C
Voorbeeld van
Nederlands-Zwitserse samenwerking.
J
ZATERDAG 15 OCTOBER 195 5.
675
INSECTO—GEIGV.
"N
CTAANDE op het ongeveer 30 meter hoge dak van de Zwitserse Geigyfabrieken in Schweizer-
halle, niet ver van Bazel, ziet men nog twee andere fabrieksgebouwen van dit concern in
Duitsland en Frankrijk opdoemen.
De banden tussen de Geigy-fabrieken onderling lopen over de grenzen van deze drie landen.
Doch ook met vele tientallen andere landen hebben deze fabrieken betrekkingen van commer
ciële en wetenschappelijke aard.
Daartoe behoort ook de band met de N. V. Insecto in Oss, een belangrijke Nederlandse industrie
van bestrijdingsmiddelen, die als dochteronderneming van de Organon-fabrieken dus ook stamt
uit het concern van de Zwanenberg Vleesfabrieken.
Enige weken geleden werden we door de N. V. Insecto in de gelegenheid gesteld niet alleen de
Nederlandse fabrieken in Oss te bezoeken, doch ook die in Zwitserland, waaraa-n o.a. een interes
sante proeftuin en vele laboratoria verbonden zijn.
De band tussen deze twee concerns is er een van na dé oorlog, toen de Organon als belangrijke
fabrikant van hormoonmiddelen het exclusief gebruik van de patenten voor Nederland verwierf.
In het licht van de toen revolutionaire ontdekking van het nieuwe middel DDT door Dr Paul
Müller is dit een belangrijke stap geweest op een pad, dat zich nog heden ten dage verbreedt.
Ook nu is de N. V. Insecto nog de enige produ
cent van 100 DDT, dat, na een uitvoerige be
werking, als grote brokken talk op verwerking
ligt te wachten.
Wat er gebeurt tussen het moment waarop
chloorgas uit de cylinders wordt gelaten en sterke
zuren hun werking beginnen en het stollen van
het eindproduct, liggen een aantal ingewikkelde
reacties, die alleen de chemicus kan begrijpen en
in ingewikkelde figuren uittekenen.
Zo zijn er meerdere afdelingen in de fabriek te
Oss, die imponeren, niet zozeer door hun omvang,
doch veeleer door de gespecialiseerde techniek,
die ze tot uitdrukking brengen. Want bij het be
zichtigen van deze fabrieken komt men wel tot de
ontdekking, dat de fabricage van bestrijdingsmid
delen geen massawerk is, waarbij niet meer ge
dacht behoeft te worden. Niet alleen is het een
seizoenartikel, waarbij plotselinge bestellingen van
grote hoeveelheden als een gevolg van uitgebro
ken plagen, heel normaal zijn, doch daarnaast is
ook de controle van de deugdelijkheid van het
eindproduct een zaak van voortdurende zorg en
drang tot verbetering.
De N. V. Insecto is inmiddels uit haar jas in
Oss gegroeid en'is nu bezig met het inrichten van
een nieuwe fabriek in Boxtel, die ook uit het oog
punt van de arbeidsvoorziening weer zekere voor
delen biedt
VEEL ONDERZOEKINGSWERK NODIG.
Men staat overigens versteld over het aantal
onderzoekers, dat in deze industrieën werkzaam
is om steeds nieuwe wegen en nieuwe preparaten
te beproeven. Een aantal van 80 academisch ge
schoolde medewerkers op een totaal aantal werk
krachten van 1200, geeft in getallen een indruk
van de mogelijkheden wat nieuws te vinden. Men
moet zich daar overigens geen te grote illusies over
maken, omdat een onderzoeker soms enige tien
tallen jaren nodig heeft om wat bruikbaars te
vinden, en gemiddeld slechts op de 10003000
sythesen een nieuw preparaat vindt, dat voor de
praktijk van waarde is.
De grootste moeilijkheid bij dit werk is wel, dat
er in de regel geen enkel verband bestaat tussen
de chemische structuur van het preparaat en de
werking, zodat vóóraf over deze werking weinig
of niets te voorspellen valt. Er zijn onderzoekers,
die met één goede greep in hun leven genoegen
moeten nemen, evenals dus ook hun opdrachtgever.
Zo wordt het bij het bezoeken van al die labora
toria vooral de Zwitserse Geigy-fabrieken zijn
zeer modern uitgerust voor allerlei onderzoekings
doeleinden heel wat duidelijker, dat de onder-
zoekkosten een niet onbelangrijk deel van de ver
koopprijs uit moeten maken, vooral omdat de
levensduur van te voren maar moeilijk te voorspel
len is.
Wie klaagt over de duurte van de middelen, doet
er overigens goed aan eens te informeren naar de
prijzen in andere landen. Het is ons althans wel
duidelijk geworden, dat de Nederlandse bestrij-
dingsmiddelenmarkt waar jaarlijks voor een 15
millioen gulden omgaat voor Zwitserse en ook
andere fabrikanten relatief maar weinig aantrek
kingskracht heeft, omdat, evenals de Belgische
markt, de concurrentie er nogal sterk is.
De Nederlandse boer en tuinder profiteren van
deze omstandigheid, die hoofdzakelijk het gevolg
is van het algemene Nederlandse prijspeil, dat b.v.
Deze boom heeft niet de behandeling gekregen waar
recht op heeft. Misschien is ze in haar leven
te veel proefkonijn geweest.
Staande bij de ruïne's van een oud kasteel ziet men in de diepte de
proeftuin met de daarbij behorende bedrijfsgebouwen liggen.
veel lager ligt dan het Zwitserse, en de aflevering
van verpakte artikelen vrijwel onmogelijk maakt.
OPBRENGST PER BOOM.
Wanneer een middel gereed is voor beproeving,
komt de proeftuin er aan te pas. Voor de N. V.
Insecto in Oss is een proeftuin nog een wensdroom,
doch voor de Geigy-fabrieken is het werkelijkheid
in Pfeffingen. Onder leiding van de ook voor de
radiobezitters onder de Zwitserse boeren niet on
bekende bedrijfsleider Huwiler worden hier vele
proeven genomen op een bedrijf van 57 ha. Van
deze oppervlakte is een klein gedeelte bebost en
21 ha als bouwland in gebruik.
Hoe groot de oppervlakte boomgaard is moet U
ook de heer Huwiler niet vragen. Hij weet wel op
zijn duimpje hoeveel bomen hij bezit en wat ze de
laatste jaren hebben opgebracht. De bomen staan
n.m., met uitzondering van een stuk moderne aan
plant van 2Vz ha, nogal verspreid over een aantal
weiden, zoals dit in Zwitserland nog veel het ge
bruik is. Er groeit dan nog behoorlijk gras en kla
ver onder de bomen, die bij goede behandeling een
redelijke opbrengst geven.
Daarom is het ook de gewoonte de opbrengst
per boom te noteren, zodat slechte exemplaren ook
vrij gemakkelijk verwijderd kunnen worden.
Verplanten van bomen is er ook een heel gewone
zaak en het is voor de heer Huwiler een soort van
sport de bomen, ondanks dat, niet alleen in het
leven te houden, maar ook een goede productie te
laten leveren. Apart staat een aantal bomen, die er
slecht aan toe is. Die zijn ook nodig op een be
drijf waar allerlei middelen beproefd moeten wor
den. Want de biologen van de Geigy-fabrieken
moeten ook weten wat er bestreden moet worden.
Het lijkt zo eenvoudig: een insect is resistent of
niet. Doch de onderzoeker weet beter.
Het bekendste voorbeeld is de resistentie van
vliegen tegen de DDT, die na een zeker aantal
generaties niet meer reageren op de bestrijding.
Het is overigens interessant te zien, hoe men met
nieuwe middelen de praktijk een paar jaar vóór
weet te raken. Zo liet men ons in Bazel zien, hoe
de 35ste generatie van vliegen nog resistent was
tegen het middel diasinon. Wanneer b.v. de 36ste
generatie ineens niet meer resistent zou blijken
te zijn, zou dit toch betekenen, dat het in de natuur
nog 3 èi 4 jaar duurt vóórdat bij de vliegen in de
praktijk het zelfde verschijnsel waar te nemen valt.
In het laboratorium slaagt men er n.m. in de
voortplanting van de vliegen aanzienlijk sneller te
doen verlopen. En zo is men dan ook in dergelijke
gevallen in staat het onwerkzaam worden van een
middel tijdig te voorspellen en ook te zoeken naar
een nieuw middel, dat als vervanger dienst kan
doen. De ontwikkeling van nieuwe bestrijdingsmid
delen gaat snel. Zó snel zelfs, dat een medewerker
van de Geigy-fabrieken sprak
over het stenen tijdperk, waarin
DDT werd ontwikkeld.
Zo bergt deze Nederland/Zwit
serse samenwerking vele belang
rijke mogelijkheden in zich. Niet
in de eerste plaats het leveren
van de verpakte middelen zelf,
wat, in verband met de invoer
rechten e.d., in de regel nauwe
lijks mogelijk is. Doch veeleer in
het uitwisselen van gegevens
over nieuwe middelen en hun
productie, die dan in het andere
land in licentie vervaardigd kun
nen worden.
Men vraagt zich daarbij onwil
lekeurig af, of een dergelijke sa
menwerking in Nederland tussen
de verschillende fabrikanten van
bestrijdingsmiddelen niet moge
lijk zou zijn, om dubbel werk en
kosten uit te sluiten.
Zo leverden deze grote industrie-
en, al dan niet in samenwerking
met wetenschappelijke instituten,
nieuwe mogelijkheden voor de ge
zondmaking van mens en dier.
Want de directeur van de N. V.
Insecto, Dr R. Rademaker, en zijn
mensen zijn er terecht trots op, dat de Organon
z'n ontstaan vond in de poging uit slachtafval van
de Zwanenberg-fabrieken het voor suikerzieken
reddende insuline te bereiden.
B.
v.m.
n.m.
2.29
2.40
4.18
4.28
3.36
3.50
4.10
4.22
4.50
4.58
5.22
5.38
5.56
6.16
HOOGWATERGETIJDEN IN ZEELAND.
Westerschelde.
Terneuzen
Zondag 16 October
Maandag 17 October
Dinsdag 18 October
Woensdag 19 October
Donderdag 20 October
Vrijdag 21 October
Zaterdag 22 October
Vergelijkingsplaatsen
Westkapelle 1 uur vroeger; Breskens 35 minuten
vroeger; Vlissingen 30 minuten vroeger; Hoofd
plaat 20 minuten vroeger; Borssele 20 minuten
vroeger; Hoedekenskerke 20 minuten later; Hans-
weert 40 minuten later; Walsoorden 50 min. later.
Oosterschelde.
Wemeidinge
Zondag 16 October
Maandag 17 October
Dinsdag 18 October
Woensdag 19 October
Donderdag 20 October
Vrijdag 21 October
Zaterdag 22 October
Vergelijkingsplaatseii
Veere 1.25 uur vroeger; Colijnsplaat 1 uur vroe
ger; Brouwershaven 45 minuten vroeger; Zierik-
zee 20 minuten vroeger; Goese Sas 5 minuten
vroeger; Tholen 20 minuten later.
v.m.
n.m.
3.44
3.55
4.18
4.28
4.51
5.05
5.25
5.37
6.05
6.13
6.37
6.53
7.11
7.31
