ENKELE ZAAIZAADONTSMETTINGSMIDDELEN
ZAADTEELTCONTRACTEN.
DE RESULTATEN VAN EEN PROEF MET
TEGEN STEENBRAND IN TARWE.
VERGELIJKING
BIETSUIKERPRODUCTIE IN ENKELE
EUROPESE LANDEN.
„ALVOLINE"
D. Alewijnse Zonen
669
Daar het in de praktijk herhaaldelijk is voorge
komen, dat, ondanks zorgvuldige ontsmetting van
liet; zaaizaad, met door de Plantenziektenkundige
Dienst goedgekeurde middelen, de betreffende vel
den tarwe toch werden afgekeurd wegens het voor
komen van steenbrand, werden door ons proeven
genomen met verschillende ontsmettingsmiddelen
tegen steenbrand. Hiertoe was mede aanleiding
omdat vele telers, die telken.jare tarwe voor de keu
ring te velde aangegeven, van oordeel zijn, dat met
de huidige middelen de steenbrand niet voor 100
bestreden kan worden. De mening, dat de oorzaak
hiervan aan besmetting via de grond moet worden
toegeschreven, wordt door andere, door ons voor
dit doel opgezette, proefnemingen niet bevestigd.
Steenbrand in tarwe komt, zoals bekend, in som
mige jaren meer voor dan in andere. In het bij
zonder bij zeer vroege zaai, dus gemiddeld hogere
temperaturen tijdens de kieming van het zaaizaad
en de eerste ontwikkeling van de plant, is de kans
op het optreden van steenbrand groter dan bij
late zaai. Bovendien is uit vroegere proeven ge
bleken, dat niet alle tarwerassen even gevoelig
zijn voor steenbrand.
Bij onze proeven, welke zich over drie jaren uit
strekken, n.l. 1951, 1952 en 1954, werd het zaaizaad
van Heine's VlI-tarwe kunstmatig met steenbrand-
sporen besmet en wel in zeer sterke mate, zodat op
alle zaden een groot aantal steenbrandsporen aan
wezig waren. Daarna werd dit zaad ontsmet met
de verschillende ontsmettingsmiddelen tegen steen
brand en nog dezelfde dag uitgezaaid op veldjes
van 0.8 are. Om na te kunnen gaan of door een
overdosering van het ontsmettingsmiddel betere
resultaten verkregen konden worden, werden
tevens veldjes aangelegd, waarvan het zaaizaad
met de dubbele en drievoudige hoeveelheid ont
smettingsmiddel was behandeld. In de praktijk
komt het vrij veel voor, dat men z.g. zwaarder ont
smet dan door de Plantenziektenkundige Dienst
wordt aanbevolen. In jaren dat het zaaizaad prima
van kwaliteit is, kan dit ook wel, zeker wanneer
direct na het ontsmetten wordt gezaaid.. In jaren
als 1954, als het zaaizaad zwak is, doet men beter
zich strikt aan de voorschriften van de P. D. te
houden. Overigens moet men zich van de overdo
sering met droogontsmettingsmiddelen geen over
dreven voorstelling vormen, daar het zaad maar
een bepaalde hoeveelheid ontsmettingsmiddel op
zijn oppervlakte kan vasthouden.
Hieronder laten wij de uitkomsten volgen, welke
d'oor ons in de jaren 1951, 1952 en 1954 werden
verkregen. Ontsmet werd met 2,4 en 6 gram, resp.
2,4 en 6 cm:'-, ontsmettingsmiddel per kg zaad. Ge
zaaid werd direct na de ontsmetting. Zaaitijd begin
October.
In de kolommen wordt aangegeven het aantal
steenbrandplanten per veldje van 0,8 are.
Aagrano
Abavit
Bayer 4268
Ceresan
Denkasan
Duphar
Farming
Germisan
Landisan
Panogen
Wanneer men de uitkomsten van deze proef
met tien verschillende ontsmettingsmiddelen
critisch bekijkt, dan komt men tot de volgende
conclusies.
Er is bij de door ons beproefde middelen geen
enkele die de steenbrand, zelfs in geen van de drie
proefjaren, voor 100% kon bestrijden.
In het jaar 1952 was het aantal steenbrandzieke
planten, bij het gebruik van 2 gr., resp. 2 cm:1, ont
smettingsmiddel nog zeer aanzienlijk.
Een tweede conclusie is, dat bij gebruik van 4 gr.,
resp. 4 cmr, ontsmettingsmiddel per kg zaaizaad,
liet aantal steenbrandzieke planten duidelijk min
der is, met name in het jaar 1952.
Een verdere conclusie is, dat er op één uitzonde
ring na weinig verschilf tussen de beproefde mid
delen is wat betreft dé bestrijding van de steen
brand in tarwe. Zoals bekend hebben alle gebruik
te middelen tevens tot doel kiemschimmels te be
strijden. Of er, wat betreft de bestrijding van
kiemschimmels, verschil was tussen de verschillen,
de bestrijdingsmiddelen; is door ons niet nagegaan.
Wanneer wij ten behoeve van hen die tarwe voor
de keuring aangeven, de resultaten van deze drie
jarige proef samenvatten dan is ons advies om bij
aangifte van tarwe voor keuring te velde, deze:
om het zaaizaad zorgvuldig met een door de Plan
tenziektenkundige Dienst goedgekeurd middel te
ontsmetten en als de betreffende partij het verdra
gen kan met een iets grotere hoeveelheid dan is
voorgeschreven. Men zij echter met zwakke partijen
zeer voorzichtig en men zaai dergelijke zwakke par
tijen direct na het ontsmetten uit.
Hoewel met de aanbevolen middelen de steen
brand ook in zwaar besmette partijen zaaizaad
zeer sterk kan worden teruggedrongen, is er vol
gens onze proeven geen enkel middel dat voor
100% afdoende is.
Aan de fabrikanten met haar medewerkers de
taak, een middel te vinden dat zonder kiembescha-
diging, ook na bewaring van de ontsmette partij,
in staat is dit wel te doen.
J. D. DORST.
1.
In verband met het feit, dat mij de laatste tijd
nogal eens adviezen over zaadteeltcontracten
worden gevraagd, lijkt het mij gewenst hierover
d.m.v. de pers in het kort iets te zeggen.
Als eerste vraag de .volgende: Wat verstaat U
onder de zin: ,,Onze contracten worden be
heerst door de algemene voorwaarden voor de
teelt van in voorkoop gekochte zaaizaden, ge
deponeerd ten kantore van notaVis D. Veenen-
bos te Enkhuizen."
Antwoord: Hieronder versta ik de Algemene
Voorwaarden van in verkoop gekochte zaaizaden,
zoals die zijn of zullen worden overeengekomen
door de vertegenwoordigers van de georganiseerde
landbouw en handel. Men kan er m.i. dus even g°e^
onder verstaan de A-T. V. (afkorting voor Alge-
mene Voorwaardenzoals die luiden op het
moment van het afsluiten van het contract, als
zoals die luiden tijdens de levering van het gecon-
Bii het aangaan van een dergelijk contract weet
verbouwer-contractant niet of er mogelijk voor de
levering van het verbouwde zaad nog geen ver
scherpte A. T. V. tot stand komen, waarop alsdan
afgerekend zou kunnen worden. Bij contracteren
op de A. T. V. lijkt het mij derhalve gewenst, dat
1951
2 gram
1952
1954
1951
4 gram
1952
1954
1951
6 gram
1952
1954
3
0
3
2
17
38
7
17
5
7
5
2
4
0
1
21*2
4
9
0
1
1
2
2
0
2
0
2
1
4
2
4
1
6
1
0
3
0
5
13
44
12
4
•4
2
2
2
16
5
2
3
2
2
2
0
0
1
0
5
14
2
1
2
0
1
5
13
1
0
2
0
0
0
5
20
0
1
2
0
0
3
11
5
1
2
1
1
Bietenop- Verkregen Ruwsuiker- baal genomen, li beter suikergehalte gecompen-
brenest in ruwsuiker opbrengst seerd wordt door een daling van de bietenopbrengst
tonnen in tonnen per ha van 1000 kg en omgekeerd. Passen wij deze
per ha per ha maatstaf toe op de cijfers van onze drie voornaam
ste concurrenten, dan moet hun bietenopbrengst
Nederland 43.39 14.19 6.12 per verhoogd worden met:
West-Duitsland 34.22 14.63 5.02 België: 14.89 14.19 -.70 -.25 2.80 ton
2e,giL-^ S'ë A'll 3 32 Denemarken: 15.38-14.19 - 1.19 -.25 - 4.76 ton
Frankrijk 26.87 13.79 ó.óz Zweden: 15.68 14.19 1.49 -.25 5.96 ton
Italië 26.51 iz.yz ó.m
Denemarken 33.99 15.38 5.26 Wij verkrijgen dan de volgende vergelijkbare
Zweden 34.41 15.68 5.42 bietenopbrengsten per hectare:
Engeland 28.85 14.55 4.19 Nederland 43.39 ton
België 40.49 ton
Uit deze cijfers blijkt overduidelijk, dat Neder- Denemarken 38.75 ton
land zowel wat de bietenopbrengst per hectare, als Zweden 40.37 ton
aan°staanDe %S££S
Italië komen in beide opzichten ver achteraan. a.an siafn- u.\ voorsprong is ecnier neei wat ge
Onva 11 pnH i* dnt wanneer wii deze beide landen ringer dan uit de eerste tabel blijkt. De hoge op-
hihten heschmïwfng^ate^ N^derland het laagste brengst in Nederland wordt in zeer veel gevallen
-suikerrendement per ton bieten heeft België De verkregen door overmatige stikstofbemesting en
tpmmken en Zweden ritten ons dankziiMnbeter llpt hl«'t voor »ns vraaK o£ h°gprp "»Ka™n.
nemarken en zweden zitten ons nana zij een Detei djp hleraan worden besteed, wel voldoende door de
reB« onze 'vroegere beschouwingen over de waarde meer-opbrengst worden goedgemaakt.
der bietenrassen hebben wij aangetoond, dat, glo- (V. C. S.-Bode.)
verbouwers-contractanten steeds telen op hun be
kende voorwaarden. Zulks kan gemakkelijk door
de toevoeging aan bovenstaande van de datum van
geldig verklaring van de A. T. V., b.v. „30 Jan.
1951". Zowel verbouwer als handelaar-contractant
weten door deze toevoeging, dat gecontracteerd, is
op de A. T. V., zoals die 30 Jan. 1951 van kracht
waren. In vele contracten ziet men dan ook inder
daad deze datum genoemd. Beide partijen weten
precies waar zij aan toe zijn.
2. De tweede vraag betreft contacten, waarop
gedrukt of getypt staat zo iets van: „Dit eon-
tract wordt beheerst door de A. T.V., die gel
dig zijn bij die levering in 1955".
Het is velen klaarblijkelijk nog niet bekend, dat
bovengenoemde organisaties reeds geruime tijd in
onderhandeling met elkaar zijn over nieuw op te
maken A. T. V. In verband met de gestegen onkos
ten na 1950 zullen hierin o.a. vrij zieker iets hogere
tarieven voor schonen en drogen worden vastge
legd,, waardoor men als verbouwer practisch zeker
iets onvoordeliger uit is dan bij het afsluiten van
een contract op de thans bestaande A. T. V. Pas
wanneer aan beide partijen de nieuwe A. T. V. be
kend kunnen zijn, lijkt het mij logisch hierop te
contracteren, tenzij handelaar-contractant er bij
de mondelinge onderhandelingen al op heeft ge
wezen te willen contracteren op d.e A. T. V. „die
geldig zijn bij de levering in 1955".
3. Nu door de kwekers-handelaren van groen voe
dergewassen voor hunne selecties graszaden
eenzelfde groothandelsprijs is vastgesteld, werd
mij gevraagd of er soms ook „vastgestelde
telersprijzen" zijn.
Deze bestaan voor de zaden van groenvoederge-
wassen niet en geruchten dienaangaande moeten
als onjuist worden bestempeld.
4. Meermalen worden mij adviezen gevraagd over
contracten, waarbij een garantieprijs per ha is
overeengekomen. Mogen hierop schonings- en
drogingskosten in rekening worden gebracht?
Zekerheidshalve doet men verstandig in een der
gelijk contract het woord, „netto" b.v. netto 1200
per ha) in te lassen en uitdrukkelijk te bedingen
dat geen kortingen wegens afkeuring te velde of
uit welken hoofde ook mogen worden toegepast.
Handelaar-contractant kan hiertegenover natuur
lijk bepaalde minimumeisen stellen t.a.v. kiem-
kracht, vochtgehalte, e.d. Hoe duidelijker derge
lijke contracten zijn omschreven, des te minder
kans op eventuele onaangenaamheden bij de af
wikkeling, zulks zowel in het belang van de ver
bouwer als handelaar. Beide menen bij geschil het
a-echt aan hun zijde te hebben. Laten beiden er
dus van overtuigd zijn, dat het beider belang is
het contract zo duidelijk mogelijk op te stellen.
H. KONING,
Hoofdass. R. L. C. voor Zaadteelt.
(Advertentie);
Wett. Gedep.
(Kruiden, Min, Vit.)
Geeft Uw Varkens re
gelmatig Alvoline door
hun voeder, dan hebt
U geen achterblijvers
of stijve varkens.
2 Kilo Pak ƒ1,—
Middelburg, Tel. 2329
EIKMA FRANKEN t VAN wtfy1?ï|y