de Tninbouwlantaarn
CENTRAAL BUREAU
CONTRACTTEELT
ZATERDAG 17 MAART 1956
163
GNDER
We willen deze week eens uw aandacht vragen
voor het planten van vruchtbomen. Want als we
vruchtbomen gaan planten, moeten we met ver
schillende factoren rekening houden. Allereerst
dienen we dan te bedenken, dat de keuze van de
grond wel zeer belangrijk is voor het slagen van
een boomgaard.
We menen zelfs te mogen schrijven, dat de keu
ze van de grond belangrijker is, dan alle andere
kwesties tezamen.
Dat is ook te verklaren, want met de aanleg
van een perceel boomgaard is heel wat geld ge
moeid. Dit geld zal eerst dèm rendabel zijn als de
bomen bet straks goed doen.
Verder moeten we niet vergeten, dat de boom
gaard iets is voor het leven. Wanneer dus na en
kele jaren zou blijken, dat de bomen niet op goede
grond staan, dan heeft men wel een zeer grote
strop. Het beste zou dan zijn om de boomgaard te
rooien. Maar daar komt men ook niet zo gauw toe
en dan zit men met de moeilijkheden. Hierbij komt
bovendien, dat grondverbetering na het inplanten
niet meer kan worden uitgevoerd. Wanneer er een
grondverbetering moet plaats vinden, dan dient dit
te gaoeuren vóór met het planten wordt begonnen.
Staan de bomen er eenmaal, dan kan men dit moei
lijk meer doen.
Onze eerste conclusie moet dus zijn, dat aanplan
ten op grond, welke van tevoren niet terdege is
onderzocht, ontraden moet worden. Bijna altijd zal
het tot teleurstellingen leiden.
Er zijn immers gronden, welke nu eenmaal niet
geschikt zijn om vruchtbomen op te planten.
We moeten dus overgaan tot grondonderzoek
en dit moet van tweeërlei aard zijn. We dienen na
melijk een onderzoek in te stellen naar de voe
dingstoestand van de grond en verder naar de op
bouw van de grondlagen, het zgn. profiel-onder
zoek. We geloven rustig te mogen vaststellen, dat
wel niemand het grondonderzoek zal nalaten. Toch
mogen we cok het profielonderzoek niet vergeten,
want het is óók zeer belangrijk.
Wanneer we een advies krijgen en dat zegt ons,
dat we er vruchtbomen kunnen planten, dan mo
gen we ook vol vertrouwen hiertoe overgaan.
Over het grondonderzoek hebben we reeds eer
der geschreven. U kent ongetwijfeld nog wel de
naam van het laboratorium voor Grond- en Ge-
wassenonderzoek te Oosterijeek. Na enige tijd
krijgt U dan het analyserapport en U weet hoe uw
grond er uit ziet. Maar nog eens de raad: laat
ook het profieloi'-.derzoek niet na, want het is van
groot belang voor uw boomgaard. Neem hiervoor
een bodemdeskundige in de arm en U weet zeker,
dat het goed gebeurt.
Als dan alle factoren gunstig zijn om te gaan
planten, moet U er voor zorgen, dat de grond goed
losgemaakt wordt. Vruchtbomen vragen namelijk
een goed losgemaakte en goed ontwaterde bodem.
Voor U echter met het planten gaat beginnen,
moet er ©ok eerst een plantschema komen. Ga hier
bij niet over één nacht ijs. Maak dat schema, want
als U dat hebt, krijgt U een overzicht van het ge
heel. Bovendien kunt U er later aardig vergelij
kingsmateriaal in vinden, als U de groei van de
verschillende onderstammen op verschillende
grondsoorten eens na wilt gaan. Leg daarom zulk
een schema aan, U zult er geen spijt van hebben.
Het is nu een kleine moeite. Later geeft het U veel
plezier.
Vanzelfsprekend moeten we ook de volle aan
dacht schenken aan het plantmateriaal. Dit moet
van uitstekende kwaliteit zijn. Mankeert hier wat
aan, dan is een belangrijke voorwaarde voor een
goede boomgaard niet vervuld. Men heeft hiervoor
dus in de eerste plaats nodig NAK-B gekeurd ma
teriaal, dat bovendien afkomstig dient te zijn van
vertrouwde kwekers. Het gebeurt soms nog te
weinig, maar we zouden willen zeggen: gaat U
ook eens kijken naar de kwekerij waar U uw bo
men van krijgt. Dan ziet U ze groeien.
Over de noodzaak om goede bomen te kopen
behoeven we toch wel niet uit te wijden. Het wor
telgestel dient goed te zijn en de wortels dienen
vrij te zijn van knobbels.
Verder zouden we nog een verhandeling kunnen
geven over het vervoer van de vruchtbomen, over
de noodzakelijkheid dat dit voorzichtig gebeurt.
(Advertentie.)
Wij kunnen nog teeltcontracten afsluiten
voor een beperkte oppervlakte
GRASZADEN
WITTE KLAVERAAD
RODE KLAVERZAAD
Inlichtingen worden gaarne verstrekt
Afd. Zaaizaad Postbus 182 Rotterdam
Tak- en wortelbreuk moet ten koste van alles voor
komen worden.
Bij de aankomst dienen de bomen direct opge-
kuild te worden om uitdrogen te voorkomen.
Over het uitzetten van de plantafstanden behoe
ven we niet uit te wijden. We mogen veronderstel
len, dat dit wel voldoende bekend is.
Wél willen we het hebben over
HET PLANTEN.
Dit dient met de meeste zorg te geschieden. Het
plantgat dient niet groter te worden gemaakt dan
de doorsnede van het wortelgestel van de boom.
Het graven van een breed en diep gat, wat nog
zo dikwijls gebeurt, is fout. Het kost veel arbeid
en het werkt later juist verkeerd, aangezien de losse
grond in elkaar zakt en er zo een watergat kan
ontstaan.
Ook is het verkeerd om in natte grond te gaan
planten, omdat men die dan teveel in elkaar loopt.
Dat geldt zowel voor verse grond, die npg niet is
opgedroogd na de grondbewerking, als voor grond,
die nog niet droog is na regenval.
Bovendien kan men als de grond wat is opge
droogd de wortels van de bomen veel beter met
grond bedekken en aanvullen, dan wanneer dit
met natte grond moet gebeuren.
Het is van groot belang, dat de wortels van de
bomen vóór het planten zo min mogelijk uitdrogen,
omdat de fijnere wortels daarvan het eerst te lij
den hebben, terwijl die juist niet gemist kunnen
worden. Houdt de bomen dus zolang mogelijk uit
de zon en uit de wind: dus opgekuild.
Het insnoeien van de wortels dient te geschieden
even vóórdat de boom wordt ingeplant. Dit dient
men te doen met een scherp mes. waarbij men de
boom met het wortelgestel naar zich toe houdt.
Op deze manier kunnen de wortels gemakkelijk
en goed worden bijgesneden, dat wil zeggen zó dat
het snijvlak tegen de vaste grond aandrukt bij het
planten. Gebroken en beschadigde wortels worden
cok glad weggesneden.
Een grote fout, welke men bij het planten van
fruitbomen dikwijls maakt, is het te diep planten.
Het nadeel van te diep planten is, dat de bomen
dan met hun veredelingsnlaats in de grond komen
te staan. Deze laag bij de grond veredelde bomen
maken dan boven de veredelingsplaats een eigen
wortel. v
Vooral is dit eeii bezwaar bij bomen, diè veredeld
zijn op zwakke of matig sterk groeiende onderstam
men. De invloed van deze onderstammen op de bo
men gaat dan geheel verloren, omdat de eigen wor
tel van de boom een veel krachtiger groei heeft.
Het gevo'g hiervan is, dat de boom niet meer vol
doende heeft aan de hem toegemeten plaatsruimte.
Door krachtig ingrijpen bij de snoei wil men de
boom dan toch dwingen het met de ruimte te doen,
die hem is toegemeten en dit gaat vaak ten koste
van de vruchtbaarheid. Bij een juiste plantdiepte,
als de veredelingsplaats dus ongeveer 10 cm boven
de grond uitsteekt, heeft men van het vormen van
eigen wortels geen hinder..
Algemeen plant men een boom even diep als hij
in de kwekerij heeft gestaan Niet ondieper, want
dan wordt de kans op uitdrogen en omwaaien weer
groot. We moeten dus vasthouden aan de stelregel:
niet op heuveltjes planten maar ook niet in een
greppel. Wél dient men er rekening mee te houden,
dat de grond nog wat nazakt. Verder is he,t gewenst
een boom zó te planten, dat zijr sterkst ontwikkel
de wortels naar bet westen zijn pericht Kan men
hem daarbij nog zó draaien, dat de sterkst ontwik
kelde tak on het noorden staat, dan is dit van groot
voordeel bij de latere vorming van de kroon.
Soms tracht men door het op en neer bewegen
van de boom tijdens het planten een goede aanslui
ting van de wortels met de grond te krijgen. De
dunne worteltjes kunnen hierdoor echter schade
lijden. Beter is het om alleen onder gunstige om
standigheden te planten, waardoor het schudden
vanzelf overbodig wordt. Hoewel het voorzichtig
moet gebeuren, om geen kans te maken bij het
planten de wortels te breken, verdient het toch
aanbeveling -om na het planten de grond wat aan
te drukken. Het hangt geheel van de structuur
van de grond af of men veel of weinig moet aan
trappen.
Het vaststampen, wat ook nog wel eens voor
komt, is helemaal verkeerd. Vóór of tiidens het
planten moet geen stal- noch kunstmest in het gat
worden gestrooid want hierdoor wordt het tegen
deel bereikt van wat men wil bereiken. Na het
planten is het wel aan te bevelen om een laagje
stalmest aan te brengen rondom de stam, om het
bevriezen en uitdrogen der wortels tegen te gaan.
Verder is het aan te bevelen om bij geplante bo
men een plaat te zetten.
Scheefwaaien en wortelbreuk wordt er door
voorkomen en bij onze tegenwoordige spillen kan
men deze helemaal niet missen.
We hebben zo maar enkele van deze punten naar
voren gebracht Het leek ons goed om dit te doen,
omdat er bij het planten van een boomgaard zoveel
op spel staat. Een boomgaard plant men immers
voor vele jaren en juist daarom is het van zo groot
belang, dat het goed gebeurt.
vereist speciale kennis.
Deze maand worden vele contracten afgesloten,
mede omdat op de percelen mislukte wintertarwe
toch wat gezaaid moet worden.
De beslissing moet in vele gevallen snel worden
genomen. Doch laat U nimmer verleiden een
contract te tekenen, indien ge dit niet tevoren door
een deskundige hebt laten beoordelen. Vooral als
ge de teelt nimmer tevoren hebt beoefend, is het
zaak meer te weten van de te verwachten op
brengst en de verzorging die het gewas vereist.
Waarbij vooral de afbakening nog wel eens ge
noemd mag worden, omdat een te kleine afstand
tot andere gewassen algehele afkeuring tenge
volge kan hebben.
Voor deze zaken kan men zich het beste wenden
tot de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst.
Verder zal het contract, dat wordt of is afgeslo
ten, aan bepaalde eisen moeten voldoen. Het is
zo makkelijk iemand voor te rekenen, dat 2000 kg
zaad van 1,75 een opbrengst van 3500,— geeft.
Maar degenen, die de Algemene Teeltvoorwaarden
kennen, weten beter. Hoe zal het gaan met de
kosten van het zaaizaad, met de veldkeurings-
kosten, met de uitschoningskosten, met andere
kortingen, met droogkosten, en gaat U zo maar
door.
Wie vooraf met deze dingen rekening houdt, zal
de afrekening doorgaans niet tegenvallen.
Maar wie een contract tekent zonder met de
voorwaarden op de hoogte te zijn, die in de alge
mene teeltvoorwaarden zijn beschreven, zal in de
regel zijn mooie rekensommetje bij de afrekening
lelijk in de war zien gestuurd.
Wil men inlichtingen hebben over deze zaken,
of over* de betrouwbaarheid van de firma en de
hoogte van de geboden prijs, dan kan men zich tot
de eigen organisatie wenden, met het verzoek con
tracten en afrekeningen te willen laten beoordelen.
Wat de contracten betreft verdient het aanbe
veling deze op te zenden vóórdat het wordt ge
tekend, zodat nog altijd een beslissing genomen
kan worden over het al dan niet afsluiten.
En, voor zover de betrokken firma deze nog niet
verstrekt heeft, kan men ook de Algemene Teelt
voorwaarden tegen betaling van 0,60 op het
Secretariaat van de Z. L. M. verkrijgen.
Niet voor niets zijn de beste contracttelers de
telers die regelmatig één of meerdere teelten be
oefenen. Gelegenheidstelsrs komen vaker óp de
koffie, dan ze in de regel willen vertellen.
CONTRACTZAADTELERS-VERENIGING ÏHELD
JAARVERGADERING
De landelijk werkende organisatie van contract
telers hield te Groningen haar jaarvergadering, on
der leiding van de heer H. Noteboom, te Nieuw-
Beerta.
Uit het jaarverslag van de Directeur, de heer
B. Meihuizen, bleek de uitbreiding der organisatie
in Friesland. N.O.P., Holland, Brabant en vooral
Zeeland, niet zo zeer door individuele, maar in
hoofdzaak door collectieve toetreding via de land-
bouwstandsorganisaties. verenigingen voor bedrijfs
voorlichting of via de commissies uit de contract
telers met participatiecontracten.
De contractzaadtelers-vereniging stelt zich ten
doel, met behulp van de meest gerede gewestelijke
of plaatselijke land- of tuinbouworganisaties, lan
delijk een centrum te vormen en de contractprijzen
cn de teeltvoorwaarden, de afrekeningen en de con
tractfirma's te beoordelen. Met begrip voor de wis
selende omstandigheden voor de betreffende handel
en industrie en de wereldmarkt voor land- en tuin-
bouwzaden, worden de belangen van de contract
teelt cn de kweker-handelaren, die medewerking
verlenen, behartigd; overigens is deze specifiek
technische organisatie in het bijzonder gericht op
individuele voorlichting en bijstand, vermijding van
dure. onverkwikkelijke procedures en bevordering
van vertrouwde relaties.
Door deelneming aan de risicoverzekering kun
nen de leden hun financieel risico, dat nu eenmaal
aan de zaadhandel verbonden is, grotendeels dekken.
De zaadteelt van 1955 stak door tegengestelde
weersomstandigheden zeer gunstig af bij de moei
lijke afwikkeling van oogst 1954, maar de stijging
der contractprijzen als gevolg van de lage opbrengst
in 1954, reageerde weer ongunstig door moeilijk
heden met de export van spinaziezaad, tuinbonen
en sommige graszaden. De snel wisselende omstan
digheden werden de leden door periodieke Mede
delingen ter kennis gebracht.
Deskundige cultuurtechnische voorlichting is
voor het welslagen van de zo gevarieerde zaadteelt-
cultures uitermate belangrijk. De leden worden
daarvoor verwezen naar de Rijkslandbouwvoorlich-
tingsdienst en de deskundigen der firma's.
De heer P. H. de Haan van het Inst. voor Land
bouwtechniek en Rationalisatie, was uitgenodigd
een referaat te houden over het dorsen, daar nog
vaak door zichtbare en onzichtbare dorsbeschadi-
ging vooral de kiemkracht wordt bedorven. Spre
ker ried voor radijszaad en zaailijnzaad het na-
dorsen met een knopbreker aan, maar in het alge
meen moet nu eenmaal met de beschikbare dors
machines gewerkt worden, waarvan o.m. het toeren
tal meer of minder geschikt is.
De dorskosten van beemdgrassen variëren, zodat
er behoefte is aan speciale dorsmachines, of althans
accomodatie tegen vermenging van zaaigranen,
stukslaan van zaaipeulvruchten, ontvelde korrels
en kiembeschadiging van fijne zaden en goed uit-
dorsen van graszaden. Verbeteringen op dit terrein
zal de Contractzaadtelers-vereniging gaarne signa
leren.
