Het l»sl@8fli«| van tuberculosis bij pluimvee voor de veehouderij
Elke gewenste vorm
IN DRIE JAAR WERD IN ZEELAND OP 129 BOERDERIJEN T. B. C. BIJ
DE KIPPEN GECONSTATEERD.
GROTE VERBETERING BIJ DE
PLUIMVEEHOUDERIJ IN ONZE
PROVINCIE IS MOGELIJK.
Bescherming bij eigen organisatie
ZEEUYV SCH LANDBOUWBLAD
Het komt herhaaldelijk voor, dat koeien gaan reageren doordat ze in contact zijn geweest met
t.b.c.-bacteriën, welke van kippen afkomstig waren. Vaak zijn de reacties klein, maar soms zijn ze
even groot flls bij een besmetting met de runder tuberkelbacil.
Als de stallijsten op de administratie van de Gezondheidsdienst voor Dieren binnenkomen met
vermelding van de uitslag en de maat van de door de dierenarts gemeten reacties, wordt er aan
de hand van verschillende gegevens besloten om een dier met reactie al of niet op te ruimen, ofwel
over te laten spuiten met twee soorten tuberculine. Dit laatste noemen we de dubbeltest.
HOE DE REACTIE BIJ HET RUNDVEE
TOT STAND KOMT.
Kippen hebben meestal t.b.c. van de buikorganen,
vooral worden de lever en de milt aangetast. Deze
zijn dan doorzaaid van geelgrijze haardjes, knob
beltjes, die in grootte uiteenlopen van een spelde-
punt tot een kleine aardappel.
Ook komt er veel darmtuberculosis voor, waar
bij de dieren massa's t.b.c.-bacillen met de mest
verspreiden. Soms hebben die dieren ook nog
diarrhee, waardoor de verspreiding nog toeneemt.
Indien besmette mest op de weide terecht komt,
hetzij van uw eigen kippen of van die van de buren,
dan bestaat er een zeer grote kans, dat uw vee met
het grazen t.b.c.-bacillen opneemt. Het vee zal daar
niet ziek van worden. Er zullen zich echter toch
langzamerhand kleine t.b.c.-processen in sommige
organen ontwikkelen. Deze zijn bij slachting vaak
moeilijk of niet te constateren. In het lichaam
worden er echter afweerstoffen tegen gevormd;
deze veroorzaken de reactie bij het inspuiten met
tuberculine.
Tuberculine is een vloeistof, waarvan het werk
zame bestanddeel uit bacterie-eiwit van desbetref
fende t.b.c.-bacillen bestaat. Door de snelle afbraak
van de in de huid ingespoten tuberculine, ontstaat
er min of meer een plaatselijke ontsteking met
zwelling van de injectie-plaats. Dit noemen we dan
de reactie.
Als we „rundertuberculine" gebruiken in geval
len van besmetting met kippen-t.b.c., vinden we
een kleinere reactie en bij gebruik van „vogel
tuberculine" vinden we een grotere reactie. De
overeenkomst tussen de bacillen, welke vogel- en
de runder-t.'o.c. veroorzaken, is zodanig, dat beide
bacillen bij het stalonderzoek tot reacties aanlei
ding kunnen geven. Indien er dan 6 tot 10 weken
later een herhaald onderzoek gebeurt met gelijk
tijdig gebruik van runder- en vogeltuberculine, dan
is dikwijls de reactie op de vogeltuberculine groter,
zodat dan zo'n dier niet opgeruimd behoeft te wor
den.
De reactie, welke er na besmetting met kippen-
t.b.c. bij het vee ontstaat, verdwijnt vaak weer spoe
dig.
Het kan voorkomen, dat bij de z.g. dubbeltest,
6 a 10 weken later, de reactie in het geheel niet
meer optreedt.
Het is regel, dat de reactie op grond van een
infectie met vogel-t.b.c. het volgend jaar geheel
verdwenen is.
Overigens is kippen-t.b.c. niet geheel onschuldig
voor het vee. Bij hoge uitzondering komt het voor,
dat bij drachtige koeien, door aantasting van de
baarmoeder met de t.b.c.-bacillen van de kip, het
kalf verworpen of dood geboren wordt.
Op 18 bedrijven werden alleen maar kennelijk
zieke dieren opgeruimd. Dit is van weinig waarde,
omdat men op die manier terrein en hok voort
durend besmet houdt en zodoende achter de ziekte
aan loopt.
Dat er echter op 21 bedrijven in het geheel geen
maatregelen werden genomen is teleurstellend en
het gevolg van gebrek aan inzicht in het werke
lijk belang er van.
Op 50 bedrijven had men zelf kuikens uit laten
broeden en op 25 bedrijven heeft men ééndags-
kuikens gekocht.
Veel pluimveehouders denken gemakkelijk, dat
men zo'n ziekte krijgt door aankoop van jonge
hennen.
Dit is in het algemeen beslist onjuist. Op fok-
en vermeerderingsbedrijven komt t.b.c. practisch
niet voor en op bedrijven waar men zelf broedt en
de jonge kippen in een besmette omgeving opfokt,
wordt de t.b.c. al weer vroeg op de nieuwe genera
tie overgebracht.
MAATREGELEN TER VERBETERING:
1. Oude kippen eten evenveel en leggen min
der eieren dan jonge kippen, die voor het eerste
jaar leggen.
Ruimt na afloop van het legseizoen al uw kippen
op en vervangt deze door aangekochte of zelf ge
fokte jonge hennen.
Op deze manier hebt U meer eieren, gezondere
kippen en voorkomt U, dat t.b.c. zich ernstig uit
kan breiden.
2. Wanneer U zieke kippen heeft, of dieren,
welke mager of kreupel zijn, stuurt U deze dan op
naar het laboratorium van de Gezondheidsdienst
voor Dieren.
Het onderzoek is kosteloos en kan voor U zeer
waardevol zijn.
Indien een andere ziekte wordt geconstateerd,
dan ontvangt U daarvan eveneens bericht.
(Vervolg van pag. 59.)
gen. Zij kan nooit meer bedragen dan de sobere
herstel- en heraanschaffirigskosten, verminderd
met een reeks van posten. Deze posten zijn:
1. de eerste bijdrage op prijsbasis 1940;
2. de uitkering van molestverzekeringen over
schade aan bedrijfsuitrustingen
3. het afschrijvingsfonds;
4. de overwinsten.
De eerste twee posten zijn wel voldoende duide
lijk. Het is wel pijnlijk, dat de molestuitkeringen
op dit punt in zekere zin bevrijdend gaan werken
voor het Rijk. Het is ons bekend, dat de molest-
maatschappijen nog overwegen verdere actie tot
wijziging van deze bepaling te blijven voeren.
Het afschrijvingsfonds, dat wil dus zeggen het
verschil tussen de aanschaffingskosten van de
verloren gegane en beschadigde uitrusting en de
bijdrage, zal alleen in mindering worden gebracht
indien het inderdaad redelijkerwijze beschikbaar
geacht mag worden.
In het bijzonder met betrekking tot het begrip
overwinst heeft een heftige discussie plaats gehad
met de overheid.
Uiteindelijk is beslist, dat slechts dat deel van
de fiscale winsten tussen 1 Januari 1946 en 1
Januari 1950 als overwinst in mindering zal wor
den gebracht, hetwelk overblijft na aftrek van een
redelijk bedrag voor levensonderhoud. Dit rede
lijke bedrag voor levensonderhoud zal normatief
worden vastgesteld; het zal dus niet van geval tot
geval bekeken worden. Bij het bedrag voor levens
onderhoud mag worden opgeteld 6 van het be
drijfskapitaal en het bedrag van de belastingen,
te betalen over de genoemde fiscale winsten. Als
aftrekpost op de overwinst komen ook nog in aan
merking bedragen, welke noodzakelijkerwijze in 't
bedrijf voor andere doeleinden moeten worden aan
gewend. In plaats van het bedrag voor levens
onderhoud kan de getroffene ook vragen de wer
kelijke privé-opnemingen van de winst af te trek
ken, voorzover deze verantwoord zijn ten opzichte
van zijn bedrijf.
De eerste en de aanvullende bijdrage moeten
besteed worden voor herstel en heraanschaffing
van vervangende uitrusting. Het is toegestaan
binnen het raam van de bedrijfsbehoefte een be
paald uitrustingsstuk te vervangen door een ander
(bijvoorbeeld paard-trekker).
AANVRAGEN.
Zoals reeds gezegd, moet de aanvullende bijdrage
worden aangevraagd. Het is ons gebleken, dat een
groot aantal der getroffenen de vereiste aanvrage
nog niet heeft ingediend. Het is zaak daarvoor
alsnog spoedig te zorgen. De aanvrage moet ge
richt worden tot de rijksdienst voor Landbouwher-
stel, Hooftskade 1, 's-Gravenhage.
Voor getroffenen voor wie de bepaling, dat de
eerste bijdrage tenminste vijfhonderd gulden moet
bedragen, uitzonderlijk schrijnend is, heeft de
minister toegezegd de bijzondere mogelijkheden
van de wet art. 202 te zullen toepassen.
KIPPEN-T.B.O. IS EEN KOSTBARE
ZAAK VOOR DE VEEHOUDERIJ.
1. Indien op een bedrijf het voorgaande jaar
een koe werd geslacht, waarin bij slachting tuber
culeuze veranderingen geconstateerd werden, dan
moet elke 'reactie het volgende jaar als positief
aangemerkt worden. Op deze manier kan de vogel-
t.b.c. door het veroorzaken van reacties bij het
rundvee, de bestrijding van de runder-t.b.c. in de
war sturen en worden er onnodige offers gebracht.
2. Indien er op een bedrijf bij één of meer die
ren, waarvan de herkomst onzeker of ongunstig
is, reacties worden geconstateerd, dan worden deze
zonder meer als positief beschouwd. Dit geldt ook
voor die bedrijven, waar men zich niet aan de
voorschriften heeft gehouden. Is er dan toevallig
kippen-t.b.c. in het spel, dan veroorzaakt deze dus
schade.
3. Van dieren met een reactie tengevolge van
besmetting met vogel-t.b.c. kan geen verklaring
worden afgegeven. Indien het een verkochte kalf-
vaars betreft, zal men het dier dus nog minstens
6 weken dienen te houden, waardoor al ernstig on
gerief kan ontslaan. Slechts indien dan blijkt, dat
bij de dubbeltest de reactie op rundertuberculine
negatief is, kan eerst een verklaring worden af
gegeven.
4. In sommige gevallen worden bedrijven als
besmet beschouwd en kan de eigenaar dus tijdelijk
slechts rode verklaringen krijgen voor eventueel
te verkopen dieren.
5. Er worden jaarlijks in Zeeland meer dan
1000 dieren heronderzocht, welke op meer dan 700
verschillende bedrijven staan.
De kosten van dit heronderzoek zijn aanzienlijk:
een bedrijfsvoorlichter bezoekt het bedrijf, de die
renarts komt twee keer, er worden berichten van
heronderzoek, uitslag en beoordeling ervan ver
zonden. Vooral als het heronderzoek in de weide-
periode valt is het voor de eigenaar dikwijls moei
lijk om de dieren vast te krijgen.
We hebben ondervonden, dat het werk van de
Gezondheidsdienst op het gebied van de bestrijding
van t.b.c. bij de kippen wel gewaardeerd wordt.
Bij de 129 boerderijen, waar t.b.c. werd gevonden,
zagen we dat op 78 bedrijven al het pluimvee werd
opgeruimd en later door jong materiaal werd ver
vangen. Het spreekt vanzelf, dat men een ruime
tijd moet nemen tussen het opruimen van zieke en
het aanschaffen van nieuwe dieren. (±Een half
jaar.) Zo mogelijk doet men de kippen in een
nieuw hok en op een terrein waar de zieke kippen
niet hebben gelopen.
Op 11 bedrijven had men alle oude kippen opge
ruimd. Dit is ook al een belangrijke maatregel.
Omdat t.b.c. een ziekte is, die zich langzamerhand
in ernst ontwikkelt, zijn de oudere dieren meestal
de smetstof-verspreiders.
We hebben het vorige jaar nog slechts in 22
van de gevallen van onverwachte reacties bij het
vee de oorzaak opgespoord. Met een nog versterk
te medewerking van de veehouders zal dit percen
tage toenemen.
Denkt U er eveneens aan dat besmette kippen
van buren, welke bij U op de weide lopen, even
goed reacties bij uw vee kunnen veroorzaken.
Wanneer we in de loop van het jaar bij een kip
van uw bedrijf t.b.c. constateren, dan zal dit ons
een steun zijn bij de beoordeling van de reacties,
die ook het volgend seizoen op uw bedrijf kunnen
voorkomen.
De beoordeling van de reacties zal dan als regel
gunstiger zijn.
G. GROOTENHUIS.
Het Onderling Boerenverzekeringsfonds, de orga
nisatie van en voor de boer, biedt U een keuze uit
vele vormen van pensioen- en kapitaalverzekering.
Enkele der meest voorkomende soorten zijn:
Ouderdomspensioen
Weduwenpensioen
Gemengde verzekering
Ideaalverzekering
Studie- en uitzetverzekeringen
Lijf rente-verzekeringen enz.
Ook voor U heeft het O.B.F. ongetwijfeld een pas
sende verzekeringsvorm.
Volgt hierom het voorbeeld van bijna 19.000 col
lega's en sluit Uw levensverzekering bij het O.B.F.
Onderling Boerenverzekeringsfonds, Sophialaan 2,
Leeuwarden.
