bouwbeclryven.
J berichten
Korte
ZATERDAG 6 OKTOBER 1956
613
voering te geraken. Enerzijds is er weinig grond
beschikbaar en maken de hoge lonen en de goede
sociale voorzieningen dat, zoals de afdeling Axel
het uitdrukt, „de arbeider er niet meer van droomt"
een eigen bedrijf te gaan beginnen.
Vele afdelingen komen dan ook tot de conclusie
dat er weinig interesse is om deze kleine bedrijfjes
te gaan beginnen, omdat het zeer r-oeilijk is, er een
menswaardig bestaan op te vinden. Men wil het
vormen dan ook zeker niet stimuleren, terwijl ook
in bepaalde gevallen een minimum grootte wordt
genoemd. Het argument dat de landarbeider op
deze wijze gebonden wordt, wat uit St. Annaland
afkomstig is, wordt in geen enkele andere afdeling
gebruikt.
In de afdeling Ouwerkerk wordt er nog de na
druk op gevestigd, dat goed geleide kleine bedrij
ven niet wat fckkerij en mesterij, wel mogelijkheden
hebben.
In de afdeling Borssele is men tegen de vorming
van deze bedrijven, al heeft men bewondering voor
de arbeiders die het nog presteren.
In Westkapellle wijdt men de geringe animo aan
de grote belangstelling die voor andere beroepen
bestaat, terwijl in Zuidzande erop gewezen wordt
dat het niet verantwoord is, ".and aan onbevoegden
uit te geven.
Derh..lve mag wel geconcludeerd worden, dat
ondanks de uiteenlopende meningen weinig pers
pectieven voor de opklimming van de landarbeider
tot zelfstandig ondernemen, aanwezig zijn.
Vraag 3 a.
Acht U maatregelen gewenst tegen split
sing of verkleining van kleine bedrijven en
zo ja, welke
Door 27 afdelingen wordt deze vraag bevestigend
beantwoord, terwijl 24 afdelingen geen maatregelen
tegen splitsing of verkleining van kléine bedrijven
wensen. Ook hier kan weer gesproken worden van
grote verschillen tussen de herverkavelings- en
andere gebieden, daar b.v. in Zeeuv. sch-Vlaanderen
6 tegenstanders tegenover 3 voorstanders staan.
Verschillende afdelingen geven ook de argumen
ten weer, die hen tot deze keuze hebben gebracht.
Zo wil de afdeling Brouwershaven de reeds eerder
genoemde 10 ha-grens, wederor als minimumgrens
hanteren, terwijl de afdeling Ellemeet vooral de
saneringsbedrijven op het oog heeft. De afdelingen
in Nieuwerkerk en Arnemuiden willen de familie
bedrijven van de maatregelen vrij laten.
Anderzijds vraagt de afdeling Ouwerkerk juist
de mogelijkheid te openen dat bij vererving ieder
der erfgenamen het ongedeelde bedrijf kan vragen.
De afdeling Zonnemaire wil de vrijkomende
grond aan de bestaande bedrijven toewijzen, ter
wijl de afdeling Souburg wil bepalen dat een be-
drijfskavel niet gesplitst mag worden.
De afdeling Kortgene komt met de vestigings
eis van een diploma der lagere landbouwschool op
de proppen, terwijl de afdeling Oosterland de goed
keuring van de overdrachten aan de orde stelt en
meent dat deze aan een landbouwixjstituut opgedra
gen moeten worden.
Van de tegenstanders wijzen de afdelingen
's-Heer Abtskerke en Kerkwerve op de mogelijk
heid om via een doelmatiger beroepskeuze voor-
ichtinng het doel te bereiken, terwijl men in St.
Annaland toezicht op de vakbekwaamheid wil gaan
uitoefenen. Zodoende kan men bij deze vraag niet
van een duidelijk overwicht spreken, al liggen de
verhoudingen wel heel anders dan bij de grote be
drijven, het geval is. Opvallend is, dat vooral ook
in de afdelingen met vele kleine grondgebruikers
gevraagd wordt, de bestaande bedrijven op de een
of andere wijze te beschermen tegen nieuwe kleine
bedrijven.
Vraag 3 b.
Acht U maatregelen gewenst tegen vor
ming van nieuwe, te kleine bedrijfjes, en zo
ja, welke
De verhouding van voor- en tegenstanders ligt
hier ongeveer gelijk als bij de splitsing, daar er
26 voorstanders van te treffen maatregelen zijn en
22 tegenstanders. Ook hier worden weer verschil
lende waardevolle opmerkingen gemaakt.
Enerzijds blijkt, dat men de bestaande bedrijven
wil beschermen, terwijl anderzijds toch wel het be-
ief levendig is dat het weinig zin heeft iemand
ondernemer te laten worden op een bedrijf dat in
eite te klein is, en te weinig bestaansmogelijkheden
>iedt Daarom willen de afdelingen Axel en Hulst
een minimum-grootte instellen, waarbij de afdeling
Nieuw en St. Joostland een grootte van 8 ha voor
stelt. De afdeling Lewedorp wil evenals de afdeling
Koudekerke de maatregelen bij vererving uitscha
kelen.
De bescherming van de andere, reeds bestaande
kleine bedrijven doet velen vragen niet-landbouwers
uit te sluiten. De afdeling Krabbendijke meent de
oplossing te kunnen vinden in het stellen van vesti
gingseisen, die mede gezien kunnen worden als een
erkenning van de goede arbeider die in loondienst
bekwaam gebleken is.
De afdeling Waarde die ook maatregelen tegen
de vorming van kleine bedrijven gewenst acht, heeft
er geen bezwaar tegen dat deze maatregelen op de
nieuwe gronden niet worden toegepast. Zo kan
men evenals bij de volgende vraag concluderen, dat
de gedachten van een kleine meerderheid der afde
lingen in de richting van maatregelen gaan, al zal
men het over de draagwijdte hiervan niet in alle
gevallen eens zijn.
Vraag 3 c.
Verwacht U, dat wanneer het werk in
de verkavelingsgebieden is afgelopen en er
niet wettelijk ingegrepen wordt, de splitsin
gen nog zullen doorgaan Of denkt U dat
men vrijwillig niet meer zal splitsen, en zo
ja, tot welke minimum-grootte verwacht U
dan deze vrijwillige beperking
Het laat geen twijfel dat zonder wettelijk ingrij
pen het splitsen in de herverkavelingsgebieden
onverminderd zal doorgaan. 39 afdelingen beant
woordden deze vraag volmondig bevestigend, ter
wijl slechts 3 afdelingen een tegengestelde mening
zijn toegedaan.
Onder deze bevinden zich de afdelingen West-
kapelle en St. Annaland, die menen dat de zeer
kleine bedrijven meer zullen samengaan, zodat een
gedeelte daarvan vanzelf wordt opgeheven.
De afdeling Noordwelle ziet het splitsen als een
noodoplossing, terwijl de afdeling Lewedorp het
meer wil zoeken in de richting van de vestigings
eisen, door de eis te stellen dat iedere jonge land
bouwer een diploma van landbouwwinterschool of
lagere landbouwschool moet hebben. De afdeling
Kortgene ziet de kleine bedrijven als verstoorders
van de arbeidsmarkt.
Onder de voorstanders vinden we t.a.v. de mini
mum-grootte der bedrijven veel verschil. Het begint
met de 8 are aardappelland van de afdeling Borssele,
om via de 2 ha van de afdeling Zoutelande, de 8 ha
van de afdeling St. Laurens, de 10 ha van de afde
ling Ouwerkerk en de 10-15 ha van de afdeling
Serooskerke, uit te komen op de 15 ha van de afde
ling Middelburg. Bij deze antwoorden, en die van
andere afdelingen, speelt de conjunctuur een ge
weldig grote invloed, zodat vele afdelingen zich niet
aan een bepaalde uitspraak willen binden.
Tenslotte vestigen we nog de aandacht op enkele
belangwekkende uitlatingen die wij vonden in de
rapporten van de afdelingen Tholen en St. Philips-
land.
In dat van Tholen wordt er de aandacht op ge
vestigd dat de éénmansbedrijven van 4 ha met
een bouwplan van 1/a aardappelen, V3 wortelen,
suikerbieten en uien en V3 peulvruchten, in feite
geen oplossing geeft.
De afdeling St. Philipsland vestigt er de aan
dacht op dat het beter zou zijn indien men voor de
aanvang van de herverkaveling, speciaal wat de
saneringsbedrijven betreft, meer aandacht besteedt
aan de kosten die hieraan verbonden zijn, omdat nu
de omgekeerde weg gevolgd moet worden, teneinde
door maatregelen de gemaakte onkosten verant
woord te doen zijn.
Samenvatting
1. De bezwaren tegen de splitsing van grote land
bouwbedrijven zijn niet van overwegende aard.
Een bedrijf van ongeveer 25 ha wordt als mini
mum beschouwd. De overgrote meerderheid der
afdelingen is tegenstander van maatregelen te
gen splitsing, waarbij een aantal afdelingen
maatregelen tegen een zekere categorie van be
drijven toelaatbaar acht.
2. Het splitsen van kleine bedrijven wordt over het
algemeen ongewenst geacht, terwijl ongeveer
V3 gedeelte van de afdelingen voorstander is
van het bevriezen der bestaande kleine bedrij
ven. De vorming van nieuwe kleine bedrijven,
doordat o.a. landarbeiders zich opwerken, wordt
om verschillende redenen ongewenst geacht.
3. Een kleine meerderheid is voorstander van
maatregelen om de splitsing of verkleining van
kleine landbouwbedrijven tegen te gaan. Een
dergelijke verhouding kan ook gevonden worden
t.a.v. de vraag of maatregelen gewenst zijn tegen
de vorming van nieuwe kleine bedrijfjes.
Tenslotte kan worden vastgesteld dat de split
sing in de herverkavelingsgebieden niet zal op
houden zodra het werk daar afgelopen is.
De rapporteur:
Ir. J. BOS.
Op de afscheidsreceptie te Axel van de hoofd
ingenieur P. R. Bouman en ingenieur M. Sanders
voerde de heer Abr. Haak uit Zaamslag namens de
georganiseerde landbouw het woord en bood de
scheidende Rijkslandbouwconsulent voor Zeeuws-
Vlaanderen en diens plaatsvervanger beiden een
fraaie bloemenmand en een boekenbon aan.
Vervolgens richtte hij een welkomstwoord tot de
opvolger van Ir. Bouman, de heer Ir. J. A. H. Hae-
nen.
Het Dagelijks Bestuur van het Landbouwschap
brengt, gelet op artikel 118 van de Wet op de Be
drijfsorganisatie, ter openbare kennis, dat het ten
kantore van het Secretariaat (Raamweg 25-27,
's-Gravenhage) voor een ieder ter lezing gelegd en
aldaar algemeen verkrijgbaar heeft gesteld de be
groting (met toelichting) van het Landbouwschap
voor het kalenderjaar 1957, zoals deze door het
Dagelijks Bestuur op 29 september 1956 aan het
Bestuur van het Landbouwschap is aangeboden.
Minister S. L. Mansholt zal in een op 9 oktober
a.s. te houden plechtige bijeenkomst van de Senaat
der Landbouwhogeschool te Wageningen de bul,
behorende bij het ere-doctoraat in de Landbouwkun
de, worden uitgereikt.
De bijeenkomst wordt te 15.00 uur door de rector-
magnificus, prof. ir W. de Jong, geopend.
Als promotor van de Minister van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening zal prof. dr C. H.
Edelman optreden
Het Centraal Bureau voor de Statistiek maakt
de volgende exportcijfers bekend van consumptie
aardappelen, genomen over het tijdvak van aug.
1955 tot en met juni 1956 in tonnen. Het betreft
dus de oogst 1955.
Klei-aardappelen
Zweden 80.738
West-Duitsland 17.667
Engeland 212.290
Frankrijk 482
Nederlandse Antillen 3.751
Britsch Guyana 1.981
Zwitserland 5.950
Venezuela 12.003
Ceylon 6.656
Italië 5.756
Singapore 4.423
Malakka 3.462
Overige landen 22.364
Totaal
Veen- en zandaardappelen
West-Duitsland
Overige landen
377.523
149.444
40.387
189.831
Totaal
Uit deze cijfers blijkt duidelijk van welk een
groot belang de uitvoer naar Erlgeland en Zweden
is geweest, van klei-aardappelen. Dat deze vrij
eenzijdige export gevaren in zich bergt, moet
een ieder tot nadenken stemmen.
De Peulvruchten Studie Combinatie deelt mede
dat de vorige, door haar opgegeven oogstraming
(per 1 september) nog te hoog bleek.
I. Ronde groene erwten
Bruto-opbrengst 78.000 ton
Af 9.500 ton
resteert 68.500 ton boerenschoon
II. Schokkers
Hierin komt geen verandering, blijft dus:
11.600 ton boerenschoon.
III. Kapucijners
Dit wordt opnieuw lager en wordt plm. 3.900
ton boerenschoon.
In de Nieuwe Rotterdamse Courant lazen wij
dat de West-Duitse aardappelhandel dit jaar op
timistisch gestemd is. De behoeften van de ver
bruikers zullen in elk geval gedekt kunnen wor
den, zo werd op een persconferentie te Hannover
medegedeeld. Er werd op gewezen, dat vooral
in Noord-Duitsland de oogst aanzienlijk beter is
dan verleden jaar. Spanningen in de voorziening
blijven echter mogelijk, wanneer vorstperiodes
van langere duur in de komende winter mochten
voorkomen. Op de verbruikers wordt een beroep
gedaan tijdig voor opslag van aardappelen te zor
gen. Sensaties op het gebied van de prijsvorming
zullen, naar werd medegedeeld, niet voorkomen.
Volgens het Westduitse Bureau voor de Sta
tistiek, zal de Westduitse aardappeloogst dit jaar
ongeveer 23,5 tot 24,5 miljoen ton groot zijn. Wel
is hij dan groter dan de zeer geringe oogst van
verleden jaar, maar de oogst zal toch beneden de
gemiddelde oogstopbrengsten van de laatste vijf
jaar blijven.
Het verbruik van aardappelen door de consu
menten neemt ook in dit land af.
