komt uit Geeup
„MIEDEMA"-
wagens
x=
I
flSEPTfiü-
FARMALL
m
CONSERVASEPT
faW.vanGEMEREN&Zn
SYMBOOL
GEBR. SCHIEMAN - I. J. SCHIEMAN
J. A. TANGELDER, Koestraat 20, AXEL
Twee Aandelen
VAN KRACHT
EN KWALITEIT
716
ZEEUWSGH LAHDBOÜWBLAD.
%fc\o'
Specialisten in Wiel- Rupstrekkers
pe beste Sewcp
TEGEN SPRE'ITVORMING
Geeft enorm voordeel bij minimum aan kosten.
Geen tijdrovend om
zetten of afspruiten.
Geen smaak- of
kleurbeïnvloeding.
Spruitvrije, harde
aardappelen tot ver
in het voorjaar.
Alleen geschikt voor
consumptie-aardap
pelen.
GREUP Z.H. (OUD-BEIJERLAND) TEL. 65
de uitgeroofde gronden van de nodige
minerale bestanddelen te voorzien, de
hongerjaren zouden terugkeren, wan
neer droogte of andere omstandigheden
de oogst zouden doen mislukken. Dit
schreef hij in 1840 in zijn beroemd ge
worden boek: „De scheikunde toegepast
op de landbouw en de voedingsleer".
In 1847 was er zo'n fataal hongerjaar,
dat talrijke slachtoffers maakte!
Dit boek bracht de landbouwwereld in
hevige beroering; het gaf de dolksteek
aan de humus- en andere theorieën;
maar het inzicht veranderde niet in
ééns. De mineraaltheorie werd aanvan
kelijk als zeer gewaagd van de hand
gewezen, hoofdzakelijk op grond van
vooroordelen en talrijke foutieve proef
nemingen. Een van die proefnemingen
was het veelal falen van een bemes
ting met beendermeel of althans het
geringe effect, dat dit product gaf.
Liebig verklaarde dit door de onoplos
baarheid in water. Hij beval behande
ling vooraf met zwavelzuur aan om
het fosfaat oplosbaar te maken. De
Engelsman Lawes ging dit in het groot
uitvoeren, nadat hem gebleken was dat
de opmerking juist was; hij werd de
eerste fabrikant van een product dat
voortaan „Super"-fosfaat zou heten.
De minerale voedingszouten werden
toen „Kunsf'-mest genoemd. Liebig's
opvattingen hebben ruim 25 jaar tegen
stand en twistgeschrijf moeten verduren
vóór zij algemeen aanvaard werden.
Het merkwaardige is, dat die opvat
tingen tot op heden in beginsel onaan
getast zijn gebleven Zij werden wel
aangevuld en verdiept. Zo werkt de
superfosfaat-industrie nog steeds naar
het beginsel van oplosbaar maken; van
meet af aan werd het procédé verbe
terd en het wordt het nog steeds!
Vanaf 1850 begint een belangrijke in
voer van Chilisalpeter,- enige jaren la
ter die van vogelguano (ingedroogde
resten van vogelexcrementen en vogel-
UPER FOSFAAT
voor speciaal PAARDENTRACTIE
speciaal ACHTER DE TREKKER
MAAR OOK
GECOMBINEERD.
VOLLEDIGE GARANTIE. UITVOERING NAAR KEUZE.
AXEL, MIDDELBURG,
Tel. K 1155—628. TeL K 1180—2475.
De Kunstmest
Rooskleurig zag het er niet uit in het
begin van de 19e eeuw. Duizenden
Europeanen verhuisder naar Amerika,
waar vruchtbare grond voor het grij
pen lag. Maar er daagde gelukkig hulp
van de zich snel ontwikkelende weten
schap. De Engelse onderzoeker Davy
sprak in 1813 het duidelijk uit, dat de
asbestanddelen van de plant er niet
toevallig in voorkomen, maar opzet
telijk opgenomen zijn voor haar groei.
Hij gaf aan de wetenschap, die zich
daarmedu bemoeien moest de naam
van „Landbouwscheikunde". De Duit
ser Sprengel kon in 1830 al enige zou
ten noemen, die voor de groei nodig
waren. De Fransman Boussingault on
derzocht de stikstofvoeding. Maar alles
werd veranderd toen Liebig, de grote
Duitse scheikundige, precies kon zeg
gen waar het op aankwam. Hij maakte
duidelijk, dat de minerale voedings
elementen Kalium, Natrium, Magnesium,
Calcium, Phosphor, Zwavel en Stikstof
ieder voor zich een aparte taak uit
oefenen bij de opbouw van het plan-
tenlichaam. En dat wanneer één daar
van ontbreekt of in te geringe hoeveel-,
heid aanwezig is, de groei niet nor
maal kan verlopen. Dat bestanddeel,
dat in het minimum is, bepaalt de
oogst. Hij voegde hieraan de waar
schuwing toe, dat wanneer de schei
kundige industrie er niet in slagen zou
Justus von Liebig 18031873
lichamen). Prachtige gangmaaksfers voor
de kunstmest. Beide stoffen bevatten
sporenelementen, waarvan men toen
nog geen grein begrip had. Chilisalpe
ter met 15 tot 16 stikstof, Peru-guano
met 10 tot 15 met enige procenten
kali, natron en magnesium-verbindingen,
1015 phosphorzuur en tot 20
kalk. Verder organische stoffenl
Welk een zegen, dat het juist deze
meststoffen waren, die de kur.stmest-
periode inluidden! Zij pasten volkomen
bij de uitgeputte en weer door de kalk-
vrees van de „arme zonen" ontkalkte
gronden. Wanneer bv. zwavelzure am
moniak de gangmaker geweest zou zijn,
dan waren de gronden verder verzuurd
en de mineraal-theorie zou een knak
gekregen hebben.
HIERLANGS AFKNIPPEN
2 DEZE BON INVULLEN EN VERZENOEN AAN
POSTBUS 24 - WAGENINGEN
Z
Zend mij gratis Uw brochure „Super-
q fosfaat" en bovendien Uw boek/es
Bemesting door de Eeuwen heen",
J* omstreeks Kerstmis a.s.
X NAAM EN ADRES.
H. Englebert N.V.- Afdeling Landbouw
Prins Hendrikkade 102 - Telefoon 26226- 25690
Rotterdam
Agent voor Zeeuws-Vlaanderen
TE KOOP:
in de Coöp. Vlasfabriek te
Steenbergen.
Brieven onder letter S,
Bureau van dit blad te
Terneuzen.
VULPENNEN
Firma P. J. VAN DE SANDE.
Handelsdrukkerij Terneuzen
VOORLICHTINGSDIENST VOOR