Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw
ZITDAG BOEKHOUDBUREAU:
ZITDAGEN ADVIESBUREAU.
PLOEGWEDSTRIJD P. J. G. N.
KORT VERSLAG
UITBREIDINGSPLANNEN
Wouw: GEMEENTEN.
RONDOM DE BOERDERIJ.
PROBLEMEN ROND DE
ARBEIDSVOORZIENING.
ZATERDAG 5 NOVEMBER 195 5.
741
SS?
ZEVENBERGEN: Donderdag 10 Nov. 11—12.30
uur, Hotel Tholenaar.
Het adviesbureau van het Landbouwschap voor
Noord-Brabant zal voor getroffen landbouwers en
landarbeiders van de watersnood alsmede voor oor
logsgetroffenen in Noord-Brabant zitdagen houden
te:
ZEVENBERGENDonderdag 10 November a.s. in
Hotel „Tholenaar", des voormiddags van
1013 uur.
Verder elke Dinsdagvoormiddag te Tilburg,
Spoorlaan 50 en elke Maandagvoormiddag in Café
Van Dijk te Almkerk.
Het is ter bevordering van een vlotte afwerking
gewenst, dat men op de zitdagen steeds de beschei
den meebrengt over het geval, waarover men ad
vies of inlichtingen wenst.
De landelijke ploegwedstrijd van de P. J. G. N.
die vorige week Zaterdag wegens weersomstandig
heden moest worden uitgesteld, zal thans worden
gehouden op Zaterdag 5 November..
De wedstrijd wordt gehouden op het perceel van
Gebrs De Lint, Meerenpolder te Zevenbergen en
vangt aan om 1 uur namiddag.
van de vergadering van het Dagelijks Bestuur
op Zaterdag 15 October 1955 te Breda.
Van de op deze vergadering behandelde onder
werpen kunnen als voornaamste worden genoemd:
Tussentijdse loonsverhoging. In de Hoofdafdeling
Sociale Zaken van het Landbouwschap is overeen-
steming ibereikt over de invoering van een tussen
tijdse loonsverhoging voor de Akkerbouw en Vee
houderij. De uurlonen voor vaste arbeiders van 23
jaar en ouder zijn daarbij vastgesteld op 1,14 per
uur, voor losse arbeiders op 1,11 per uur. In deze
uurlonen zullen dan het aandeel in de premie voor
het bedrijfspensioenfonds en de compensatietoeslag
voor de Wachtgeld en Werkeloosheidsverzekering
zijn inbegrepen.
Besloten werd het vraagstuk van de arbeidsvoor
ziening en de moeilijkheden bij de handhaving van
de C. A. O. en de e.v. Hoofdbestuursvegadering aan
de orde te stellen.
Pretmeverlening bij krotopruiming. Door het
K. N. L. C. is een voorstel aan het Landbouwschap
doorgegeven om te bewerkstelligen dat de premie
verlening voor krotopruiming ook zou worden uit
gebreid ver de dienstwoningen voor landarbeiders,
mede in verband met de wenselijkheid de trék van
landarbeiders uit de landbouw enigszins tegen te
gaan.
Van de zijde van het Landbouwschap werd aan
het K. N. L. C. medegedeeld, dat de Commissie
Boerderijenbouw deze mening onderschrijft. Het
ligt in de bedoeling dit punt te bespreken met de
Minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting.
Contractperiode C. A. O. Tuinbouw. Er zijn voor
stellen om deze periode unifor mvan 1 Mei tot 1
Mei te doen lopen. Hiertegen blijken geen bezwaren
te bestaan, mits het tijdstip van in dienst treden
van vaste arbeiders vrij wordt gelaten naar plaat
selijk gébruik.
Winterprogramma 1955/1956. Besloten werd aan
alle afdelingen een lijst van sprekers en onderwer
pen te zenden, alsmede een lijst van verkrijgbare
films.
Landblouwblad. Een hiertoe ingestelde commissie
zal binnenkort bijeenkomen voor het uitbrengen
van advies aan het Hoofdbestuur inzake de samen
stelling van onze copie voor het landbouwblad.
Agrarische Raad. Deze zal op 21 October bijeen
komen ter bespreking van gezamenlijke activiteiten
van Bond van Plattelandsvrouwen, Jongerenorga
nisatie en N. B. M. L.
Uitbreidingsplannen van gemeenten. Het blijkt
voor te komen, dat met de belangen van pachters
op het punt van vergoedingen niet steeds en overal
rekening wordt gehouden. Een goede voorlichting
in dezen is noodzakelijk. In verband hiermee zal
o.a. voor de afd. Lage-Zwaluwe op korte termijn
een vergadering worden belegd, waar de voorzitter
de heer De Waard over dit onderwerp zal spreken.
Afwikkeling watersnoodschade. De eindafwikke-
ling van de schadevergoedingen vordert gestadig
en de meeste gedupeerden zullen hun eindafreke
ning intussen hebben ontvangen, dan wel binnen
kort kunnen tegemoet zien.
Op deze beschikkingen zijn de bijdragen en ver
goedingen per schade-onderdeel gespecificeerd.
Zij, die een verdere specificatie wensen kunnen
hierover inlichtingen vragen bij het Rampschade
bureau. Men vrage dit echter alleen om bijzondere
redenen (b.v. voor het indienen van een reclame)
daar anders de afdoening van de rest van het werk
van dit bureau hierdoor wordt vertraagd.
De gipsverstrekking is thans afgewerkt. Alleen
voor zeer bijzondere gevallen zal nog gips kunnen
worden verstrekt.
Vanaf 26 October 1955 t/m 9 November 1955 ligt
ter gemeente-secretarie voor een ieder ter inzage
het bij Raadsbesluit vastgestelde gewijzigde uit
breidingsplan voor het kerkdorp Wouw.
Gedurende zes weken na afloop van bovenge
noemde termijn kunnen belanghebbenden, die zich
met bezwaren tot de gemeenteraad hebben gewend,
bezwaren indienen bij Gedeputeerde Staten.
DE WESTHOEK.
Het mag dan de laatste tijd met het weer niet zo
vlotten (ik hoop dat het intussen beter is gewor
den) we mogen deze herfst toch op verschillende
mooie perioden terugzien. In de werkzaamheden
begint er dan ook al aardig schot in te'komen. On
tegenzeggelijk zijn er wel eens jaren geweest dat
we er beter voorstonden met de werkzaamheden,
maar wanneer we naar verleden jaar terugzien
dan is het momenteel nogal wat gunstiger. Er staan
nog enkele kleine stukjes met aardappelen in de
grond, maar veel heeft dat niet meer te betekenen
gelukkig. Alles is geconcentreerd op de bietenoogst.
Met het gehalte wil het over het algemeen toch niet
te best vlotten, de kilo-opbrengst echter valt niet
tegen. De Westhoek lijkt één groot industrie-cen
trum wanneer men er 's avonds doorrijdt, Stam
persgat, Roosendaal, Zevenbergen en Steenbergen
het is een en al bedrijvigheid en lichtjes wat men
zeit, met daaromheen machtige wolken van damp
en rook en om dit alles te completeren die zoete
weeë lucht die we kunnen ruiken wanneer een van
de fabrieken is aangewind. Donderdags en 's Maan
dags kan het aan de fabrieken wel erg druk zijn met
de wagens die de bieten aanvoeren. De nieuwe kaart
begint dan weer en als het weer goed is wil iedereen
er maar weer vanaf zijn.
Verschillende percelen tarwe waaien al over de
akkers en in andere percelen ligt het zaad te wach
ten om straks ook hier de groene kleur te laten
zegevieren. Over het algemeen zou men zeggen
dat er niet veel tarwe gezaaid is en dat er ook niet
veel gezaaid zal worden. Van de nieuwe prijs is nog
steeds niets bekend; heeft de Minister het misschien
te druk met de nieuwe melkprijs? Reeds hebben
enkele bladen aangekondigd dat de molk duurder
zou worden. Men doelde dan speciaal op de consu
ment en men ging er dan vanuit, dat indien de boer
meer zou ontvangen (wat riog maar de vraag zal
zijn!dit ook ten koste van de consument zou gaan.
Dit is helemaal niet noodzakelijk, maar het bewijs
is weer geleverd hoe slecht de grote pers vaak op
de hoogte is.
We zullen nu maar afwachten wat de tarweprijs
en wat de melkprijs ons zulen brengen. Met meeste
vee staat al op stal en zeker het melkvee,
hier en daar loopt het mestvee nog buiten.
Indien we er echter maar een mannetje kun
nen afknijpen moeten we al het vee be
slist stallen. De weiden worden dan niet kapot ge
lopen, het kost minder bietenkoppen en de dieren
groeien beter. Wanneer we onze blik goed laten
rondgaan geloven we dat er dit jaar minder vee
gemest zal worden dan verleden jaar het geval was
in de Westhoek.
(Radio-causerie gehouden door
de heer A. Korteweg voor de rubriek
„Voor ons platteland" van de A. V. R. O.)
Luisteraars,
Het is dunkt me geen overdreven voorstelling
wanneer we zeggen, dat de arbeidsvoorziening voor
de landbouw in vele streken van ons land ernstige
zorgen baart.
Trouwens, het is niet alleen de landbouw, ook de
andere bedrijfstakken als industrie, bouwnijverheid
enz., kampen met een tekort aan arbeidskrachten.
De industrialisatiepolitiek van onze regering mag
in zoverre geslaagd heten, dat nu voor vrijwel ieder
een die werken wil, ruimschoots werkgelegenheid
aanwezig is.
Met name geldt dit voor de jongere volwaardige
arbeidskrachten. Volledig emplooi voor iedereen is
op zich zelf een zeer gunstig verschijnsel en het
spookbeeld der werkloosheid lijkt me nu dan ook
verder weg dan ooit te voren.
De watersnood van 1 Februari 1953 en de gevol
gen daarvan deden nog een extra beroep op de ar
beidsmarkt. Duizenden arbeiders waren nodig voor
het herstel in de getroffen gebieden. Vele van deze
arbeiders werden onttrokken aan het vrije bedrijf,
waardoor de spanning op de arbeidsmarkt werd
vergroot. Wij weten allen, welke gevolgen dit met
Zich meebrengt voor de landbouwbedrijven, die aan
gewezen zijn op betaalde arbeidskrachten. In het
bijzonder geldt dit wel voor de landbouw in het
Zuid-Westen van ons land en voor die in de om
geving van de grotere industrie-centra.
Het jaar 1954 met zijn abnormaal ongunstige
weersomstandigheden en de daaraan verbonden
grote moeilijkheden om de oogst tijdig geborgen
te krijgen, accentueerde maar al te duidelijk het
tekort aan arbeidskrachten met al de gevolgen van
dien, waarbij wij met name denken aan het euvel
van de zwarte lonen.
Was het tot 1 Februari 1953 over het algemeen
mogelijk de C. A. O. voor de landbouw, zoals die tus
sen partijen was afgesloten, te handhaven, sinds
dien heeft het tekort aan arbeidskrachten in vele
gebieden tot een onverantwoorde loonopdrijving
geleid, die zowel op bedrijf-economische als op mo
rele gronden ernstige gevaren inhoudt.
Waar bij de kostprijsberekeningen van onze land
bouwproducten alleen rekening gehouden wordt
met de in de C. A. O. vastgelegde lonen en tarieven,
betekent dit, dat alles wat daarboven betaald wordt,
uit de bedrijfswinst van de boer moet worden be
taald. U zult 't met me eens zijn, dat dit niet kan en
dat dit op den duur voor geen enkel bedrijf is vol
te houden.
Bovendien zijn de morele bezwaren niet gering.
Er wordt nu eenmaal op vrijwillige basis een
C. A. O. tussen de organisaties van werknemers en
werkgevers afgesloten en het gaat niet aan deze
overeenkomst als een vod papier terzijde te schui
ven.
Men zou kunnen zeggen, een C. A. O. afsluiten,
goed, maar deze dan ook handhaven; ofwel wan
neer dit mogelijk blijkt laat dan het afsluiten van
overeenkomsten achterwege. Zo eenvoudig ligt de
zaak echter niet. Hoe "komt het dan, dat de land
bouw in vele gebieden in deze impasse is geraakt?
Wij hebben al genoemd; de toenemende industria
lisatie, het herstel in de watersnoodgebieden en de
bouwnijverheid, die vele arbeiders aantrekken, ook
uit de agrarische bedrijven.
Het is begrijpelijk dat de arbeider tracht voor
zich en zijn gezin een zo hoog mogelijk loon te be
halen en vandaar de zuigkracht, die wordt uitge
oefend op de arbeiders in de landbouw. De land
bouw immers kan met zijn C. A. O. lonen niet hier
tegen op-concureren en de boer kan daardoor voor
de keuze komen, ofwel zijn oogst op het veld te
laten verrotten, ofwel noodgedwongen zijn arbei
ders een hoger loon te betalen, dan officiéél is toe
gestaan.
Een gevolg van dit alles is tevens, dat er bij ver
schillende vaste arbeiders een tendenz is om het
vaste dienstverband te beëindigen en liever los ar
beider te worden.
De georganiseerde landbouw vraagt zich dan ook
niet zonder zorg af, waarheen dit alles zal leiden.
Gelukkig werken de weersomstandigheden dit jaar
in alle opzichten mee en vlotten de werkzaamheden
in de landbouw over het algemeen goed. De hier
voor geschetste moeilijkheden zijn daarmee echter
allerminst opgelost en de vraag mag dus gesteld
worden, wat wij er aan kunnen doen om deze moei
lijkheden voor zover mogelijk tot oplossing te bren
gen.
Wij willen daarop stellen, dat de landarbeid een
beroep is, dat de nodige vakkennis en ervaring
verëist en dat terecht er van uit wordt gegaan dat
voor deze arbeid een gelijke beloning dient te gelden
als voor die in vergelijkbare beroepen.
Van een achterstelling van de landbouwlonen,
zoals wij die voorheen hebben gekend, zal geen
sprake mogen zijn.
Laat voorts iedere landbouwer bij de opstelling
van zijn zaaiplan voor het volgend jaar terdege
rekening houden met de beschikbare arbeidskrach
ten. Vermijd zoveel mogelijk grote arbeldstoppen
bij de verpleging en oogsten en beschouw de vaste
kern als de basis van Uw bedrijf. Tracht deze vaste
kern zo groot mogelijk te houden en probeer ook
in de wintermaanden voor deze vaste arbeiders
productief werk te vinden. Op vele bedrijven zijn
nog wel achterstallige werkzaamheden als onder
houd van drainages, sloten enz.
Ik denk daarbij aan de uitvoering van boeren-
objecten in eigen beheer. Noodgedwongen zullen
wij meer het Amerikaanse systeem moeten volgen
en daarbij niet allereerst moeten streven naar de
hoogst mogelijke productie per ha, maar naar de
hoogst mogelijke productie per man. De arbeid, die
steeds duurder en schaarser wordt, zal zo ratio
neel mogelijk worden aangewend.
Vooral de arbeidstoppen zullen wij door steeds
verder mechaniseren moeten opvangen.
Naast de binding van de vaste kern aan het be
drijf, zullen we moeten trachten ook de losse land
arbeiders zoveel mogelijk aan de bedrijfstak land
bouw te binden. In verschillende gemeenten zijn
met het oog hierop z.g. „werkgeversverenigingen"
opgericht, die in drukke tijd op de hierbij aange
sloten bedrijven bijspringen om de werkzaamheden
tijdig te doen uitvoeren.
Wanneer voor deze groepen landarbeiders, door
deze mede in te schakelen voor noodzakelijke werk
zaamheden, gedurende een zo groot mogelijk deel
van het jaar werk in de landbouw kan worden ge
vonden, dan kan dit systeem nuttig werken. Voor
op gesteld dient echter te blijven, dat een verant
woorde kern vaste arbeiders op elk bedrijf aanwe
zig dient te zijn. Ik weet wel dat de een daarin
gemakkelijker zal slagen dan de ander, in ieder ge
val dient het streven daarop echter wel te worden
gericht, ook door aan de levensomstandigheden en
met name aan de landarbeiderswoningen de nodige
aandacht te schenken.
.(Zie verder pag. 742)
