VERKLARING
VELDSCHUREN
DE „ASSUMIJ" VAN 1896
2 tractor Landbouwwagens
Fa B. ZWEEGERS
IN STAALCONSTRUCTI
BEMESTING
DOOR DE
EEUWEN
HEEN
652
Dit hok werd geplaatst bij de heer KNOL te Hellendoorn en de heer VROLIJK te Oud-Gastel.
'BEZOEKT OOK ONZE STAND OP DE BEURS TE ZUID-LAREN OP 18, 19 EN 20 OCTOBER A.S.
Ondergetekenden verklaren bij deze dat
de schade betreffende hun verzekerde
dieren dezer dagen op de meest cor
recte wijze werd vergoed door
ALGEMEENE PAARDEN- EN VEEVERZEKERING
's-GRAVENHAGE
W. Hordijk
J. J. Klompe
W. Meliefste
Ch. Reijchaert
W. D. Rouw
A. D. H. Verschueren
A. Werner
Poortugaal
Serooskerke
Middelburg
Hoofdplaat
Kapelle-Biezelinge
Hengstdijk
Wadenoijen
Inspecteur: A. MARIS Ozn,
G. de Graaffstr. 83, GOES, (tel. K 1100-2998)
!00o* ÏRACT0R6EBRUIK
VOORKOMT AANKOEKEN
SPAART BRANOSTOf EN
MEER DAN 50°/o
„Versterkte uitvoering"
H. ENGLEBERT N.V.
Prins Hendrikkade 102
Tel. K 1800 - 26226
ROTTERDAM
VOORDELIG TE KOOP:
Draagvermogen 6—8 ton - Nieuw
ECHT - Telef. 131
Ook inlichtingen: Garage MEINDERTSMA,
Sluiskil.
De landbouwproductie in
Europaf nieuwe wegen.
Opmerkelijk is, dat voor het begin van
de 18e eeuw, de goede grondbewerking
nog niet uitgevonden was. Daarin bracht
de Engelse rechtsgeleerde, die boer ge
worden was, Jethro Tuil verbetering.
Hij construeerde een ploeg, die zijn
grond kruimelend deed uiteenvallen en
plaatste daarachter een zaaibak, zodat
in rijen kon gezaaid worden. Zijn be
ginsel was: ,,Zorg, dat de plantenwor
tel zoveel mogelijk deeltjes kan berei
ken". Hij was de voorloper van de be
vorderaars van goede structuren, een
onderwerp, waarvan de betekenis zelfs
heden nog veel te veel verwaarloosd
wordt. Ook wees hij op het bewerken
en zaaien op de juiste tijd! Hoewel Tull's
werkwijze niet zo heel veel met de
eigenlijke bemesting heeft te maken,
legde hij toch het fundament voor de
rationele bemesting. Dat zujlen wij in
de volgende hoofdstukken behandelen.
Op gelukkige wijze werd deze stap
voorwaarts gevolgd door die van de
burggraaf van Townshend. Deze vestigde
de aandacht op de invloed der planten-
bestanden op de grond. Hij voerde de
cultuur van voederbieten en van klaver
in! Deze maatregelen, begonnen om
meer vee te kunnen houden teneinde
meer stalmest te kunnen maken, hebben
groot effect gehad. De klaverbouw is
van ons hedendaags standpunt gezien,
een bemestingsmaatrege! van bizondere
hoedanigheid; immers de klaverstoppel
brengt stikstof aan. Daarvan wist Towns
hend natuurlijk nog niets, want dat de
vlinderbloemigen stikstof-verzamelaars
zijn, werd pas anderhalve eeuw later
ontdekt. Door de klaver werd het
„braakjaar", waarmede men voortsuk
kelde, opgeheven en kon men een veel
betere vruchtopvolging toepassen, die
door meer stalmest werd bevorderd.
Maar Townshend deed meer; hij gaf de
bieten en de klaver een bemesting met
mergel mee en zorgde voor een goede
ontwatering.
Engeland met zijn vooruitstrevende land-
edellieden en met zijn vrije boeren be
gon de toon aan te geven. Toen kwa
men ook bekwame planten-veredelaars
en fokkers naar voren, die door de door
gevoerde verbeteringen belangrijke suc
cessen verwierven.
Men vraagt zich af, waarom bij deze
vooruitgang nog zo weinig op het eigen
lijke bemestingsgebied werd bereikt.
Het antwoord luidt: Omdat de weten
schap nog niet zo ver gevorderd was
om de processen van de plantengroei
te begrijpen.
In de 17e eeuw had de Duitse orts en
scheikundige Glauber het „salpeter"
ontdekt, als uitscheidingsproduct van
luchtig gestapelde dierlijke gistende af
val. Hij vond, dat dit zout een verba
zingwekkende invloed had op de plan
tengroei. Maar deze ontdekking werd
niet toegepast in de landbouw, maar
wel om er kruit mede te maken. Sal
peter werd pas ruim een eeuw later In
de landbouw toegepast; zo weinig was
men in de 18e eeuw nog gevorderd om
te begrijpen, dat de wetenschap voor de
landbouw iets kon doen.
Dit inzicht werd pas in het einde dier
eeuw bereikt. De Pruisische arts, Albert
Thaer had op zijn eigen bedrijf ervaring
opgedaan en begrepen, dat de land
bouw uit het gebied van de alledaagse
ervaring moest opgeheven worden. Zijn
Goede beworteling
beroemd geworden boek „De grond
slagen van de rationele Landbouw",
bracht een omwenteling in het denken
over de grondproducfie als een econo
misch gewichtig bedrijf. De landbouw
werd in een hoger wetenschappelijk ni
veau geheven, een plan waarop deze tak
van bestaan zich niet alleen gehand
haafd heeft, maar zich met verbluffen
de resultaten heeft ontwikkeld.
Thaer sprak natuurlijk ook over „bemes
ting" en zag de organische stof van de
stalmest als het enige plantenvoedsel
aan. Daaruit ontwikkelde hij een „hu-
mustheorie", die bijna een eeuw heeft
stand gehouden. Deze theorie gaf een
sterke stoot aan het maken van com
post uit afval, al of niet met stalmest
of beer gemengd. Over de compost-
makerij in het volgende stuk nog enkele
opmerkingen.
HIERLANGS AFKNIPPEN D
Z
DEZE BON INVULLEN EN VERZENOEN AAN
POSTBUS 24 - WAGENINGEN
LL-
Zend mij gratis Uw brochure „Super-
2 fosfaat" en bovendien Uw boekje:
„Bemesting door de Eeuwen heen",
omstreeks Kerstmis a.s.
VOORLICHTINGSDIENST VOOR