
ook op stal goed wordt gevoerd. Dat „goed be
tekent niet te veel maar ook niet te weinig. Eiwit
en zetmeelwaarde moeten in de juiste verhouding
gegeven worden. Bovendien moet het voer ook
niet te duur worden. Geef volgens een berekend
rantsoen en weeg zo nu en dan het voer eens na
om te zien of wel de juiste hoeveelheden worden
verstrekt.
Een hard werkend paard heeft flink voer nodig.
Geef de grote porties krachtvoer liefst 's avonds
na het werk. Laat de dieren op tijd hun dorst les
sen maar pas op dat een bezweet paard niet teveel
koud water ineens drinkt. Zondags als de dieren
rust hebben vooral niet te veel krachtvoer geven.
Geef de dieren wat beweging, dat voorkomt de be
ruchte maandagziekte.
Wanneer u nu opgeeft hoeveel grondmonsters u
wilt laten nemen, krijgt u de uitslag nog dit of
begin volgend jaar, zodat met de bemesting daar
rekening mee gehouden kan worden. Stel uw op
gave aan de assistenten niet uit maar doet het nu
Maandag 21 oktober. In de radiorubriek van het
Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening zal van 19.4520.00 uur over de zender
Hilversum II een reportage worden uitgezonden
onder de titel „Nogmaals onze varkens". Aan deze
uitzending zal o.m. worden medegewerkt door ir
Y. Kroes, Rijksveeteeltconsulent voor de varkens
fokkerij.
Nadien spreekt ir L. J. P. Kupers, Rijkslandbouw-
consulent voor Noord-Brabant over het onderwerp
„Aandacht voor uw suikerbieten".
Aan het einde van de uitzending zal ir S. F. Kui
pers, Rijkslandbouwconsulent voor Bodem en Be
mestingsvraagstukken spreken onder het motto:
„Nu al zorgen voor volgend jaar".
Donderdag 24 oktober. In de rubriek „Uit het
Bedrijfsleven" zal de heer W. H. Kwaker-naak,
Secretaris van de Commissie Griend- en Rietcul
tuur van het Landbouwschap te Den Haag spreken
over^het onderwerp: „Tussen land en water: een
causerie over grind en riet". (Hilv. II 298 m;
12.50—13.00 uur.)
