Rapporten over de vraagpunten
Bevordering van de rundveefokkerij.
Het ijzeren bouwplan.
488
ZEEUWSCH LAAUBUUWOL/ÏD
Dit vraagpunt werd beantwoord door 43 afde
lingen, waarvan 9 op Schouwen, 4 op Tholen, 11 op
Walcheren, 3 op Noord-Beveland, 4 in de Kring
Oost Zuid-Beveland, 3 in de kring West Zuid-
Beveland, 3 in de Kring Axel, 1 in de Kring Hulst
en 5 in de Kring West Zeeuwsch-Vlaanderen.
Over het algemeen werd dit vraagpunt uitvoe
riger behandeld dan de andere vraagpunten en zijn
meer punten naar voren gekomen die voor de prac-
tijk van belang zijn.
Vraag 1
AAN WELKE OMSTANDIGHEDEN IS HET IN
HOOFDZAAK TE WIJTEN, DAT DE RUNDVEE
FOKKERIJ IN ZEELAND NIET DE BELANG
STELLING GENIET DIE ZE VERDIENT?
In de toelichting werd er reeds over gesproken,
dat de Zeeuwse boer een akkerbouwer in hart en
nieren is en dat dit zich vooral zal manifesteren in
tijden, waarin de akkerbouw goede uikomsten geeft.
Anderzijds werd in deze toelichting reeds ge
wezen op het arbeidsprobleem. Uiteraard hebben
vele afdelingen deze twee factoren genoemd, zodat
met deze vermelding volstaan kan worden.
Wanneer we streeksgewijze de verdere omstan
digheden, die oorzaak zijn van de geringe belang
stelling aan de orde stellen, komen we tot het
volgende:
Schouwen
De akkerbouw eist veel aandacht en beroeps
kennis, waardoor de veehouder nogal eens in een
geïsoleerde positie komt te verkeren. Wanneer ge
zegd wordt, dat de rundveefokkerij niet die belang
stelling geniet, moet daarbij wel in ogenschouw
genomen worden dat dit in veel mindere mate geldt
voor het mestvee, dat veel op Schouwen wordt ge
houden. Het slechte grasland wordt ook diverse
keren als oorzaak genoemd, terwijl ook de grote
investeringen die nodig zijn om op een gemengd
bedrijf over te schakelen, naar voren worden ge
haald.
Tholen
Al is er dan geen belangstelling voor de fokkerij,
daarom zo wordt gezegd door één der afdelin
gen is nog niet gezegd dat voor de veehouderij
in het algemeen geen belangstelling zou bestaan.
Noord-Beveland
Er wordt op gewezen, dat het toepassen van
groenbemesting de noodzaak van stalmestgebruik
minder doet worden, waardoor tevens de belang
stelling voor de veehouderij afneemt.
Zuid-Beveland
Het slechte grasland en de moeilijke afzet van
ingeschreven vee, doordat maar weinig exporteurs
het gebied bezoeken, worden hier naast de vet
mesterij als redenen genoemd.
Walcheren
Ook hier speelt in het nog niet herverkavelde
gebied het slechte grasland een rol. Door de af
deling Koudekerke wordt er op gewezen, dat de
onbekendheid met de mogelijkheden om kalfvaarzen
af te zetten, evenals de betere prijs die men kan
maken voor melk met een hoog vetgehalte, een rol
spelen.
Zeeuwsch-Vlaanderen
Door de Kring Hulst en de Afdeling Retranche-
ment wordt er op gewezen, dat het prijsverschil
tussen wel- en niet-ingeschreven vee te klein is.
Vraag 2
OP WELKE WIJZE ZOU DE BELANGSTEL
LING VOOR EN DE NAAM VAN DE RUNDVEE
FOKKERIJ IN ZEELAND VERGROOT KUNNEN
WORDEN
Bij de beantwoording van deze vraag zijn enorm
veel suggesties gedaan, die hier zo goed mogelijk
worden weergegeven, al kon niet aan alle aandacht
worden geschonken. Speciaal is dit het geval voor
wat betreft de prijzen der producten en de alge
mene conjunctuurtoestand.
Teneinde het geheel wat overzichtelijker te ma
ken, werd een streeksgewijze verdeling toegepast.
Schouwen
De afdelingen Dreischor, Noordgouwe, Noord-
welle en Zierikzee zouden het aantal keuringen en
de daaraan verbonden prijzen groter willen maken.
Ook vrij algemeen is de roep om meer voorlichting,
die gehoord wordt vanuit Noordgouwe, Noordwelle
en Zierikzee. In de regel zou men daartoe het
Rijksveeteeltconsulentschap willen uitbreiden, ter
wijl in Noordgouwe ook het N.R.S. en de Zuivel
fabriek hierbij betrokken worden. Het geschenk
vee heeft de nodige invloed gehad, wanneer de
afdeling Burgh er op .wijst, dat speciaal de K.I. een
middel is om met het nu ingeschreven geschenkvee
de veestapel ook in de toekomst op peil te houden.
De afdeling Kerkwerve zou graag zien, dat bij de
aankoop van goed vee in de toekomst de subsidie
bij aankoop gehandhaafd kon blijven. De afdeling
Zierikzee heeft een zeer uitgebreid programma,
wanneer wordt voorgesteld het grasland en de stal
len te keuren, wedstrijden te organiseren voor silo-
en kuilvoer, subsidie op de melkcontröle, uitbrei
ding van de drinkwatervoorziening en keuring van
jongvee, zodat dit zonodig tijdig voor de melkerij
bestemd kan worden.
Tholen
Ook hier wordt door verschillende afdelingen
aangedrongen op een ruimere voorlichting van de
zijde van het Rijksveeteeltconsulentschap, terwijl
door de afdeling St. Philipsland gevraagd wordt om
een uitbreiding van het aantal keuringen. De af
deling Tholen acht het gewenst, dat melkmachines,
welke rendabel zijn voor bedrijven voor 3 a 4 koei
en, op de markt gebracht worden en wijst er verder
nog op, dat bij export meer gelet zal moeten wor
den op de afstamming, waarbij K.I. en productie-
controle een belangrijke rol kunnen spelen. Men is
nu reeds tevreden als een dier drachtig is en vindt
het helemaal niet zo erg als door een zwartbont dier
later een rood kalf gegeven wordt.
Noord-Bcvcland
De afdeling Kats meent, dat gezocht moet wor
den in de richting van machinaal melken en betere
veestallingen.
Zuid-Beveland
Ook hier wordt behoefte gevoeld aan meer voor
lichting. Naast die van de zijde van het Rijks
veeteeltconsulentschap worden genoemd: de voor
lichting in de landbouwbladen door de afdeling
Algemene Leden van de King Oost Zuid-Beveland;
voorlichting op scholen en persoonlijk bezoek door
de afdeling Waarde; voorlichting via de landbouw-
jongeren en de landbouwscholen door de afdeling
Lewedorp. Deze laatste afdeling zou de aanleg van
waterleiding en electriciteit graag bevorderd zien
en meent dat er meer excursies naar bedrijven ge
maakt zullen moeten worden door de jongeren,
waarbij deze in de gelegenheid worden gesteld de
dieren op punten te keuren.
Ook de bevordering van de melkcontröle en uit
breiding van het aantal fokdagen en de daaraan
verbonden premies, worden genoemd.
Verbetering van het weiland wordt genoemd
door de afdelingen Biezelinge en Krabbendijke. De
eerste noemt verder nog de controle-verenigingen,
terwijl de 2de afdeling ook het omweiden naar
voren brengt. Alleen de afdeling Borssele ziet niet
veel mogelijkheden, wanneer gezegd wordt dat er
geen belangstelling is en dat die dus ook niet ver
groot kan worden,
groot kan worden.
Walcheren
Door de afdelingen Westkapelle, Souburg, Bigge-
kerke en Arnemuiden wordt een verdere invoering
van de melkcontröle als een mogelijkheid -genoemd.
De afdelingen Vrouwenpolder, Veere en Oostkapelle
willen het meer zoeken in het uitbreiden van het
aantal fokveedagen en keuringen en de daaraan
verbonden subsidies, terwijl de eerste afdeling ook
de leerlingen van landbouwscholen en landbouw-
huishoudscholen hierbij wil betrekken.
De afdeling Koudekerke meent dat meer be
kendheid gegeven moet worden aan de subsidie, die
de Dienst Kleine Boeren kan verstrekken, doch wil
daarnaast ook de voorlichting uitbreiden en meer
excursies maken. De afdeling Oostkapelle wil de
jongeren voor dit bedrijfsonderdeel interesseren, de
drinkwateraanleg bevorderen en uitbreiding van
de K.I. geven. Ook de fokrichting komt op Wal
cheren ter sprake, wanneer de afdeling Biggekerke
opmerkt, dat meer gefokt moet worden in de rich
ting van het Friese vee met adel en melkproductie.
De afdeling Oostkapelle meent daarentegen, dat
meer aanpassing gezocht moet worden bij de vraag
van het buitenland en dat de fokrichting die door
het Consulentschap wordt voorgestaan, „gevaarlijk"
is. Er moet naar gestreefd worden zwaar vee van
goede kwaliteit te fokken, waarbij voor mestvee
gedacht wordt aan een kruising met Aberdeen
Angus.
West Zeeuwsch-Vlaanderen
Door de afdelingen Schoondijke en Waterland
kerkje wordt gevraagd om een uitgebreide voor
lichting van de zijde van het consulentschap. De
afdeling Cadzand wil meer propaganda maken, o.a.
door uitvoerige verslagen van de keuringen in de
pers. Voor deze keuringen zouden dan meer sub
sidies beschikbaar gesteld moeten worden.
Oost Zeeuwsch-Vlaanderen
Door de afdelingen Axel, Hoek en Terneuzen
wordt gevraagd om verbetering van de melkafzet,
terwijl er daarnaast ook op gewezen wordt dat
aan de voeding van het vee nog wel wat te ver
beteren zou zijn, o.a. door het samenstellen van
goede rantsoenen. De afdeling Axel vestigt de na
druk op verbetering van de stalbouw en water
voorziening en de weide-exploitatie. Door de kring
Hulst wordt het geven van cursussen naar voren
gebracht, evenals het houden van keuringen waar
aan premies verbonden zijn. -
Vraag 3
KAN IN DEZE WAT BEREIKT WORDEN DOOR
DE VERPLICHTING UITSLUITEND TE FOKKEN
MET INGESCHREVEN STAMBOEKVEE?
De meerderheid der afdelingen die deze vraag
heeft beantwoord, is van mening dat een derge
lijke verplichting niet opgelegd kan en mag wor
den, daar deze teveel tegenstand zou ontmoeten.
Bovendien zijn er bij de bestrijding van de t.b.c.
en Abortus bang reeds voldoende verplichtingen,
zo meent een afdeling op Schouwen.
Wel wil men deze richting in verschillende af
delingen inslaan en wordt door diverse afdelingen
voorgesteld dit in te voeren met een overgangs
periode van bijv. 5 jaar. De afdeling Koudekerke
meent, dat het huidige stierenreglement nog niet
ver genoeg gaat en zou het fokken van zgn.
S-stieren verplicht willen stellen.
Samenvatting
In een typische akkerbouwprovincie als Zeeland
valt het niet te verwonderen, dat in tijden van
hoogconjunctuur in de akkerbouw, de veehouderij
niet dié belangstelling krijgt die ze verdient, voor
namelijk wanneer het arbeidsprobleem zich doet
gelden, daar dit vooral op de melkveehouderij van
grote invloed is.
Daarnaast wordt in een gedeelte van Walcheren,
Zuid-Beveland en Schouwen de slechte kwaliteit
van het grasland als oorzaak genoemd, terwijl op
Noord-Beveland het toenemend gebruik van de
groenbemesting het gebruik van stalmest niet meer
zo noodzakelijk doet zijn.
Onder de mogelijkheden om de belangstelling te
vergroten neemt een ruimere voorlichting die een
uitbreiding van het Rijksveeteeltconsulentsch >p zou
vereisen een grote plaats in. Ook wordt veel
gevraagd naar een uitbreiding van het aantal keu
ringen en ruime financiële mogelijkheden om
keuringen en fokdagen tot een succes te maken.
Verder zal de belangstelling van de jongeren voor
de rundveesector gewekt moeten worden, de melk
contröle uitgebreid moeten worden en de aanleg
van waterleiding en electriciteit zo goed mogelijk
In Oost Zeeuwsch-Vlaanderen schijnt de melk-
bevorderd dienen te worden.
afzet nog verbeterd te kunnen worden. Meer in het
algemeen wordt nog gewezen op de noodzaak de
K.I. uit te breiden, al wordt er weinig voor gevoeld
ten aanzien van het vrouwelijk fokvee in principe
dezelfde verplichtingen in het leven te roepen als
die welke voor het mannelijk fokvee zijn vastgelegd
in het Zeeuws Stierenreglement. Alleen op langere
termijn bezien, zal een dergelijke maatregel er toe
bij kunnen dragen het peil van de Zeeuwse rund-
veefokkerij omhoog te brengen.
Dit vraagpunt werd beantwoord door 43 afdelin
gen, die als volgt verdeeld waren over de kringen:
Schouwen 9, Tholen 4, Noord-Beveland 3, Oost
Zuid-Beveland 5, West Zuid-Beveland 3, Wa'che-
ren 9, West Zeeuwsch-Vlaanderen 5, Axel 4 en
Hulst 1.
Dat dit vraagpunt de belangstelling van ver
schillende commissies heeft gehad, blijkt wel uit
de soms vrij uitvoerige rapporten die werden in
gezonden, al komt een rapportvan 4 woorden,
zoals van de afdeling Waterlandkerkje, ook voor.
Evenals bij de andere vraagpunten is ook in
deze samenvatting weer weinig aandacht geschon
ken aan de punten, die aan de toelichting zijn ont
leend, waarin er op gewezen werd, dat een ijzeren
bouwplan speciale voordelen heeft voor de arbeids-
bezetting en de vaste kern, de hoeveelheid arbeM
die ieder jaar ongeveer gelijk is, de vruchtwisse
ling en het marktrisico
Vraag 1
HEEFT HET IN HET KADER VAN DE NEDER
LANDSE LANDBOUW IN HET ALGEMEEN ZIN.
HET Z.G. IJZEREN BOUWPLAN TE PROPA
GEREN
Door 26 afdelingen wordt deze vraag bevestigend
beantwoord, terwijl 11 afdelingen menen, dat het
geen zin heeft het ijzeren bouwplan ,te propageren.
De 6 overblijvende afdelingen laten zich niet of
zeer twijfelachtig uit.
Het blijkt, dat de naam „ijzeren" nogal wat
tegenstand ontmoet, daar vooral in Zeeuwsch-
Vlaanderen diverse keren wordt opgemerkt, dat een
„gericht" bouwplan de gedachten beter vertolkt.
De afdeling Oudelande spreekt van een „plas
tic" bouwplan, terwijl de afdeling Zoutelande voor
stelt te spreken van een „vruchtwisselingsplan".
Diverse keren wordt opgemerkt, dat een ijzeren
bouwplan op kleine bedrijven alleen met de nodige
restricties kan doorgevoerd worden. De afdeling
Lewedorp zou, in verband met de arbeidsmoeilijk-
heden, het ijzeren bouwplan speciaal voor suiker
bieten en aardappelen volledig willen doorvoeren.
Vraag 2
HOE DENKT U OVER DE VOOR- EN NA
DELEN VOOR DE INDIVIDUELE BOER DIE MET
EEN DERGELIJK BOUWPLAN WERKT?
li. Bij de beantwoording van deze vraag komen vele
