BEDRIJFSECONOMIE.
i berichten
Firma P. J. VAN DE SANDE
WILT U EEN ADRES
Korte (IA
ZATERDAG 13 OKTOBER 1956
(XXXVIII.),
In de vorige schets behandelden wij het ver
schijnsel dat de vervangingswaarde steeg boven
de historische uitgaafprijs. Thans willen we het
omgekeerde geval bespreken. We doen dit aan
de hand van hetzelfde voorbeeld.
Aankoopprijs der combine 10.000,Levens
duur 5 jaar. Restwaarde 1.000,Elk jaar wordt
een vast van de vervangingsprijs afgeschreven.
Aan het begin van het 4e jaar is de vervangings
prijs gedaald tot ƒ7.500,De restwaarde blijft
1.000,—.
Gedurende de eerste 3 jaren is telkens 1.800,—
afgeschreven. Dus in totaal 5.400,De boek
waarde der combine is dus 4.600,
Het gevolg van de prijsdaling der combine is, dat
we op de aanschafwaarde der combine 2.500,
moeten afboeken, terwijl de afschrijvingen in de
eerste 3 jaren achteraf blijken te hoog te zijn ge
weest. Deze hadden n.l. moeten bedragen 20
van (ƒ7.500,ƒ1,000,ƒ1.300,per jaar
en niet 1.800,per jaar.
De waardedaling der combine moet worden be
schouwd als een aantasting van het vermogen der
onderneming. Dit geeft dus een verlies van
2.500,Omgekeerd is de te hoge afschrijving
in de eerste 3 jaren een winst ad 1.500,
Deze winsten en verliezen dragen een zeer bij
zonder karakter en moeten niet met het gewone
bedrijfsresultaat vermengd worden. In de boek
houding gebruikt men voor deze verschillen veelal
een rekening prijsverschillen, waarop voor- en na
delige verschillen worden geboekt.
Gezond bedrijfsbeheer eist echter dat we op deze
rekening nooit een verliessaldo laten staan. Dit
boeken we ten laste van de Winst- en Verliesreke
ning. Voordelige saldi blijven wel op deze rekening
staan en vormen dan een reserve voor eventueel
latere nadelige prijsverschillen.
Onze lezers die wel eens de jaarstukken onzer
grotere coöperatieve verenigingen onder de ogen
krijgen, zullen na de uiteenzettingen van deze en
de voorgaande schets enigszins georiënteerd zijn
over het karakter van deze rekening.
Ten overvloede merken wij op, dat ook prijsver
schillen op voorraden e.d. op deze rekening kunnen
zijn geboekt. Principieel geeft dit echter geen ver
andering in het karakter dezer rekening.
Na bovenstaande zal het duidelijk zijn waarom
we de toepassing der vervangingswaarde een
levensbelang voor de onderneming noemden.
Immers hierdoor houden we vermogen binnen
de onderneming ook als in het verleden fouten ge
maakt zijn doordat we de prijsstijging niet konden
voorzien.
Omgekeerd brengen we door prijsdaling vrij
komende middelen niet tot uitkering, daar deze
geen verteerbaar inkomen vormen, maar reser
veren we deze.
Het vermogen der onderneming blijft hierdoor
intact en wordt aangepast aan de gewijzigde om
standigheden.
Dat één en ander voor de kostprijsberekening
van zeer ingrijpende invloed is zal, zonder meer wel
duidelijk zijn. Voor onze zuivere land- en tuin
bouwbedrijven moge dit nu niet een zo grote rol
spelen, voor onze grotere organisaties op het ge
bied van land- en tuinbouw is de betekenis niet
licht te overschatten.
Afschrijvingspolitiek.
Bij de bespreking der afschrijvingen zal het onze
lezers gebleken zijn, dat veelvuldig van schattingen
moet worden gebruik gemaakt. Men denke slechts
aan de bepaling van de levensduur (zowel tech
nisch als economisch). Ook bij de meest concien-
tieuse opvattingen komen toch allerlei sterk sub
jectieve elementen naar voren, welke op de af
schrijvingen een sterk willekeurig stempel drukken.
Dit willekeurigheidselement is de oorzaak dat
meerdere schrijvers van geen afschrijvingsplan
willen weten, maar elk jaar de afschrijving maar
door schatting willen vaststellen.
Deze opvatting is onjuist en leidt tot een ver
keerde kostprijsberekening. Zeer duidelijk komt
dit wel uit als de waarde van een bepaald werk
tuig door economische slijtage sterk daalt. Het is
niet rationeel om deze waardedaling ten laste van
één enkel jaar te boeken en hiertoe zou deze
methode voeren.
Het is dus noodzakelijk om een doelbewuste af-
schrijvingspolitiek te voeren. Deze afschrijvings-
politiek moet reëel zijn. We dienen zowel te waken
tegen overschatting als tegen onderschatting van
de levensduur der activa.
Overschatten we de levensduur dan stellen wij
de afschrijving te laag en krijgen dus een te lage
berekening der kosten, met kans op verlies.
Onderschatten we de levensduur dan stellen wij
de afschrijvingen en dus ook de kosten te hoog
met als gevolg dat de verkoopprijs te hoog zal wor
den berekend en we de concurrentie met anderen
die scherper en juister calculeerden niet aan kun
nen en verlies zullen lijden op onverkoopbare voor
raden.
We willen in een volgende schets hierop nog iets
nader ingaan.
B. MEIJERS,
Directeur Boekhoudbureau Z. L. M.
Aflevering van vee in het algemeen, en in het
bijzonder van fokvee, bestemd voor het buitenland:
Zorg voor een goed stevig halster; knap uw die
ren zo goed mogelijk op door, indien nodig, wassen
en bijknippen; lever de dieren, wanneer het kou
der wordt, met een dek af.
Al deze dingen maken een goede indruk, niet
alleen op kopers, maar ook op buitenlandse af
nemers en is zodoende een reclame voor U zelf en
voor ons land.
Op den duur zult U daarvan zeer zeker de vruch
ten plukken.
Advertentie)
Langere levensduur
voor landbouwmachines
De landbouwer is veelal zeer goed op de hoogte
van hetgeen moet worden afgeschreven van het
machinepark. Opvallend is, dat op sommige be
drijven de onderhoudskosten van trekkers en
andere zware machines betrekkelijk hoog zijn,
terwijl het nuttig effect van de machines wordt
verminderd door het optreden van storingen.
De oorzaak ligt praktisch steeds in onvoldoende
zorg voor het machinepark. Bij aflevering zijn de
trekkers prima. Doch het is de wijze waarop de
boer er mee omgaat, welke 'beslist of de trekker
een voordeel dan wel een verliespost wordt. Wie
aan de veilige kant wil staan, zorgt er in de eerste
plaats voor dat zijn machines goed worden onder
houden. Met Esso Rust Ban en een goede soort
verf kan het schadelijke roesten worden geweerd.
Daarnaast is het gebbuik van de juiste'brandstof
fen en smeermiddelen een onafwijsbare eis. Esso
brandstoffen en smeermiddelen zijn op grond van
praktijkervaringen en wetenschappelijk onderzoek
nauwkeurig aangepast aan de eisen, die het boeren
bedrijf stelt. De boer die rekent
vertrouwt op de wereldreputatie van Esso.
iwr
Handefsdrt/kkerf
Telefoon 201i
Noordstraat
TERNEUZEN
ONDERHOUD VAN MACHINES TIJDENS HET
VVERKSEIZOEN
De ongunstige weersomstandigheden van deze
zomer hebben de noodzaak van mechanisatie nog
weer eens onderstreept. De uren, dat er gewerkt
kon worden, waren schaars en natuurlijk is het
dan van het grootste belang dat deze tijd zo goed
mogelijk wordt uitgebuit. Oponthoud, aldus de
heer ir. P. W. Bakker Arkema in een onlangs in
de radiorubriek van het Ministerie van Landbouw
gehouden praatje, moet zo veel mogelijk worden
voorkomen en dus moeten de machines onge
stoord kunnen doorwerken, met andere woorden,
de machines moeten bedrijfszeker zijn.
Natuurlijk moet de aankoop van een machine
economisch verantwoord zijn, maar de boer dient
er rekening mede te houden, dat het de soliditeit
van een machine niet ten goede komt, als zij
goedkoop van aanschaf moet zijn. Elke machine
heeft een bepaalde gebruikswaarde, die afhangt
van de prijs, de levensduur en de bedrijfszeker
heid. Vooral bij oogstwerktuigen is de bedrijfs
zekerheid van belang. Het uitvallen van een zelf-
binder of transporteur kan bijv. grote schade
tengfcvolge hebben.
In de eerste plaats moet ervoor worden ge
zorgd, dat de machine bedrijfsklaar is, voordat
het werkseizoen begint. Maar even belangrijk is
het onderhoud tijdens het werk. Hoe ingewik
kelder een werktuig is, des te noodzakelijker is
dit dagelijks onderhoud. Bij een trekker behoort
een smeerschema, waarin de maandelijkse, de
wekelijkse en de dagelijkse verzorging zijn aan
gegeven. Raamploegen, cultivatoren en andere
werktuigen waarbij nog glij-assen voorkomen,
trekken lichter door geregeld smeren van de wiel-
assen. Bovendien vermindert dit de slijtage. Van
belang is ook een regelmatige controle van de
spanning van luchtbanden van wagens, zelfbin-
ders, trekkers en andere werktuigen. Scharen en
risters van ploegen, die niet worden gebruikt,
moeten worden schoongemaakt en met vet of olie
ingesmeerd.
Het seizoen van het bietenrooien staat weer
voor de deur. De machines, die hiervoor worden
gebruikt, moeten vaak onder zeer moeilijke om
standigheden werken. Controleer daarom regel
matig aandrijfkettingen, kopmessen en licht-
scharen. Reparatie in het veld vergt immers veel
meer tijd dan thuis.
Nu van het secretariaat van de Sociaal-Economi
sche Raad bericht is ontvangen dat de heffings
verordening pootaardappelen van het Landbouw
schap is goedgekeurd, kan worden overgegaan tot
uitvoering van de overnameregeling pootaardappe.
len oogst 1956. Omtrent het beleid voert het Land
bouwschap nauw overleg met de handel, waarbij
het de bedoeling is de overname- of garantieprijzen
ten opzichte van het vorig jaar met 50 cents per
100 kg te verhogen. Het Landbouwschap zal de uit
voering van de regeling opdragen aan de St.O.P.A.,
terwijl voor de overname van eventuele overschot
ten in het algemeen dezelfde voorwaarden zullen
gelden als in voorgaande jaren. Zo nodig zal er
naar worden gestreefd reeds binnenkort de gele
genheid tot aanbieding open te stellen.
Ook deze winter zullen door het Bedrijfslabora».
torium voor Grond- en Gewasonderzoek te Ooster
beek, met vestigingen te Groningen, Goes ent
Geldrop, voorlichtingsavonden kunnen worden ver
zorgd. Aanvragen hiertoe worden gaarne drie we
ken voor de dag waarop de bijeenkomst zal plaats
vinden ontvangen op het hoofdlaboratorium „Ma-
riëndaal" te Oosterbeek. Op deze voorlichtings
avonden kunnen lezingen gehouden worden over de
ontwikkeling van het grondonderzoek. Speciale aan
dacht kan worden besteed aan de kalktoestand, de
fosfaattoestand van onze grond, en het onderzoek
op sporenelementen. Vele van deze inleidingen kun
nen worden geïllustreerd met gekleurde lantaarn
plaatjes en films kunnen in het programma wor
den opgenomen. Aan deze avonden zijn geen kos
ten verbonden.
Op 4 oktober verrichtte de Autokeuringsdienst
van de Algemene Verladers en Eigen Vervoeders
Organisatie (E. V. O.) de 25.000ste vrijwillige pe
riodieke keuring. In 1948 werd met één keurings
auto een aanvang gemaakt met het periodiek
meestal tweemaal per jaar keuren van auto's
van E. V. O.-leden, die daarvoor belangstelling had
den. De periodieke keuring welke tegen' geringe
vergoeding wordt uitgevoerd, omvat de gehele tech
nische staat van het voertuig. Aan de hand van
het schriftelijke keuringsrapport kan de eigenaar
Nu van het secretariaat van de Sociaal-economi-
in een nabije toekomst gebreken kan gaan vertonen,
zodat hij tijdig maatregelen kan nemen. Dat deze
keuringen een belangrijke bijdrage tot verbetering
van de verkeersveiligheid betekenen, blijkt uit het
feit dat vrijwel geen enkele bedrijfsauto behoefde
te worden afgekeurd bij scherpe controle op de
technische toestand van het voertuig door de poli
tie.
