Er komt tekening in de Braakman
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD.
343
Als de grond bewerkt is, ziet ze er direct weer anders uit.
De weg wordt verbreed en dus moeten de sloten verlegd worden
al bij deze kleine bedrijven heeft men te maken
met de vanouds bestaande neiging in het dorp te
willen wonen. Niet alleen uit hygiënisch oogpunt
t.o.v. de dorpsgemeenschap, doch evenzeer met het
oog op een goede bedrijfsvoering, moet deze wens
radicaal worden afgewezen.
Anderzijds zal hier tegenover gesteld moeten
worden de toezegging, dat het bedrijf gesaneerd
zal worden tot 8 ha en het aanwijzen van een
nieuw bouwperceel, hoe speculatief dit wellicht
vanuit het gezichtspunt van de herverkaveling
moge lijken.
Betrokkene krijgt reeds nu een perceel aange
wezen, dat gunstig gelegen is, al is het wellicht
niet zo dicht bij het dorp als hij gehoopt had. Hij
kan dus op korte termijn z'n bouwplannen reali
seren als hij van Wederopbouw dezelfde vlotte
medewerking krijgt. Weliswaar zijn er een 260
boerderijen verwoest en een 200 zwaar beschadigd
waarvan de gebruikers eventueel op dezelfde
wijze door de herverkaveling geholpen dienen te
worden als de oorspronkelijke plaats niet gehand
haafd kan worden doch daarnaast heeft men
nog de categorie van de grotere bedrijven, die in
de dorpen voorkomen en daar niet gehandhaafd
kunnen worden, dan wel ook op een andere plaats
de herverkaveling erg in de weg zitten.
In deze gevallen kan voor de verplaatsing een
subsidie worden toegekend, die afneemt naarmate
het bedrijf groter wordt. Voor de grote bedrijven
is dit niet erg voordelig. Gelukkig kan de herver
kavelingscommissie nog wat extra's toekennen als
met de verplaatsing grote belangen gemoeid zijn.
VEEL VERSCHUIVINGEN TE WACHTEN.
Zo gaat men zich nu reeds op verschillende pun
ten vastleggen voor de toekomst, omdat straks het
land toegewezen zal moeten worden rondom deze
nieuwe bouwpercelen. Terwijl nog niet precies be
kend is, wie er zullen vertrekken naar elders. Aan
de animo een bedrijf elders te pachten, ligt het
waarlijk niet. Het zal meer liggen aan het tempo,
waarmee de bedrijven ter beschikking worden ge
steld. Voor de verpachters van de bedrijven, die
worden ingeleverd, zal vooral de overgangsperiode
niet zonder moeilijkheden zijn, omdat ze lijdelijk
een pachter krijgen toegewezen, die hun wellicht
helemaal niet bevalt. Dit is helaas noodzakelijk,
omdat nu eenmaal door de kreekvorming velen
hun land geheel of gedeeltelijk kwijt zijn geraakt
en nu tijdelijk gecompenseerd moeten worden.
De vergoedingen van Landbouwherstel worden
verstrekt aan de hand van de voorlopige toedelin
gen die dit voorjaar hebben plaats gehad. Kan het
land niet beboerd worden tengevolge van herkave-
lingswerkzaamheden, dan krijgt de gebruiker 2 Vs
maal de pachtwaarde uitgekeerd.
Zoals men zal weten, worden ook de kreken a>
inbreng in de herverkaveling beschouwd, evena!
het land dat buitengedijkt is bij de Schelphoeh
Omtrent de vergoedingen van de categorieën woi
den nog besprekingen gevoerd.
De positie van deze boeren is in de herverkave-
lingsgebieden veel beter dan in Kruiningen, waar
voor een dergelijke vergelijking wel erg in het
nadeel uitvalt.
Het ware dan ook te wensen, dat de Regering
de op deze wijze ontstane scheve verhoudingen
tussen twee gebieden in de provincie, die toch in
wezen hetzelfde lot hebben ondergaan, alsnog
zoveel mogelijk recht zou trekken.
Zo wordt er allerwege gewerkt aan een veeion
vattende verbetering van datgene wat gewenst is.
Voor degenen, die er midden tussen in zitten, toont
het wellicht weinig vooruitgang. Doch als men eens
in de maand het eiland een bezoek brengt, wrijft
men de ogen wel eens uit over de uitgebreide
werkzaamheden. Te snel kan het ook weer niet
gauw ga«n, want het gaat om liet bestaan va
meer dan duizend boeren.
B.
„Als pachters komen alleen in aanmerking gegadigden, die Nederlander zijn, te goeder naam en
faam bekend staan en kunnen voldoen aan alle eisen, welke aan hen gesteld dienen te worden
vo -r een moderne en rationele exploitatie van een der in pacht uit te geven bedrijven".
Aldus het slot van de prospectus der verpachting van acht landbouwbedrijven in de Braakman,
waarin de eisen, waaraan de pachters moeten voldoen, worden opgesomd. Op grond hiervan zou
men drommen sollicitanten kunnen verwachten, waaronder ook veel jonge boeren.
Zo zou het wellicht geweest zijn, als de oorspronkelijke plannen doorgevoerd hadden kunnen wor
den Doch na de ramp kwamen de herverkavelingen, met als noodzakelijk gevolg het verplaatsen
van een aantal bedrijven naar elders. In hoofdzaak zal deze verplaatsing gericht zijn op de
N.O.P.. doch daarnaast moet ook voor hen die niet naar dit gebied kunnen of willen vertrekken, een
mogt kheid geschapen worden. Dat is voor de z.g; vrije sollicitanten onplezierig. Doch zou een
normale'verpachting het onoplosbare probleem van de boerenzoons zonder bedrijf niet in alle
schrilheid naar voren hebben gebracht?
\.e hebben dat bij de verpachting van de bedrijven in de Quarlespolder duidelijk kunnen consta
teren. Voor vertrek naar elders zijn er in alle herverkavelingsgebieden tezamen een paar honderd
liefhebbers. Aan adspirant-pachters voor deze acht bedrijven zal het dus evengoed niet ontbreken.
Al is de grond niet te vergelijken met die van de Quarlespolder. Want zo grillig als de Braakman
vroeger was met het veroorzaken van overstromingen, zo grillig in samenstelling is nu de grond
die het water achterliet.
NOG GEEN TWEE MAR NA DE AFSLUITING.
Des te meer dient men bewondering te hebben
voor de voortvarendheid waarmee Rijkswaterstaat
en de Dienst der Domeinen mede gedwongen
door de bijzondere omstandigheden het uitgifte
programma versneld hebben uitgevoerd. Want als
dit najaar de grond van acht bedrijven aan de
nieuwe pachters wordt overgedragen, dan is dit
twee jaar vóór de aanvankelijk voorgenomen
datum.
Dit is bereikt door het jaar braken te laten ver
vallen en het slechts één jaar beboeren van de
grond door de Dienst der Domeinen. De keerzijde
van deze haast is, dat men wat op de koop toe zal
moeten nemen.
Zeker het land is zo goed mogelijk geëgaliseerd,
doch' op de meeste kavels zal ook daarna nog wat
egalisatiewerk en verwerken van slootgrond plaats
moeten vinden.
De kavels kunnen uiterlijk 1 Januari 1955 in ge
bruik worden genomen, al wordt getracht het in
zaaien van wintergranen nog mogelijk te maken.
De pachterswoningen met een inhoud van 400
m3 en de bedrijfsgebouwen die aan de aard van
het bedrijf worden aangepast, zullen resp. uiterlijk
1 Mei en tussen 1 Januari en 1 April 1955 gereed
komen.
VARIËRENDE SAMENSTELLING
VAN DE GROND.
Het belangrijkste voor de toekomstige pachters
is ongetwijfeld de aard en de samenstelling van de
grond.
Over het algemeen is de grond vrij licht, zodat
de aanleg van bos en andere recreatiemogelijk
heden rondom de grote kreek gezien moeten wor
den als het ontbreken van een landbouwkundige
bestemming van de zandigste gedeelten.
De rentmeester der Domeinen, Ir J. Kluijtenaar,
toonde ons verschillende kaarten van de bodem
gesteldheid. Reeds dadelijk kan men de grond in
het Zuid-Westelijk deel, waar de 8 bedrijven uitge
geven zullen worden, verdelen in plaatgronden,
die veel voorkomen en de minder voorkomende
schorgronden. Het onderscheid berust op de dikte
der zavellaag, die voor schorgrond tenminste 80
cm dient te zijn. De plaatgronden kunnen weer
onderverdeeld worden in de dikke plaatgronden
(5080 cm zavel) en de dunne plaatgronden (min
der dan 50 cm zavel». Daar de bouwvoor ook een
belangrijke rol speelt, is tevens aangegeven of de
bouwvooi veel of weinig afslibbare delen bevat.
De bouwvoor van de schorgronden zal doorgaans
zwaarder zijn dan die van de plaatgronden.
Langs en door deze grillig verlopende bodem-
kundige grenzen zijn zo goed mogelijk de grenzen
van de kavels getrokken. Er blijven echter ver
schillen bestaan, vooral ook omdat de kreken door
gaans met de oeverwallen of andere grond van af
wijkende samenstelling zijn dichtgeschoven.
Tengevolge van de goede doorlatendheid, en de
daarmee samenhangende ontzilting, kunnen nu
reeds alle gewassen verbouwd worden. Deze ont
zilting is door de intensieve begreppeling, op af
standen van 1131 meter, sterk bevorderd. Ge
deeltelijk zullen er later drainreeksen voor in de
plaats komen.
De zavelgronden zijn kalkrijk met 10 kool
zure kalk; de zandgronden bevatten 4 kalk,
wat ook ruim voldoende is. De bemesting zal verder
geen al te hoge eisen stellen, daar op verschillen
de percelen de eerste jaren zowel kali-, fosfaat- als
stikstofbemestingen achterwege kunnen blijven.
Dit geldt vanzelfsprekend niet voor de lichtere
gronden. De landbouwkundige waarde hiervan
wordt in hoofdzaak bepaald door de ligging t.o.v.
het water, d.w.z. hoe lager hoe beter.
DE BESTEMMING VAN DE GROND.
Alles met elkaar maakt, dat de oppervlakte cul
tuurgrond van 1019 ha overblijvend na aftrek
van 142 ha bos, 203 ha water, 30 ha wegen ver
deeld over 26 bedrijven en een gedeelte losse
grond, typisch geschikt is voor gemengde bedrijven.
De plannen staan nog niet geheel vast, daar de
mogelijkheid opengehouden moet worden 100 ha
te bestemmen als compensatie voor boeren die ten
gevolge van de aanleg van een drinkwaterreservoir
in de Dijckmeesterpolder, elders een toevlucht moe
ten zoeken. Dit land zou uiteraard als los land
worden uitgegeven, evenals de 67 ha die nu reeds
gereserveerd is voor de vergroting van een aantal
kleine landbouwbedrijven in de naaste omgeving.
Ook wordt er nog 36 ha vrijgehouden voor he.
stichten van een aantal fruitteeltbedrijven.
Een inzicht in de structuur van de 8 bedrijven,
die dit jaar worden uitgegeven, krijgt men door de
volgende gegevens:
De totale oppervlakte bedraagt 273 ha, waar
van 47 ha grasland en de rest bouwland of kunst-
weide.
Bij een aantal bedrijven rust op de pachter n.m.
de verplichting een kunstweide, variërend van 2
tot 7 ha, aan te leggen. Men moet dus wel hart
hebben voor het gemengde bedrijf om voor deze
bedrijven in te schrijven.
(Zie verder pagina 344)
