EEN KIJKJE IN DE POLDERS
rond Kloosterzande.
f Molen
Hoof- en
-
428
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Molen
Perkpolder
Nijspolder
ossenisse
Hoogland
kloosterzande
Zoutepoldcr
Rummersdij!
Kruispolder
Schapers
Klein
Hengstdijk
root Hengstdijkpolder
hengstdijk
lamswaarde
Oostvogel
Vitshoek
Ser Fauluspolder
g| BOSCHkapelle" -
g rapenburg
Stoppeldijkpolder
Oudeland
terhole.
Groot Cambron
Klein
Cambron
Dullaert
Catharinapolder
Havik
Hulster-
Nieuwland
Het gebied rond Kloosterzande vertoont, wat de
grond betreft, nogal wat variatie.
De hierna volgende beschouwing heeft betrek
king op de gemeenten Hontenisse en Vogelwaarde,
een belangrijk gedeelte van ,,Het land van Hulst",
waarvan Kloosterzande ongeveer het middelpunt
vormt.
De oppervlakte van beide gemeenten samen be
draagt ruim 10.0.00 ha, verdeeld in een 40-tal pol
ders eri poldertjes.
Aangezien dit gebied nog niet door de Stichting
voor Bodemkartering onderzocht en beschreven is,
kan nog niét vermeld worden hoe de opbouw van
de grond precies heeft plaats .gevonden. Hetgeen
hier dan ook verder wordt medegedeeld berust op
ideeën, die zijn ontstaan aan de hand van losse
waarnemingen.
Zoals het kaartje aangeeft komen er oude en
jonge gronden voor. Waarschijnlijk is de oude
grond gevormd vóór 1300, de jonge grond na 1300.
Landbouwkundig is er een kenmerkend verschil
tussen deze twee grondsoorten.
OUDE POLDERS.
De grondsoort is overwegend lichte zavel met
hier en daar enkele complexen klei, zoals in de
Burg- en Zoutlandpolder en Groot Hengstdijk. Soms
is de grond zeer licht. De namen Kloosterzande en
Zandpokler zijn niet ten onrechte gegeven.
Het kalkgehalte is meestal laag, variërend van
03 Sommige percelen zijn zover ontkalkt, dat
de grond slempig geworden is. Een bekalking is
dan gewenst. Dit komt vooral voor in de polders
Vitshoek, Dullaert en omgeving.
De hoogteligging variëert vrij sterk. Een groot
deel van deze gronden ligt van N.A.P. tot meer dan
1 meterN.A.P. Vooral is dit het geval in de oude
polders bezuiden Kloosterzande. In de meer Noor
delijke polders ligt de grond wat hoger, n.l. van
01 meter -+- N.A.P.
Waar de grond erg laag ligt en wat zwaarder is
vindt men speciaal het weiland. Zo ligt er een groot
weilandcomplex in de Zoutepolder en in de Groot-
Hengstdijkpolder. Deze gebieden doen denken aan
de Poel bij Goes. Slecht ontwaterd en verkaveld,
kromme wegen, weinig ontsluiting.
Onder het kleidek bevindt zich hier veelal een
veenlaag. Het water is er brak, het maaiveld on
effen en de hoedanigheid van het grasbestand laat
op vele percelen te wensen over.
De hogere gronden, worden als bouwland ge
ëxploiteerd.
De gewassenkeuze is op deze zavelgronden ruim
te noemen. Vrijwel alle teelten, tot tuinbouwgewas-
sen toe, kan men hier vinden.
Gewassen, die een meer zwaardere grond prefe
reren, zoals tarwe en bieten, halen hier geen top-
opbrengsten. Men vindt er ook nogal eens een per
ceeltje rogge.
Wat de bemestingstoestand betreft, kan opge
merkt worden, dat de fosfaattoestand in het alge
meen matig tot goed te noemen is. Men strooit veel
al 150—200 kg super per gemet. In dit gebied is
het Gents gemet in gebruik (44% are).
De kalitoestand is op de meeste percelen onvol
doende. Door de ouderdom van deze grond is de
natuurlijke rijkdom aan kali gering geworden,
zodat vrijwel steeds ruim met kali bemest moet
worden. Voorraadvorming is op deze lichte gron
den moeilijk te verwezenlijken. Men moet er reke
ning mee houden, dat teveel gegeven kali kan uit
spoelen.
Tevens is het van belang te wijzen op de grote
betekenis, die stalmest heeft voor deze grond. Nog
te veel verdwijnt deze kostbare meststof over de
Belgische grens, terwijl de eigen grond er om
schreeuwt.
Oude polders
Jonge polders
Noordhof. \r* j Noorddijk
^a\ walsoorden
Scr Arends
Wilhelmu
Zancipolder
JONGE POLDERS.
Zowel links als rechts van het oude gebied strek
ken de jonge polders zich uit. (Zie kaartje.)
De kalkgehalten zijn hoger, de hoqgteligging is
meestal tussen 0 en 1.50 m -f- N.A.P., de grond
wordt overwegend gebruikt als bouwland, de ver
kaveling is beter, de kavels zijn althans rechthoe
kiger en de wegen zijn rechter. Uit bedrijfstech-
nisch oogpunt moet echter de verkaveling meestal
minder goed genoemd worden, hetgeen ontstaan
is door versnippering, verkoop, boedelscheidingen
enz.
Deze gronden kunnen overwegend beschouwd
worden als z.g. Nieuwlandgronden, waarin zowel
schor- als plaatgronden voorkomen.
De schorgronden overwegen.
Zij hebben een dik klei- of zavel-
dek. De plaatgronden hebben op
geringe diepte een zandonder-
grond, zodat verdroging kan op
treden. Ze komen voor in de Van
Lijndenpolder, Willem III-polder,
Catharinapolder, Havikpolder en
Perkpolder. In de Perkpolder is
verdroging nooit geconstateerd.
Dit moet geweten worden aan de
optredende kwel vanuit de Schel
de, die het zoet water op peil
houdt, terwijl in de andere ge
noemde polders alleen in ex
treem droge jaren zoals in
1947 verdroging optreedt.
De zwaarte van de grond loopt
sterk uiteen, n.l. van 1550
afslibbaar. Complexen zware
grond vindt men in de polders
Hoogland, Ser Arends, Hellegat,
Catharina en Kruispolder. Ook
hier is de gewassenkeuze ruim
en de opbrengsten zijn goed te
noemen.
hulst
De fosfaattoestand is gemiddeld voldoende te
noemen, zodat meestal kan volstaan worden met
150 kg super per gemet.
De kalitoestand hangt sterk samen met de
zwaarte van de grond. Op de lichtere gronden ligt
deze dikwijls op een laag niveau, zodat vrij grote
giften aangewend moeten worden.
Wat bij de oude polders opgemerkt is over de
positie van de stalmest geldt ook voor de lichte
gronden in de jongere polders. Op de wat zwaar
dere gronden, met meer dan 25 slib, bestaat de
mogelijkheid om een ruim gebruik te maken van
groenbemesters. Op de lichtere gronden is dit wel
moeilijker vanwege de onkruidontwikkeling. Men
is hier veel meer aangewezen op de stalmest.
Tenslotte zij nog opgemerkt, dat dit gebied ook
getroffen werd door de ramp van i Februari 1953,
te weten:
Hellegat (gedeeltelijk)
10
ha
Willem III (gedeeltelijk)
10
ha
Rummersdijk
110
ha
Klein Hengstdijk (gedeeltelijk)
60
ha
Westvogel (gedeeltelijk)
25
ha
Ser Arends
55
ha
Hoogland
440
ha
Nijspolder
200
ha
Molenpolder (gedeeltelijk)
10
ha
Kruispolder (gedeeltelijk)
600
ha
1520
ha
Gezien de totale omvang van de ramp in Zuid-
West-Nederland mag men zich gelukkig prijzen,
dat het bij deze geringe oppervlakte gebleven is.
A. DE REGT.
Axel, Juni 1955.
