De rijtoer in de Kring Hulst
N
(kijtoek
r'
KRING NULNT
der Z L-N
BELGIË
ZATERDAG 18 JUNI 195 5.
429
Zoals het voor het Bestuur van de Kring
Hidst een vreugde is, het Hoofdbestuur en
de leden der Zeeuwse Landbouw Maatschappij
te mogen ontvangen, zo is het voor de
Rijtoercommissie een vreugdeU door middel
van deze rijtoer een deel van het „Land van
Hulst" te laten zien.
Dank zij de medewerking, die wij van de
verschillende autoriteiten mochten ontvan
gen, zijn wij in staat U enige typische as
pecten van dit Zeeuwsch-Vlaamse land te
tonen.
De beschrijving van de te rijden route, die
hier thans volgt, kan geenszins de aanspraak
op volledigheid maken, doch wil U alleen
enige verklaring geven van hetgeen U ziet
en ook mogelijk enige attentie voor hetgeen
U niet ziet.
Vanuit Kloosterzande rijden we in Oostelijke
richting en nadat we over een dijk met mooie iepen
de Zandepolder hebben verlaten, bevinden we ons
in de Kruispolder. Deze polder was in 1953 gedu
rende 1 14 dagen geïnundeerd. De schade aan de
grond is vrij goed hersteld en daar er geen grote
stroomga ten waren, was de schade aan gebouwen
beperkt. Het is een z.g. nieuwlandpolder van goe
de kwaliteit en verkaveling. Aan het einde van een
lange weg, die midden door deze polder loopt, en
waar we rechts afslaan, bevindt zich een haventje
waar voornamelijk landbouwproducten worden af
gevoerd.
Nadat we even verder ons door enkele nauwe
bochten hebben gewrongen, bevinden we ons in de
Melopolder. In Februari 1953 was ook deze gedu
rende enige dagen geïnundeerd. We naderen al vlug
het gehucht Paal; een deel der bevolking vindt
hier een bestaan in de visserij. Kon hier op de dijk
gereden worden, dan zouden we in de verte de
schorren van Saeftinge zien liggen. Het gebied
wacht op bedijking en betekent levensruimte voor
onze jonge boeren.
Bij het horen van de naam Melo zal zeker ge
dacht worden aan de paardenfokkerij. Hier zijn we
in het land van Boënne, Bruggeman, Steijaert, Ver-
straaten e.a. Talrijke klasse-paarden werden hier
geboren en opgefokt. Hier stond eens de wieg van
Nico van Melo.
Via Graauw rijden we in de welverzorgde Wil
lem Hendrikpolder, bedijkt in 1687.
Even voorbij Zandberg verlaten we deze en we
krijgen geleidelijk een geheel ander beeld te zien.
De .grond is hier van mindere hoedanigheid en de
bedrijven zijn er doorgaans klein. Stukjes bouw
land, weiland en bos beginnen hier elkaar af te
wisselen en uit het oogpunt van natuurschoon
heeft deze streek zeker zijn bekoring. Wellicht be
vinden we ons hier in een streek die eeuwen gele
den aan de rand lag van het gebied rondom het
kasteel Hulsterloo.
De vos Reinaerd, die volgens de legende, in de
bossen van dit kasteel leefde, zal ook hier wel enige
van zijn sluwe streken uitgevoerd hebben.
Wij naderen Hulst met zijn bijna ongeschonden
wallen en bolwerken en zien de prachtige kerk
die helaas haar spits op de toren nog mist boven
het geheel uitsteken.
Hulst dat in 1180 stadsrechten verkreeg, kan
bogen op een groots verleden en bezit nog ver
schillende mooie oude bouwwerken, waarvan we
de kerk en het raadshuis passeren.
We verlaten Hulst aan de zuidzijde en werpen
nog een blik op de buitenvest met op de achter
grond de wallen. We bevinden ons thans op enkele
kilometers afstand van de Belgische grens. Het
landschap vertoont al vrij wat overeenstemming
met dat van het land van Waes aan de overzijde
Van de grens.
Via Roskam komen we in St. Jansteen. Op enige
afstand zijn we enkele klompen- en textielfabrieken
gepasseerd.
St. JansteenHeikant—Koewacht is de streek
van de vlassers en is van zeer grote betekenis voor
geheel ons land. Een groot gedeelte van het Neder
landse vlas wordt hier verwerkt. Het is een gebied
dat zich in de laatste 25 jaar enorm heeft ontwik
keld. Vroeger kleine zwingelstallen waarin dikwijls
nog met handkracht werd gewerkt en het vlas bui
ten op spitse mijten. Nu, warmwaterroterijen, tur
bines en grote hangars.
Ook de kleine vlassers kunnen warmwaterroten
in de Coöperatieve roterij gelegen halfweg Heikant
—Koewacht (St. Andries). Een hardwerkend onder
nemend volk, dat niet bij de pakken blijft neerzitten,
zijn deze vlassers, ook wanneer het in de zaken
eens slecht gaat. Hier rijden we op slechts enkele
honderden meters afstand van de grens.
Bij Koewacht slaan we rechts de Klapstraat in
om in de richting Kijkuit te rijden. De landbouw,
ja eigenlijk het geheel vertoont ook hier een ster
ke overeenkomst met het land van Waes. De be
planting met populieren, die ook wel eens langs het
bouwland staan, de smalle landweggetjes en het
uiterlijk der boerderijen vallen wel spoedig in het
oog. De grond is hier vrij licht, doch meer naar
het noorden wordt deze beter.
Bij Kijkuit rijden we weer terug over de spoor
weg en bij de boerderij „Reigersbosch" van de
heer IJsebaert draaien we in de Catharinapolder.
Deze mooie vlakke polder geeft ons prachtige
vergezichten. In het midden van deze polder ligt
de boerderij „Catharinahof", eigendom van de fam.
Vogelvanger. We rijden nog langs een deel der
landerijen van de voorzitter van onze Kring, wiens
boerderij we links vooruit kunnen zien.
Bij Stoppeldijk-Veer komen we op de nieuwe pro
vinciale weg, die we bij Rapenburg-Tol weer verla
ten. Links vooruit zien we het kerkdorp Boschkapel-
le liggen, terwijl we recht voor ons het kerkdorp
Stoppeldijk zien. In dit laatste dorp is de zetel der
gemeente Vogelwaarde gevestigd. Hier bevindt!
zich ook de Zeeuwsch Vlaamsche hoefijzerfabriek
van de heer Kerckhaert.
Direct nadat we de bebouwde kom hebben ver
laten, zijn we in de „Ser Pauluspolder". In deze in
1668 bedijkte polder is de eerste Zeeuwse ruilver
kaveling uitgevoerd. Doordat we slechts door een
hoek van dit gebied rijden, dat 500) ha groot is,
zijn we er nogal vlug doorheen.
Ter rechterzijde zien we dan „De Vogel", één
van onze mooiste kreken, omzoomd door weiland,
riet, knotwilgen en populieren. Achter „De Vogel"
ligt het dorp Hengstdijk met zijn mooie spitse kerk
toren. We rijden ook langs dit dorp en als we er
voorbij zijn, zien we rechts een gebied van 1 300
ha (De Putting), dat bijna allemaal weiland is.
De drinkwatervoorziening was hier vroeger een
groot probleem, doch aanleg van waterleiding heeft
hier uitkomst gebracht. Een betere ontwatering en
verkaveling kan de productiviteit hier zeker nog
verhogen.
We naderen Kloosterzande en krijgen de hoog-
opgaande bomen van het „Huis te Zande" bij het
tentoonstellingsterrein in het oog. Over het Pools-
plein rijden we het dorp binnen; dit is zo genoemd,
omdat in September 1944 de Poolse troepen langs
deze kant Kloosterzande binnen getrokken zijn om
het van de Duitse overweldiger te bevrijden.
De rijtoer is nu bijna ten einde. Gij hebt een deel
van ons polderland gezien. Wij hebben U door het
aan historie zo rijke Hulst gevoerd en langs de
grenskant met zijn vlasindustrie. Gij hebt een in
druk kunnen opdoen van een polderland met een
sterk Vlaamse inslag en van de waarden (lage
landenrondom „De Vogel".
Wij zijn terug in Kloosterzande, de plaats waar
omstreeks 1200, door de Abdij van Duinen een uit
hof met kapel werd gebouwd en van waaruit de
omgeving zowel geestelijk als cultureel is ontgon
nen.
En nu naar de tentoonstelling, het familiefeest
in de Kring Hulst.
JAC. DE FEIJTER,
voorzitter Rijtoercommissie.
KLOOS TERZANDi
O J-.V.T:
KRUISDO0P O
HENGSTD'JKoi
i
^AALHOEK
MESTER SCHELDE
"\i,PAAL
BOSCHKAPELLE -
O
#0 RAPENBURG,
Q DUIVEN HOEfo*
LAMSWAARDE 1
KUIT A ART W
GRAAUW O?
I
STOPPELDUHVEER v
O SASWJK
{mm.
\q KVK UIT
1
A BS DALE
I
O ter hole
schudoebeuks zandberg
o/
HET JAGERTJE T*
te!
HULST
ST. JAN STEEN V
HE/KQNT
CL/HOE
O
L*+* O DR/E HQEF'JZERS
......O'KOEWACHT
