Plattelandsvrouw
ZIT ER
VOOR DE
WAS U ER OOK BIJ?
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1955.
733
SfE!PNECT'EF Bietendunmachine?
door
J. G. VAN LIERE.
/~\P 25 Juli j.l. werd te Nieuwerkerk op Schouwen-Duiveland een demonstratie met twee, en op
19 September in de N. O. P. een demonstratie met vier bietendunmachines gehouden. Het
lijkt misschien wat vreemd in deze perioden een dergelijke demonstratie te houden, doch zó
gek is het toch ook weer niet. Immers, een eventueel talrijk publiek zou aan een jong bieten
gewas, dat bestemd is om een oogst te leveren, grote schade kunnen berokkenen. De kosten zou
den daardoor zeer hoog komen te liggen. Door nu bieten te zaaien op een braakliggend stuk
land of een vroege stoppel, kan men de hoge kosten voorkomen, terwijl er naar hartelust met
de machines geëxperimenteerd kan worden.
Het begrip bietendunmachine wekt nogal eens
verwarring. Men moet goed bedenken, dat dit géén
maclüne is die de bieten opéén zet. Slechts de rijen
worden gedund. Vanaf de hoofdas van een frame
lopen daartoe aangedreven assen in achterwaartse
richting. Aan liet einde, dwars hierop, is op elke
as een z.g.n. zon of dunster gemonteerd. Elke zon
is dus dwars over een rij geplaatst. De werkende
delen van een zon kunnen verende tanden of stelen
met op het eind haaks omgebogen mesjes zijn. De
breedte van deze mesjes kan weer verschillend ge
nomen worden. Dit is eveneens het geval met het
aantal tanden of messen, dat in een zon geplaatst
wordt. Elke zon draait met een vrij grote snelheid
rond. De voortgaande beweging van de machine
zorgt er voor, dat tussen elke tand of mes een ge
deelte niet wordt bewerkt. De grootte van dit on
bewerkte strookje hangt af van het aantal tanden
of messen en de mesbreedte. Op deze wijze wor
den meer of mindeir bietenplanten, en vooral on
kruid, uit de rij weggeslagen. Hierdoor worden
de volgende voordelen verkregen:
1. Arbeidsbesparing.
Als gevolg van de bewerking komt een groter
aantal bieten opeen te staan. Bepaalde onder
zoekingen geven eën arbeidsbesparing aan van
25 op het doorslaan en opeenzetten.
2. Arbeidsspreiding.
Doordat de bieten eerder op zichzelf komen
te staan als gevolg van het uitdunnen, en elkaar
bij de groei dus niet in de weg staan, kan de
periode van doorslaan en opeenzetten over een
langer tijdvak worden uitgestreken. Met het
zelfde aantal mensen kan men dus een grotere
oppervlakte bewerken.
3. Onkruidbestrijding.
Door de intensieve bewerking in de rij wordt
een goede onkruidbestrijding verkregen. Daar
voor is het nodig reeds kort na het bovenkomen
van de bieten de eerste bewerking met de veren
de tanden toe te passen.
4. Opbrengstverhoging.
Door de selectieve werking worden de zwakke
planten het eerst weggeslagen. Onderzoekingen
wijzen hierdoor in de richting van een op
brengstverhoging. In hoeverre en in welke
mate dit echter het geval is, zal de praktijk nog
moeten leren.
Tegenover deze voordelen staan enkele voorwaar
den, waaraan voldaan moet worden:
a. Reeds bij het ploegen in het najaar, en in het
bijzonder bij de voorjaarsbewerking, moet er
voor gezorgd worden, dat de grond egaal komt
te liggen. Oneffenheden in het veld beïnvloeden
het werk van de bietendunmachines zeer on
gunstig. Met de zaaimachine moet zo recht mo
gelijk gereden worden. Ook moet de korstvor-
ming voorkomen worden. Is deze toch aanwe
zig, dan moet een bewerking met de cambridge-
rol aan het uitdunnen voorafgaan.
b. De onderlinge afstand tussen de rijen moet pre
cies gelijk zijn. Dit, omdat er gereden moet
kunnen worden tegen de rijrichting van het
zaaien in, zowel als met de rijrichting tijdens
het zaaien mee. Het gewas in de rij moet regel
matig en vol staan.
c. Tijdens het werk moet de bietendunmachine zeer
nauwkeurig afgesteld zijn.
d. De bestuurder moet over een grote rijvaardig
heid beschikken. De geringste afwijking heeft
De 6-rijtge Hudson bietendunmachine,
Dunelementen met verende tanden en dunelementen met
mesjes van de Hudson bietendunmachine.
slecht werk tot gevolg. Als de as, waarop de
draaiende zon met tanden bevestigd is, ook maar
iets te veel naast de rij loopt, is het effect van
de machine grotendeels verloren.
In ons land zijn enkele typen in gebruik, waar
onder een Nederlands fabrikaat. Het werk van
deze laatste behoeft niet onder te doen voor de ge-
importeerde machines. Wel zouden nog enkele
kleine verbeteringen kunnen worden aangebracht.
Belangrijk is, dat zij een stuk goedkoper is dan de
ingevoerde merken.
Alle machines kunnen als 4-, 5- of -meerrijïge
worden geleverd. Bij sommige is de af te stellen
rijafstand begrensd tussen 40 en 50 cm, bij andere
ligt deze begrenzing ruimer.
MET VERENDE TANDEN.
In een bepaald geval zijn de bieten, nadat ze
reeds opeengezet waren nog met de verende tanden
bewerkt. Volgens telling zou het aantal uitgeslagen
planten niet meer bedragen dan bij het wieden met
de hand. Hoe het met de beschadiging van de wor
tels staat is niet bekend.
Voorlopig zij men echter zeer voorzichtig met
dergelijke experimenten en bepale men zich ertoe
enkel de dunmachine te gebruiken vóórdat de bie
ten opeengezet worden. Wil men de dunmachine
gebruiken dan is het noodzakelijk dit vanaf het
begin, dus reeds kort na het bovenkomen van de
bieten, te doen.
Door de ronddraaiende tanden wordt tussen de
rijen bieten een rugje grond gevormd. Vooral bij
het voorkomen van wat wortelonkruiden kan dit
bezwaar opleveren als er met de ganzenvoeten
wordt gewied. In de meeste gevallen zullen de zg.
bietenstellen dan ook te verkiezen zijn, boven gan
zenvoeten. Het moet ook zeer goed mogelijk zijn
om het wieden met een wiedstel, voorop of onder
de trekker, gelijktijdig te doen met het uitdunnen.
Enkele proeven hiermee gaven een gunstig resul
taat.
Het gebruik van een bietendunmachine vereist 'n
grote vaardigheid en routine van de gebruiker.
Begonnen wordt met de verende tanden en daarna
met steeds breder wordende mes
sen. Hoe breder de messen hoe
meer bietenplanten worden weg
geslagen. Het praktisch inzicht
van de gebruiker zal, na opme
tingen in de bietenrij, in deze
moeten bepalen hoeveel keer er
doorgereden kan worden en met
welke messen. Meestal bedraagt
het aantal keren 3 en soms 4.
De snelheid waarmee gereden
moet worden is vrij hoog, n.l. bij
de eerste bewerking 810 km en
bij de tweede bewerking iets
langzamer. Direct na de bewer
king lijkt het geheel op een rava
ge en vele boeren zullen hiervan
erg schrikken. Na enkele dagen
valt het echter mee en blijkt het
dat er met de bieten zelf, afhan
kelijk van de gebruikte tanden of
messen, niet eens zo heel veel is
gebeurd.
De bietenmachine biedt echter
nog meer perspectieven.
Erwten werden in een jong
stadium met een gunstig resul
taat met de verende tanden bewerkt. Evenals bij d*
bieten moet het gewas dan een regelmatige volle
stand vertonen.
Blauwmaanzaad, het gewas dat de laatste jaren
weinig meer wordt gedund, moet met deze machine
gemakkelijk in de rij kunnen worden gewied en
uitgedund.
Op enkele bedrijven wil men met deze machine
in granen gaan werken, eventueel door telkens een
rij over te slaan als de gewenste rijafstand niet
kan worden bereikt. Wel zal het noodzakelijk zijn
in de granen aandacht te besteden aan de grond
die op een rugje wordt gegooid, opdat dit de andere
rij niet zal bedekken. Machines die met zg. grond-
vangers zijn uitgerust verdienen hier waarschijn
lijk de voorkeur.
Al deze mogelijkheden leiden ertoe dat een bieten-
dunmacliine vlugger rendabel te maken zal zijn dan
wanneer zij alleen in bieten wordt gebruikt. Wan
neer men deze machine alleen voor bieten gebruikt
kan ook in combinatie van 2 a 3 bedrijven worden
gewerkt, terwijl er voor de loonwerker zeer zeker
ook perspectief in zit.
Ondanks de prijs die variëert van dr 1400 tot
2400 voor een vierrijige machine, zal het aantal,
dat momenteel nog zeer beperkt is, de eerstvolgen
de jaren sterk uitbreiden, tenzij er een andere, bete
re en goedkopere wijze wordt gevonden, waardoor
het probleem van doorslaan en opeenzetten van
bieten wordt opgelost. En daar ziet het voorlopig
nog niet naar uit.
Bent U ook naar Goes geweest vorige week Vrij
dag voor de Algemene Najaarsvergadering van de
Bond van Plattelandsvrouwen en de ontwikkelings
middag van de Zeeuwse Agrarische Raad?
Wat zegt U? Bent U nog geen lid van de Bond?
Dat is jammer, want anders was U tijdens de mor
genvergadering beslist geboeid geworden door het
vele, wat U daar horen kon over het pondsleven
en waaruit zo'n grote activiteit sprak.
De presidente, mevrouw L. N. HuysmanGriep,
wekte in haar openingswoord o.a. alle leden op niet
stil te staan bij de mijlpaal, die door het 25-jarige
bestaan van de Bond bereikt is, maar vooral de bhk
te richten op de belangen van de eigen dorpsge
meenschap.
Na de gebruikelijke agendapunten: notulen,
mededelingen en ingekomen stukken, bracht mevr.
Drevervan Hekke een geestig verslag uit van de
Algemene Voorjaarsvergadering te Zwolle.
Uit de nabeschouwing van de viering van het 25-
jarig bestaan in Den Haag, welke door de Provin
ciaal Secretaresse werd verzorgd, bleek, hoe bijzon
der geslaagd deze bijeenkomst geweest is.
In plaats van mevrouw LeegemateLemson, die
als lid van de kascommissie aftredend en niet meer
herkiesbaar was, werd mevrouw T. Braatde
Vrieze gekozen.
Als Hoofdbestuurslid werd gekozen mevrouw
L. N. HuysmanGriep en als plaatsvervangend
H. B.-lid mejuffrouw J. D. Dekker.
Bij de bespreking van de Kaderdag voor
Bestuursleden kwam o.a. de wens naar voren deze
dag te wijden aan de vergaderingstechniek, wel een
bewijs hoe zeer de Bond al medegewerkt heeft aan
de ontwikkeling van de Plattelandsvrouw. Denkt
U zich eens in, dat 25 jaar geleden een vrouw de
wens naar voren gebracht had een hele dag te be
steden aan vergaderingstechniek!
's Middags kwamen vele vrouwen bijeen om de
middagbijeenkomst van de Zeeuwse Agrarische
Raad bij te wonen. Het past ons niet in deze ru
briek op te merken, dat er zo weinig mannen van
hun belangstelling blijk gaven. Het was erg prettig,
dat de vrouwen, door haar opkomst in groten getale
er blijk van gaven belang te stellen in het werk van
de Zeeuwse Agrarische Raad.
Het onderwerp van deze middag: Suriname,
mocht zich, mede door het feit, dat H. M. Koningin
Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard zich op dat
moment in Paramaribo bevonden, in ieders belang
stelling verheugen.
De heer H. van Boheemen vertelde over de ver
schillende bevolkingsgroepen in Suriname, zoals
Indianen, Creolen, Hindoestanen, Javanen, Chine
zen, Hollanders en Syriërs. En al deze volkeren
van verschillend ras, met een verschillende huids
kleur, leven in goede harmonie samen. Suriname
is op dat gebied, een voorbeeld voor de gehele
wereld.
De tweede spreker, de heer Dijkhuis, besprak uit
voerig de mogelijkheden welke de rijstcultures bie
den. De in 1949 opgerichte „Stichting Machinale
Landbouw" ontwierp een polderplan voor 35.000
ha, waarvan thans 5.000 ha in cultuur is gebracht.
Er is echter grote behoefte aan jonge boeren, die
met inzet van al hun arbeidskracht Suriname voor
uit willen helpen.
De films na de pauze sloten mooi aan bij datgene,
wat door de sprekers was verteld. De L. J. G.-or-
kestjes uit Zuid-Beveland en Hoek zorgden voor eeo
gezellige muzikale afwisseling.
Lag vorig jaar het accent meer op de ontspan
ning, dit jaar was het door de Z.A.R. zeer bewust
verlegd naar de ontwikkeling. Velen zullen door
deze middag een betere voorstelling gekregen heb
ben van één der Rijksdelen over zee: Suriname".
A. v. d. L.
