I I Uit de
Herverkavelingsgebieden
Een zo uitgebreid en zo juist mogelijke voorlichting is van het
grootste belang om de herverkaveling aan haar
doel te doen beantwoorden
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Op velerlei wijze hebben we lering kunnen
trekken uit de Herverkaveling van het eiland
Walcheren. Eén der belangrijkste bezwaren, die
men tegenkomt, is het gebrek aan voorlichting
der betrokkenen, waardoor vele moeilijkheden zijn
ontstaan, die op andere wijze te vermijden waren
geweest.
Op grond hiervan hebben we gemeend een
speciale rubriek te moeten openen voor de lezers
in de vier herverkavelingsgebieden in Zeeland, te
weten Schouwen-Duiveland, Tholen, Waarde en
de Zak van Zuid-Beveland.
Het is zeker niet de bedoeling in deze rubriek
nieuwtjes op herverkavelingsgebied te vermelden.
Het gaat er slechts om toelichting te geven op
belangrijke gebeurtenissen en artikelen van de
Wet op de herverkaveling. Betrouwbare voorlich
ting, waardoor de nadelen en bezwaren, die ver
bonden zijn aan deze ingrijpende handeling, zo
min mogelijk schade berokkenen aan de er bij
betrokken personen. We hebben ons hiervoor
mede verzekerd van de medewerking van een
aantal deskundige personen.
Om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de
behoeften van de praktijk, wekken we onze lezers
op zoveel mogelijk vragen en moeilijkheden aan
ons voor te leggen.
Wanneer we deze in ons blad behandelen, zal
een ruime kring van belanghebbenden er z'n voor
deel mee kunnen doen. RED.
De herverkavelingscommissie Zeeland
en de agrarische commissies
benoemd
Een goede start van deze nieuwe rubriek leek
ons de installatie van de Herverkavelingseommis-
sie Zeeland en de Agrarische commissies, die op
Vrijdagmiddag 9 Oct. in Hotel „De Korenbeurs" te
Goes door de Minister van Landbouw plaats vond.
Hieronder geven we de namen van de leden en
deskundigen. Zoals men wellicht reeds weet, wer
den de leden van de Herverkavelingscommissie bij
koninklijk besluit benoemd en de leden van de
Agrarische Commissies bij beschikking van de
Minister.
Gaarne wensen wij betrokkenen geluk met hun
benoeming en spreken daarbij graag de hoop uit,
dat ze door hun werkkracht en kennis van zaken
een belangrijk aandeel zullen mogen leveren aan
het herstel in de zwaarst getroffen delen van Zee
land.
HERVERKAVELINGSCOMMISSIE ZEELAND.
Mr. A. J. v. d. Weel, Middelburg, Voorzitter; Mr,
Dr. A. J. J. M. Mes, Heinkenszand, le Viee-Voorzit-
ter; C. Philipse, 's-H. Arendskerke, 2e Vice-Voor
zitter; M. van Fraassen, Waarde; A. M. Geluk,
Noordgouwe; Ir. M. A. Geuze, Poortvliet; A. J.
Groenewege, St. Maartensdijk; C. Padmos, Re-
nesse; P. Rijk, Oudelande; Dr. Ir. C. W. C. van
Bovenstaande verklaring van Ir. Post stellen we
op hoge prijs, zodat we deze gekozen hebben als
titel van dit verslag. De Herverkavelingscommissie
en de Agrarischecommissies zullen tijdens de uit
voering hier hun aandacht aan moeten schenken.
Ter wille van de samenbundeling van veel gelijk
soortig werk is er voor Zeeland slechts één Her
verkavelingscommissie gevormd met daarnaast een
viertal Agrarische commissies. Men zou nu de
vraag kunnen stellen wat de taak van deze laatste
commissies is, daar de bevoegdheden niet nader in
de wet zijn omschreven. Het ligt echter in de be
doeling deze taak nader te omschrijven in een door
de Minister van Landbouw uit te vaardigen in
structie.
De commissies zullen in hun werk worden bij
gestaan door een secretariaat, dat te Goes gevestigd
zal worden, terwijl voor ieder der gebieden een
Bureau van Uitvoering, bestaande uit een ingenieur
van de Cultuurtechnische Dienst en een landmeter
zal worden gevormd.
Verder behandelde de heer Post een drietal za
ken, die van overwegend belang zijn bij een goede
uitvoering van de herverkaveling.
Beekom, Goes; Ir. J„ H. v. d. Burgt, Middelburg;
Ir. M. D. A. Glerum, Middelburg; Ir. H. D. J.
Swaters, Middelburg; Ir. W. H. Ubbink, Goes; Ir.
M. de Vink, Middelburg.
DESKUNDIGEN.
Ir. J. J. van Hennik, Goes; J„ Klompe, Burgh;
Ir. J. F. A. Molenaars, Bergen op Zoom; H. C. van
der Zande, Zierikzee.
AGRARISCHE COMMISSIES.
Schöuwcn-Duiveland.
Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Heinkenszand, Voorzit
ter; J. Beye, Burgh; A. M. Geluk, Noordgouwe;
J. M. Goemans, Zonnemaire; L. Hanse, Haamstede;
J. Klompe, Burgh; J. Kwaak, Viane; M. J. van
Maurik, Zierikzee; H. K. Michaelis, Bruinisse; C.
Padmos, Renesse; L. Raamsdonk, Ouwerkerk; H.
van Toledo, Haamstede; J. der Weduwen, Zierik
zee; H. C. van der Zande, Zierjkzee.
Tholen.
Ir. M. A. Geuze, Poortvliet,Voorzitter; D. C.
Bouwense, St. Maartensdijk; P. J. Goorden, Oud-
Vossemeer; H. van Gorsel, Oud-Vossemeer; A. J.
Groenewegen, St. Maartensdijk; J. J. Hage, Poort
vliet; A. de Heer, Tholen; P. j. Koopman, St. Maar
tensdijk; C. J. J. Kooyman, St. Annaland; L. J.
van Poperingh, St. Annaland; C. van Putte, Stave-
nisse; P. J. Vroegop, Poortvliet.
Zak van Zuid-Beveland.
C. Philipse, 's-Heer Arendskerke, Voorzitter; D.
J. Dees, Oudelande; I. Groenewege, Hoedekens-
kerke; A. KoemanNijsse, Driewegen; C. J. P. v.
Liere, Ellewoutsdijk; W. N. v. Liere, Baarland; A.
Oele, Baarland;* P. Rijk, Oudelande.
Waarde.
C. Philipse, 's-H. Arendskerke, Voorzitter; M. v.
Fraassen, Waarde; L. Ruisson, Waarde; M. A. v.
Weele, Waarde; M. Westveer, Waarde.
De lezing, die de Rijkscultuurconsulent, Ir.
J. Post, dezer dagen hield voor de Kring
Schouwen en Duiveland der Z. L. M., verdient
in ruime kring belangstelling, daar verschil
lende belangrijke onderdelen van de herver
kaveling door hem op nieuwe wijze werden
belicht. Na de lezing „op hoog niveau" die
Ir. Herweijer hield voor het 100ste Landhuis-
houdkundig Congres, hadden we behoefte aan
een practisch plan dat aanknopingspunten
geeft voor de uitvoering der werken.
Door deze lezing aan de vooravond van de
installatie van* de bij beleid en uitvoering be
trokken commissies te houden, heeft Ir. Post 1
de leden van deze commissies stof tot over
denking gegeven.
We hebben ons bij de keuze der punten
uiteraard helaas sterk moeten beperken. 1
Red.
SCHATTING VAN DE GROND.
Men moet de grond tweemaal schatten, n.m. op
31 Januari 1953 en na afloop van de herverkave
lingswerkzaamheden. Niet alleen moet een uit
gangspunt verkregen worden voor de ruiling van
grond, doch ook de waardeveranderingen dienen te
worden vastgesteld. Dit geldt zowel de veranderin
gen, die een gevolg zijn van de stormramp, als die,
welke ontstaan tengevolge van de herverkavelings
werkzaamheden.
Een positief verschil -- .vaardevermeerdering
bepaalt de bijdrage, die door de belanghebbende
als herverkavelingskosten moet worden betaald.
Een negatief verschil waardevermindering
geeft daarentegen aan, dat het verschil in geld
wordt uitbetaald.
Het gaat er nu maar om; en op Walcheren
heeft dit punt vele moeilijkheden gegeven een
bruikbaar en billijk schatlingssysteem te vinden.
Hierbij zal aldus de heer Post de verkoop
waarde buiten beschouwing moeten blijven, omdat
deze door vele nevenfactoren wordt beïnvloed, die
bij de herverkaveling geen gewicht in de schaal
leggen.
Bij de waardebepaling dient daarom rekening te
worden gehouden met de productie-factoren, te
weten: afwateringstoestand, drainage, ontsluiting,
onegale ligging, perceelsvorm, bedrijfsverkaveling
en bedrijfswatervoorziening. Uitgaande van de
waardebepaling van de grond op basis van het
bodemprofiel, kan men dan aftrekken toepassen,
voor zover deze productie-factoren niet of slechts
weinig aanwezig zijn.
Bij de tweede schatting hoeft men er nu alleen
op te letten in hoeverre de aftrekken tengevolge
van de herverkavelingswerkzaamheden worden
opgeheven.
Men heeft dan direct de waardevermeerdering
bepaald.
Bij de ruiling gaat men bij dit systeem uit van
de waarde van de grond, zonder dat met de aftrek
ken rekening wordt gehouden. Anders zou iemand,
die slecht ontsloten, 'onvoldoende gedraineerde, on
gelijke percelen van slechte vorm in zou leveren,
aanzienlijk in zijn oppervlakte worden gekort bij
de toewijzing.
De kosten van de in uitvoering zijnde ruilver
kaveling op Schouwen zullen voor rekening van
het Rijk komen. Hier vloeit uit voort, dat waarde
vermeerderingen, die het gevolg zijn van deze ruil
verkaveling, mede bepalend zijn voor het verschil
tussen eerste en tweede schatting.
De vraag of bij de schatting ook rekening moet
worden gehouden met de hoogte van de water
schapslasten, meende Ir. Post ontkennend te moe
ten beantwoorden, daar o.a. de maatregelen ter
centralisatie van het dijkbeheer grote veranderin
gen en nivelleringen met zich mee zullen brengen.
Het moet aldus de spreker goed doenlijk wor
den geacht de schattingen, op grond van de bodem-
kartering en de taxaties van de ruilverkavelingen,
door plaatselijke deskundigen vanaf de kaart te
doen uitvoeren.
UITVOERING DER WERKEN.
Wat de wegen betreft, deze wil Ir. Post ener
zijds laten voldoen aan de landbouwkundige eisen,
terwijl anderzijds de kosten van aanleg en onder
houd niet te hoog op mogen lopen.
Een wijd wegennet heeft als voordeel dat het de
economische uitvoering van utiliteitswerken als
waterleiding, telefoon en electriciteit bevordert.
Als richtlijn kan een kaveldiepte van 400600
meter voor de kleine bedrijven en 5001000 meter
voor de grote bedrijven worden aangenomen.
Hoewel ook bij de waterlopen en kunstwerken
nog geen sprake is van een enigszins uitgewerkt
plan, kan nu reeds worden gezegd dat ingrijpende
wijzigingen nodig zullen zijn om tot een goede af
watering te geraken.
Vooruitlopend op het bij de wet voorgeschreven
advies om waterlopen en kunstwerken toe te wij
zen aan lichamen die belast worden met het be
heer en het onderhoud, meent de heer Post dat in
overleg met de Provinciale overheid, reeds nu
voorstellen gedaan moeten worden om te komen
tot een wijziging van het waterschapswezen, die
overeenstemt met de herverkavelingsplannen. Het
afgraven van de binnendijken en het al dan niet
opheffen van de trambaan vormen voor Schouwen
nog problemen van een geweldige verstrekkende
omvang.
Spreker meende dat de tram op Schouwen zijn
tijd gehad heeft en dat de baan hiervan goed ge
bruikt kan worden voor de aanleg van wegen, die
goed geschikt zijn voor het autovervoer.
SANERING.
Dit is .ook één van de eerste beleidskwesties die
de Herverkavelingscommissie, samen met de
Agrarische commissies zal hebben op te lossen,
vooral wat de grootte betreft waartoe de kleine
bedrijven gesaneerd zullen moeten worden.
Om het bezwaar van het later weer door zoons
in gebruik nemen van de grond te voorkomen, is
bepaald dat eigenaren-gebruikers die naar domein
gronden vertrekken hun land dienen te verkopen
aan de Stichting Beheer Landbouwgronden (S. B.
L.). Deze kan de grond in eigendom toedelen aan
te saneren bedrijven.
Hetzelfde geldt voor de verpachters, wier familie
de grond in gebruik zou kunnen gaan nemen.
Verder zal de grootte van het domeinbedrijf on
geveer overeen moeten komen met het ingeleverde
bedrijf.
Daar reeds vóór de installatie van de leden der
Herverkavelingscommissie en de Agrarische com
missies bekend moest zijn wie er vertrekken wilde
naar de N.O.P. zulks in verband met de eerst
komende uitgifte werden reeds oproepen ge
plaatst.
Uit de binnengekomen aanvrage is een keuze
gemaakt, waarbij voor Schouwen-Duiveland de
mate van vernieling der bedrijfsgebouwen maat
gevend geweest is.
Daar bij de komende uitgifte 600 ia 700 ha
beschikbaar komen, mag verwacht wórden dat
een vrij groot aantal boeren in de N.O.P. een be
drijf zal krijgen.
De vrij gekomen grond zal vooreerst gebruikt
worden om tijdens de uitvoering van de herverka
veling boeren te helpen, wier land tijdelijk of voor
goed onbruikbaar geworden is. Tenslotte meende
Ir. Post dat van de faciliteiten bij emigratie meer
aandacht geschonken zou moeten worden. Hij
hoopte dat door eendrachtige samenwerking van
allen de herverkaveling een bijdrage zou mogen
leveren aan het welvarender doen verrijzen van
het zwaar beproefde eiland,