BIJ 80 JAAR N. R. S.
«SHELL»
Gebrs DEJONGH
ontsmetten van
Wintergranen
bestrijdingsmiddelen
ZEEL^SGH LANDBOUWBLAD.
535
Q P de algemene vergadering van de Z. L. M., die op 8 Juni 1881 te Goes werd gehouden, consta-
teerde de 'heer H. J. E. Gerladh dat ihet Nederlands Rundveestarnibbek in Zeeland maar weinig
belangstelling trok. De meeste lboeren beschouwden het stamboek als een overbodige luxe.
Hoewel ihet aantal leden niet wordt vermeld, zal dit wel dienovereenkomstig zijn geweest. Eerst om
streeks 1890 nam dit aantal sterk toe, daar men zich toen op de verbetering van het rundvee ging
toeleggen door Ihet kruisen met Noortd-Hollandise stieren. Volgens de Z. L. M.-almanak bedroeg ihet
aantal in 1892 echter nog maar 135. Terwijl toch Ihet aantal stuks rundvee in de jaren 18911900
gemiddeld rulim 77-000 bedroeg.
Wanneer we de lijn van de veefokkerij! in, Zeeland verder vervolgen, zien we dat deze fokkerij altijd
een eigen karakter heeft (behouden, doordat het mesten van rundvee steeds belangrijk gebleven is.
De invoer van Durham en Shorthorn-vee uit Engeland is Ihet! beste bewijs voor de belangstelling naar
een dier, dat vooral ook goed te mesten is.
Dat de rundveefokkerij toch de plaats in heeft kunnen nemen die we heden ten dage opmerken,
is niet in de laatslte plaats te danken aan de welbewuste pogingen van enkele voormannen, die steeds
weer de noodzaak van een doelbewuste fokkerij hebben onderstreept.
De moeilijkheden, die deze pioniers hebben! ondervonden, zal men moeten zien tegen de achtergrond
van de gelest der vorige eeuw, waarin het liberalisme hoogtij vierde. Dit, samen imet die natuurlijke
vrijheidszin van de boer, vormde een geduchte barricade, die dloor deze voortrekkers genomen
moest worden door de boeren er van te overtuigen, dat registratie en de daaraan verbonden admini
stratie uiteindelijk henzelf ten goede zou komen. Door het geleidelijk wegruimen van alle hindernis
sen hebben ze de weg voor het stamboek gebaand.
Bij het 80-jarig bestaan van het Nederlands Rtmdveestamboek, dat bp 2 en 3 September op
grootse wijze in 's-Hertogenbosch gevierd; zal worden, leek het ons goed een aantal' gegevens over de
groei van deze landelijke organisatie te vermelden en tevens na te gaan hloe inl de provincie Zeeland
deze ontwikkeling de landelijke heeft gevolgd.
STERKE GROEI.
Het Nederlands Rundvee Stamboek (N. R. S.)
stelt zich ten doel het bevorderen van de zuivere
teelt en de verbetering van de drie Nederlandse
rundveeslagen, te weten het Zwartbont Hollands,
het Roodbont Maas-Rijn:IJssel en het Blaar- of
Witkop Gronings veeslag. Dit doel tracht men o.a.
te bereiken door het registreren van kalveren, af
komstig van de in de registers ingeschreven stie
ren en koeien, het 'keuren op axterieur en het on
derzoek naar de vererving van de oudere stieren.
Het keuren op exterieur betekent 'dat er onder de
hiervoor in aanmerking komende dieren een zekere
selectie plaats viindt.
Wsjr.ineer deze voldoen aan de daarvoor gestelde
minimum-eisen worden ze opgenomen in het stam
boek. Dit stamboek is een z.g. open stamboek,
zodat ook vrouwelijk rundvee met een onbekende
afstamming wordt ingeschreven als de dieren een
voldoende exterieur bezitten. Deze dieren worden,
dan opgenomen in het z.g. „Register". Stieren met
onbekende afstamming kunnen daarentegen niet
worden ingeschreven. Om een nog grotere selec
tie Dot standi te brengen, kent men verder nog \toor
stieren de onderscheiding „preferent eerste klasse"
en „preferent tweede klasse", terwijl voor koeien
ihet. ,>keurstamboeken 'het „Register voor Prefe
rente Stammoeders" openstaat als deze aan zeer
hoge eisen kunnen voldoen. Alles is er op gericht
langdurig bruikbare en economisch producerende
koeien te fokken.
De resultaten van dit streven zijn niet uitgeble
ven. Men hoeft maar 'te denken aan de plaatjes
van het rundvee dat in 1880 op de grote landbouw
tentoonstelling in Londen de naam van ons rund
vee boog moest houden en het tegenwoordige vee,
dat daar hemelsbreed van verschilt.
In 1910 bedroeg de gemiddelde ppbrengjst van de
gehele Nederlandse Veestapel 2350 kg melk met
3.10 vet. In 1952 was deze gestegen tot: 3775 kg
melk met 3,65 vet. De gemiddelde opbrengst van
de bij het Stamboek ingeschreven dieren ligt ech
ter veel hoger met 4307 kg melk en 3.73 vet. Dat
er individuele dieren zijn die hier nog eens ver
bovenuit komen, ibewijst wel de gemiddelde pro
ductie van de dochters van de preferent eerste
klasse stier Adeima 21 van de Woudhoieve, die in
het 4e jaar lag op 6153 kg melk in 313 dagen, met
een vetgehalte van 3.97 Het zijn juist deze die
ren die de basis hebben gelegd voor export naar
32 landen ter Wereld, waaronder Zuid-Afrika,
Egypte, Ghi'li en Libanon.
Dit resultaat is bereikt door het samengaan van
een 24.000 rundveefokkers. In ttotaal zijn; er in ons
land ongeveer een 200.000 rundveehouders, zodat
de neiging groot is te veronderstellen, dat dit de
grootste wel weer zullen zijn. Niets is minder
waar, omdat het aantal ingeschreven koeien de
27.000 maar nauwelijks haalt. Het totaal' aantal in
geschreven dieren bedraagt 260.000. Naast het
N. R. S. heeft men [nog het Frieisch Rundvee Stam
boek (F.R. S-) dat slechts 6000 leden telt, doch on
geveer 130.000 dieren heeft ingeschreven. Dit stam
boek viert dezer dagen het 75-jarig bestaan. Voor
al de laatste oorlog heeft het aantal leden met een
sprong doen stijgen (1940 4800 leden en 1950 18.400
leden)
EN NU IN ZEELAND.
Bezien we de ontwikkeling van het Nederlands
Rundvee Stamboek in Zeeland, dan zien we dat bij
de reorganisatie van 1912 de afdeling Zeeland van
het N. R. S. werd omgezet} ini de Vereniging ter
verbetering van het Rundvee in Zeelandi. De reden
hiertoe was, dat de provinciale afdelingen van het
N. R. S. kwamen te vervallen! en de leden recht
streeks aangesloten zouden worden bij de lande
lijke vereniging in Den Haag. Toen werd' terecht
gevoeld) dat er een provinciale organisatie nodig
zou zijn omj de rundveeverbe'tering in Zeeland, met
z'n speciaHe problemen, richting te geven. Als doel
einden worden o.a. genoemd het houden van cur
sussen in rundveekennis, het bevorderen van de
vaststelling van een welomschreven fokdoel, de
oprichting van stieren-, controle- en fokverenigin-
gen, 'het exploiteren van een centraal laboratorium
voor melkonderzoek, het houden van tentoonstel
lingen en het aankopen Van goed vee.
Vooral het tweede punt verdient hierbij speciale
aandacht, omdat in de bij de wpriChting uitgegeven
brochure over het fokdoel staat geschreven: „De
naam Zwartbont Hollandsc'h alleen, zegt nog niet
genoeg". Deze vereniging heeft nu reeds meer dan
40 jaar dit werk op uitnemende wijze van het
N. R. S. overgenomen. Een gelukkige omstandig
heid is 'hierbij, dat het Bestuur van dfe Vereniging
tot Verbetering van het Rundvee tevens de Pro
vinciale Commissie ter bevordering van Rijkswege
van de Veefokkerij; in Zeeland vormt. Het onlangs
verschenen jaarverslag geeft een uitvoerig over
zicht van de huidige stand van zaken). De werkver
deling tivssen deze verenigingen kan dan ook uniek
in den lande werden genoemd.
Het aantal veehouders, dat van de vereniging lid
werd, was omstreeks 450 en dat is het heden ten
dage nog ongeveer. Wanneer we daartegenover
zetten het aantal leden dat lid is van het N. R. S.
zien we, dat na een inzinking in de dertiger jaren
tot ongeveer 500 lieden, een grote toename nia de
oorlog valt waar te nemen, zodat het aantal leden
in Zeeland sedert 1950 tussen de 1650 en de 1700
blijft zweven. Daaruit blijkt dan tevens dat de toe
name niet de landelijke groei bij heeft kunnen hou
den, zodat de Zeeuwse leden nu nog maar een 7
van bet totale aantal uitmaken, tegenover b.v. 15 9'o
in het jaar 1920.
Ook het aantal ingeschreven koeien allen van
het Hollandse Zwartbonte veeslag is in verge
lijking met vroeger afgenomen en bedroeg in 1953
nog maar gloed 2 tegenover ongeveer 4 in de
eerste jaren na 1950. Wellicht zal' de ramp hier ook
van invloed geweest; zijn.
Uit een vergelijking tussen het aantal leden en
het aantal koeien, valt' af te leiden, dal de Zeeuwse
stallen, dile geregistreerd zijn bij het N. R. S., ge
middeld maar klein zijn. Dit zal inderdaad wel het
geval zijn, al moeten we niet vergeten dat het
percentage ingeschreven kalveren - waarschijn
lijk tengevolge van de export van drachtige vaar
zen hoger is dan dat van de koeien. Terwijl het
een bekend feit is, dat het percentage melkkoeien
in Zeeland daardoor steeds veel lager geweest is
dan elders in het 'land. De aantallen ingeschreven
dieren zouden, daarom nog aanzienlijk omhoog
kunnen, vCoral i. v. m. de exportpositie van het
in Zeeland gefokte rundvee. Wanneer de volgende
week bet N. R. S. haar 80-jarig bestaan gaat vie
ren imet een grote jubileum-tentoonstelling in Den
Bosch zal men een juiste indruk krijgen, van datge
ne wat in deze lange periode bereikt is.
Wie mocht denken dat het doel vrijwel bereikt
is, vergist zich. Weliswaar hebben we tegenwoor
dig de beschikking over vee met een grote plas
en een, hoog vetgehalte, doch volgens de deskun
digen bedraagt de gemiddelde levensduur van on
ze koeien slechts 3 a 4 lactatie-perioden.
Wanneer dit gemiddelde verhoogd kan worden
zou de rundveehouderij zich nog beter met die in
andere landen kunnen meten. De preferente Stam
moeder Dora 3 brengt het op 18-jarige leeftijd op
88.773 kg melk met gemiddeld 3.66 vet in 4561
dagen. Wanneer er in de toekomst meer van deze
dieren ingeschreven kunnen wGrden in de regis
ters van het N. R. S. in het fraaie en imposante ge
bouw aan de Stadshouderskade in Den Haag, zul
len we over 20 jaar het eeuwfeest van dit stam
boek met des te meer luister kunnen vieren. Het is
in ieder geval wel duidelijk, dat het einde van de
vooruitgang, ook in onze provincie, nog niet in
zicht is.
B.
mar^i
Zaaizaadontsmetting voorkomt het optreden van
verschillende ziekten, zoals steenbrand bij tarwe,
schimmels, enz.
Veel regen tijdens het afrijpen van de granen is
gunstig voor het optreden van Fusarium in de aar.
Het ziet er dus naar uit, dat de kans op een vrij
hoog percentage kiemschimmels in het zaaizaad
dit jaar groot is. Over het algemeen leveren met
kiemschimmels besmette zaden geen of slechts een
sterk verzwakte kiemplant op; wordt het zaad te
voren ontsmet, dan is de opkomst echter normaal.
Gemiddeld mag men dan ook rekenen op 5 A 10
procent meer planten bij gebruik van ontsmet zaai
zaad.
Voorts zijn de aan het ontsmetten verbonden
kosten zo gering, dat deze geen bezwaar kunnen
vormen.
Een bevredigend resultaat wordt echter alleen
bereikt, indien het ontsmetten op de juiste wijze
en met de uiterste nauwkeurigheid wordt uitge
voerd (poeder afwegen, poeder of vloeistof goed
verdelen over het zaad, ontsmettingstrommel lang
genoeg draaien, enz.).
Het is gewenst om zaaizaad van normale kwali
teit na het ontsmetten tenminste één dag te laten
staan, voordat het wordt uigezaaid. Anderzijds
moeten zwakke partijen, zoals die met een te hoog
vochtgehalte, na het ontsmetten niet te lang wor
den bewaard.
Warmwaterbehandeling.
De ontsmetting met warm water alleen is niet
afdoende tegen steenbrand. Mede ter voorkoming
van achteruitgang in kiemkracht is behandeling
met een chemisch middel vóór, tijdens of na de
warmwaterbehandeling beslist noodzakelijk. Bij
toepassing van de nabehandeling wordt genomen
50 gram van een der genoemde nat-ontsmetters,
opgelost in 2 2 V2 liter water per ha zaad of 2
gram van één der droogontsmetters per kg zaad.
De trommel moet 4 a 5 minuten worden gedraaid.
Zwak zaad verdraagt de warmwaterbehandeling
niet zonder grote vermindering van kiemkracht.
Daar alle zaadontsmettingsmiddelen giftige stof
fen zijn, betrachte men de nodige voorzichtigheid.
Vijf jaar geleden hebben de detailhandelaren in
aardappelen, groenten en fruit het initiatief, ge
nomen tot het houden vah'een jaarlijkse expösltie
die onder de titel: „Schakels tussen Tuin en Tafel"
niet alleen in vakkringen maar ook bij het publiek
bekendheid heeft verkregen.
Bij de a.s. expositie, die van 29 September tot en
met 6 October te Utrecht in de Jaarbeursgebouwen
op het Vredenburg wordt gehouden, zullen behalve
de bonden van kleinhandelaren ook de Nederlandse
Fruittelers Organisatie, de Centrale Vereniging
voor de Markt-, Straat- en Rivierhandel en de fa
brikanten van machines voor conservenindustrie
en winkelbedrijf in de Stichting „Schakels tussen
Tuin en Tafel" medewerken.
De deelnemende organisaties stellen zich ten doel
door middel van deze groots opgezette beurs de
consument te tonen welke uitstekende producten
de Nederlandse kwekers op de markt brengen en
hem een indruk te geven van de taak die de klein
handelaren als schakels tussen tuin en tafel ver
vullen.
(Advertentie.)
Zuiver ingesteld op vernevelen
„KONEPROX" Koperoxychloride 50 °/o Cu
voorkomt de gevreesde aardappelziekte.
„SHELL" W-N 101
doodt Uw aardappelloof snel
en zonder schadelijke nawer
king. Bij verneveling slechts
- 30-50 L. p. H.A.
Vraagt inlichtingen of reizigersbezoek.
Postbus 35 - GOES
