TOENEMENDE MECHANISATIE
IN LAND- EN TUINBOUW
RUIM TWEEMAAL
ZO GROOT
De aardappelsituatie
BESTRIJDING VAN DE
VERGELINGSZIEKTE IN BIETEN.
ZATERDAG 23 APQIL 1955.
283
I
J
De Nederlandse landbouw wordt in een snel tem po gemechaniseerd. Vooral liet laatste lialf jaar zijn
bijzonder veel machines en werktuigen door de boeren en tuinders aangeschaft. De handelaar en de
importeur hebben het druk met het uitvoeren van de orders, en de fabrieken in het buitenland vra
gen soms al weer levertijden van enkele maanden- Want ook in het buitenland schijnt er momenteel
grote vraag naar machines te bestaan.
Gevaar van „over-mechaniseren"?
Insiders vragen dch terecht af, of de mechanisa
tie van. land- en tuinbouw in dit tempo kan door
gaan. Bestaat er geen gevaar dat we een teveel aan
machines krijgen en dat er een onevenredig groot
deel van bet bedrijfskapitaal in machines en werk
tuigen wordt vastgelegd? Is de aanschaffing van
deze technische hulpmiddelen voor het kwetsbare
land- en tuinbouwbedrijf wel verantwoord? Maken
de machines wel voldoende bedrijfsuren per jaar,
en mogen met name de kleine bedrijven wel zoveel
geld in deze hulpmiddelen investeren?
Er is feitelijk niemand die aan de hand van cijfer
materiaal kan toewijzen dat de Nederlandse land
bouw reeds aan „over-meehanisatie" toe is. Laten
wij daarom deze zaak eens van de positieve kant
bezien en nagaan welke voordelen deze snelle
mechanisatie voor onze 'boeren en tuinders met
zich medebrengt.
Voordelen van de mechanisatie.
Het is een voordeel als men in land- en tuinbouw
,,op tijd" kan zijn, Op tijd een bespuiting uitvoeren,
betekent voor een fruitteler vaak het kweken van
een betere kwaliteit fruit. Op tijd zaaien is voor de
groentekweker noodzakelijk in verband met zijn
teeltplan. Op tijd en snel rooien betekent voor een
boer onnoemelijk veel in een natte herfst.
Welnu, wie machines heeft kan op tijd zijn. Hij
maakt gebruik van elke mooie dag en smeedt het
ijzer als het heet is
Het is een. voordeel als het zwa
re werk door machines gedaan
kan worden. Landailbeid, en spe
ciaal grondbewerking, is vaak
zeer zwaar en eentonig en er is
niets op tegen om dat deel van
het werk door een machine te.
laten doen.
Het is een voordeel als men
door het gebruik van machines
betere resultaten weet te berei
ken. OndoorLatende lagen kun
nen gebroken worden door een
extra diepe grondbewerking, in
een droge tijd brengen regen in
stallaties hun eigenaars veel pro
fijt, omdat de gewassen niet be
hoeven te verdrogen, door de
spuitmaebines leveren onze
boomgaarden gaaf fruit en geen
kroet enz.
Het is een voordeel als men
door het gebruik van machines
„meer tijd" weet te krijgen. Tijd
die in elk bedrijf zo nu tig te besteden is, omdat er
altijd wel iets te verbeteren valt. Er kan een nieu
we teelt aangepakt worden, een fruitteler kan beter
snoeien, een tuinder kan eens iets onder glas pro
beren. Hoeveel suggesties voor het verbeteren van
een bedrijf worden niet afgewezen onder het motto
„dhar hefciben wij toch geen tijd voor". Welnu, de
tijdsbesparing die de machines geven, kan hier uit
stekend en direct in een verbetering van het bedrijf
worden omgezet.
Er zrfn nog andere voordelen van mechanisatie,
doch de bovengenoemde achten wij wel het meest
belangrijk.
Ten aanzien van kleiaardappelen blijft de moge
lijkheid open iedere week aan de S. I. V. A. te kun
nen verkopen. De afgelopen week heeft de S. I. V.
A. de aangeboden Bintjes en Meerlanders even
als de week daarvoor opnieuw geaccepteerd
tegen de prijzen tot en met 8,40 en de Alpha's tot
en met 7,50 per 100 kg gesorteerd boven 40 mm
franco schip/wagon.
Het betrof thans een kwantum van 2/285 ton
Bintjes, 1.490 ton Meerlanders en 1.830 ton Alpha's.
Tegen welke prijzen per 23 April zal worden
aangekoeht is nog niet bekend; in hoeverre hierbij
een hoger prijspeil in acht wordt genomen hangt
mede af van de verdere ontw ikkeling van de markt
situatie.
Dank zij de maatregelen van het Bedrijfschap
voor Aardappelen is het thans mogelijk gemaakt
van nog bestaande exportmogelijkheden voor zand-
aardappelen zodanig te profiteren, dat daardoor
het bestaande afzet probleem van zandaardappelen
kan worden beschouwd als grotendeels te zijn op
gelost.
Het is bekend, dat voor zandaardappelen, die
voor deze exporten worden aangekocht, een prijs
wordt betaald', die voor de teler neerkomt op ge
middeld 4,40 per 100 kg veldgewas, gewassen ge
wicht, geleverd franco in wagon of schip.
Er wordt niet verwacht, dat er thans nog verdere
maatregelen met betrekking tot zandaardappelen
genomen zullen worden.
Het gebruik van de machines.
Niet in het aanschaffen van de machines, maar
in het onvoldoende of verkeerde gebruik ervan
schuilt het gevaar. En daar dient wel terdege op
gelet te woorden! Het in gebruik namen van een
machine of een werktuig vraagt van een boer of
tuinder altijd een grote mate van aanpassing. Hij
moet leren met de machine te werken, maar daar
naast ook trachten de machine zo doeltreffend mo
gelijk in zijn bedrijf in te schakelen. Dit laatste is
aan velen nog niet gebukt. Zij voeren hun bedrijf
op de manier van vader en grootvader. Zij werken
met te korte en te nauwe rijen, te hoge bomen, te
kleine veldjes, en te weinig inzicht. Zij hebben de
machines wel, maar zij profiteren er niet voldoende
van om ize rendabel te maken.
Machines en werktuigen worden door grote
fabrieken in grote series vervaardigd voor alge
meen gebruik. Zij zijn nooit afgestemd op de be
hoefte van een bepaald bedrijf in een bepaalde
streek van een bepaald land.
Daarom zullen wij altijd onze bedrijfsvoering
moeten aanpassen bij de machine en niet andersom.
Vaak zijn het maar kleinigheden, die het succes uit
maken, Ibijv. een iets grotere rijenafstand, of een
andier plantverband. Door de voorlichtingsdiensten
wordt hier al prachtig werk gedaan en ook de kwe
kers die al enkele jaren met machines werken, heb
ben in dit opzicht ervaring gekregen.
De Werktuigendag van de Tuinbouwboiid N. C. B.
te Liempde, die gehouden wordt op Donderdag 12
De Boe ga gecombineerde dorsmachine-veldpees die door N. V. Ter Borg
en Mensinga als nieuwe machine naar voren wordt gebt tht
Mei, zal ook dit jaar weer de aandacht vestigen op
de toepassing en het juiste gebruik van de machi
nes. Door de microfoon zullen de bezoekers gewe
zen worden op goede en verkeerde gewoonten bij
de bediening van de machines en de instelling van
de werktuigen. Er zal niet in de eerste plaats ge
wezen worden op het belang van een verdere uit
breiding van de mechanisatie, doch veel meer op
een betere benutting vam> de werktuigen, die men
reeds in bezit heeft.
En dit is een punt van de werktuigendag, dat wel
eens te licht over het hoofd gezien wordt. Juist
door het aanschouwelijk onderwijs, door het zien
werken met machines, en door de gegeven voor
lichting, is het 'bezoek aan deze werktuigendagen
zo nuttig.
De toenemende mechanisatie van land- en tuin
bouw behoeft geen onrust te verwekken, zolang in
onze bedrijven nog zovele mogelijkheden onbenut
blijvén.
Bietenkuilen, die op de juiste wijze zijn behan
deld met een chemisch preparaat dat bedoeld is
om de luizen te doden en het spruiten van de bieten
tegen te gaan, kunnen gelijkgesteld worden aan
luisvrije kuilen. De spruiting van de bieten wordt
door het preparaat ni. niet volledig tegengegaan,
vooral niet nadat de kuil is geopend. Daarom moe
ten ook de goed behandelde kuilen begin Mei wor
den opgeruimd in verband met het gevaar van
aanvliegende luizen of moeten de bieten zó diep
worden gekopt, dat geen spruiten meer kunnen
gevormd worden. De uitgelopen bietenkoppen die
nen dan uiteraard het eerst te worden vervoederd.
Een regelmatige controle van de behandelde kui
len, speciaal van geopende of omgezette kuilen, op
de aanwezigheid van luizen gedurende de maand
April is echter aan te bevelen, omdat de goede
werking van het preparaat geheel afhangt van de
wtize waarop het is toegepast.
De agrarische jaarbeurs zal haar poorten de vol
gende week weer openen en gedurende een week
zullen vele boeren nu vrijwel al het voorjaars-
loerk weer klaar is er een kijkje gaan nemen.
Hoewel menigeen er heen gaat om een bepaald
werktuig uit te zoeken, zijn er ook velen die zo
maar eens een kijkje gaan nemen en eens een dag
uit willen zijn.
Men zal van ons verwachten, dat we over dat
gene wat er dit jaar in Utrecht te zien is, het één
en ander vertellen. We moeten de lezers in zoverre
teleurstellen, dat we er niet veel van afweten. De
directie van de beurs heeft medegedeeld, dat dit
jaar 21.000 vierkante meter in beslag genomen zal
worden, tegenover 9.000 in 1954. Daardoor is niet
alleen de Bernar.dhal bezet, doch ook een gedeelte
van het open terrein aan de Croeselaan.
In totaal zullen er 184 firma's aan de beurs
deelnemen, tegenover 106 in het vorige jaar.
We betreuren het, dat dit jaar niet meer objec
tieve gegevens verstrekt zijn over datgene wat er
op deze beurs te zien zal zijn. Weliswaar wordt
men als redactie overstroomd met folders en ge
stencilde mededelingen, doch hel is vrijwel onmo
gelijk hier een juist overzicht uit ie destilleren. Een
goede uitzondering hierop vormt de Smecoma, de
Bond van Smeden, welke een lijst van werktuigen
die door de leden worden aangevoerd, heeft uit
gegeven.
Afgaande op het aantal vierk. meters zou men
kunnen zeggen dat het klaarblijkelijk met deze
beurs wel wat mee zal vallen.
Dit is een schrale troost voor allen die het vorige
jaar de beurs bezocht hebbeen en zich na het be
zichtigen van datgene wat in de Bernardhal stond
opgesteld, bekocht voelden wanneer ze een verge
lijking met andere jaren trokken.. Toen was er
soms ruimte tekort om alles behoorlijk uit te stal
len; in 1954 leek het er op dat met karton en latten
leegten opgevuld moesten worden. We hebben ove
rigens het vorige jaar de moed en het doorzettings
vermogen van de directie bewonderd, die het aan
durfde, zonder de medewerking van de in de Stich
ting „Het Landbouwwerktuig" georganiseerde
landbouwwerktuïgenhandel, toch een landboïtiu-
beurs te organiseren.
De wijze waarop deze Stichting mei advertenties
getracht heeft boeren en andere belangstellenden
van een bezoek terug te houden, kon ons niet bij
zonder bekoren, daar uit deze actie wel heel sterk
de angst sprak dat de beurs zou gelukken, ondanks
het niet meewerken van een groot gedeelte van de
handel. Deze angst is ook ivel gerechtvaardigd ge
bleken, daar ook zonder de medewerking van de
Stichting, nog ruim honderd exposanten wilden
deelnemen, wat in vergelijking met het aantal en
de ruimte van dit jaar zeker niet onaanzienlijk is.
De directie had zich echter wel eens af mogen
vragen, of het na een jaar waarin het bezoek tegen
gevallen is, niet dubbel noodzakelijk is om met de
steun van de landbouwwerktuigenhandel opnieuw
de belangstelling van de Nederlandse boer te wek-
ke%i, door het geven van goede voorlichting en het
organiseren van originele attracties. Juist op het
punt van de specialiteiten munt de Nederlandse
Landbouwbeurs niet erg uit. De directie verhuurt
de stands en daarmee is de zaak afgelopen. Of een
firma in die stand precies dezelfde trekkers zei of
tien verschillende typen, interesseert haar niets.
De expositie wordt zodoende uitermate onover
zichtelijk, zodat iemand die een vergelijking tussen
hetzelfde type van diverse merken wil maken, een
reis langs vele stands moet maken.
Een goede stap in de richting is de aanwezigheid
van de deskundigen van het Instituut voor Land
bouwtechniek en Rationalisatie, die adviezen kun
nen geven als men een bepaalde trekker of werk
tuig zoekt.
Hiermee is reeds een stap in de goede richting
gezet. We menen dat deze voorlichting nog wat
verder uitgestrekt zou kunnen worden. Waarom
stelt men in een bepaalde hal voor. firma's niet
eens de gelegenheid open om een inventaris samen
te stellen voor een bedrijf van een bepaald type
en bepaalde grootte. Er bestaan reeds enige richt
lijnen hiervoor, waarbij we denken aan de model
inventarissen die door de Rijkslandbouwconsülent
voor de Landbouwwerktuigen loerden samengesteld
voor de Wieringermeer en de N.O.P.
Op de tentoonstellingen van de Z.L.M. heeft men
sedert 1950 diverse keren dorpsafdelingen of indi
viduele boeren dergelijke inventarissen op laten
stellen. Het zou o.i. zeker de moeite waard zijn,
de handel eens een krachtmeting op dit terrein te
laten maken, waardoor tevens beter aan het licht
komt in hoeverre men zich met één merk goed in
kan spannen en tegen welke prijs. We verliezen
hierbij zeker niet uit het oog dat de landbouwbeurs
niet behoeft te concurreren met een nationale land
bouwtentoonstelling, waarvoor reeds plannen in de
maak zijn. Gezien de beperktheid zal een Land
bouwbeurs altijd een eigen plaats houden. Dat deze
plaats door goede publiciteit warm gehouden moet
worden in de harten der boeren, zal echter wat
meer tot de directie door moeten dringen. B.
