N.- Brabantsche Mij van Landbouw
ZATERDAG 15 OCTOBER 195 5.
617
ZITDAG BOEKHOUDBUREAU
NIEUWENDIJK: Donderdag 20 Oct., 11-12 uur,
Café v. d. Heuvel.
ZITDAGEN ADVIESBUREAU
Hef Adviesbureau van de Gewestelijke Raad van
het Landbouwschap voor Noord-Brabant zal voor
getroffen landbouwers en landarbeiders van de
watersnood alsmede voor oorlogsgetroffenen in
Noord-Brabant zitting houden te:
FIJNAART op Vrijdag 21 October a.s. in hotel
„Van Baaren", des voormiddags van 10 tot 13 uur.
Verder elke Dinsdagvoormiddag te Tilburg,
Spoorlaan 50 en elke Maandagvoormiddag in Café
Van Dijk te Almkerk.
Het is ter bevordering van een vlotte afwerking
gewenst, dat men op de zitdagen steeds de beschei
den meebrengt over het geval, waarover men ad
vies of inlichtingen wenst.
ZITDAG VOORZITTER
Wegens de op Zaterdagmiddag te houden ver
gadering van het Dag. Bestuur der N.B.M.L., zal
de voorzitter, de heer de Waard, zijn gebruikelijke
zitdag niet kunnen houden op 15 October a.s.
LANDELIJKE PLOEGWEDSTRIJDEN
P.J.G.N.
De Plattelands Jongeren Gemeenschap Neder
land organiseert deze maand twee landelijke ploeg-
wedstrijden en wel op Zaterdag 22 October a.s. op
het bedrijf van de heer Mellema te Gieten een wed
strijd voor paardenploegers en op Zaterdag 29 Oc
tober a.s. op het bedrijf van Gebr. De Lint, Meeren-
polder te Zevenbergen een wedstrijd voor trekker
ploegers. Aanvang des namiddags 1 uur.
Van iedere provinciale organisatie nemen de 2
beste ploegers aan deze wedstrijden deel. Wij ho
pen, dat vele onzer leden een bezoek met name aan
de trekkerploegwedstrijd zullen brengen, nu deze
in eigen omgeving wordt gehouden.
DE LANDBOUWLONEN
EN DE ARBEIDSVOORZIENING
Bovenstaande combinatie mag op het eerste oog
wat vreemd aandoen, iedere ingewijde weet, dat de
landbouwlonen en de arbeidsvoorziening in de land
bouw zeer veel met elkaar te maken hebben.
Allereerst willen wij meedelen, dat wij dezer
dagen bericht ontvingen, dat het College van Rijks
bemiddelaars, bij beschikking van 22 September j.l.,
de C.A.O.'s 1955/1956 voor de landbouw in West-
Brabant en in Oost- en Midden-Brabant, het land
van Maas en Waal en Rijk van Nijmegen heeft
goedgekeurd. Vele leden zullen van deze mede
deling kennis nemen met het maken van de be
kende opmerking over de mosterd, die na de maal
tijd komt. Wij moeten hen daarin gelijk geven.
Het is al vele jaren een ernstig euvel, dat bij de
ingang van het contractjaar per 1 Mei de nieuwe
C.A.O. nog niet is afgesloten ofwel goedgekeurd. Tot
zolang geldt dan echter, zoals bekend, de oude C.
A.O. van het afgelopen contractjaar.
De handhaving van de C.A.O.
De basis van elke overeenkomst is, dat de con
tracterende partijen gehouden zijn de afspraken na
te komen. Datzelfde geldt uiteraard ook voor een
collectieve arbeidsovereenkomst, die tussen de or
ganisaties van werkgevers en werknemers wordt
afgesloten.
Wij moeten echter constateren, dat de handha
ving van de in de C.A.O. vastgelegde lonen en ta
rieven de laatste jaren steeds meer te wensen over
laat. Eigenlijk is sinds de ramp van 1 Februari 1953
het hek van de dam. Met name geldt dit voor wat
onze provincie betreft voor de Westhoek, de Bies-
bosch en het Land van Heusden en Altena.
De oorzaak van deze moeilijkheid is uiteraard
het tekort aan arbeidskrachten. Na de watersnood
ramp waren veel arbeiders nodig voor de herstel
werkzaamheden in eigen provincie of daarbuiten
(Schouwen-Duiveland). Behalve vele materiële din
gen, zijn ook veel vaste dienstverbanden met de
watersnood weggespoeld. Wij maken geen verwij
ten, noch naar de ene, noch naar de andere zijde,
doch constateren alleen. Niemand zal het de ar
beider kwalijk kunnen nemen, dat hij daar gaat
werken, waar hij het meest kan verdienen. Voor
velen in West-Brabant was dit Schouwen-Duive
land. De goede arbeider kan daar blijkbaar een
loon halen, hoger, soms vrij veel hoger, dan
volgens de C.A.O.-landbouw kan worden verdiend.
Geef de arbeider Jansen, die op 1 Mei j.l. 25 jaar
op hetzelfde bedrijf als vaste arbeider werkzaam
was en aan wie deswege een passend geschenk met
ere-getuigschrift zou worden aangeboden, dan eens
ongelijk, wanneer hij zijn werkgever verzocht hem
van zijn dienstverband te ontslaan om op Schouwen
te kunnen gaan werken Tussen haakjes, de tast
bare blijken van waardering voor zijn 25 jaren
trouwe dienst heeft hij toch gekregen en ook zijn
desgevraagd eervol ontslag, omdat men met iemand
tegen zijn zin in, nu eenmaal moeilijk een jaar
lang kan werken.
Waren het. echter alleen maar herstelwerkzaam
heden, die zuigkracht op onze landarbeiders uit
oefenen, dan was het eind hiervan te overzien.
De regering heeft echter de laatste jaren een dras
tische industrialisatie-politiek gevoerd om e.t. werk
loosheid te kunnen tegengaan. Ons industrieel ap
paraat is in enkele jaren geweldig uitgebreid en
deze uitbreiding neemt nog steeds toe. In verschil
lende gebieden met tot voor kort een overschot aan
arbeidskrachten, vestigden zich, vaak met Over-
heids-subsidie, nieuwe industrieën.
Bovendien gaan de industriële centra, als Rot
terdam en Dordrecht, steeds meer arbeiders van
beneden de Moerdijk aantrekken, die dagelijks met
tientallen autobussen worden afgehaald en thuis
gebracht. De hiervoor betaalde reisvergoedingen
zorgen, dat men plm. 10,per week extra kan
halen voor in de bus zitten.
Volgens een schatting werken momenteel circa
31.000 Brabantse arbeiders buiten de provincie. Aan
vervoerskosten en reisvergoedingen kost dit per
week en half millioen gulden, ofwel ongeveer 25
millioen gulden per jaar
Bovenstaande demonstreert duidelijk het groot
tekort aan arbeiders en de wijze waarop de indus
trieën en de havens trachten hierin te voorzien.
Ondanks de geleide loonpolitiek worden verkapte
loonsverhogingen in de vorm van toeslagen, pre
mies, gratificaties, emolumenten enz. gegeven om
op deze wijze arbeidskrachten aan te trekken.
West-Brabant ligt, wat dat betreft, gunstig ten
.opzichte van de industriële centra en de landbouw
in dit gebied ondervindt hiervan de gevolgen in
de vorm van tekort aan arbeidskrachten en dien
tengevolge zwarte lonen. We kunnen rustig stellen,
dat, wanneer de landbouw niet méér dan de C. A. O.-
lonen zou hebben betaald, het aantal landarbeiders
momenteel nog vrij wat kleiner zou zijn, dan thans
het geval is. Niemand zal kunnen beweren, dat de
boer met liefde en plezier deze te hoge lonen be
taalt. De bedrijfsuitkomsten van de laatste jaren
immers zijn er niet naar, dat men dit zo maar als
een extra uit de bedrijfswinst kan betalen.
Er is echter geen keus, tenzij men het advies
zou opvolgen van de officier van Justitie, die bij
de veroordeling van enkele landbouwers, wegens
het betalen van te hoge lonen, aanraadde om de
grond dan maar braak te laten liggen.
Natuurlijk kan die officier moeilijk iets anders
zeggen, dan dat de wet moet worden nageleefd. Kan
men tegen C. A. O.-lonen geen arbeiders krijgen,
dan maar geen arbeiders en het bedrijf sluiten.
Juridisch gezien is hier niets tegen in te brengen,
economisch gezien echter des te meer.
Met dat al wordt toch wel duidelijk gedemon
streerd, hoe wij met onze industrialisatie-politiek
in de knoei zijn geraakt. Jarenlang is er geroepen:
meer werkgelegenheid, meer produceren, industria
liseren. En het eindresultaat zou zijn, dat dan de
landbouwgronden maar braak moeten blijven
liggen
Vrijere loonvorming
Verschillende partijen en groeperingen zijn van
mening, dat de oplossing om uit de impasse te ko
men is, om af te stappen van de geleide loonpolitiek
en over te gaan tot vrijere loonvorming.
De bedrijfstakken, die ruime winsten maken,
zullen dan tot loonsverhoging mogen overgaan en
een grotere variatie in het loonniveau tussen de
verschillende bedrijfstakken zal dan mogelijk zijn.
Eigenlijk bestaat die vrije loonvorming op clan
destiene wijze nu al, hoewel deze officieel niet is
toegestaan. Het hek van de loonbeheersing staat
reeds met een vrij grote kier open. De vraag is
echter of, wanneer men dit hek helemaal van de
dam zou doen, de landbouw er dan niet nog slechter
aan toe zou zijn.
De Regering heeft dan ook, bij monde van Mi
nister-president Drees te kennen gegeven, dat zij
grote gevaren ziet in het loslaten van de loonbe
heersing. Enkele consekwenties daarvan werden
met name genoemd. Een bedrijfstak als de jenever
stokerijen, zou uit zijn winsten best een drastische
loonsverhoging kunnen betalen. Voor de bakkers
ligt dit minder gunstig. Moeten we dan het bak-
kerspersoneel maar naar de jeneverstokerijen laten
trekken en de bakkerijen sluiten, zulks in navolging
van de uitspraak over het braak laten liggen van
landbouwgronden En in plaats van brood dan
maar jenever consumeren
Het vraagstuk is verre van eenvoudig en het is
begrijpelijk, dat ook onze Regering hiermee voor
een moeilijk probleem staat.
Het gaat er om, ofwel het hek van de loon
beheersing dicht, maar dan met een stevige bewa
king er bij, ofwel het hek open met alle consekwen
ties van dien.
Wat ons te doen staat
Ongetwijfeld hebben ook wij, als organisatie, ons
met dit vraagstuk bezig te houden. Laten onze af
delingen zich in het komend winterseizoen hierop
eens bezinnen.
Wij spraken verschillende leden, die ons on
omwonden meedeeldeh: wij kunnen noodgedwon
gen ons niet" aan de C. A. O. houden, maar zoals het
nu gaat, kan het niet langer.
Laat ons allereerst bij de opstelling van ons
bouwplan 1Ó56 en bij onze bedrijfsvoering rekening
houden met de mogelijkheden van de arbeidsvoor
ziening. Dit is iets, wat we zélf in de hand hebben
en zelf kunnen regelen. Laat verder de Overheid,
wanneer zij aan een geleide loonpolitiek wil vast
houden, ook aandacht schenken aan die bedrijf»»
takken, die tot nu toe, blijkbaar ongestraft, verkapt#
loonsverhogingen mogen toepassen.
Controle, goed, maar dan geen meten met twee
maten, en drastisch ingrijpen, overal waar dat
n'-r'jg is.
We hopen op dit gehele vraagstuk binnenkort
r.og wel eens terug te komen. En dan tenslotte,
maar dat is vanzelfsprekend, tracht zoveel mogelijk
het. gehele jaar door een vaste kern aan het bedrijf
te binden. De vaste kern is de spil waar het bedrijf
om draait en het zal steeds moeilijker worden om
voor bjöélijk arbeidskrachten aan te trekken.
STARINGS' ALMANAK
De bekende Dr. Staring's almanak zal ook voor
het jaar 1956 weer via de N. B. M. L. verkrijgbaar
zijn. Deze almanak bevat naast een kalenderge
deelte, met ruimte voor dagelijkse aantekeningen,
en een kasboek, een schat van wetenswaardigheden
op het gebied van de landbouw.
Bestellingen op deze almanak, die omstreeks
half December 1955 zal verschijnen, kunnen wor
den gedaan door overmaking van f 2,op post
rekening 67646 ten name der Noord-Brabantsche
Mij. van Landbouw te Zevenbergen (met vermel
ding op het girostrookje „Staring's Almanak").
Men bestelle reeds nu.
Voor grotere bestellingen L. fdelingsverband
kan een reductie worden gegeven.
RASSENLIJST
Ook de rassenlijst 1956 kan via Uw organisatie
besteld worden. Deze rassenlijst dient iedere boer
in zijn bezit te hebben i.v.m. de keuze van rassen
voor het volgend jaar. De rassenlijst zal in Decem
ber verschijnen. Men bestelle vóór 22 October a.s.
door storting van f 2,— op postrekening 67646 ten
name der Noord-Brabantsche Mij. van Landbouw
te Zevenbergen onder vermelding „Rassenlijst".
Toezending volgt dan automatisch na verschij
nen. Zowel deze rassenlijst als de Staring's Almanak
zijn voor iedere boer van belang. Men kan dus
het best nu tegelijk bestellen.
RONDOM DE BOERDERIJ
De Westhoek
De bladeren vallen van de bomen, de dagen
worden korter, de wind giert om de huizen. Alles
wijst er op, dat we de herfst ingegaan zijn. Ver
leden week is er veel regen gevallen en zodoende
raakt men met het werk vlug achterop. Verschil
lende aardappelen moeten nog gerooid worden en
dat valt op deze tijd van het jaar niet meer mee.
De aardappelen, die vroeg aan de kuil gereden zijn
of in het koelhuis gestort zijn, vertonen hier en
daar droogrot. Men begrijpt niet hoe het mogelijk
is met zo'n droge zomer, maar men doet goed de
nodige aandacht hieraan te besteden. Het is nog
altijd beter een half ei dan een lege dop.
De suikerfabrieken zijn hun campagne begon
nen. Eerst Roosendaal en Zevenbergen en nu heeft
ook Dinteloord zijn machtige machines in bedrijf
gesteld om een aanval te doen op de bietenoogst
1955. Veel is er al over deze oogst te doen geweest.
In Mei profeteerde men reeds een bietenoogst, die
ongekend lage opbrengsten zou geven, en aanvan
kelijk bleef men bij dit standpunt tot Aug./Sept.
toen het een behoorlijke tot een goede oogst zou
worden. Maar nu we de briefjes van de fabriek
thuis krijgen en we trappen dan het stuk bieten-
land af dat er al weg is, nu weten we definitief
waar we aan toe zijn. Een redelijke opbrengst,
maar een slecht suikergehalte. Dit is nu al twee
jaar achter elkaar, dat we met zo'n slecht gehalte
zitten te kijken. We hadden eigenlijk voor een be
hoorlijke uitkomst van ons eindresultaat wel een
goed suikergehalte kunnen gebruiken, maar 't is
helaas ook dit jaar niet voor ons weggelegd. Wan
neer we zo eens een rekensommetje gaan maken
van het gewas bieten, dan krijgen we heel wat
cijfers bij elkaar en ook grote cijfers. Maar de af
treksom valt bitter tegen, ja zelfs zó tegen, dat
er voor de boer weinig overschiet.
Misschien gaat het gehalte nog wel wat vooruit
en valt het nog een beetje mee. Naast de gewone
landbouwgewassen, die de Westhoek altijd heeft,
is er nog een bijgekomen en wel de gladiolenteelt.
Deze teelt mogen we niet meer onder de akker
bouwproducten rangschikken, maar toch vragen
we ons wel eens af of verschillende collega's er
ook zo over denken, gezien de oppervlakten die
met dit product hier beteeld zijn. Het is te hopen
dat de uitkomsten van deze intensieve teelt goed
mogen zijn, maar anderzijds zij men voorzichtig
met al te grote oppervlakten, temeer daar dit de
werkgelegenheid ernstig kan bemoeilijken.
TARIEVEN BIETENROOIEN
Westelijk Noord-Brabant
en Oost- en Midden-Noord-Brabant
per ha
Kleigrond: min. max.
Rooien met laden en loof uit
de reken Brabants schoon be
neden de verdubbeling 196,238,—
voor het rooien van suikerbie
ten zonder laden Brabants
schoon beneden de verdubbe
ling geldt een tarief van 160,180,
met dien verstande, dat in de zware rivierklei voor
de zgn. „komgronden" de max. tarieven met ten
hoogste 12,per ha kunnen worden verhoogd.
(Zie verder pas 679 le kolom)
t
