Zaaizaadvoorziening
NATIONALE
voorbeeldbedrijf ,,'t Hof Zwagerman
135
INVLOED VAN DE VORST
OP DE
De RESULTATEN
het
van
OOGSTJAAR 1954
ZATERDAG 3 MAART 1956
In ons nummer van 21 januari kwam een artikel
voor over de zaaizaadvoorziening van zomergranen
en peulvruchten. Daar de inhoud van dit artikel
ook door verschillende landbouwbladen geheel of
gedeeltelijk werd gepubliceerd en er intussen veel
veranderd is, menen wij er goed aan te doen, nog
eens een kort overzicht te geven van de huidige
stand van zaken.
Er is voldoende zaaizaad van goede kwaliteit. Dit
was eind januari onze mening. De prijzen lagen
over het algemeen op een laag peil. Door tijdig fee-
stellen kan men hiervan profiteren, zo werd in het
genoemde artikel geschreven. Gelukkig zullen zijn
zij, die deze raad hebben opgevolgd.
Als gevolg van de zeer strenge koudeperiode,
waarin talrijke records zijn gesneuveld, wordt ge.
vreesd, dat vele wintergewassen schade hebben
geleden. Volgens de landbouwtelling december 1955
waren in Nederland de volgende oppervlakten win
tergewassen uitgezaaid voor oogst 1956.
55.785 ha wintertarwe
172.031 ha winterrogge
10.236 ha wintergerst
12.535 ha koolzaad
4.842 ha karwij
Van de wintertarwe zal ongetwijfeld een groot
deel verloren zijn. Hetzelfde kan gezegd worden
van wintergerst en koolzaad. Over de winterrogge
is men minder pessimistisch. Voor de verloren ge-
gane oppervlakte zou zeker voldoende te velde
gekeurd zaad van zomergranen beschikbaar zijn,
ware het niet dat ook andere landen als kopers
zijn gaan optreden. In België werd de schade aan
de wintertarwe enkele weken geleden op ca 60.000
ha geschat; op het ogenblik is deze schatting al
weer groter. In Frankrijk spreekt men over een
verlies van een miljoen ha wintertarwe. In deze
landen zal men in plaats van de wintertarwe bij
voorkeur zomertarwe gaan zaaien, omdat de telers-
prijs voor tarwe in verhouding tot voedergranen
veel gunstiger ligt. In ons land zal de verloren
gegane wintertarwe voor een groot deel wel ver
vangen worden door zomergerst en haver. De hoe
veelheden zaaizaad van zomertarwe, aanwezig in
België en Frankrijk zijn bij lange na niet voldoende
om in de abnormale behoefte te voorzien. Men heeft
(Advertentie).
Iedere hoer vormt
tvintervoorraad
Op de langste dagen brengt U
de voorraad naar huis voor, de
kortste dagen van het jaar. Nooit mm-#
zal U dit verzuimen want de winter
komt zeker.
Maar hebt U ook gedacht aan de
„winter" van Uw leven. Ook die
komt zeker. Daarom is het nood
zakelijk in de „zomer"-jaren van
Uw bestaan een voorraad apart
te leggen.
Laat de NATIONALE deze voor
U bewaren. U hebt dan voor
delen, die U met sparen -alleen
nooit kunt bereiken. Vraagt" in
lichtingen.
Koopt op tijd Uw zekerheid?
tr ligt bij ons een aardig boekje
voor U klooi1 over het leven op de
boerderij en de zorg voor de toe
komst van U en de Uwen.
Het wisselen der seizoenen, heet het.
Wanneer U de vier onderstreepte
woorden even op een briefkaartje
schrijft en met Uw naam en adres
erbij aan ons zendt, sturen wij U
l dit boekje graag zonder kosten of
verplichtingen toe.
LEVENSVERZEKERING-BANK N.V.
SCHIEKADE 130 RÓtTERDAM TEL 82700
dérhalve de invoer van zomerzaaitarwe toegestaan,
waaronder ook Peko, ofschoon dit ras niet in de
Belgische en Franse rassenlijsten voorkomt. Grote
aankopen werden reeds door België en Frankrijk
gedaan, waardoor het te velde gekeurde zaad zeer
spoedig uitverkocht was. Het Produktschap voor
landbouwzaaizaden besloot dan ook de handel in
niet te velde gekeurde zomertarwe het z.g. handels,
zaad, zowel voor het binnenland als voor export
toe te staan. Ook van dit handelszaad zijn reeds
duizenden tonnen voor export verkocht. Behalve
in Nederland hebben België en Frankrijk grote hoe
veelheden zomerzaaitarwe in andere landen ge
kocht, doch wanneer de vorstschade zo groot is
als wordt geyreesd zal er niet voldoende zomerzaai
tarwe kunnen worden aangevoerd. Het aanbod van
Nederland wordt bijvoorbeeld beperkt door de scho-
ningscapaciteit, daar vanzelfsprekend alles in zeer
korte tijd klaargemaakt moet worden.
(Nader vernemen wij dat de Franse autoriteiten
de afgifte van in voermachtigingen voor zomer
zaaitarwe wegens monetaire redenen tot nader
order hebben stopgezet. Dit zal zeker invloed heb
ben op de Nederlandse markt.)
Evenals in Nederland, zal ook in België en Frank
rijk daarom een deel van de tarwe door andere ge.
wassen vervangen moeten worden. In. de eerste
plaats komt hiervoor zomergerst in aanmerking.
Invoer van rassen, die in de rassenlijsten van deze
landen voorkomen is reeds toegestaan.
Evenals de prijs van zomerzaaitarwe liepen de
prijzen van zomerzaaigerst snel op, zij het niet in
dezelfde mate als bij zomertarwe. Bij zomergerst
dient men ook meer rekening te houden met de
buitenlandse concurrentie. Denemarken en Zweden
bieden de meest gevraagde rassen o.a. Herta in
grote hoeveelheden aan tegen concurrerende prij
zen.
Zaaihaver werd door België en Frankrijk nog
niet gevraagd, doch ook de prijzen daarvan werden
door de andere zaaigranen mee omhooggetrokken.
Of het buitenland tenslotte ook nog zaaihaver zal
gaan vragen, is niet bekend. Zeker is echter, dat
het binnenland meer nodig zal hebben dan oor-
spronkelijk was verwacht. Een moeilijkheid kan
worden, dat de schoningsinrichtingen niet in vol
doende mate zaaihaver zullen kunnen klaarmaken,
daar zij vol bezet zijn met zomertarwe.
De voorraden origineel zaad van vele rassen van
zomergranen zijn uitverkocht of beginnen snel te
ruimen. Wil men origineel zaad uitzaaien, dan zal
men er snel bij moeten zijn, wanneer men ten
minste al niet te laat is. Hetzelfde geldt voor na
bouw.
Op de positie van zaaipeulvruchten is de vorst,
schade van minder invloed, maar helemaal zonder
betekenis is zij toch niet. De prijzen van consump
tiepeulvruchten zijn de laatste weken enkele gul-
dens opgelopen en het is niet uitgesloten dat door
het verloren gaan van groente de consumptie zal
stijgen. Ook hier geldt dat de telers er verstandig
aan doen tijdig het nodige zaaizaad te bestellen.
Bij plotselinge vraag blijkt dikwijls, dat de voor
raden gereed produkt niet zo groot zijn als men
wel eens denkt.
Tenslotte heeft de vorst grote invloed op de
markt van gras- en klaverzaden en de zaden van
andere groenvoedergewassen. Vanwege de vorst
schade aan rode klaver komt er bijvoorbeeld veel
vraag naar Westerwolds raaigras. Verder moet er
rekening mee worden gehouden, dat de zaadteelt
van Italiaans raaigras voor oogst 1956 voor het
grootste deel als mislukt moet worden beschouwd,
wat natuurlijk nu reeds invloed heeft op de prijzen.
Ook de schade aan de stekbieten voor de teelt van
voederbietenzaad is nog niet te overzien. Zo zijn er
meer voorbeelden te noemen.
Dit alles moet voor de boer aanleiding zijn aan-
dacht te besteden aan de zaaizaadvoorziening voor
het komende voorjaar. Men dient dit niet uit te stel
len. Hoe langer men wacht, hoe minder kans men
heeft datgene te krijgen wat men wenst.
19
DIJ de feeoordeling van de financiële resultaten welke op het voorbeeldbedrijf werden bereikt,
dient te worden bedacht, dat het de tweede oogst na egalisatie betreft. Verder hebben de on
gunstige weersomstandigheden van het najaar 1954 de kosten doen stijgen. Elke landbouwer
heeft dit eveneens ondervonden.
Bouwplan.
Het bouwplan was in 1954 als volgt samenge
steld
Wintertarwe
1.65
ha
Zomergerst
0.73
ha
Haver
0.53
ha
Erwten
1.94
ha
Veldbonen
0.60
ha
Stambonen (witte)
0.73
ha
Stambonen (bruine)
0.26
ha
Suikerbieten
2.15
ha
Voederbieten
0.85
ha
Cons, aardappelen
2.00
ha
Rode klaver
0.80
ha
Grasland
10.29
ha
Totaal
22.53
ha
Daar erwten tegen een goede prijs voor vermeer,
dering konden worden verbouwd werd een vrij
grote oppervlakte peulvruchten in het bouwnlan
opgenomen. Verder had mislukking van 0.26 ha
mais tengevolge dat zeer laat in het seizoen nog
0.26 ha bruine bonen werden gezaaid.
Kosten.
Per ha cultuurgrond werden boekjaar 1954/55
de volgende kosten gemaakt:
Arbeidskosten
706,—
Werktuigkosten
99
89,—
Werk door derden
99
101,—
Zaaizaad en pootgoed
91
91,—
Bemestingskosten
99
143,—
Veevoer
99
195,—
Pacht
99
166,—
Overige kosten
99
211,—
Totaal
1.702,—
De arbeidskosten zijn hoog geweest. Ongunstige
weersomstandigheden en vrij sterk met onkruid
bezette percelen bouwland waren hiervan mede de
oorzaak. Door nog lage onderhoudskosten zijn de
totale kosten van de werktuigen vrijwel beperkt
gebleven tot kosten van afschrijving en van aan
schaf klein gereedschap. Er werd een vrij hoog
bedrag betaald aan werk door derden. Schonings-
kosten van de voor vermeerdering geteelde erw
ten gaven hiertoe aanleiding. Het zaaizaad geeft
geen aanleiding tot opmerkingen.
Hoewel met de fosfaatbemesting een belangrijk
bedrag was gemoeid, bestonden de bemestingskos-
ten voor het grootste gedeelte uit die voor stikstof
bevattende meststoffen. Vorig jaar was dit even
eens het geval, sindsdien zijn de kosten hiervoor
echter nog gestegen omdat een ruimere stikstof
bemesting werd toegepast.
De aankoop van veevoer bleef beperkt tot kracht
voer.
Meer koeien zijn er hoofdoorzaak van dat deze
post aanzienlijk gestegen is. Voor de pacht werd
een bedrag aangehouden dat op soortgelijke be
drijven moet worden betaald. De overige kosten
zijn vrij hoog geworden.
Opbrengsten.
Akkerbouw.
Per ha gewas gaf oogst 1954 de volgende op
brengst:
Wintertarwe 5.855 kg 1.476,
Zomergerst 4.795 1.707,—
Haver 4.547 1.114,—
Erwten (Big Ben) 3.518 5.185,
Veldbonen 3.635 1.818,—
Stambonen (witte) 1.740 567,—
Stamibonen (bruine) 1.512 491,—
Suikerbieten 49.595 1.961,—
Aardappelen 20.961 1.088,
Veeteelt (boekjaar 1954'55)
Per melkkoe (gemiddeld ruim 12 koeien aan
wezig) werd 4.739 kg melk verkregen met 3.85
vet. Geldopbrengst 1152,
Per kip (gemiddeld aanwezig 71 kippen, broed
1953) 126 eieren. Geldopbrengst 15,36.
De varkens (gemiddeld ruim 6 varkens aanwe
zig met inbegrip van biggen) gaven een totale geld
opbrengst van 1.871,
Algemeen.
De totale opbrengst per ha cultuurgrond be
droeg 1.991,
Van de akkerbouwprodukten is de kg-opbrengst
over het algemeen goed geweest. Alleen van de
aardappelen en stambonen waren deze matig.
Reeds werd opgemerkt dat de bruine bonen zeer
laat werden gezaaid.
De prijzen waarvoor de produkten werden ver
kocht waren goed met uitzondering van die voor
aardappelen en stambonen.
Voor de erwten en gerst werd zelfs een zeer
goede prijs gemaakt.
Ondanks het feit dat de rundveestapel eigenlijk
nog in opbouw is, werden goede opbrengsten ver
kregen. In de toekomst kan veel van deze sector
worden verwacht.
Van de kippenhouderij is de opbrengst niet best
geweest. De resultaten van de varkenshouderij
kunnen bevredigend worden genoemd.
Rentabiliteit.
Het resultaat van gegeven kosten en opbreng
sten is, dat per 100,aan kosten 117,aan
opbrengsten werd verkregen. Een belangrijk beter
resultaat dan het voorgaande jaar. Mede gezien
de ongunstige weersomstandigheden in 1954 kun
nen in het vervolg nog betere resultaten worden
verwacht.
Dr Ir C. W. C. VAN BEEKOM.
