Een uitzondering op de regel
De aanwending van Kalkstikstof
INHOUDSOPGAVE
139
Jaarverslagen plegen te verschijnen op tijdstippen dat we er geen belangstelling meer voor to;.en
en ze maar gauw in de kast zetten naast hun voorgangers.
Het verschijnen van een jaarverslag 1953 in Januari 1954 doet direct de gedachte rijzen, dat
hier sprake moet zijn van een drukfout op de omslag.
Maar neen, ook de tabellen vertonen herhaaldelijk het jaartal 1953, zodat we ons laten overtuigen
en U gaarne enige gegevens voorzetten die we hebben ontleend aan het „Verslag in hoofdzaken
over 1953 van de Rijksdienst voor Landbouwherstel".
De voortvarendheid, die bij de samenstelling hiervan werd betracht, moge deze voor de provin
cie Zeeland zo belangrijke instantie, het hele jaar 1954 bijblijven. De cijfers van dit jaarverslag
spreken de tweeledige taal van de bijkans beëindigde oorlogsschade en de afwerking van de
watersnoodschade, die bijna nog beginnen moet. Als zodanig is het een teken van 1953 als over
gangsjaar, waarin deze instelling van een uitdovende activiteit helaas weer tot nieuw leden ge
blazen moest worden.
GRONDMONSTERS EN HERSTELWERK
EIGEN BEDRIJF.
Bij het doorbladeren van het verslag stuiten we
op veel cijfers die ons de ernst en de omvang van
het landbouwherstelwerk doen beseffen.
Als er 30.000 grondmonsters op zout moeten
worden onderzocht waarvan het grootste ge
deelte als basis van het individuele advies moest
dienen is dit alleen het aangeven van het on
derzoek met de klinkende cijfers. Daarnaast blijft
nog veel ongenoemd dat zich niet in cijfers uit
laat drukken.
Veel van het; eerste herstelwerk kon door de
gedupeerden zelf ter hand worden genomen. Ge
middeld werd per object ƒ680 toegezegd tot een
totaal van bijna V.z millioen gulden.
Waren de objecten te groot om door de boeren
te worden uitgevoerd, dan deden de cultuurmaat-
Bladz.
Overzicht 133
Landbouwbeurs 1954 te Utrecht 134
Zitdagen Boekhoudbureau der Z. L. M. 134
Zitdagen134
Zeeuws Voorlichtingsinstituut op Verzeke-
ringsgebied (Z. V. V.)
Zeeuws Voorlichtingsinstituut voor de
Brandverzekering (Z. V. B.)
Adviesbureau voor Oorlogs. en Rampschade
Afd. Goes Algemene Emigratie Centrale
(A. E. C.)
Contractteelt
De 34e Salon de Machines et Produits te
Brussel 135
De ledenwerfactie 135
Gebruik geen ongekeurd zaaigerst in zoute
polders 135
Inzaaimogelijkheden op zoute grond 135
De Amerikaanse landbouwpolitiek 136
Zaaizaadontsmetting 137
Stekels op den Bleik 137
De houdbaarheid van de uien dient op korte
termijn te verbeteren 138
Programma Voorjaarsstierenkeuringen 1954 138
Lonen en sociale voorzieningen: 138
Zomerlonen in de landbouw
Een uitzondering op de regel 139
De aanwending van Kalkstikstof 139
Uit de Herverkavelingsgebieden: 140
Herverkaveling Zuid-Beveland
Vaststelling van de blokgrenzen van de her
verkavelingsgebieden in Zeeland
Let op de Uitbreidingsplannen: 140
Goes Vogelwaarde
Centrale Hengstenkeuring te Den Bosch 140
Radio 140
Het onderzoek naar de bestrijding van aard
appelmoeheid 141
Subsidiëring van witvlezige pootaardappelen 141
Het voorkiemen van pootaardappelen in een
bewaarplaats met buitenluchtkoeling 141
Resultaten van de garantieregeling voor poot
aardappelen oogst 1952 141
Herzaaien of doorzaaien van wintertarwe 142
Emigratie142
Suriname biedt grote mogelijkheden voor
Nederlandse boeren
Motorkennis is voor landbouw-emigranten
in Australië zeer belangrijk.
Korte wenken voor de praktijk
Het handelsverkeer met Duitsland
Aanvraagformulieren levensonderhoud
Bedrijfseconomie
De kosten van grond- en hulpstoffen
Tuinbouw:
Stemmen uit de praktijk
Boerderijbranden in 1953
Korte berichten
Voor de Plattelandsvrouw
Bram uit de Slikhoek
Onderwijs:
Oudermiddag Rijkslandbouwwinterschool te
Goes
Ouderavond Rijkslandwinterschool te
Schoondijke
Uit de Kringen en Afdelingen:
Kort verslag Afd. Koudekerke
Kort verslag Afd. Biggekerke
De Boerenjeugd
Noord-Brabantsche Maatschappij van Land
bouw
Marktberichten
142
142
142
143
143
143
145
145
145
145
145
147
149
151
schappijen dit. Het betrof hier 510 objecten tot
een totaalbedrag van ruim 37 millioen gulden; ge
middeld dus zelfs 70.000 per object.
Wanneer groot en zwaar materiaal nodig was,
werd onder directie van de cultuurmaatschappijen
of de waterstaat gewerkt met aannemers.
5250 DOSSIERS.
Er zijn een 19.200 sehademeldingen uit de agra
rische sector binnengekomen, waarvan uit Zuid-
Holland, Zeeland en Noord-Brabant resp. 8450.
5250 en 5500 gevallen. Daar de normen nog niet
bekend waren, kon niet tot vaststelling van de bij
dragen worden overgegaan.
Daarom werd op advies van de Rijksdienst voor
Landbouwherstel overgegaan tot het uitkeren van
voorschotten.
We zien deze vooVsehotten zowel in aantal als in
bedrag toenemen, naarmate het einde van het jaar
nadert.
Gemiddeld lagen deze voorschotten rond de
2000,Voor Zeeland ligt dit bedrag wat hoger
dan het gemiddelde, met bijna ƒ3000,-- per geval.
De teruglevering van vee in natura heeft geen
grote vormen aangenomen met nog geen 800
dieren.
Eén der grootste prestaties mag zeker de aan
voer genoemd worden van bijna 250.000 ton gips.
De organisatie hiervan is des te meer een pro
bleem, als men ziet dat de gips uit een zestal lan
den en een nog groter aantal vindplaatsen af
komstig is.
De toewijzingen variëren van 118 ton per ha,
afhankelijk van het C-cijfer en het gehalte aan af-
slibbare delen.
DE OOGSTRESULTATEN.
Wat hebben al deze zorgen nu uitgericht?
De opbrengsten zijn gelukkig meegevallen; het
jaarverslag spreekt van gerstopbrengsten van ge
middeld meer dan 3000 kg/ha ten Oosten van de
lijn RqjterdamWillemstadSteenbergenTer-
neuzen.
De suikerbietenopbrengst liep in dit gebied uit
een van 35.00045.000 kg, bij een suikergehalte van
15.5—16.3
Westelijk van de bovengenoemde lijn werden
weinig bieten geteeld, terwijl de gerstopbrengsten
naar de kust toe geleidelijk tot nul dalen.
AFWERKING OORLOGSSCHADE
SCHIET OP.
De aanvullende bijdrage volgens artikel 72 is
eerst weer door een uitvoeringsbeschikking van
de Minister van Financiën in November 1953 op de
voorgrond getreden.
In totaal werden 22.253 verzoeken gedaan, waar
van direct 5400 werden afgevoerd omdat de schade
lag beneden de 500.
Volgens de eind 1953 beschikbare gegevens werd
ruim 55 millioen gulden aan het herstel van de
grond ten koste gelegd. Dit betreft dus het z.g.
herstel in natura. Daarnaast werd een bedrag van
ruim 325 miliioen gulden aan vergoedingen uitge
keerd. Er werd voor ruim 8 millioen gulden terug
gevorderd.
Hoewel er 56 nieuwe beroepschriften werden
ontvangen, kon het aantal beroepschriften dat in
behandeling is, toch worden teruggebracht van 114
op 37. Het totaal aantal beroepsgevallen bleef in
Zeeland met nauwelijks 1 procent ver onder het
percentage van alle andere provincies.
Er werden 36 gevallen toegewezen en 141 geval
len afgewezen.
In slechts 18 gevallen werd in Zeeland hoger be
roep bij het scheidsgerecht aangetekend, eveneens
met wisselend gevolg.
BIJNA 900 BOERDERIJEN GEBOUWD.
Het zal wel tol einde 1956 duren voordat de
laatste boerderij, die onder Oorlogsschade valt, her
bouwd is. Van de 714 boerderijen die in Zeeland
werden verwoest, werden inmiddels 472 geheel en
112 gedeeltelijk herbouwd. Dit is de verwachting
van het Ministerie van Wederopbcuiw, dat overi
gens op het gebied van de financieringsregelingen
meer besluitvaardigheid toegewenst zou mogen
worden, daar het vaak erg lang duurt vóórdat be
schikkingen in de Staatscourant worden gepubli
ceerd.
Met de indertijd gestichte drogerijen gaat het
niét erg best. Die in Middelburg moest wegens
de slechte resultaten worden stopgezet, terwijl er
nog een vordering vanwege de Rijksdienst voor
Landbouwherstel bestaat die afgelost moet wor
den. De drogerij op Tholen heeft het verschuldig
de bedrag geheel afgelost; die op Schouwen-Duive-
land grotendeels.
Zo zouden we U nog meer gegevens uit het ver
slag op kunnen noemen. Het feit alleen al, dat de
mogelijkheid hiertoe aanwezig is, geeft reeds het
prettige idee dat de Rijksdienst voor Landbouw
herstel niet hang is aan de weg te timmeren.
Laten we hopen, dat over de karwei, die deze
dienst thans onder handen heeft, spoedig een
eindverslag uitgebracht kan worden.
B.
De laatste jaren zijn er steeds meer landbouwers
toe overgegaan om hun wintertarwe in Februari
te bemesten met 200250 kg stikstof per ha.
Wanneer de weersomstandigheden gunstig zijn,
dus strooien op een bedauwd of beijzeld gewas en
terwijl overdag zonnig weer volgt, dan is de doding
der aanwezige zaadonkruiden meestal goed. Boven
dien krijgt men bij vroeg uitstrooien een stevig
gewas, terwijl meermalen waargenomen is, dat
voornamelijk op de lichtere gronden minder voet
ziekte optreedt in de met kalkstikstof bestrooide
percelen.
Dit jaar zijn weer verschillende landbouwers van
plan om hun tarwe met kalkstikstof te bemesten.
Ze hebben dan ook reeds vóór de vorstperiode
kalkstikstof aangekocht.
Als we de stand der wintertarwe thans bekijken,
dan zien we dat voornamelijk de rassen Minister
en Staring veel van de strenge vorst geleden heb
ben. Ook het ras Heine's VII heeft heel wat ge
leden, alhoewel in mindere mate.
Gezien de stand van de tarwe menen we het ge
bruik van kalkstikstof op tarwe voor dit jaar te
moeten afraden. Beter is het om, zodra de weers
omstandigheden het toelaten, een bemesting in de
vorm van kalkammonsalpeter of eventueel kalk-
salpeter te geven, opdat de. planten hiervan zo spoe
dig mogelijk kunnen profiteren om zich te her
stellen.
Vele andere landbouwers zijn van plan om hun
tarwe met D.N.C. te laten spuiten tegen het on
kruid. Ook deze bestrijding moet voor de meeste
percelen afgeraden worden.
Indien men toch een bestrijding wil toepassen,
zal dit met een lichtere concentratie moeten ge
schieden. Deze zal meestal toch nog een voldoende
onkruiddodend effect hebben, omdat het onkruid
door de vorst ook veel verzwakt is.
Verschillende landbouwers vragen zich af wat er
met de aangekochte kalkstikstof moet geschieden.
Deze ican nog aangewend worden voor bieten en op
de lichtere grond voor erwten.
BIETEN.
Bij dit gewas moet de toepassing plaats vinden
vóór het zaaien. Het zaaibed wordt zo vroeg mo
gelijk gereed gemaakt. Hierop wordt zo spoedig
mogelijk de kalkstikstof gestrooid. Een veel ge
bruikte gift is 300400 kg per ha. Op voorbewerkt
land zal de aanwending van de kalkstikstof soms
kunnen geschieden zonder voorafgaande bewer
king.
Het is aan te bevelen om na de aanwending van
kalkstikstof nog pl.m. 14 dagen met het zaaien te
wachten. Al naar gelang de weersomstandigheden
zal men langer of korter moeten wachten. Voor
het zaaien wordt het land vanzelfsprekend nog
eens licht bewerkt.
De waarde van de N uit kalkstikstof kan op pl.m.
70 °M van die in kalkammonsalpeter gesteld wor
den.
ERWTEN.
Op de lichte gronden met veel zaadonkruiden
kan kalkstikstof voor de onkruidbestrijding ge
bruikt worden. Een hoeveelheid van 200 kg kalk
stikstof per ha is meestal voldoende. Men kan deze
op 2 wijzen toedienen:
a. Bij het opbreken der erwten. Indien het on
kruid reeds aanwezig is, geeft dit een goed
resultaat, terwijl practisch geen beschadiging
van het gewas optreedt.
b. Als de erwten 25 cm hoog zijn. Strooien op
een dauwnat gewas geeft het beste onkruid-
dodend effect, maar ook de meeste gewas-
beschadiging. Strooien op een droog gewas
geeft minder schade aan het gewas, maar de
onkruiddoding is eveneens wat geringer. De
eventuele beschadiging aan het gewas herstelt
zich doorgaans vlug.
R. C. C. DE BRUYCKERE.
Axel, Februari 1954.
