Jaarverólacf 1956
'^Qadio
300
van de Centrale Cultuurtechnische Commissie,
de Cultuurtechnische Dienst c.a.
Dl
LANDBOUWBUREAU WIERSUM
GRONINGEN
■f'Sr V
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
\E taak van de cultuurtechniek en van de daarbij gesynchroniseerd uit te voeren andere
activiteiten bij de vernieuwing van de agrarische structuur, omvat het bevorderen van die
investeringen in grond en gebouwen, welke niet door de individuele bedrijfsleiders kunnen wor
den verricht. Ontsluiting, waterbeheersingvorm en indeling der kavels alsmede ligging van de
boerderijen vormen de externe produktie factoren, waarvan de verbetering de economische produk-
tiviteit bevordert", aldus lezen we in bovengenoemd verslag.
Door de grote vraag naar arbeidskrachten ten
gevolge van de sterke ontwikkeling van de indus
trie enerzijds en de toenemende mechanisatie en
rationalisatie in de landbouw anderzijds wordt de
afvloeiing van arbeidskrachten uit de landbouw ge
stimuleerd. De werkgelegenheid neemt per jaar
met 5000 manjaren 1 af. Het aantal land
arbeiders verminderde van 19501955 jaarlijks
met 48 terwijl tevens het aantal te kleine be
drijven in deze periode verminderde.
De bedrijfsvergroting en de afvloeiing van ar
beidskrachten die in volle gang zijn brengen een
ander probleem op de voorgrond, dat in het verslag
duidelijk gesignaleerd wordt. Dit is de z.g. schaal
vergroting, waarbij het aantal concen4ratiepunten,
waar de economische-, sociale-, geestelijke- en cul
turele activiteiten zich afspelen, afnemen.
De vraag wordt gesteld wat de plaats is van de
kleine dorpen en gehuchten in de nieuwe structuur
van het platteland.
Een zeer belangrijke vraag waaraan door de ge
hele plattelandssamenleving veel aandacht besteed
moet worden.
Meerjarenplan.
In de loop van 1957 hoopt de Centrale Cultuur
technische Commissie klaar te komen met de be
paling van de urgentie van de ruilverkaveling in
Nederland. Verder vormt het vraagstuk van de
financiering een punt van studie. De verdeling van
de kosten tussen belanghebbenden en Overheid
dienen nader bekeken te worden, waarbij er reke
ning mede dient te worden gehouden dat een ge
deelte van de investeringen niet direct en alleen in
het belang van de betreffende boer gedaan worden.
Agrarisch Sociale Voorlichting.
Naast de cultuurtechniek, waarbij in de eerste
plaats verbetering van de externe factoren wordt
nagestreefd, dient ook aan de interne produktie-
factoren veel aandacht besteed te worden. In dit
verband wordt in het verslag gewezen od de in
tensieve voorlichting door de Rijksvoorlichtings
dienst, de agrarisch-sociale en de huishoudelijke
voorlichting.
Om het aanpassingsproces aan de gewijzigde
omstandigheden, in het leven geroepen door de
cultuurtechnische werken, op de juiste wijze te
doen verlopen, zullen ook deze laatste twee actie
punten het hunne kunnen bijdragen.
Door ontsluiting van het gebied, bedrijfsvergro
ting en aanleg van waterleiding en elektriciteit
dient in het algemeen een wijziging in de traditio
nele levensstijl te ontstaan, waarvoor voorlichting
onontbeerlijk is.
Na o.a. nog aandacht besteed te hebben aan de
Landbouwvoorlichting, het Kadastrale werk, de
Landschapsverzorging, de Werkgelegenheid, de
Wégenbouw en de Boerderijenbouw worden in het
verslag achtereenvolgens de werkzaamheden in de
verschillende provincies gereleveerd. We willen
ons hier beperken, tot hetgeen vermeld is over
Zeeland.
Cultuur technische investeringen in 1956
in Zeeland.
min. gulden
ruil- en herverkaveling 39.3
wegen, waterbeheersing
grondverbetering enz. 0.3
boerenwerken 0.3
aanvullende werken 0.7
Totaal 50.6
Activiteiten in Zeeland, buiten de
herverkavelingsgebieden.
Hoewel, aldus het verslag, de omvangrijke her
verkavelingsobjecten in Zeeland zouden doen ver
wachten dat de activiteit op cultuurtechnisch ge
bied in het niet overstroomde gebied gering zou
zijn, maakt het uitvoeren van het Deltaplan een
aantal cultuurtechnische voorbereidingen en werk
zaamheden onvermijdelijk.
Door de uitvoering van het Drie-eilandenplan,
waardoor in de Zandkreek een constant peil ge
handhaafd zal worden zullen voor 5200 ha van
Noord-Beveland en 2500 ha van Zuid-Beveland
aanpassing van de ontwatering noodzakelijk zijn.
Wanneer de ruilverkaveling in voorbereiding
voor Kleverskerke (2500 ha) gelijktijdig uitgevoerd
kan worden met de landaanwinningswerken in de
Zar.dkreek, zal wellicht bedrijfsvergroting moge
lijk zijn.
HERVERKAVELING ZEELAND.
Het herverkavelingswerk in het 36.009 ha grootte
rampgebied vormt het grootste cultuurtechnische
project, dat op het oude land van Nederland ooit is
aangevat.
In 1956 werden met de werkzaamheden aanzien
lijke vorderingen gemaakt. De mechanisatie van
de werkzaamheden is bijna volledig ri.l. tot 95
In de winter kan tijdens de natte tijd, in welke pe
riode de meeste werkeloosheid optreedt, het tempo
gehandhaafd worden door uitvoering in handkracht.
Dat de machinale uitvoering van de werken een
geweldige vlucht neemt, blijkt vooral ook bij het
draineren.
Tot 1954 werd alleen met de hand gedraineerd.
In 1955 waren er 9 en in 1956 14 draineermachines.
De helft of 2400 ha van de totaal gedraineerde
oppervlakte werd in 1956 machinaal uitgevoerd.
Kadastraal werk.
Het aantal rechthebbenden bedraagt voor Schou-
vven-Duivelenl 7200, Tho'en 5200, Zak van Zuid-
Beveland 2900 en Waarde 620. In totaal werden bij
de ter visie legging 529 bezwaarschriften ontvan
gen, waarvan 103 tegen de lijst van rechthebben
den, 361 tegen de schattingsuitkomsten en 65 tegen
beide.
Onderzoek.
Bij het onderzoek werd in het bijzonder aandacht
besteed aan het complexwerk, waarbij de adviezen
een oppervlakte van ruim 3500 ha omvatten. Verder
deed men onderzoek in verband met de afgespoel
de gronden, de benodigde hoeveelheden gips voor
structuurverbetering en het gebruik van bepaalde
machines.
Uitgevoerde werken.
Tot stand kwamen 35 km a-wegen (landbouw-
wegen met interlokaal karakter), 65 km b-wegen
(boerderijenwegen) en 42 km c-wegen (ontslui
tingswegen)
Wat betreft het waterschapswezen, werden voor
bereidingen getroffen voor de samenvoeging van
de 29 polders op Schouwen-Duiveland en de 21 op
Tholen. Hierdoor zullen waterschappen van resp.
21.000 en 11.000 ha ontstaan.
Al naar de afwijking van het nieuwe wegen- en
waterlopenstelsel t.o.v. het oude en de meer of min
der egale ligging van de gronden, wisselt het com
plexwerk per gebied sterk.
Bij het ontsluitingsplan dient rekening gehouden
te worden met de bestemming van de gronden in de
toekomét.
Er werden in 1956 r.egen nieuwe gemalen ge
bouwd, waarvan er twee werden opgeleverd.
Afgeslagen gronden.
Op 700 ha werd een extra fosfaat- en gipsbemes.
ting toegepast waardoor een duidelijk herstel van
de bouwvoor was waar te nemen. Door bekleien of
opspuiten van slib werd op droogtegevoelige gron
den een nieuwe bouwvoor aangebracht.
Op 85 ha in Schouwen en Duiveland werd 135.000
m3 grond verwerkt. In Kruiningen en Waarde werd
56 ha opgespoten met baggerslib afkomstig van
baggerwerkzaamheden in de havens.
Boerderijen bouw.
Van de 125 verwoeste en 169 beschadigde boer
derijen werden tot eind 1956 222 stuks herbouwd of
hersteld. Dertig waren in uitvoering en 42 gegund.
Voor de water- en elektriciteitsvoorziening zijn
plannen opgesteld voor het aansluiten van resp.
300 en 400 landbouwbedrijven.
De financiering van de elektriciteitsaansluiting
is zodanig ddt de Provincie Zeeland 10 de N.V.
P. Z. E. M. 10 de betrokken gemeente 20 en
de Herverkavelingscommissie 42 bedraagt. Voor
rekening van betrokkene blijft dus 18
De belanghebbenden moeten voor aansluiting op
de drinkwaterleiding f 500,per bedrijfsaanslui-
ting verhoogd met 50,per ha, betalen.
Be<l riff «vergroting.
Van alle bedrijven van 1.8 tot 15.0 ha werden de
gegevens met betrekking tot nevenberoepen, pacht
en eigendomverhoudingen en gezinssamenstelling
in verband met de opvolging nagegaan.
In 1956 werden door de Stichting Beheer Land
bouwgronden in de Herverkaveling Zeeland 658 ha
aangekocht zodat de Stichting eind 1956 in dit ge
bied bijna 2000 ha bezat.
Bijzondere aandacht werd besteed aan de sane
ring van 35 fruitteeltbedrijven in de kop van Schou
wen. waarvan 30 beneden de 5 ha waren.
Het streven is hierbij gericht op een minimum-
bedriifssrrootte van 5 ha (teneinde twee werkkrach
ten volledig produktief te maken) en het samen
brengen van de gronden van één bedrijf in één
kavel.
HERVERKAVELING WALCHEREN.
De werkzaamheden in dit gebied naderen hun
einde. Geïnvesteerd werd in 1956 rond 9 miljoen.
Behalve 20 van de drainage werd alle werk
machinaal, uitgevoerd.
25 werd in regie door de Nederlandse Heidemij
uitgevoerd en 75 werd aanbesteed.
Voor het waterbeheersingsplan moesten in ver
band met de verschillen in de terreinhoogten 36
peilgebieden met 20 verschillende peilen worden
gevormd. Van de 55 stuwen die hiervoor nodig zijn,
zijn 70 klaar.
Elektriciteit en waterleiding.
Wat betreft deze twee punten lezen wij in het ver
slag: „Op Walcheren zijn 311 bedrijven nog niet
aangesloten op het elektriciteitsnet; 227 hiervan
zouden op basis van de financieringsregeling, die
in de Herverkaveling Zeeland bestaat, elektriciteit
kunnen krijgen. Omdat het aantal voorheen aan
gesloten en thans verplaatste boerderijen evenwel
gering is en met het oog op de kosten, is nog niet
over deze elektrificatie beslist.
Aansluiting op de drinkwaterleiding verkregen
205 woningen en 183 weidepercelen. Hiervoor is
115 'km waterleiding aangelegd, hetgeen 25 km
meer was dan het oorspronkelijk opgestelde plan
aangaf. Voor de resterende 200 percelen zijn voor
hands geen gelden meer beschikbaar".
Akte van toedeling.
De akte van toedeling zal zeer omvangrijk wor
den; er zullen ongeveer 8000 eigendommen en
13000 kavels in worden vermeld. Er wordt naar ge
streefd deze akte vóór 15 oktober 1957 te passeren.
Daarna zullen de grond en polderlasten volgenc
de nieuwe indeling geheven kunnen worden.
STICHTING BEHEER LANDBOUWGRONDEN.
Uit ervaring is gebleken, dat inschakeling van de
S. B. L. in her. en ruilverkavelingen, voor het ver
werven van grond, die beschikbaar komt bij de be
ëindiging van het bedrijf of bij vertrek van de boer
naar Domeingronden, gunstig werkt.
Met de verkregen grond kunnen daarvoor in aan
merking komende bedrijven worden vergroot.
Aan het einde van 1956 bedoeg het grondbezit
van de S. B. L. 3665 ha, waarvan 2124»ha in hèrver-
kavelingsgebieden.
DE LANDBOUWRADIORUBRIEK OP 20 MEI a.s.
In de radiorubriek van het Ministerie van Land
bouw zal op maandag 20 mei a.s. van 19.4520.00
uur over de zender Hilversum II, een causerie wor
den uitgezonden van Ir. J. M. A. Penders, inspek-
teur van de Landbouw, over streekontwikkeling in
Nederland.
De uitzending zal worden besloten met het door
omstandigheden bij vorige gelegenheid uitgestelde
praatje van de heer Joh. de Jong, hoofd van de
Lagere Landbouwschool te Alphen aan de Rijn
over de voordelen van het lidmaatschap van een
melkcontrölevereniging.
(Advertentie.)
.-fc.™*. s«
i,1 'ia v.»'" - Itfvv v\
