NaTA:
NEO-CONSERVIET
WALVISTRAAN EN KOOLZAAD.
KWEEKGRAS
PLOEGWEDSTRIJD
OM HET ZEEUWS KAMPIOENSCHAP.
0 doodt grasachtige onkruiden radicaal,
afgemaaid of niet;
GEBRs DE JONGH
Puike aardappelen door bewaring mei
0 Geen spruiten - Geen gewichtsverlies
- -
0 Harde, gave en gezonde aardappelen
tot het einde van het seizoen.
0 Behoud van kwaliteitdus ook
639
Door het vervallen van het stelsel van vaste
prijzen voor koolzaad, vervalt ook voor de over
heid de noodzaak tot het verstrekken van een
subsidie bij lagere wereldmarktprijs en de moge
lijkheid tot het verkrijgen van inkomsten bij
hogere wereldmarktprijs. In verband hiermede is
het wellicht interessant een vergelijking te trek
ken tussen regeringsgaranties voor walvistraan en
die voor koolzaad, welke beide producten grondstof
zijn voor de margarinebereiding.
A. WALVISTRAAN
De regeringssteun aan de .Nederlandse walvis
vaart valt in»twee onderdelen uiteen, nl. in de
hulp bij de financiering ten tijde van de oprich
ting van de Nederlandse Maatschappij voor Wal
visvaart N.V. en in de garantie van een zodanige
minimum opbrengst van de traan dat daaruit ten
minste een aantal kostenfactoren en een zeker
dividend betaald kunnen worden.
I. Financiering
Bij de oprichting in 1946 van de N.V. Walvis
vaart is een indirecte regeringssteun verleend in
de vorm van een lening van de Herstelbank, groot
f 7.500.000,Deze lening heeft normale rente
gedragen en was in 1951 geheel afgelost. De traan-
productie is in deze periode steeds in haar ge
heel aan de regering overgedragen tegen winst
gevende wereldmarktprijzen.
II. Garantie
Bij het overwegen van de bouw van een nieuwe
walvisvaarder is in' 1951 van de regering onder
staande garantie verkregen:
1. De N.V. zal de traan die geproduceerd wordt
in de periode 1 Juli 195130 Juni 1959 aan de
regering afstaan tegen wereldmarktprijs. Over
deze prijs zal jaarlijks overleg met- de N.V.
gevoerd worden.
2. Welke de wereldmarktprijs ook moge zijn, de
regering garandeert in ieder geval een op
brengst die voldoende is om de volgende kosten
elementen te dekken:
a. exploitatiekosten en algemene kosten;
b. afschrijvingen op de vloot volgens een be
paald schema;
c. rente op eventuele geldleningen en emissie-
kosten van aandelen;
Uit een geheim weekboek
van Bram uit de Slikhoek.
27 Sept.
Het werk op cie aKKer schiet goed op. Duizenden
kilogrammen aardappels zijn de laatste weken bo
ven de grond gehaald en het mooie weer deed dit
werk hard opschieten. Zondag was het weer drui
lerig, doch Maandag weer eerste klas en de baro
meter gaat nog naar beter. We begonnen aan het
zaailand ploegen en de grond valt zo kort af of ze
uitgevroren is.
Volgende week gaat de eerste tarwe van oogst '56
weeral in de grond. Ja, 't heeft heel wat hoofdbre
kens gekost voor de boer welk ras dit najaar te
zaaien. Maar nu is het zaaiplan klaar, niet alles op
één kaart letten is dikwijls de beste manier. We zul
len nog wel Heine's VII zien zaaien, want wie weet,
hoe de zomer '56 zal zijn en of er weer gele roest in
zal komen. Het Noorden van ons land gaf weinig
roest te zien. Zo is het, wie zal het zeggen, nie
mand, die het kan weten. Volgende week zitten we
weer al in de bieten. Hoe zullen deze zijn, hoeveel
ze zullen geven weten we niet, maar wel dat er
veel suiker in zit, belangrijk meer dan vorig jaar.
Ja, we kunnen wanneer we op gehalte zaaien, 10
minder kg bieten hebben en toch 't zelfde finan
ciële resultaat als vorig jaar, doch de tijd zal alles
leren. Het vee zal er wel bij varen wanneer het
gras wat aangevuld zal worden met vers bieten-
loof; de meeste kuilen zullen wel leeg zijn want zij
zijn al genooeg aangesroken. Om het vee op de wei
nog vet te doen worden vóór de staltijd is het beter
om alleen koppen te voeren dan loof met koppen,
deze zetten meer aan en het loof is toch meest wa
ter. Maar dan voeren uit bakken om verlies tegen
te gaan. Een voerbak laten maken is niet goedkoop
doch betaalt al vlug zichzelf.
Het koolzaad, dat droog lag is goed opgekomen.
Wat het worden zal, weten we nog niet, als het ons
nu maar niet als onze minister in de steek laat. We
hebben er maar vlug wat kalksalpeter opgegooid,
loopt het weer dan nog wat mee, kan het mis
schien nog met succes de winter doorkomen, maar
zeker zijn we er nog niet van. Doch de boer moet
„steeds hopende" blijven.
d. dividend aan aandeelhouders van (bij nor
male productie) 6 bij lagere productie
lager dividend.
Wegens de sterke daling die de traanprijzen
sedert 1951 op de wereldmarkt hebben onder
gaan, hèeft de regering uit hoofde van boven
staande garantieverplichtingen aan de N.V. ge
suppleerd:
Boekjaar
1951-1952
1952-1953
1953-1954
968.009,06
6.163.788,20
3.758.473,17
Productie
15.499 ton traan
16.988 ton traan
15.132 ton traan
Totaal: ƒ10.890.270,43 47.619 ton traan
In totaal is dus over de boekjaren, waarvan
gegevens voorhanden zijn (het verslag over het
jaar 1954-'55 verschijnt eerst in November a.s.) een
subsidie verleend van rond 10.900.000,bij een
productie van rond 47.600 ton. Per 100 kg traan
is de gemiddelde subsidie dus ƒ22,90.
Hierbij moet opgemerkt worden dat deze sub
sidie niet zonder meer a fonds perdu verstrekt
wbrdL Het garantiecontract bevat de bepaling
dat terugbetaling van genoten subsidie plaats moet
vinden, wanneer in enig boekjaar van de garantie
periode (1951-1959) door de N.V. een surplus ge
boekt wordt boven de som van de hierboven ge
noemde kostenelementen. Het recht van de re
gering op restitutie van uitkeringen krachtens
deze garantiebepalingen vervalt zodra het nieuwe
fabrieksschip (de Willem Barendsz. II) gedurende
16 jaren in exploitatie is geweest. Dit schip heeft
onlangs zijn proefvaart gemaakt; de periode van
16 jaar zal dus waarschijnlijk in het aanstaande
seizoen beginnen te lopen.
Wat de „kostprijs" van de-walvistraan betreft,
kan in de volgende staat afgelezen worden welke
produktie tegen welke prijzen (eventueel ver
meerderd met uitgekeerde subsidiebedragen) in
de verschillende jaren voor verdere verwerking
beschikbaar is gekomen.
subsidie „kostpr."
per ton per ton
ƒ1.000,—
990,—
1.015,—
925,-
1.223,50
1.317,95
1.180,01
1.076,55
62,45
362,77
248,38
prod, jaar productie overn.prijs
(in t.) per ton
1946-'47 12.221 1.000,—
1947-'48 13.033 990,—
1948-'49 17.679 1.015,—
1949-'50 13,030 925,—
1950-'51 15.287 1.223,50
1951-'52 15.499 1.255,50
1952-'53 16.988 817,24
1953-'54 15.132 828,17
Dooreengenomen is dus blijkens de laatste
kolom, gedurende de jaren waarover gegeve'ns ter
beschikking staan, de walvistraan tegen een prijs
van ca. 1.100,per ton (of f 110,per 100 kg)
ter béschikking van de regering gekomen.
'6
B. KOOLZAADOLIE
Voor wat het koolzaad betreft, lopen de be
schikbare gegevens over de periode 1948-1955. Bij
de berekening van de bedragen die de regering
via de richtprijs voor de teler in deze periode aan
subsidie op dit artikel heeft verleend, is uitge
gaan van een rendement van 39 kg olie en 56 kg
koeken uit 100 kg koolzaad; van een marge tussen
de telersrichtprijs en de aankoopprijs voor de olie-
fabrieken van 6,60 per 100 kg koolzaad en een
slagloon van 5,25 per 100 kg koolzaad.
Aan de hand van deze cijfers kan het positieve
of negatieve saldo voor de regering worden be
rekend. Men krijgt dan het volgende resultaat in
elk der jaren waarin een prijsgarantie voor het
koolzaad is gegeven.
1948 1949 1950 1951
Koolzaad richtprijs 70,60,40 55,55,
Aankooppr. fabr. 76,60 67,61,60 61,60
Waarde op basis
wereldmarktprijs 54,05 49,45 54,85 78,20
Saldo
22,55 17,55 6,75 16,60
1952 1953 1954 1955
Koolzaad richtprijs 55,55,55,60,
Aankooppr. fabr. 61,60 61,60 61,60 66,60
Waarde op basis
wereldmarktprijs 62,15 57,05 66,80 50,80
Saldo +0,55 —4,55 5,20 15,80
Wat de hier gevonden saldi betreft, moet di
rect opgemerkt worden dat de nadelige saldi van
de jaren 1948, 1949 en 1950 niet betekenen,' dat
over deze jaren subsidies zijn verleend in de gang
bare betekenis van het woord. Zij zijn namelijk
niet bedoeld geweest om bij een te lage opbrengst-
prijs een (deel van het) tekort te dekken, maar
hadden geheel het karakter van een stimulerings
premie op de verbouw van koolzaad. Het „Ver
slag over de Landbouw in Nederland over 1949"
van het Ministerie van Landbouw vermeldt in dit
verband dat.... „voor koolzaad van de oogst
1949 wederom een hoge garantieprijs is vastgesteld.
Alhoewel deze prijs ten opzichte van 1949 met
5,werd verlaagd, verwachtte men dat een
prijs van 55,een voldoende stimulans inhield
om de uitbreiding van de teelt te doen voortgaan.
Dat deze verwachting niet ongegrond is geweest,
toont de uitzaai van 39.000 ha in de herfst van
1949 aan."
Dit kan bovendien nog worden gedemonstreerd
aan de verhouding tussen de berekende kostprijs
en de in werkelijkheid geldende richtprijs in de
diverse jaren (in 1948 was het koolzaad niet be
trokken bij de kostprijsberekeningen van het
L.E.I.).
gem. (kale) kostpr. geldende stim.premie
20 richtprijs per 100 kg
1948 ƒ45,— 70,— ƒ24,—
1949 „46,— „60,40 „13,60
1950 „47,80 „55,— 7,20
1951 „52,20 „55,— 2,80
1952 „60,— „55,—
Sedert 1950 is dus van een stimuleringspremie
eigenlijk geen sprake meer.
Het is dus redelijk, met betrekking tot de ge
volgen voor de schatkist van de vaststelling van
garantieprijzen voor koolzaad, alleen de jaren 1951
en volgende in de beschouwing te betrekken. In
deze periode (1951-1955) heffen de voor- en na
delige saldi elkaar practisch op.
Wanneer rekening gehouden wordt met de in
die jaren feitelijk verwerkte hoeveelheden kool
zaad komt men, zoals uit de volgende overzichten
blijkt, per saldo zelfs tot een gering overschot.
verwerkte hoe- saldo tekort overschot
veelh. koolz. (x 100 kg)
1951
1952
1953
1954
1955
(in tonnen)
24.220
12.140
26.490
7.410
18.500
f 16,60
0,55
4,55 1.205.000
5,20
15.80 „2.923.000
ƒ4.021.000
67.000
385.000
ƒ4.128.000 ƒ4.473.000
genomen is het areaal van 7.415 ha, met een
opbrengot van 2.500 kg per ha.
1951-1955 totaal overschot 4.473.000,—
1951-1955 totaal tekort „4.128.000,
Saldo overschot 345.000,
Op deze wijze kan worden vastgesteld, dat in
de jaren na 1950, de jaren dat eén eigenlijke ga
rantieprijs voor koolzaad van kracht is geweest,
de regering hierdoor in totaal niet voor financiële
offers is geplaatst. -Voor de walvistraan ,was dit
wel het geval, nl. f $2,90 per 100 kg traan, al mag
niet worden vergeten dat hier nog gedurende een
aantal jaren de mogelijkheid bestaat dat de sub
sidie moet worden terugbetaald.
Hedenmiddag 1 October begint deze wedstrijd
om 13.15 uur op het bedrijf „Groenje" in de Wil-
helminapolder.
Alle belangstellenden zijn van harte welkom.
(Avert ent ie)
en andere grasachtige onkruiden
op Uw braaidiggende velden
NU bestrijden met
O is onbrandbaar en niet explosief;
0 heeft geen nadelige invloed op de pH
en structuur v. d. grond;
verstoort de microflora en -fauna niét.
Vraagt direct gratis en vrijblijvend uitvoe
rige beschrijving enz. bij
Postbus 35 GOES
N.V. N0URY VAN DER LANDE'S EXPL01TATIEM». DEVENTER HOLLAND
Vttknigbaw kf J^§ D>pM'
D L J I J L
van goede smaak en kleur.
