DRAINAGE, voorwaarde voor mechanisatie
Gestoomde of rauwe
aardappelen inkuilen
622
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
Een volhydraulische draineermachine op volrupsen in graafstand.
Het graafwiel met de grondlossing, de visierinrichting voor
controle van de juiste diepte zijn duidelijk zichtbaar.
Baten maken de kosten ruimschoots goed.
De krantenlezer, die zich niet beperkt tot het
nieuws alleen, maar ook kennis neemt van de be
schouwingen daarover, zal zich bewust zijn van
de geweldige ontwikkeling op allerlei gebied, wel
ke zich momenteel bezig is te voltrekken.
De industriële produktie breidt zich voortdu
rend uit en wordt geperfectioneerd door automa
tisering. Het verkeer blijft zich ontwikkelen en
vermindert de afstanden.
Onderontwikkelde gebieden worden ontwikkeld.
Perfectionering van atoomcentrales zal industrie
vestiging onafhankelijk van bestaande energie
bronnen mogelijk maken. De gevolgen van een
en ander worden op sociaal en politiek terrein
nog moeilijk verwerkt, doch ook hier is ontwikke
ling gaande, getuige de jongste verdragen voor
Europese samenwerking. Men behoeft geen pro
feet te zijn om te voorspellen dat deze ontwikke
ling zich voort zal zetten en dat ieder mens,
iedere producent en iedere gemeenschap zich in
de toekomst meer en meer geconfronteerd zal zien
met een grotere omgeving, ja met de gehele we
reld.
Ook de landbouw, speciaal de Nederlandse
landbouw, zal naar middelen dienen om te zien
om zich in het raam van een grotere gemeen
schap en van toenemende concurrentie te hand
haven. De ter beschikking staande middelen van
rationalisatie en mechanisatie zullen hiervoor
ten volle benut moeten worden.
Mechanisatie is geen zaak van machines alleen.
Nog al te vaak beschouwt men de mechanisatie
als een zaak van machines alleen. Dit is zij ech
ter niet, want bij de overwegingen van aanschaf
fing van machines, dient men tevens zijn aan
dacht te wijden aan de voorwaarden, waaronder
deze efficiënt werken.
Aanleg van goede landbouwwegen, vorming
van rationele kavels en een goede bodem-toestand
voor de machine zijn hier van groot belang.
Zij vormen het fundament, waarop de machine
moet werken en zonder goed fundament kan
geen machine zijn werk goed verrichten. Deze
overwegingen tellen steeds zwaarder als men ze
beschouwt in het perspectief van de toekomst,
zoals die boven uiteengezet werd en die zal leiden
tot toepassing van zwaardere machines en ver
voer in grotere massa.
Bezwaren van wateroverlast.
Naast de juiste afmetingen van de percelen
voor efficiënte bewerking met machines speelt
de begaanbaarheid een grote rol, in het najaar
bij de oogst van aardappelen en bieten, in het
voorjaar bij de grondbewerking.
Overmaat van water vermindert de draag
kracht van de grond en verslechtert de voorwaar
den voor goede krachtoverbrenging van de trek-
kerwielen. Juist als men door spoorvorming veel
trekkracht nodig heeft, is de trekker het minst
in staat zijn volle trekkracht uit te oefenen. Deze
verminderde draagkracht leidt tot kleinere
vrachten en dus duurder transport, in het uiter
ste geval zelfs tot totale onbegaanbaarheid van
het terrein, zoals velen deze natte nazomer zeer
tot hun schade bij de aardappeloogst ondervin
den.
Ook om andere redenen is wateroverlast in het
perceel schadelijk. Niet alleen zijn natte percelen
meer gevoelig voor uitvriezen, ze zijn ook kouder
en kunnen in het voorjaar later bewerkt en inge
zaaid worden, hetgeen bezwaren van onkruidbe-
strijding en vergroting van risico's medebrengt.
De plantenwortel vindt in dergelijke percelen
n.l. niet tijdig het gewenste volume, waarin wa
ter en lucht in de juiste verhouding voor een
goede groei aanwezig zijn.
Opheffing van wateroverlast.
Een moderne bedrijfsvoering zal er op gericht
zijn deze nadelen van wateroverlast zoveel moge
lijk op te heffen en te zorgen voor een goede af
watering, waardoor een voldoende laag slootpeil
gehandhaafd kan worden. Voor een vlotte afvoer
van het water is ook het tijdig reinigen van de
sloten noodzakelijk. Niet minder gewenst is een
vlotte waterafvoer uit het perceel zelf naar de
sloot, door het aanbrengen van drainages.
Greppels zijn als verouderd te beschouwen, niet
alleen omdat zij deze functie minder efficiënt
verrichten, doch bovenal omdat zij het land te
zeer in stroken delen, die een efficiënt gebruik
van machines verhinderen. Bovendien veroorza
ken ze nodeloos landverlies en bevorderen de
groei en verspreiding van onkruid. Door aanleg
van goede buizendrainages zijn bovendien per
ceelsvergrotingen toe te passen, waardoor beter
gebruik van machines mogelijk wordt.
We dienen deze drainages dan ook volledig in
het licht van de maatregelen te zien, die nodig
zijn voor de doorvoering van de zo noodzakelijke
mechanisatie van de landbouw, ter handhaving
van onze concurrentiepositie in de grotere ge
meenschappen, waarin wij als klein land ons
meer en meer gaan oplossen.
Taak van de ondernemer.
Vele gebieden van Nederland zijn probleemge
bieden. Ingrijpende maatregelen zijn er nodig,
die veel geld kosten. De middelen die daarvoor
ter beschikking staan, zijn beperkt in verhouding
tot de behoefte, zodat er tientallen jaren zullen
verstrijken aleer de speci
fieke moeilijkheden van
die gebieden door uitvoe
ring van werken en sane
ring opgeheven zijn. In
vele gevallen zijn de voor
waarden echter gunstig,
zodat de boer zelf verbete
ringen kan aanbrengen,
die rendabel zijn. Geluk
kig geschiedt dit ook.
In de kleigebieden van
Groningen, Noord-Hol
land, West-Brabant, de
Zuidhollandse eilanden en
Zeeuws-Vlaanderen wor
den b.v. jaarlijks in op
dracht van de individuele
boer grote oppervlakten
door de N.V. „Grontmij",
Grondverbetering- en Ont
ginningmaatschappij te
De Bilt gedraineerd, in sa
menwerking met construc
teurs, die op grond van
ervaring, die zij op wer
ken van die maatschappij
konden opdoen, speciale
machines ontwikkelden.
Dit Nederlandse initiatief en de grondigheid,
waarmee dit geschied is, zijn in het buitenland
niet onopgemerkt gebleven en de verwachting is
niet te stout, dat deze activiteiten straks in het
buitenland naar Nederlands voorbeeld meer toe
passing gaan yinden.
De volledige mechanisering van drainagewerk
zaamheden maken de uitvoering ervan in korte
tijd mogelijk, ook in de wintertijd en onder de
huidige natte omstandigheden. De bestaande Ne
derlandse machines vervangen de arbeid van cir
ca 25 man geschoolde draineerders. Het werk ge
schiedt met een nauwkeurigheid, die het hand
werk evennaart of voorbijstreeft.
Uitvoering van drainage is in de cultuurtech
niek een wel zeer sprekend voorbeeld van per
fecte mechanisatie.
Mede hierdoor wordt thans in Nederland dan
ook het overgrote deel van de drainagewerkzaam
heden uitgevoerd zonder financiële bijdrage van
de overheid. Deze werkzaamheden, die een eerste
voorwaarde zijn voor de verdere mechanisatie
van de Nederlandse landbouw, in het bijzonder
voor de akkerbouw, behoren momenteel dan ook
volledig tot de verantwoordelijkheden van de in
dividuele ondernemer.
De ervaringen in de afgelopen jaren hebben
overtuigend bewezen, dat de baten ruimschoots
tegen de kosten opwegen.
Dit artikel moge voor vele grondgebruikers aan
leiding zijn om de toestand op hun bedrijf nog
eens te beschouwen in het licht van de mogelijk
heden van nu en de noodzakelijkheden van de
toekomst.
Ir. G. C. v. d. BLINK,
Inspecteur der N.V. „Grontmij",
De Bilt.
Van verschillende zijden komen er vragen over
het conserveren van aardappelen, die meer of min
der door phytopthora zijn aangetast. Hiervan kan
nog een goed veevoer gemaakt worden als zo snel
mogelijk een goede conservering wordt toegepast
door öf te stomen öf rauw.in te kuilen.
Voor het conserveren moeten natrotte knollen
en grond verwijderd worden. In vele gevallen zal
dit neerkomen op uitzoeken en wassen van de aard
appelen. Natrotte knollen en grond beïnvloeden de
voederwaarde en de houdbaarheid van de kuil-
aardappelen zeer ongunstig.
Rauw conserveren.
Deze methode kan alleen toegepast worden wan
neer er weinig zieke knollen in voorkomen, daar
anders zowel smaak als houdbaarheid slecht zijn.
De aardappelen moeten niet te grof gehakseld
worden. Goed aantrappen is noodzakelijk. Afdek
ken met een gronddek van 80 cm dikte. Over het
algemeen levert deze manier van kuilen geen goed
resultaat op. De verliezen aan voedende bestand
delen zijn vrij groot.
De aardappelen mengen met bietenkoppen en
-bladeren half om half levert een goed produkt. De
aardappelen moeten niet te dicht aan de buite*-
kant van de kuil komen. De kuil moet snel afge
werkt worden en het gronddek dient wat zwaarder
te zijn dan normaal voor bietenloof genomen wordt.
Stomen van de aardappelen.
Mits het produkt schoon is, levert het stomen
altijd een prima voer. Het stomen kan op de be
kende manier in ketels; daarna fijn maken en aan
trappen. Afdekken met zakken en een flink grond
dek. Deze manier vraagt veel arbeid.
De laatste jaren is er een nieuwe methode voor
stomen ontwikkeld, die weinig arbeid vraagt. De
aardappelen worden in de kuil gestoomd. Er wordt
door een raamwerk van geperforeerde buizen
stoom in de kuil gebracht. Wel moet er voor ge
zorgd worden, dat de stoom niet uit de kuil kan
ontwijken.
Het stomen kan in ronde en in lange silo's en
in grondkuilen. Bij grondkuilen is een geschikte
maatdiepte 1 meter; indien het grondwater dit toe
laat; bovenbreedte 1.50 m, onderbreedte 1.20 m en
de lengte naar behoefte. Er moet met een opzet-
stuk ter hoogte van de halve silo of kuildiepte ge
rekend worden. Bij een grondkuil kunnen hiervoor
stropakken dienst doen. Na het stomen zakken de
aardappelen ongeveer op 2/z van de oorspronkelijke
hoogte.
Aan de binnenzijde van het opzetstuk moeten
papieren zakken aangebracht worden, terwijl de
aardappelen met papieren zakken afgedekt moe
ten worden, waarop 25 cm grond. Wanneer de
lengte van de kuil groter is dan 13 m dan moet deze
om de 13 m een scheiding krijgen van papieren
'zakken. In één keer stomen kan niet meer dan 13
m bereikt worden. De zakken moeten goed aange
sloten zijn om verlies van stoom te voorkomen.
Zodra de aardappelen gestoomd zijn,-dient het
gronddek verhoogd te worden tot 50 cm. Door de
druk van de grond moeten de aardappelen in el
kaar zakken en de lucht uitgedreven worden.
Na het stomen moet het mogelijk zijn het con-
denswater af te laten stromen.
Het aardappelstoombedrijf van de heer Nic. Von
ken te Beek, dat deze methode ook in Zeeland toe
past, vraagt naar gelang van het te stomen kwan
tum van 8,50 tot 12,50 per ton. De apparatuur
is op een vrachtauto gemonteerd.
Resumerende:
Laat de aardappelen dus niet verder bederven
maar conserveer zo spoedig mogelijk op de juiste
manier. Stomen geeft de beste resultaten en spaart
voederwaarde.
De Hoofassistent voor Weide- en Voederbouw
bij de R. L. V.D.
F. DE RONDE.
