DE BOERENJEUGD
ORGAAN VAN DE LANDBOUW JONGEREN GEMEENSCHAP ZEELAND
Amerikaanse gasten
Nederlandse boerderijen
op
Iets over Amerika
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1955.
568
Redactie: A. C. Breure, C. J. v. Damme, M. de Jager, M. Murre, Z. Po**» m M Sanders.
Redactie-adres: Secretariaat L. J. G., Landbouwhuis, Goes.
J_ï ET moet voor een jonge Amerikaanse boer een wonderlijke gewaarwording
zijn om plotseling in een vreemd la nd te worden geplaatst, waar een zorgvul
dig opgebouwd kanalenstelsel wordt gebruikt om het water van het land af te
voeren inplaats van het erheen te brengen, en voor een boerendochter niet min
der verrassend om voor het eerst op een eiland te vertoeven, voor het eerst in zout
water te zwemmen, voor het eerst een bedstee te aanschouwen en er bovendien
nog in te slapen.
Drie Amerikaanse plattelandsjongeren, die momenteel overeenkomstig het „In
ternational Farm Youth Exchange Project" in Nederland te gast zijn, hebben zich
intussen niet veel tijd gegund om zich omtrent de opwindingen van hun eerste
buitenlandse reis in mijmeringen te verliezen. Zij hebben de verschillen in
levensomstandigheden, volksaard en gewoonten met een weldadig aandoende
gretigheid aanvaard als essentieel onderdeel van een grote opdracht: bijdragen
tot een betere verstandhouding en een beter begrip tussen de volkeren onder
ling. Ze beginnen zich hier na een verblijf van nauwelijks een maand al aar
dig thuis te voelen.
r Dezer dagen was ik in de gelegenheid
een gesprek te voeren met een dame,
die al meer dan 42 jaar in Amerika
woont.
Mrs Orr emigreerde in 1913 naar de
„Nieuwe Wereld", en heeft al die tijd
in Portland in de staat Orégon ge
woond. Deze staat ligt aan de Westkust
van Amerika, ten N. van Californië.
Een groot deel van Orégon is bedekt
met bossen zodat er veel houtindustrie
voorkomt. Wat de landbouw betreft,
wordt er het meest tarwe verbouwd.
De boerderijen aan de Westkust zijn
over het algemeen veel uitgestrekter
dan in het Oostelijk gedeelte van de
Verenigde Staten, van 600 tot 800 acres,
dat is ongeveer 240320 ha. Het is dus
begrijpelijk, dat alles machinaal ver
werkt moet worden.
De jeugd in Amerika, en de platte-
landsjeugd in het bijzonder, heeft over
het algemeen meer ontvyikkeling dan
in Nederland. Na de lagere scholen,
waar men tot ongeveer 13 jaar heen
gaat, is High School verplicht. Deze
duurt 4 jaar. Er wordt in alle mogelijke
vakken les gegeven en de leerlingen
kunnen zelf de vakken uitkiezen, die ze
willen volgen. Wel is een bepaald aan
tal vereist, en verschillende vakken, zo
als de Engelse taal en geschiedenis, zijn
verplicht. Wanneer men de High School
op ongeveer 17-jarige leeftijd verlaat,
kan men een College bezoeken. Verre
weg de meesten doen dit voor minstens
één, maar meestal drie jaar.
Alle jongens zijn, evenals bij ons,
dienstplichtig, maar men kan uitstel
krijgen tot het eind van de studie.
Amerika is een jong land, dat kan
men merken aan het volstrekt ontbre
ken van elke traditie.
Toen ik Mrs Orr vroeg, of veel jon
gens opvolgden op de boerderij, in het
vak of de zaak van de vader, schudde
zij verontwaardigd het hoofd. Nee,
ieder kiest het vak, dat hem het meest
aantrekt. Als het toevallig hetzelfde is,
als dat van de vader, dan is dat pret
tig, maar het gebeurt veel vaker, dat de
zoon een andere richting kiest.
Ook de dochters blijven niet, zoals
hier op het platteland nog veel voor
komt, thuis. Ze zoeken na High School
of College een betrekking en rijden dan
vaak al gauw in hun eigen auto, net
als hun broers.
Mrs Orr sprak vol afschuw over het
feit, dat zoveel jonge mensen hier ro
ken. In Amerika mag een jongen of
meisje niet roken vóór de één en twin
tigste verjaardag en dit gebeurt in de
meeste gevallen ook niet.
Ook heeft ze de eerste weken in Ne
derland moeten wennen aan het ont
breken van veel comfort. In Amerika
hebben alle huizen electriciteit, warm
en koud stromend water, badkamers en
koelkasten. In de steden en dorpen
zeker, en op de dikwijls vèrafgelegen
boerderijen wordt de electrische stroom
voor eigen gebruik verwekt.
Eén ding, dat Mrs Orr een groot
voordeel vond in Nederland, was de
veiligheid. In Amerika, vertelde ze, zou
ze het niet wagen na zonsondergang
op straat te lopen, zelfs niet in een
kleine stad. Want de kans is dan zeer
groot, dat je overvallen wordt door een
of ander individu.
Gelukkig, voegde zij er aan toe, is
het niet nodig, dat je 's avonds op
straat komt, omdat bijna iedereen een
auto heeft. M, S.
De twee dames en de jongeman, die
hun reis zoals gezegd aan het interna
tionale programma voor de uitwisseling
van plattelandsjeugd te danken heb
ben, zijn hun reis in de provincies Gro
ningen en Friesland begonnen, waar zij
te Warffum, Ulrum en Oudega een
gastvrij tehuis hebben gevonden.
Zaterdag zullen zij naar het Zuiden
doorreizen respectievelijk naar Eer-
de-Veghel, Steenbergen en Maasniel
om dan tenslotte tijdelijk het anker uit
te gooien in het Westen des lands:
Bergschenhoek, Anna-Paulowna en
Middenmeer. De Amerikaanse gasten
zullen in totaal op drie verschillende
boerenbedrijven, steeds voor een perio
de van ruim een maand, worden onder
gebracht.
Twee Nederlandse meisjes brengen op
het ogenblik een tegenbezoek aan de
Verenigde Staten, dat ongeveer twee
maanden langer zal duren. Zij zijn in
Mei vertrokken en worden hier om
streeks December terugverwacht.
Meer gemakkelijk te spreken
Nederlands.
Howard Norton Harrison, een jonge
Californische veeboer, die binnenkort in
Nederland zijn 22ste verjaardag hoopt
te vieren, had het op zijn eerste logeer
adres niet beter kunnen treffen dan bij
de familie J. Boerema, Zuiderhorn 26,
Warffum. Hoewel gastheer Boerema
pachter is van een gemengd bedrijf, is
er namelijk toch een duidelijk accent
op de veeteelt te bespeuren. Howard's
aandeel in een Californisch boerenbe
drijf, dat hij tezamen met een compag
non heeft beheerd, bestond onder meer
uit 25 stuks „Holstein-Frisian"-vee, een
in Amerika gefokte kruising tussen
Holsteins en Fries stamboekvee. Geen
wonder, dat zijn belangstelling voor
Boerema's zwartbont Hollands stam-
boekveeslag, dat eveneens met Fries
vee wordt gekruist, zeer groot is.
De ontwatering vormt voor Howard
een interessant probleem. Behoort de
watervoorziening in Californië tot de
grootste landbouwvraagstukken, in
Noord-Groningen heeft hij kunnen con
stateren, dat het ook een levensbelang
kan zijn het water op efficiënte wijze af
te voeren.
Het gemaal „Electra" tussen Oldeho-
ve en Zoutkamp, dat met zijn vier pom
pen en met zijn capaciteit van duizend
kubieke meter per minuut per pomp
een aanzienlijk aandeel heeft in de af
watering van dit gebied, heeft hij nauw
keurig bestudeerd. Zelfs een bezoek
aan 'n fabriek van draineerbuizen heeft
niet op zijn programma ontbroken.
Wat de mechanisatie betreft heeft
Howard weinig verschil met een gemid
deld Californisch bedrijf van deze soort
kunnen ontdekken. Bij het maaien, het
keren, het schudden en het zwelen van
gras heeft hij zich in Warffum van goe
de machines kunnen bedienen, terwijl
de hooiblazer na het opperen en bin
nenhalen goede diensten heeft bewezen.
Howard Harrison heeft zijn hart aan
de veeteelt verpand. En al heeft hij dan
Vier jaar lang „Agricultural Education"
aan de universiteit van Californië ge
studeerd reden waarom hij tijdelijk
afstand heeft moeten doen van zijn aan
deel in genoemd bedrijf en al zal hij,
nu hij „Bachelor of Science" is gewor
den en nadat hij nog twee jaar militai
re dienst zal hebben opgeknapt, zijn
geluk gaan beproeven in het landbouw-
voorlichtingswerk of bij het landbouw
onderwijs, uiteindelijk zal hij toch
trachten, tot een eigen boerderij met
eigen vee terug te keren. Daaraan
wordt door de familie Boerema, nadat
men met zijn Amerikaanse gast een be
zoek heeft gebracht aan de veeteeltten
toonstelling te St Anna Parochie in
Friesland, niet meer getwijfeld.
Op het gebied van de Engelse taal
zijn er in Warffum wel enige moeilijk
heden gerezen, hoewel deze van een ge
heel andere aard zijn dan aanvankelijk
werd verwacht. Vader Jan Boerema
heeft een jaar lang de emigratiecursus
gevolgd en dus Engels geleerd; zijn 19-
jarige dochter Reina, oudste van de
vier kinderen, zelfs twee jaar. Oudste
zoon Andries zou wel eens een kijkje in
Amerika willen nemen om zich er op
den duur wellicht voorgoed te vestigen;
ook hij zag Howard's bezoek dus als een
welkome gelegenheid zijn kennis van
het Engels aan de practijk te toetsen.
Tot op heden is er van deze practische
taalbeoefening door de ondernemende
familie Boerema evenwel weinig te
recht gekomen. Howard heeft zich na
melijk zó aangepast, dat hij vrijwel geen
woord Engels meer spreekt.
„Ik spreek Engels, maar het is meer
gemakkelijk te spreken Nederlands,"
voegt hij er ter verduidelijking aan toe.
Verbeter de keuken.
Te Ulrum, niet ver van Zoutkamp,
ligt een grote boerderij, die „Panser"
heet, een boerderij met een historie.
„Panser" is namelijk gebouwd op de
plaats, waar vroeger, gelegen tussen
twee grachten, het oude schathuis heeft
gestaan, behorend bij de uit omstreeks
1200 daterende burcht van de familie
Panser, die tot 1625 op deze plaats ge
vestigd is geweest. „Als ze rijk waren,
die Pansers, waren zij burgemeester
van Groningen, als ze arm waren, gin
gen zij schepen brandschatten," vertelt
de heer K. Oosterhuis, die de huidige
„Panser" met vrouw en twee zoons be
woont en van daaruit een florerend ge
mengd bedrijf met nadruk op de akker
bouw uitoefent. In dit bijna statige bui
ten heeft Lorraine Bertha Hofmann
de eerste maand van haar verblijf in
Nederland doorgebracht.
Overigens herinnert hier niet veel
meer aan vroeger tijden. Van de burcht
is niets overgebleven, hoewel de dub
bele gracht nog te herkennen is. In-
plaats van schatting te heffen betaalt
de heer Oosterhuis een vorm van schat
ting aan de moderne tijd met zijn wijd
vertakte organisatieleven. Hij is name
lijk lid van het dagelijks bestuur van de
Groninger Maatschappij van Land
bouw, voorzitter van de afdeling werk-
geversbelangen van het Koninklijk Ne
derlands Landbouw-Comihfr» IM van ée
hoofdafdeling Sociale Zaken van het
Landbouwschap en één van de elf ge
meenteraadsleden van Ulrum.
Het is maar goed, dat de oudste zoon
des huizes, Hendrik Jan Barteld
(Henk), 22 jaar, permanent op het be
drijf aanwezig is en dat h\j een vaste
kern van acht man in dienst heeft.
Henk is intussen de aanleiding geweest
tot het bezoek van Lorraine. Nadat hij
zijn studie aan de Mulo te Ulrum en
de Landbouwwinterschool te Groningen
had beëindigd, is hij particulier uitge
wisseld met een Franse boerenzoon en
in 1952 heeft hij, dank zij het I.F.Y.E.P.,
een bezoek gebracht aan de Verenigde
Staten. Het antwoord op deze laatste
reis moest tot dit'jaar op zich laten
wachten, omdat Henk in dienst moest,
In Ulrum was de voertaal nog onver
valst Engels, hetgeen niet wegneemt,
dat Lorraine die vóórdat zij haar
eerste buitenlandse reis begon als
„Home Economist", werkzaam is ge
weest voor de „Public Service Compa
ny", een afdeling van „Commonwealth*
Edison", één van de drie grootste Ame
rikaanse electriciteitsmaatschappijen
veel heeft geleerd en ervaren. Aan een
uitstapje naar Vlieland dankt zij twee
„firsts": zij was nog nooit eerder op 'n
eiland geweest en zij zwom voor het
eerst van haar leven in zout water.
Maar ook op het terrein van de land
bouw was er voor deze boerendochter
nieuws onder de zon. Zo heeft z\j voor.
het eerst kennis gemaakt met het ge
was koolzaad, dat zij met de tractor
heeft helpen oogsten.
Lorraine heeft „Home Economics" ge
studeerd aan de Universiteit van Illi
nois. Ook zij is na een studie van vier
jaar thans „Bachelor of Science" en
omdat zij als huishoudkundige ondanks
haar 23 jaren reeds een flinke dosis
practische ervaring heeft opgedaan, be
landt men in een gesprek met haar al
gauw bij het huishouden en alles wat
daarmee samenhangt. Zelfverzekerd
vertelt zij over haar werk: het geven
van demonstraties met betrekking tot
het gebruik van electriciteit in het
plattelandshuishouden. Bescheiden is
zij, wanneer haar naar haar mening
over de toestand in Nederland op dit
gebied wordt gevraagd. „Wat voor Ne
derland geldt, gaat eigenlijk ook voor
Amerika en vermoedelijk voor elk an
der land op. Verbeter de keuken. Breng
de hulpmiddelen dichter bij de plaats,
waar zij worden gebruikt. Berg, wat
voor het bereiden van de maaltijden
nodig is, centraal op en zorg, dat er in
de buurt van deze centra mee wordt
gewerkt".
In de Nederlandse voeding heeft Lor
raine veel prijzenswaardigs ontdekt,
„Uw beschuit met aardbeien en basterd
suiker verdient de voorkeur boven de
Amerikaanse bereidingsmethode, waar
bij nogal wat slagroom wordt gebruikt".
Naar Lorraine's oordeel zijn de maaltij
den hier wel wat zwaar. Er zou wel
licht iets meer kunnen worden ge
werkt met verse groenten en ver®
fruit. Of er in de keuken van mevrouw
Oosterhuis nog nieuwe gerechten tot
stand zijn gekomen? „Ja", zegt Lorrai
ne lachend, „een chocolate Sunday
Pie (Slot volgt.)
UITWISSELING.
Op een mooi gemengd bedrijf in
Overijssel van 31 ha, wordt voor een
periode van omstreeks een jaar, een
assistent-bedrijfsleider gevraagd die
een zekere beloning zal genieten. In
lichtingen aan het secr. van de L. J. G.,
Landbouwhuis, Goes.
Wie wil een Zwitsers meisje van 23
jaar, dat al enige maanden in Neder
land heeft vertoefd, een paar weken
huisvesten. Betrokkene is genegen in
huishouding en bedrijf (liefst gemengd)
mee te werken en spreekt Frans, Duits
en Engels.
Aanmeldingen zo spoedig mogelijk
telefonisch aan Stichting Uitwisseling
en Studiereizen in Bergen (N.-H.),
Telef. 2492.
