Hoe groot moeten bedrijven in de nieuwe
polders worden
Vee-restitutie
op Schouwen en Duiveland
INHOUDSOPGAVE
554
houdt, dat het welslagen van de oogst
1955 op het spel staat.
Nog iets dat van belang kan zijn
voor de boeren uit de herverkavelings-
gebieden. De Herverkavelingswet
Walcheren is uitverkocht Thans wordt
een herdruk overwogen wanneer hier
voor voldoende belangstelling bestaat.
De prijs van dit Staatsblad (32 pagi
na's) bedraagt 1,— per exemplaar.
Het is onnodig U er op te wijzen,
dat voor een ieder die hiermede te ma
ken heeft, het gewenst is dit in Uw
bezit te hebben.
De rayonassistenten bij de R.L.V.D.
in de herverkavelingsgebieden, zullen
wanneer U daartoe de wens te kennen
geeft, er gaarne voor zorgen, dat U te
zijner tijd een exemplaar hiervan ont
vangt.
WALCHEREN.
31 Augustus.
De zomer van 1954 zal ons nog vele
jaren goed in het geheugen blijven. We
zullen de uitzonderlijk slechte weers
omstandigheden die deze oogsttijd ons
bracht niet spoedig vergeten.
Een Augustusmaand die vrij veel
overeenkomst vertoonde met een nor
male November; regen, wind en koude.
Het gevolg hiervan is, dat de werk
zaamheden zeer ernstig zijn vertraagd.
Per gewas is de stand per 31 Augustus
ongeveer als volgt;
Wintertarwe: slechts 15 binnen
gehaald.
Zomertarwe: voor 65 gemaaid,
35 moet og gemaanid worde.
Zomergerst: weinig of niets binnen
gehaald; enkele percelen werden met
de combine gedorst en enkele percelen
moeten nog wachten op gunstig weer.
Haver: ongeveer alle hayer is ge
maaid met uitzondering van enkele late
percelen, nog niets werd binnengehaald.
Erwten: de laatste erwten werden in
de loop van vorige week aan de ruiter
gezet en ongeveer 15 kon reeds wor
den binnengehaald.
Het percentage gedorste erwten is
nog minimaal.
Veldbónen: een enkel perceel werd
geoogst.
Blauwmaanzaad65 moet nog ge
oogst worden.
Hiruit blijkt wel, dat de werkzaam
heden een zeer grote achterstand ver
tonen in vergelijking met een normaal
jaar.
Bovendien is er nog geen stalmest
naar het land gebracht en is er aan de
stoppelbewerking nog weinig gebeurd.
Het zal dan ook uitermate moeilijk
zijn om deze achterstand nog geheel in
te halen. Het wordt in elk geval een
drukke herfst, en waarschijnlijk zal er
minder tijd zijn voor een intensieve
stoppelbewerking.
De kwaliteit van de gewassen heeft
eveneens geleden. Bij de granen valt
dit totnogtoe erg mee, maar bij de erw
ten is er naast verlies aan korrels ook
een aanzienlijk verlies door gekiemde
en dove erwten.
Van de stambonen zijn de kogelbonen
zo goed als mislukt en de Beka is
maar matig. De Walcherse witte zijn
erg laat.
De aardappelziekte zal ook aanzien
lijke schade teweegbrengen, omdat de
grond te lang nat was.
De kwaliteit van het hooi is ook zeer
matig, al gaf de 2e snede van rode
klaver en lucerne een goede op
brengst. Het weiland levert een zeer
goede grasopbrengst.
Wanneer we het geheel overzien, dan
zal de schade in Walcheren erg meeval
len. De opbrengsten zijn goed. De zeer
grote oppervlakte erwten levert dit
jaar ernstige bezwaren op door het
weerrisico. Op de gemengde bedreven
profiteert men van het vele gras en de
goede melkopbrengst.
De werkverdeling zit geheel in de
knoei, maar met enkele weken droog
en zonnig weer, kan er veel worden
ingehaald.
SCHOUWEN-DUIVEL AND.
1 September 1954.
„Oogsttijd glorietijd" zouden wij
als landbouwers steeds boven de maand
Augustus willen schrijven. Het is im
mers steeds de maand geweest dat wij
de kroon van de graanoogst mogen ont
vangen na maanden van voorbereiding.
Als wij echter de dag van vandaag be
zien dat de gloriemaand is verstreken,
dan blijft er weinig over van de glorie
kroon.
De oogstmaand is verstreken als me
nige najaarsmaand in voorgaande jaren.
Regen, dag aan dag, deed ons boeren-
hart triestig stemmen. Sinds vorige
week kunnen w\j iets van vaster oogst-
weer gaan spreken, met als gevolg dat
alles geljjk geoogst kan en moet wor
den. De machines rollen thans door de
akkers van 's morgens vroeg tot
's avonds laat. En bij deze zonnige da
gen zouden in normale toestand de
voorgaande triestige weken spoedig ver
geten zijn, daar in de normale polders
van een goede oogst sprake is, doch gro
te delen van ons eiland geven geen aan
trekkelijk beeld te zien. Beziet men de
polders Vier Bannen en Schouwen dan
is alles in één woord gezegd, n.l. troos
teloos. Zowel in kwaliteit als kwantiteit
is het in doorsnee op een grote misluk
king uitgelopen. Van de opbrengsten
in deze polders is weinig te zeggen.
De variaties zijn zó groot dat een ge
middelde nog niet te voorspellen is.
Maar als men van opbrengsten van 10
mud per gemet hoort dan valt het nog
niet tegen. De kwaliteit laat bij deze
opbrengsten ons ook gewoonlijk in de
steek. Een grote moeilijkheid in deze
polders is na de regen de doorwas en
de zoute melde. Vele percelen die nog
oogstbaar waren geven hierdoor grote
moeilijkheden bij het maaidorsen.
In de betere polders is ook alles nog
in volle gang. De eigen machines en de
loonwerkers staan steeds onder volle
stoom. Gehoorde opbrengsten beloven
een schotbaar jaar. Doch hierover een
volgende keer wat meer als de gegevens
beter bekend zjjn. Daar alles in zeer
korte tijd geoogst moet worden dit jaar,
en tevens door de grote oppervlakte
graan is er een grote vraag bij de eige
naren van maaidorser. Enkele landbou
wers zijn in combinatie hierdoor overge
gaan om zelf een machine aan te schaf
fen om eigen baas te kunnen zijn met
het oogsten. Een zeer grote drang naar
maaidorsen is ontstaan, daar vele per
celen niet maaibaar zijn met de zelf-
binder.
Met dit alles ziet men nog steeds de
naweeën van de ramp. Zo te oogsten is
geen glorie voor de boer, maar een ver
langen naar de voorgaande jaren, toen
alles op hoog peil stond. Toen weelde...
nu armoede, wat de oogst en het oogst-
weer aangaat. Maar door dit alles heen
moeten wij kunnen zien naar de toe
komst om onze krachten te kunnen ge
ven om het weer zo te krijgen en zo
mogelijk nog beter op te bouwen dan
voorheen.
^^*A^^AAAA>A* A^,^
Getroffenen die runderen, in mindering; op hun
schade-tegoed van Landbouvvherstel, in de loop van
September 1954 wensen te ontvangen, kunnen tot
uiterlijk Donderdag 9 September een aanvrage
doen bij de Plaatselijk Bureauhouder, de heer F. C.
Hanse te Zierikzee.
PROVINCIALE VOEDSELCOMMISSARIS
VOOR ZEELAND.
Bladz.
Overzicht 549
Zitdagen Boekhoudbureau 549
Garantie- en verrekenprijs voor melk verhoogd 549
Wie wordt kampioen? 550
Arbeidsvoorziening in de landbouw 550
Beschadiging van zaden tijdens het dorsen 550
Zitdagen: 550
Zeeuws Voorlichtingsinstituut op verzeke-
ringsgebied (Z. V. V.)
Zeeuws Voorlichtingsinstituut voor de
brandverzekering (Z. V. B.)
Adviesbureau voor Oorlogs- en Rampschade
Weinig opwekkend verslag van de F. A. O.
over 1953 551
Het Fries Rundveestamboek bestaat 75 jaar 551
Slechte Melkdrinkers 551
Wanneer super strooien? 552
Let op de Uitbreidingsplannen 552
Terneuzen Eikerzee Noordwelle
O, Anneliese 552
Benut die kans 552
Van Boerderij en Organisatie 553
Vee-restitutie op Schouwen en Duiveland 554
Hoe groot moeten bedrijven in de nieuwe pol
ders worden 554
Ook huisvuil heeft waarde 555
Brieven uit de; N. O. P. 555
Belastingrecht (12) 556
Weeroverzicht over de maand Augustus 1954 556
Uit de Herverkavelingsgebieden 557
Verhoging van de arbeidsproductiviteit in de
landbouw 557
De Boerenjeugd 559
Paard en Paardensport 561
Marktberichten 561
Noord-Brabantsche Mij van Landbouw 563
Uit een geheim weekboek van Bram uit de
Slikhoek 563
Wanneer we straks de nieuwe polders in het IJselmeer gaan verkavelen, dienen»we te weten hoe
de verhouding tussen de bedrijven in de verschillende grootte-klassen rnoetenl komen te liggen.
Dit is ook het doel geweest van een onderzoek dat het L. E. I. (rapport 196) verricht heeft naar de
rentabiliteit van ibedrijlven behorende tot de verschillende grootte-klassen in de N-O.P.
De conclusies zijn van een zodanige aard, dat we ze in (beperkte vorm vermeldenl, aangezien ze een
algemeen beeld geven van de verhoudingen, die optreden wanneer het bruto-inkoimen van het land
bouwbedrijf tussen verpachter, pachter en arbeiders verdeeld moeten worden op bedrijven van vér-
schillende grootte.
Het onderzoek beperkt zich tot bedrijven van 12, 24, 36 en 48 ha, zodat het heel goed mogelijk is,
dat bedrijven, die hier tussen gelegen zijn, voordeliger zijn dan de hier aangegevene. Om nu tot een
zo goed mogelijk vergelijkbaar resultaat te komen, gaan we uit van een oppervlakte van 12 ha, die
dus verdeeld kan worden in 12 bedrijven van 12 ha, 6 bedrijven van 24 ha, 4 bedrijven van 36 ha of
3 bedrijven van 48 ha. Achtereenvolgens gaan we nu verschillende omstandigheden van deze bedrij
ven na.
ARBEIDSBEHOEFTE.
Het aantal losse arbeiders is des te groter naar
mate het bedrijif kleiner is. Dit blijkt uit het vol
gende overzicht:
Zomer
Winter
Bedrijfs-
Boer
Va.t
Los
Totaal
Boer
Vast Los Totsal
grootte
12 ha
12
24
36
12
12
24 ha
6
6
18
30
6
6
12
36 ha
4
12
8
24
4
12
16
48 ha
3
12
9
24
3
12
15
Voor het houden van Kraste kernen pleit dus wel
het verdelen in wat grotere bedrijven, daar op het
kleine bedrijf de arbeidsbezettimg schommelt tus
sen 12 en 36 personen (meest los) tegen tussen 15
en 24 personen op het bedrijf van 48 ha (meest
vast).
De totale arbeidsbehoefte is daardoor, uitgedrukt
in verhoudingscijfers, groter naarmate de bedrij
ven kleiner zijn. Zeer begrijpelijk is ook, dat het
aantal uren van alle arbeidskrachten, inclusief de
boer, evenals van alle betaalde arbeidskrachten, op
de kleine bedrijven veel geringer is (12 ha 1640 en
1070 uur, 48 'ha 1750 en 1890 uur)
De leegloop is daardoor geringer op de grotere
bedrijven.
BOUWPLAN.
Het (bouwplan wordt iets intensiever naarmate
het bedrijf kleiner wordt. Het bouwplan ziet er
daardoor als volgt uit:
12 ha 24 ha 36 ha
granen 26 27 32 33
peulvruchten 14 14 14 13
handelsgewassen 15 16 18 20
hakvruchten 43 40 34 31
Ook de oppervlakte grasland is op de kleine be
drijven wat groter, terwijl er op deze bedrijven ook
wat meer afvalt door erf e.d.
Zodoende is er b.v. bij verkaveling in bedrijven
van 12 ha 3 minder grond beschikbaar, dan
wanneer deze grond in bedrijven van 48 ha ver
deeld zou worden. Zou 50.000 ha verdeeld worden
in bedrijven van 48 ha inplaats van 12 ha, dan zou
de nationale productie van granen stijgen met 2
die van erwten, vlas en pootaardappelen met 3
en die van suikerbieten met 1 De productie van
consumptie-aardappelen zou daarentegen met 8
verminderen.
KAPITAALBEHOEFTE.
In de eerste plaats zijn de eigenaarslasten be
rekend. Deze bedragen per ha voor 12, 24, 36 en
48 ha resp. 146,—, 129,—, 107,— en 96,— per
ha. Het kapitaal dat de pachter in het bedrijf moet
steken bedraagt: ƒ86,ƒ133,ƒ109,en
100,per ha voor resp. 12, 24, 36 en 48 ha. Gaat
men nu weer rekenen met 144 ha, dan krijgen we
de volgende verhouding:
12 ha 24 ha 36 ha 48 ha
48 ha
Eigenaars
kapitaal 360.000 300.000 220.000 180.000
(excl. woningen)
Pachterskap. 176.000 168.000 148.000 137.000
Totaal 536.000 468.000 368.000 317.000
In verhoudings
cijfers 115 100 79 68
DE BELONING.
Wanneer we van de bruto-opbrengsten alle kos
ten exclusief rente, eigenaarslasten en arbeidskos
ten aftrekken, houden we de beloning voor arbeid,
kapitaal en grond over.
12 ha 24 ha 36 ha 48 ha
Bruto opbr. 264.900 274.500 266.600 262.700
(per 144 ha)
Kosten 86.200 95.200 87.400 85.900
Beloning v. arbeid
kap. en grond 178.700 179.300 179.200 176.800
Deze bedragen kunnen dan weer onderverdeeld
worden wat tot het volgende resultaat voert:
(Zie yerder pag 556 le kolom, onderaan.)
