30
KORT VERSLAG DAGELIJKS BESTUUR Z. L. M. (Vervolg)
De landbouw in 1970
HET BOUWPLAN TUSSEN ARBEIDSKRACHTEN EN WERKTUIGEN (Vervolg)
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
JEUGDLEIDER.
Uit een ingekomen stuk blijkt, dat de L. J. G.
gaarne nieuwe pogingen in het werk zag gesteld
om een jeugdleider aan te stellen. Besloten werd
aan dit verzoek te voldoen.
DELTACOMMISSIE LANDBOUWSCHAP.
De Secretaris brengt verslag uit van een ver
gadering van de Deltacommissie v. h. Landbouw
schap, waarbij het ontwerp Deltawet werd bespro
ken. Daar dit spoedig in de Tweede Kamer behan
deld zal worden heeft het Landbouwschap een
schrijven aan alle Kamerleden opgesteld, waarin
enkele wensen van de landbouw ten aanzien van
de financiering en de bevoegdheden naar voren zijn
gebracht. Tevens werd in dit schrijven aange
drongen op het aanbrengen van een spuisluis in de
Veeregatdam, om het zoute kanaal te kunnen ver
zoeten.
De vergadering kon met een en ander accoord
gaan.
Zij besloot de secretaris als lid van genoemde
commissie voor te dragen aan het K. N. L.C.
INVENTARISATIECIJFERS.
Enkele cijfers van de decembertelling zijn thans
bekend. In Zeeland zijn 11.400 ha wintertarwe uit
gezaaid tegen 10.600 ha in 1954. Er zijn 2500 ha
koolzaad geteld, tegenover 2000 ha in 1954. De
veestapel is wat betreft het rundvee met 4
teruggelopen. Het aantal koeien met 2 In
Friesland zijn 30.000 stuks runderen minder geteld
dan verleden jaar.
GIPS VERS TREKKING.
Bijna overal in de geïnundeerde gebieden blijkt,
dat vooral op de zwaardere gronden nog gips
nodig is. Deze wordt door de boeren aangeKocht.
Een onderzoek zal worden ingesteld hoeveel gips
er bij handel en coöperatie in genoemde gebieden
is gekocht. Daarna zal opnieuw bij Landbouw-
herstel worden aangedrongen op een beschikbaar
stellen.
AGRARISCH SOCIALE VOORLICHTING.
Het is gebleken, dat slechts een betrekkelijk ge
ring bedrag voor dit doel aan het K. N. L. C. door
de Overheid ter beschikking wordt gesteld. De
vergadering spreekt hierover haar ernstige teleur
stelling uit en besluit een brief aan het K. N. L. C.
te richten, waarin genoemde teleurstelling tot uit
drukking wordt gebracht. Tevens zal het op prijs
worden gesteld, indien de functionaris van het
K. N. L. C. die met genoemde voorlichting is be
last spoedig in Zeeland een bespreking zal hebben
met de commissie van de Z. L. M. die zich reeds
met dit werk heeft bezig gehouden.
TENTOONSTELLINGSFONDS.
De definitieve tekst van het reglement voor een
tentoonstellingsfonds wordt thans door de verga
dering goedgekeurd. Alle kringen hebben een ver
tegenwoordiger in het bestuur van genoemd fonds
aangewezen. De vergadering besluit om aan dit
bestuur als voorzitter toe te voegen de heer P. J.
J. Dekker en als secretaris de Algemeen Secretaris
der Z. L. M.
OMZETBELASTING.
Besloten wordt aan het Boekhoudbureau te ver
zoeken de tarieven- van de omzetbelasting in het
Landbouwblad te publiceren.
INVESTERING EN HUURKOOP.
Gewezen wordt op de grote investeringen die er
tegenwoordig nodig zijn om het landbouwbedrijf
op peil te houden en aan te passen aan de meest
moderne hulpmiddelen, en welke investeringen naar
veler gevoelen soms onverantwoorde afmetingen
dreigen aan te nemen, getoetst aan de mogelijkheid
van een terugslag. Eén van de gevolgen schijnt
te zijn, dat ook op het platteland het afbetalings
systeem toeneemt. De vergadering acht in dit
systeem een zeer gevaarlijke tendenz aanwezig.
Zij wil de leden er op wijzen, dat deze huurkoop
over het algemeen veel duurder is dan wanneer
men gebruik maakt van de mogelijkheden die het
borgstéllingsfonds biedt.
Op deze mogelijkheden wil zij nogmaals de aan
dacht van de leden vestigen.
GEZONDHEIDSDIENST VOOR DIEREN.
De vergadering brengt tenslotte een bezoek aan
het laboratorium van de Gezondheidsdienst voor
Dieren, waarbij de Voorzitter en de Directeur van
genoemde instelling een uiteenzetting geven van
het werk, de financiering en de plannen voor de
toekomst op het gebied van de dierziektenbestrij-
ding.
Na een rondgang dankt de heer Geuze voor dit
bezoek, waarbij hij de nadruk legt op het feit, dat
in de betrekkelijk korte tijd waarin de Gezond
heidsdienst voor Dieren in de huidige samenstel
ling werkzaam is geweest, grote resultaten bereikt
zijn. Men denke alleen maar aan de t.b.c.-bestrij-
ding en de grote vooruitgang die geboekt is bij de
bestrijding van het mond- en klauwzeer.
Uit het toekomstbeeld van het
Centraal Planbureau
Laat de publikatie van het Centraal Plan
bureau over de verwachtingen in de periode
19501970 allerlei eigenschappen hebben die
een voorspelling nu eenmaal aankleven, erg
geruststellend is ze voor de landbouw niet
wanneer men de grote trekken nagaat. Vooral
niet wat betreft de plaats van de landbouw in
de volkshuishouding.
Want in 1970 zal geen 11 van de beroeps
personen meer in de landbouw werken, mede
omdat de werkgelegenheid in deze sector naar
verwacht wordt met ongeveer 4 af zal ne
men.
Een verhoging van de landbouwproductie
met 25 lijkt geweldig groot en moeilijk te
verwezenlijken. Doch de andere bedrijfstakken
komen gemiddeld tot 74 waarbij verschil
lende de 100 hopen te overschrijden.
In deze tijd van schaarste aan arbeidskrach
ten en hoge lonen is de productiviteit per man
van veel belang. Maar ook hier komt de land
bouw met 38 per manuur niet aan het ge
middelde van 49 voor alle bedrijfstakken.
De belangrijkste bijdrage aan de export zal
in verhouding ook al gaan afnemen, mede om
dat naar verwachting in 1970 ondanks emigra
tie 12,5 miljoen monden gevoed zullen moeten
worden.
Want terwijl de totale Nederlandse uitvoer
haar men verwacht zal stijgen met 55 komt
de landbouw niet verder dan een stijging met
21 Verwezenlijking van de hier genoemde
cijfers zou van de landbouw reeds een gewel
dige inspanning vragen, o-mdat de middelen
en mogelijkheden beperkt zijn en de hoge kos
ten reeds vrij spoedig de rendabiliteit van de
productieverhoging twijfelachtig maken.
We hopen dat de voorspelling van het Cen
traal Bureau uit zal komen en dat door voort
durende inspanning een geleidelijk stijgende
welvaart ons volk ten deel zal vallen.
Doch de cijfers van het Planbureau vormen
ook een waarschuwing voor de landibouw dat
de inspanning niet alleen gericht zal zijn op
verhoging van de productie, doch tevens op
het verkrijgen van de erkenning dat een ge
zonde landbouwsector niet straffeloos gemist
kan worden in nationaal verband.
B.
UIT DE INHOUD
Kort verslag Dagelijks Bestuur der Z. L. M.
Het bouwplan tussen arbeidskrachten en
werktuigen.
De landbouw in 1970.
Het atoom en de landbouw.
Materie en geest.
Het bouwplan als bedrijfsplan.
Weeroverzicht over december 1955.
De positie van de zaaizaadmarkt.
Volkshogeschool in het zilver.
Zitdagen.
Korte wenken.
Verslag van de vergadering der Tuinbouw-
commissïe.
Onder de Tuinbouwlantaarn.
Lonen en Sociale voorzieningen.
Bedrijfseconomie.
Service-reglement voor Trekkers.
Radio.
Boer en jeugd.
Noord-Brabantse Mij van Landbouw.
Marktberichten.
Bram uit de Slikhoek.
Dit blad verschijnt elke ZATERDAG. Over
name van artikelen is slechts geoorloofd met
duidelijke bronvermeiuing. Leden van de
Z. L. M. en N.-Br. Mij van Landbouv ontvan
gen het blad gratis.
ABONNEMENTSPRIJS voor niet-le-en, niet-
grondgebruikers, bedraagt 10,per jaar
bij /ooruitbetaling.
ADVERTENTIETARIEF: Per mm 18 cent;
minimum per advertentie 2,1 u. Incasso
kosten 0,20.
Regelabonnementen tegen speciaal tarief,
xnzending van advertentiën uiterlijk Dinsdag
avond aan de Uitgeefster N.V. Firma
P. J. VAN DE SANDE te Terneuzen.
Redactie:
Secretariaat der Z. L.
Land bouwhuis Goes
Tel. K. 1100—2345.
Gekozen wordt nu een geval van een bedrijf van
40 ha met een vaste kern van 1 knecht en 3 arbei
ders, waar tot voor kort 8 ha suikerbieten en 8 ha
aardappelen werden verbouwd. Zou men op de
vaste kern terug moeten vallen, dan moet de op
pervlakte aardappelen tot 5 ha worden inge
krompen en de bieten tot 4.5 ha. Wordt de 4e
arbeider aangenomen, dan kunnen 2 ha aardappe
len en 2 ha bieten meer worden verbouwd. Doch
de kosten van deze vaste arbeider moeten volgens
de schrijver gesteld worden op 450Q,terwijl
vervanging van 2 ha gerst en 2 ha tarwe het saldo
maar 3500,hoger doet zijn. De oppervlakten
zijn wellicht wat hoog gekozen, doch daar staat
tegenover dat allerlei nevenvoordelen, die voort
vloeien uit deze aanstelling, verwaarloosd zijn.
De conclusie van Ir. Louwes is dan dat het in
verreweg de meeste gevallen niet verantwoord is
een extra vaste arbeider aan te houden ten be
hoeve van een grotere oppervlakte bieten en aard
appelen.
Daarentegen kan men een los-vaste arbeider
extra aanhouden, als men 1 tot 2 ha bieten en
dezelfde oppervlakte aardappelen extra verbouwt.
Wat dan wel?
Met behulp van mechanisatie kan men ook de
oppervlakte hakvruchten uitbreiden, doch daar
staan belangrijke investeringen tegenover, of men
de machines nu alleen aanschaft of in combinatie
met anderen.
Aan de hand van een tweetal voorbeelden komt
Ir. Louwes ^tot de vrij logische conclusie, dat op
een bedrijf waar veel losse arbeidskrachten aange
trokken kunnen worden, de extra kosten die aan
de mechanisatie worden besteed weer goed ge
maakt moeten worden door een besparing op de
loonkosten van dit losse personeel.
Kan men deze krachten niet aantrekken, dan
oordeelt hij de aanschaf van een aardappelvoor-
raadrooier van ƒ2500,— verantwoord, zodra
IV2 ha meer aardappelen verbouwd kunnen wor
den, terwijl de aankoop van bietenrooimachine van
8.000,in combinatie verantwoord kan zijn
als minstens 3, doch liever 5 ha meer bieten ver
bouwd kunnen worden.
Bedrijven zijn kleiner geworden.
De machines hebben veelal een grote capaciteit,
terwijl de aanschafkosten en daardoor ook de
vaste kosten nogal hoog zijn. Vandaar dat de
schrijver hier het beeld gebruikt dat de bedrijven
kleiner zijn geworden.
Het aanschaffen van grote en kostbare werktui
gen betekent bovendien, dat men de eerste tijd
geheel gebonden is. Laat iemand die een aard-
appelpootmachine, ^en voorraadrooier en een
transporteur heeft aangeschaft en op eigen bedrijf
een koelhuis heeft gesticht maar eens ophouden
met de verbouw van aardappelen. Een investering
van b.v. 25.000,brengt een vaste last van
3.000,tot 4.000,per jaar met zich mee. Het
verlies op de verbouw van aardappelen moet dus
al erg groot zijn om er inderdaad mee op te gaan
houden.
Zodoende gaat de aanschaf vaak ten koste van
een stuk aanpassingsvrijheid en wanneer men zich
dan verder goed realiseert dat het andere werk
er nogal door blijft liggen, is de conclusie gerecht
vaardigd, dat de meeste bedrijven tegenwoordig te
klein zijn geworden om grote werktuigen zelfstan
dig te kunnen exploiteren. Zodat aankoop in com
binatie of coöperatief verband, dan wel het inscha
kelen van een loonwerker, voordelen kan hebben
die liggen bij een grotere aanpassingsmogelijkheid
en het voordeliger gebruik van de vaste kern
Vaste lasten drukken onevenredig z v
op kleine bedrijf.
Op de kleine bedrijven is de arbeidsbezetting in
verhouding hoog, ook wanneer niet met betaalde
arbeidskrachten wordt gewerkt. Zodat het niet te
verwonderen valt, dat de vaste lasten per ha op
deze bedrijven veel hoger zijn. De heer Louwes
komt tot de volgende bedragen voor de diverse
bedrijf sgrootten
Bedrijfs- Totale vaste kosten (waarvan
grootte arbeidskosten)
7.5 ha ƒ1200,— (ƒ700,—)
16 ha „1050,— („575,—)
25 ha 990,— („530,—)
35 ha 915,— („445,—)
60 ha 825,— („380,—)
Door deze hogere kosten is de verbouw van
graan op de kleinere bedrijven niet aan te raden,
omdat ze niet winstgevend is. Wel zal deze ver
bouw uit een oogpunt van vruchtwisseling vaak
nodig zijn. De kieinere bedrijven moeten zich
daarom, zoals we trouwens wel wisten toe
leggen op die gewassen die veel arbeid vragen en
een hoge bruto-opbrengst geven.
Voor de bedrijven rond de 25 ha en voor bedrij
ven van 35 ha met een vaste kern, bevat het artikel
ook nog een waarschuwing. En wel dat het zaai-
klaar verhuren van land tegen prijzen van 900—
ƒ1000 niet uit kan.
Bij deze kwestie geeft ook weer de vruchtwisse
ling de doorslag, i.v.m. het gewas dat de boer zelf
verbouwd zou hebben op het land.
Als dit graan geweest zou zijn ligt de beslissing
weer wat anders dan wanneer vlas op het pro
gramma stond.
B.
