Het Landbouwonderwijs
«VEZENO»
OP SCHOUWEN EN DU1VELAND
K. HELDER Czn
Assurantiekantoor KOMEJAN
Inteelt-Hibride Kip-Hyliné
413
LUCTOR ET EMERGO
ZATERDAG 29 JUNI 1957
HET BEGON MET CURSUSSEN.
Nadat ondergetekende in 1929 zijn akte Land
bouw 1. o. behaalde, werd direct geprobeerd een
cursus te formeren, wat gelukte. Op 4 november
1929 begon de eerste cursus met 21 leerlingen.
Als commissie van toezicht traden op de heren W.
van Oeveren, C. M. Zegler en Jb Bouman. In 1931
werden de eerste gediplomeerden afgeleverd, n.l.
19 stuks. Regelmatig is het cursusonderwijs voort
gezet.
In de oorlogsjaren werd het moeilijker en toen
de Landstand de plaats innam van de Z. L. M. en
de eerste evacuatie ons noopte te vertrekken in
februari 1944, kwam aan het cursusonderwijs een
einde. Gedurende deze 15 jaren werden 7 groepen
leerlingen afgeleverd. In totaal 160 stuks. Er was
dus een flinke bezetting.
In deze jaren werden ook cursussen voor vol
wassenen gegeven, eerst in een bepaald vak, bijv.
Bemestingsleer, Veevoeding, enz., daarna werd een
aanvullende derde jaars-cursus gegeven. In de drie
gegeven cursussen werden in totaal 57 leerlingen
gediplomeerd. Ook hier dus een goede belangstel
ling.
De laatste cursus werd gegeven in de jaren
45/46, na onze terugkomst dus. Er waren 17 leer
lingen en de titel was welsprekend: „Cursus ge
bruik zoute gronden."
IN SCHOOLVERBAND.
Door de toenmalige Rijkslandbouwconsulent, de
heer G. J. Drogendijk, was in begin 1944 met de
burgemeester van l^ieuwerkerk overleg gepleegd
om te komen tot de oprichting van een Rijks Lage
re Landbouwschool te Nieuwerkerk. Deze school
zou een Rijksschool worden om uit de handen van
de Landstand te blijven. Dit plan ging door en
per 1 mei 1944 zou worden gestart. De eerste eva
cuatie belette ons dit plan te volvoeren.
Op mijn evacuatie-adres kreeg ik mijn benoeming
als hoofd der Rijks Lagere Landbouwschool te
Nieuwerkerk. Het zou echter nog november 1945
worden eer tot daadwerkelijk onderwijsgeven aan
de school zou kunnen worden overgegaan.
Het openingsfeest der nieuwe school had plaats
op 21 nov. 1945 en op 22 nov. daaraan volgende
werd begonnen met het onderwijs.
De eerste aflevering der leerlingen had plaats
in 1948. In de daarop volgende jaren werd nu elk
jaar een klasse toegelaten en een groep leerlingen
afgeleverd. Op de huidige datum (mei 1957) heeft
de school 111 gediplomeerden aan de maatschappij
toevertrouwd.
Door de stormramp in febr. 1953 kon de school
(Vervolg van pag. 411)
wel meebouwen aan de toekomst; de jeugd wil wel
meehelpen en meedenken bij de inrichting van de
wereld waar zij zelf in moeten leven.
Het is de L. J. G. van Schouwen en Duiveland, die
aan die wederopbouw, aan dat herstel, haar onver
vangbare bijdrage graag wil geven. Schouwen en
Duiveland's L. J. G. heeft haar eigen taak in het
„leefbaar" maken van het eiland. Immers, men kan
het eiland, de grond en de wegen, de bedrijven en de
dijken, alleen maar denken als leef- en woongebied
voor mensen; als een leefgebied voor een deel van
onze Nederlandse bevolking.
De L. J. G. weet, dat zij hierbij haar eigen taak
heeft als deel van het grote geheel. Zij. wil haar leden
helpen om de hun later wachtende taak zo goed mo
gelijk te gaan vervullen (art. 3 van de Statuten). De
L. J. G. heeft in die herbouw van het eiland, en in het
geheel van het leven van de bewoners ervan haar
eigen deel. Zij kent die taak en aanvaardt die! Zij
weet, dat zij op die wijze mede de toekomst bepaalt
van het eiland en de bewoners ervan!
K.
niet doorgaan. In het jaar 1953 zijn dus geen
diploma's uitgereikt.
NOODVOORZIEN ING.
Na dit verloop van het leerlingenaantal volgen
enige wederwaardigheden van de school. De cur
sussen werden steeds gehouden in een lokaal der
O. L. School te Nieuwerkerk. Voor de Landbouw
school was een leegstaand lokaal van deze school
aangewezen. In de oorlog bliezen de Duitsers te
Nieuwerkerk de toren op en deze viel gedeeltelijk
op de school, waardoor het lokaal verdween. Een
gedeelte van het gymnastieklokaal werd toen toe
gewezen aan de landbouwschool, maar reeds ge
durende het eerste schooljaar deden zich moeilijk
heden voor, omdat bedoeld lokaal weer door de
O. L. school in gebruik moest worden genomen.
De gemeente kocht daarom een barak aan te
Renesse. Deze werd op het schoolplein geplaatst
en tot de ramp bleef dit de behuizing van de land
bouwschool. Het was wel primitief, 's winters
erg koud en 's zomers (met open ramen) gehorig,
maar het ging.
DE NIEUWE SCHOOL.
Toch werd reikhalzend uitgezien naar een nieuw
gebouw. Tevens meende men, dat de plaats van
vestiging niet juist was. Zierikzee is in vele op
zichten het middelpunt van ons eiland en daar
meende men de nieuwe school te moeten vestigen.
Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad eer
de Z. L. M. (aan wie de school werd toegewezen)
het bouwterrein aan de Grachtweg had bemach
tigd, maar na de ramp kon (jan toch eindelijk wor
den gebouwd en in september 1955 werd het
nieuwe gebouw in gebruik genomen. Dit gaf een
reusachtige verbetering, alhoewel de moeilijke
fnanciering veel zorgen baarde. Eigenlijk is het
geheel nu nog niet klaar. Door de financiële moei
lijkheden is de tuin van de school nog steeds niet
aangelegd; mede daardoor heeft de officiële ope
ning nog niet plaats gehad, al is straks het ge
bouw twee jaar in dienst.
Bovendien moest de school om in de juiste be
hoefte te kunnen voorzien eigenlijk al weer worden
uitgebreid. Maar ook hier wreekt zich het nog
steeds ontbreken van enige wettelijke regeling.
Men kan met de oude voorschriften het onderwijs
niet geven, zoals het eigenlijk zou moeten zijn.
Ook de salariëring van de leerkrachten levert
geregeld moeilijkheden op, zodat het aantal onder
wijzers met akte land- en tuinbouw steeds achter
uitgaat. Wel wil men nu aan de Middelbare Land
bouwschool een nieuwe opleiding voor leerkrach
ten creëren.
TOEKOMSTPLANNEN.
Welke zijn de toekomstplannen? Ruim gesteld
deze: aanpassing aan de zesde klasse van de
lagere school. Vermoedelijk zal na 1961 de Lagere
School zesklassig zijn: H.B.S., U.L.O., Nijverheids-
en Huishoudschool zijn nu al klaar om -deze leer
lingen op te vangen. Ook onze school dient dan
gereed te zijn. Twee jaar lang komt dan Algemeen
Vormend Lager Onderwijs (agrarisch getint) en
daarop de Landbouwkundige 2-jarige bovenbouw.
Dit zal minstens 2 extra leslokalen en een werk
lokaal vereisen, want men heeft nog verdere plan
nen. Niet alleen een praatschool zal de nieuwere
Landbouwschool worden, maar ook een doe-school.
In de lagere leerjaren zal handvaardigheidsonder-
wijs worden gegeven (timmeren, metselen, enz.),
niet om de boer op te leiden tot ambachtsman,
maar om het hem mogelijk te maken kleine kar
weitjes zelf te kunnen verrichten. In de hogere
leerjaren zal vakvaardigheidsonderwijs komen
(ruiteren, melken, gebruik gereedschap, aard
appelen selecteren enz.). Zelfs denkt men aan een
leerlingenstelsel, waarbij met de leerling, terwijl
hij in de praktijk werkzaam is, het schoolverband
blijft bestaan. Het eindexamen zal dan niet alleen
theoretisch, maar ook praktisch worden. De grote
vraag is echter: zijn al deze plannen realiseerbaar?
Zal men er de mensen voor kunnen krijgen? Dat
zal alleen kunnen als men er het nodige voor over
heeft, de zaak wettelijk goed regelt en het departe
ment van Landbouw zijn taak als onderwijsbeheer-
der ten volle beseft.
D. EVELEENS,
Hoofd Lagere Landbouwschool,
Zierikzee.
Stichting voor
Ziekenhuis-, Operatie-, Dokters en
Apothekerskosten Verzekering
WESTZIJDE 212 te ZAANDAM
biedt U een polis met de navolgende
voordelen:
Géén wachttijd voor ziekenhuis-
verpleging.
9 Géén wachttijd voor operatiekosten.
6 Géén contract voor jaren, doch per
maand opzegbaar.
Géén opzegging onzerzijds.
Verzekering is mogelijk ongeacht leef
tijd en/of gezondheidstoestand, tegen
speciaal tarief.
Vraagt vrijblijvend inlichtingen bij boven
staand adres of bij het Bijkantoor:
DOMBURG - Telef. 412 - Postbus 5
MACHINEHANDEL
'S-GRAVENPOLDERSEWEG 46
GOES - Telefoon 3563
Z E EL A N D TRANSPORTEURS
voor alle doeleinden, met zware rubberband
die verstelbaar is in hol voor losse producten,
en vlak voor kisten, balen, zakgoed enz.
Op zwenkwielen.-
Speciale BOXENVULLERS
voor het vullen van aardöppelkoelcellen enz.
SCHUDHORREN voor aardappels
met uitneembare zeef en daaronder grondzeef.
ELECTRISCHE ZAKKENHEFFERS
fabr. REICHARDT.
In Zeeland 250 stuks in gebruik.
STAAL-PETKUS Graansehoners enz.
STORK-JAFFA Snelwegers.
Linde Steek-karretjes, Schroef elevatoren voor
graan enz. Beker-elevatoren voor graan enz.
Wij exposeren op de Z.L.M.-tentoonstelling.
Hoeve Dijksicht1940.
Hoeve „Dijkzicht" 1953.
Op STAND Nr. 16 Industriehal, hopen wij te
exposeren, de voor Nederland geheel nieuwe
in verschillende variëteiten.
Alle inlichtingen zullen wij U gaarne op
onze stand verstrekken.
Broederij en
Pluimvee-Vermeerderingsbedrij ven
OOSTKAPELLE,
Telefoon K 1189 - 279 - 379
