II Noiemliri'-Siiit Manden
ORGAAN VAN DE LANDBOUW JONGEREN GEMEENSCHAP ZEELAND
Algemene Vergadering
VAN ONZE BIJEENKOMSTEN
Op de weegbrug
„IK WIL NIET MEER LOPEN"
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD.
715
Redactie: A. C. Hanse, A. C. Breure, L. de Jager, Z. Poppe en M. Sanders.
Redactie-adres: Secretariaat L. J. G., Landbouwhuis, Goes.
Radiorede van de heer G. Houte-
kamer, gehouden op Dinsdag 9
Nov. voor de A.V.R.O.
op Zaterdag 27 November 19TA
te 14 uur, in de .Prins van Oranje" te
Goes.
Agenda:
1. Opening door de Voorzitter.
2. Ingekomen stukken.
3. Mededelingen over de besluiten
van de vergadering der Provinciale
Raad.
4. De streekvoorzitters vertellen over
het werk in hun streek en de moei
lijkheden die zich daarbij voordoen.
5. Causerie van Ds L. Blom uit Aar
denburg over de werkzaamheden
van het Zeeuws Comité tot hulp
aan Vluchtelingen.
Pauze.
6. Lezing van de heer M. Knoop uit
Deventer over het onderwerp: ,,De
jeugd van heden schraagt de wereld
van morgen".
7. Gedachtenwisseling.
8. Rondvraag.
9. Sluiting.
Des avonds wordt om 6.45 uur het
toneelstuk: „Ik wil niet meer lopen"
opgevoerd door een toneelgroep van de
Hervormde Jeugdraad.
De bruto-opbrengst van deze avond
komt ten goede aan het Zeeuws Comité
tot hulp aan Vluchtelingen.
Er zijn een tweetal Heiligen, die te
paard worden voorgesteld n.l. Sint
Nicolaas en Sint Maarten. De laatste
dankt zijn grote roem en bekendheid
aan een daad van barmhartigheid in
zijn jeugd betoond, toen hü eens als
jong krijgsman een arme slecht geklede
bedelaar ontmoette en zonder zich een
ogenblik te bedenken zijn zwaard nam,
zijn mantel doormidden sneed en de
helft aan de bedelaar gaf. Zo wordt hp
dan ook op alle afbeeldingen voorge
steld. Hot zwaard verwisselde hij later
met de bisschopsstaf en zo werd hp,
zoon van Mars. de Heilige Martinus of
Maarten, de schutspatroon der boeren,
de patroon van vele kerken, naar hem
genoemd.
Zijn sterfdag 11 November, dat is dus
overmorgen, werd volgens Dr. Van der
Graft in zijn volksgebruiken bp hoogtij
dagen en waaruit meerdere gegevens
zijn ontleend, vooral te Utrecht in de
Kathedraal en in de stad met grote
luister gevierd. Dan vierde men schud-
dekorfsdag. Boven vuren op de stads
pleinen hingen manden met appels,
kastanjes, noten, amandelen en mis
pels. Telkens werden de manden ge
schud en uitgestrooid en grabbelden de
kinderen naar de geroosterde vruchten.
Daarbij werd dan gezongen:
Stookt vier, maakt vier,
Sint Marten komt hier
Met zijn blote armen,
Hij zoude hem geerne warmen.
Voor de boeren had de 11e November
ook z'n bijzondere betekenis. Het was
een vaststaande datum, telken jare
terugkomend en de boeren houden er
nu eenmaal van diverse zaken van hun
bedrijf op vaste dagen te kunnen stel-
De Z. P. M. Afd. Zuidzande vergader
de op 26 Oct. De heer Slabbekoorn uit
Zaamslag hield een lezing over bloemen
schikken en deed een paar bloemstukjes
voor.
Na de pauze konden de leden zelf hun
krachten beproeven, wat met enige
hulp van de heer Slabbekoorn goede
resultaten afwierp.
Ook de Z. P. M.-sters van Oudelande,
die 20 October vergaderden kregen les
in bloemenschikken.
Hier hield mej. De Groot uit Goes
een lezing over het schikken en verzor
gen van bloemen.
Ook de leden werden aan het werk
gezet om een gezellig bloemenbakje te
maken.
Verder was er nog volop gelegenheid
om vragen te stellen over eventuele
moeilijkheden met het kweken van
bloemen en planten.
Het kweken van bloembollen zal dit
jaar weer beoefend worden, terwijl na
Nieuwjaar nog een lampenkap-cursus
georganiseerd zal worden.
GECOMBINEERDE AVOND OP
SCHOUWEN.
Meer dan veertig Z. P. M.-sters en
L. J. G.-ers kwamen bijéén om naar een
lezing van de heer Stapel te luisteren.
De heer Stapel is op ons eiland geen
onbekende meer en dat hij een graag
geziene gast op onze L. J.G. bijeen
komsten is, heeft de goede opkomst be
wezen.
„Het platteland tussen vrijheid en ge
bondenheid", is het motto waaronder
de 4-weekse cursus van Jonge Boeren
in Bakkeveen wordt gehouden. Een on
derwerp waar inderdaad wel genoeg
stof uit te halen is om zich hierover
met een groep jonge plattelanders en
kele weken te bezinnen. Om enkele
punten te noemen welke Mr. Stapel op
deze avond heeft behandeld: De han
delspolitiek met de coöperaties en de
vrije handel; Vrije of geleide economie
van de regering; Het minder afhanke
lijk zijn van verschillende factoren door
mechanisatie, doch daarbij de daar uit
voortvloeiende gebondenheid van de
boer. De gebondenheid aan bepaalde
streken, vooral in Zeeland, door de
eilanden, met als toekomst de vrijheid
welke er door het Delta-plan kan ont
staan.
Het gezinsleven van vroeger en thans
door o.a. moderne vervoersmogelijk
heden. De omgang tussen jongens en
meisjes.
Elk punt op zichzelf is een studie
waard. Zeker in een tijd van hoogcon
junctuur waarin we thans leven, is het
goed dat we hier even bij stil blijven
staan.
Dit was een avond welke ons iets „ge'
daan" heeft en het is te hopen dat het
doel van deze avond, om jongens en
meisjes naar de Wintercursussen in
Bakkeveen te krijgen niet vergeefs is
geweest.
De L. J. G. had in het begin van de
avond al een uurtje afzonderlijk verga
derd met als resultaat, dat het bestuur
nu weer zijn normale aantal leden telt.
Marko Romeijn gaat de voorzitters
hamer weer hanteren. We zijn blij hem
weer op deze plaats te mogen begroe
ten. De ondervinding heeft geleerd, dat
het Marko tenvolle is toevertrouwd.
Een goed idee is het ook dat we thans
iemand van de Voorlichtingsdienst in
ons bestuur hebben. Poppe voorheen
lid op Walcheren is thans algemeen
adjunct op Schouwen.
Zo treden we het winterprogramma
op Schouwen weer met nieuwe moed
tegemoet. Welk optimisme hopelijk
niet beschaamd wordt.
len. Dat is nog zo. Het strarijden op
Schouwen b.v. wordt geregeld naar de
Vastenavond. De datum 24 Juni, Sint
Jan, heeft betekenis met betrekking tot
de vlascultuur. Wanneer eertijds in het
voorjaar in het Goesse land boeren-
irjspannen onder de hamer kwamen,
dan was het regel, dat de kopers de
koopsommen pas moesten voldoen met
de Goesse markt of kermis in Augustus.
Door het feit dat de feestdag van de
Heilige op het einde van het jaar viel,
kreeg deze dag van 11 November voor
de boeren de betekenis van een Nieuw
jaarsdag.
Zo was het de gewoonte, aldus boven
genoemde auteur, dat ze op Sint Maar
ten hun pacht betaalden en ook hun
nieuw dienstvolk huurden.
In de slachtmaand werd 11 November
nu de slachtdag bij uitnemendheid. Een
bekend liedje zinspeelde er op:
Sinte Maarten heeft een koe,
Die moet naar de slager toe.
Ook in het Bevelandse was 11 No
vember een verhuurdag voor de boe
renknechts. Op die datum eindigde de
Zomerhuur, die duurde van 1 Maart tot
Sint Maarten en ging met 11 November
de winterhuur in, welke liep tot 1
Maart.
De nieuwe knechts werden meestal
vóór die tijd gehuurd op één der vooraf
gaande marktdagen in Goes. Om onder
de gegadigden, die op de markt rond
liepen, te doen zien, wie wel reeds ver
huurd waren en wie niet, droegen de
laatsten slechts één slobkous of stèze
aan de voet in tegenstelling met de
eerste, die beide kledingstukken aan de
voeten hadden.
Met Sint Maarten was weleer het
paardenwerk op het land klaar, dat
hoorde zo. Wagens, slepers, ploegen,
eggen en andere landbouwwerktuigen
stonden netjes schoon gemaakt in de
wagenhuizen en met het keurig ver
zorgde harnachement wachtend op het
voorjaar, waarop weer werd uitgere
den. Alleen slechts bij het afleveren of
schepen van granen naar de stad kwa
men wagens en paarden weer voor de
dag. Dan was het een wedstrijd onder
de knechts, wie het meest monter voor
de dag kwam in span en persoon. Kom
daar nou eens om!
11 November, St. Maarten, werd on
der Zeeuwse boeren ook wel de dag der
brandbrieven genoemd. Daarmee be
doelde men de op die dag rondgebrach
te rekeningen van de ambachtslieden,
smeden, schoenmakers, wagenmakers
enz. aan de boerenbevolking. Na die
datum hielden deze ambachtslieden
enige dagen achtereen zitting om hun
klanten in de gelegenheid te stellen
de nota's te komen voldoen en waarbij
de sigaar en hel glaasje niet ontbraken.
Daaruit blijkt dus wel degelijk, dat 11
November als een soort Nieuwjaarsdag
werd beschouwd.
Ter ere van de Heilige werden in
November slachtrijpe ganzen St. Maar
tensganzen genoemd. Men beschouwde
de gans als een profetische vogel. Na
het verorberen van de vogel werd uit
zijn borstbeen geprofeteerd, of de win
ter streng of zacht zou zijn. Was dit
bruin, dan was het een strenge, was het
wit, dan was het een zachte winter.
Op vele plaatsen in ons land viert
men nog de St. Maartensfeesten, brandt
men St. Maartensvuren en houdt men
optochten.
Boerengilden leiden hun geliefde pa
troon te paard door het dorp uit dank
baarheid, dat hij hun vee tegen ziekten
en de oogst tegen ongedierte had be
schermd. Geld en levensmiddelen wor
den daarbij ingezameld.
Bij de optochten, vooral bij die van
kinderen, worden pakkende Sint-Maar-
tensliedjes gezongen, die herinneren
aan vroegere gebruiken:
Voor een oortje, voor een duit,
Zo gaat Sinte Marten uit.
Met honderdduizend lichtjes aan
Daar komt Sinte Maarten aan.
Sintermertes veugelke i
Haet ein roëd keugelke,
Haet eind blauw stertje
Hoepsa Sintermerte.
En ten slotte:
Sinter, Sinter Maarten,
De kalvers dragen staarten
De koeien dragen horens
de kerken dragen torens
De torens dragen klokken
De meisjes dragen rokken
De jongens dragen broeken
Oude wijven schorteldoeken.
Zo ziet men, dat de herinnering aan
de weldoener tot in onze tijd op veler
lei manieren nog voortleeft.
t) De bonte specht.
De muziek dringt onze wereld van
alle kanten binnen. Al is er nogal
wat verschil tussen de soorten muziek
die we de laatste tijd te horen krijgen.
We lezen over een kortere verbinding
met Rotterdam, wanneer het Delta
plan een feit geworden zal zijn.
We dachten daar vooral aan toen
het Rotterdams Philharmonisch Or
kest in Goes een tweetal concerten
kwam geven ter gelegenheid van de
herdenking der bevrijding.
Als Zeeland door de dammen wordt
opengelegd zullen dergelijke uitvoe
ringen vaker gehouden kunnen wor
den en kunnen meer mensen van deze
muziek genieten.
Dit toekomstbeeld wordt verstoord
door de harde werkelijkheid van
„Heart of my heart" voortkomend uit
een geel en groen verlichte gramo-
foonkast, die voor de somma van een
kwartje zes schlagers levert. Achttien
minuten lawaai voor een kwartje.
Daar kan het Rotterdams Philharmo
nisch Orkest niet tegen op. Je hoeft
niet meer te praten of te luisteren
als een ander spreekt; de muziek is
te machtig. En ieder dorpscafé met
standing krijgt zo'n kast. Nog vóór
dat het Delta-plan uitgevoerd wordt.
Gelukkig maar dat geen schlager
het tot die tijd zal uithouden en dat
allerwege initiatieven worden onder
nomen om de mogelijkheid te openen
kwartjes voor andere muziek te be
steden. B.
Ter gelegenheid van de Algemene Vergadering der L. J. G. speelt de toneelgroep
van oe Hervormde Jeugdraad nogmaals het stuk:
op Zaterdag 27 November, om 18.45 uur in de „Prins van Oranje".
Dit toneelstuk, geschreven door D. van Es, werd in de toneelprijsvraag van de
Provinciale Zeeuwse Courant bekroond met.de eerste prijs.
Toegangsprijs 1,
Kaartverkoop: Secretariaat L. J. G., Goes of op de dag van de opvoering van
13 3014.30 uur aan de zaal.
Piaatsbespreken op de dag der uitvoering van 13.3014.30 uur aan de zaal.
De bruto opbrengst van deze opvoering komt ten goede aan het Zeeuws Comité
tot hulp aan Vluchtelingen.
