Kfieuw polderland niet alleen in Nederland
Bestrijding van mond- en klauwzeer
ZITDAGEN
C. L. VAN DE VREEDE
Jutezakken - Dekkleden
Bieiennetien
ALGEMENE EMIGRATIE CENTRALE
(A.E.C.) AFD. GOES.
ZEEUWS CH LANDBOUWBLAD
neel en dat alle godsdienstige gezindten vertegen
woordigd waren in percentages, die ongeveer over
een komen met de samenstelling van ons Neder
landse volk. Dat bovendien in de leiding van dit
Volkshogeschoolwerk ook alle gezindten vertegen
woordigd zijn. Dat tenslotte 80 van de grootste
industrieën, vele grote gemeenten en scholen hun
personeel en leerlingen cursussen laten volgen.
Van dit alles was Zeeland verstoken. Het wordt
dus tijd, dat hierin verandering komt. Met de in
de vorige week gehouden korte cursus te Hedenes-
se, die gedeeltelijk gewijd was aan problemen in
Zeeland, wordt hopelijk een tijdperk ingeluid, waar-
in ook dit isolement verbroken wordt. Het nieuwe
bestuur heeft tenminste meerdere plannen, doch
wil vooral het werk van onderen opbouwen en, in
verband met de moeilijke verbindingen, in verschil
lende delen van onze provincie dergelijke korte
cursussen houden om zodoende de belangstelling
geleidelijk aan te vergroten. Vooral ook op de jon
geren zal een beroep moeten worden gedaan. Het
was daarom jammer, dat te Hedenesse de land
bouw jongeren uit Zeeland, op de voorzitter na,
verstek lieten gaan. D^t er 4 jongeren uit West-
Brabant waren, maakte dit enigszins goed. Doch
de volgende maal ook gaarne uit Zeeuwse kring.
Schade en Herstel.
De Kring Oostélijk Zuid-Beveland der Z. L. M.
hield te Kruiningen een vergadering, waar o.a. Ir
Dorst en Ir. Post het woord voerden. Uitvoerige
verslagen kon men in de dagbladen lezen. Hoe
goed deed het weer in Kruiningen te kunnen ver
gaderen. Het zwaar gehavende dorp herneemt
langzaam zijn plaats. Het herstel is in volle gang.
Men kan niet anders dan dankbaar hierover zijn
en het geeft moed voor de toekomst, waarin nog
zoveel te doen valt.
Juist des ochtends waren te Goes acht veulens
door een Drentse commissie aan getroffenen over
gedragen. En hierbij moesten wij opnieuw denken
aan de prachtige hulp, die onze collega's uit andere
provincies boden en nog bieden.
Friezen, Groningers, Drenten, Overijsselaars,
Geldersen, gij allen hebt getoond, dat U niet alleen
volop meegeleefd hebt met het rampgebied, maar
U hebt door uw daden een blijvende band gescha
pen tussen uw provincie en Zeeland. Wij kunnen
verzekeren, dat de dankbaarheid groot is. Het ge
schonken vee is voor vele gedupeerden een troost.
Zij hebben wat om voor te zorgen en dat is voor
een boer een uiterst belangrijk iets.
Elders in dit nummer zal men kunnen lezen,
dat de Herverkètvelings- en agrarische commissies
door Minister Mansholt ingesteld zijn. Dit gewel
dige werk kan dus een aanvang nemen.
Ten behoeve van onze lezers in Schouwen, Tho-
len, Waarde en de Zak van Zuid-Beveland openen
wij tevens een nieuwe rubriek, getiteld „Uit de
Herverkavelingsgebieden." De bedoeling is om hier
in voorlichting te geven.
Wij zouden het op prijs stellen, indien onze leden
ons hiervoor ook vragen zouden willen doen toe
komen. Vraagt gerust alles wat U op het hart ligt.
Wij kunnen deze dan in het algemeen in deze ru
briek behandelen. Schroomt niet en komt even
tueel ook op de zitdagen. Het secretariaat der
Z. L. M. wil niets liever, dan U in de komende, voor
U soms moeilijke tijd zoveel als mogelijk is terzijde
staan.
S.
Wij, Zeeuwen, zijn gaarne geneigd te denken
dat de Nederlandse polders enig in hun soort zijn.
In Groningen weet men beter, dat de polders zich
over de Duitse grens voortzetten, tot in Denemar
ken toe. En met de ramp ervoeren we weer eens,
dat ook Engeland zrjn overstroomde polderland
telde.
Denemarken en in West-Duits-
leeswijk-Holstein één en
We hebben
land langs de
ander van de
kregen. Wie
zien dat d;
ligt. Niet ne:
eilanden, maar.
Romo, Sylt, Pelb
overblijfselen- v.
inningswerken te zien ge
meens voor zich neemt, zal
kust een aantal eilanden
een rijtje als de Wadden-
Bid, Om er enkele te noemen
j Nordstrand. Het zijn oude
groot verdronken lapd, dat
daar voor de huidige kust gelegen heeft, met als
centrum de Plaats Runghplt: Reeds door de Mar-
cellusvloed van 13C.2 werd de duinenrij (die nu
o.a. op Sylt nog aanwezig is) doorbroken en drong
de zee diep het toenmalige land in. Maar in 1634
kreeg hek gebied de. genadeslag; het kerngebied
het Nordstrand, w^rd' vrijwel geheel overstroomd
en opgeruimd. Zgr 'wzend mensen en 50.000 stuks
vee verdronken; 1300-huizen en 30 molens verdwe
nen voorgoed. In 6 eeuwen tijds werd hier meer
dan 100.000 ha op de zee verloren.
Thans liggen voor de hoge geestgronden nog de
polders, de „marsehen", in Ditmarschen, benoor
den Hamburg breder, benoorden Friedrichstad en
Husum naar de Deense grens veelal smaller. We
zagen er enkele prachtige polders, die met de beste
Nederlandse te vergelijken leken; o.a. de Sonke
Nissen Koog, met zijn 'groene daken van de pio-
niersboerderijen,' en een polder van 1925 aan de
oostzijde van het eiland Nordstrand. We zagen er
ook, vooral langs de Deense grens, waar men elders
geen lebensraum ter verbetering hoefde te zoeken.
In de oudheid hebben, wij een dam van Friesland
naar Ameland gelegd, om de aanslibbing in de
Waddenzee te bevorderen. Deze is verongelukt. De
Denen en het land Sleeswijk-Holstein hebben dit
systeem met meer succes toegepast.
De Denen hebben eeft dam gelegd van hun kust
naar het eiland Romo van 9 km lang en 6,5 m hoog.
In 1939 begonnen was de dam in 1948 klaar. Het
eb- en vloedverschil is ter plaatse maar 2 meter.
De kruin van de dijk ligt 5 meter boven normaal
hoog water. De bovenbreedte is 7 meter; er ligt een
weg op van 5,5 meter breed. De Denen hadden
reeds zuidelijker van deze dam de gunstige invloed
op aanslibbing en verlanding bemerkt van de aan
leg door de Duitsers van de Hindenburg-dam naar
Sylt, in 1926 Klaargekomen. De dam naar het
eiland Sylt is 1% km lang; "er ligt een spoorlijn
over, geen weg. In 11*34 hebben de Duitsers boven
dien nog een darn van 3 km met autoweg naar het
eiland Nordstrand gelegd. Deze dijken hebben prac-
tisch geen stenen oeverdediging, omdat er vrijwel
overal genoeg voorland aanwezig is. In de zo nieuw
gevormde baaien voert men met groot succes land
aanwinningswerkzaamheden uit volgens onze be-
greppelingsmethode. In 1954 wil men ten Zuiden
van de Nordstranddam ongeveer 1000 ha nieuw in
polderen, door een dijk van 9 km te leggen 1100
meter voor de oude dijk. De eis om in te polderen
is een hoogte van de kwelder van 2 voet boven
gem. hoogwater.
Een bonitering van het oude verdronken land
Zoals bekend ia onlangs in verband met de be
strijding van mond- en klauwzeer een nieuwe maat
regel afgekondigd ten aanzien van, het vervoer
van runderen. Indien runderen, afkomstig van
veebeslagen, die in de periode van 1 Januari tot
15 April 1953 zijn geënt, worden vervoerd naar
markten, tentoonstellingen, verkopingen of soort
gelijke verzamelplaatsen van vee, moeten deze
runderen individueel opnieuw ingeënt worden als
de enting van het rundveebeslag langer dan zes
maanden geleden heeft plaats gehad.
Gebleken is, dat bij de uitvoering van deze maat
regel bij de rundveehouderij in den lande groot
verzet is gerezen. Om deze reden hebben, zowel
de Gezondheidscommissie voor Dieren van de
Stichting voor de Landbouw als de Hoofdafdeling
Veehouderij in hun laatste vergadering zich nog
maals met deze maatregel bezig gehouden. Zij
zijn van mening, dat door de verplichting tot indi
viduele herinenting het plan om de gehele Neder
landse rundveestapel ieder jaar in het laatst van
de staltijd vrijwillig te doen enten, in gevaar zal
worden gebracht.
Als er inderdaad gevaar zou ibestaan, dat mond
en klauwzeer op grote schaal zal uitbreken omdat
de rundveestapel thans een verminderde onvat
baarheid tegen deze ziekte heeft, dan zou naar het
oordeel van deze commissie de maatregel van de
individuele herinenting op zichzelf onvoldoende zijn
om het gewenste effect te bereiken.
Zeil- en .Zakkenhandel
GOES
J. A. van der Goeskade 11
Telefoon 2328 (b.g.g. 3166 of 3256
van 110.000 ha gaf echter het volgende resultaat:
bijna 60.000 ha zand, 30.000 ha kreken en 20.000 ha
slik. Bovendien bleek niet, zoals aanvankelijk werd
gemeend, het slib uit de Noordzee aangevoerd te
worden, doch was afkomstig uit de kreken in het
gebied. Dit betekent dat de voorraad slib zeer be
perkt is en dat, wil men zoveel mogelijk verloren
gebied terugwinnen, het raadzaam zal zijn reeds
tussen 0.30 en 0.50 m boven gem. hoogwater, dus
naakter slik, te gaan inpolderen. Een conclusie, die
we in Nederland misschien nog niet genoeg waar
deren.
Tussen de reeds genoemde eilanden liggen kleine
onbedijkte eilanden, die bij stormvloeden onder
lopen, „Halligen" genaamd, waar extensieve vee
teelt bedreven wordt. De boeren wonen er op
„warften", hoogten die bij storm als enig punt
boven de bruisende zee uitsteken. Het zijn eigenlijk
zwerfeilanden, want aan de Westkant worden ze
voortdurend door de zee af gevreten; aan de ach
terkant groeien steeds weer wat aan.
Dat onze watersnood van 1 Februari j.l. geen
enorme uitzondering hoeft te zijn, bewijst een erva
ring welke ons van de zijde van Waterstaat in
Friedrichstade een oude, begin 1600, door uitge
weken Remonstrantse Nederlanders gestichte stad,
nog geheel van Nederlands karakter en met een
Nederlands predikant werd medegedeeld. Op 9
Februari 1949, om 9 uur 's avonds, bij hoog water
een orkaan uit het Westen. Bij ebtijd was het water
nog aanmerkelijk gestegen. Deze ervaring, welke
overigens niet gedetailleerd is weergegeven, heeft
de autoriteiten daar met veel zorg vervuld. Na onze
ramp van dit voorjaar is men op sommige punten
begonnen met dijksverhogingen tot 7 meter. De
mens blijft zijn erfvijand, de zee, bevechten of
zoals een ingebeitelde spreuk voor de dam naar
Nordstrand het uitdrukte: „Tegen het water en
de golven, de wil."
M. A. GEUZE.
Daar deze maatregel, zeer plotseling en zonder
overleg met de georganiseerde landbouw, is inge
voerd, bestaat bij de veehouders uiteraard te wei
nig begrip voor deze nieuwe bepalingen Van de
overheid.
Tegelijk met bovengenoemde maatregel omtrent
de individuele heri nam ting werd tevens 'bepaald,
dat rundveebeslagen $elke vóór 1 Januari zijn ge-
ent, tegen mond-~-*?n klauwzeer, in hun geheel op
nieuw dienen te worden geënt vóór 1 October 1953.
Zij worden dan tot 15 April 1954 beschouwd als
geënt rundveebeslag. Deze maatregel waarover
wel overleg, is gepleegd is Volledig in overeen
stemming met de vroeger genomen besluiten en
hiertegen bestaat dan ook vanzelfsprekend bij de
Stichting voor de Landbouw niet het minste be
zwaar.
ZEEUWS VOORLICHTINGSINSTITUUT
OP VERZEKERINGSGEBIED (Z. V. V.)
HULST: Maandag 12 October a.s. in Hotel „De
Korenbeurs" van 2.304 uur (de heer
Wegner).
WISSEKERKE: Woensdag 14 October a.s. op de
beurs van 1113 uur (de heer Wegner).
OOSTBURG: Woensdag 14 October a.s. in Café
„De Vuijst" van 2—4 uur (de heer Cevaal).
ST. ANNALAND: Vrijdag 16 October a.s. op de
beurs van 10.3012.30 (de heer Cevaal).
GOES: Iedere Dinsdag op het Landbouwhuis.
Vraagt onze adviseurs eerst inlichtingen alvo
rens over te gaan tot het afsluiten van een levens-,
pensioen-, lijfrente-, studie- en uitzetverzekering.
Dit kan U veel geld besparen. Het Z.V.V. kent
slechts 2 adviseurs n.l. de heren Cevaal en Wegner.
ZEEUWS VOORLICHTINGSINSTITUUT
VOOR DE BRANDVERZEKERING (Z. V. B.)
OOSTBURG: Woensdag 14 October a.s. in Café
„De Vuijst" van 24 uur (de heer J. van
Burg).
ST. PHILIPSLAND: Zaterdag 17 October a.s. in
Hotel „De Druiventros" van 1012 uur (de
heer J. van Burg).
GOES: Iedere Dinsdag op het Landbouwhuis.
Laat Uw brandpolissen controleren en vraagt
inlichtingen voor het afsluiten van nieuwe posten.
De hoogte van het verzekerde bedrag en de te
betalen premie zijn zaken van uitermate groot be
lang.
ADVIESBUREAU VOOR OORLOGSSCHADE
en
BOUWBUREAU VOOR DE LANDBOUW.
ST. PHILIPSLAND: Zaterdag 10 October, van 11
13 uur, in Café „De Druiventros".
HULST: Maandag 12 October, van 13—16 uur, in
Hotel ,„De Graanlbeurs".
KRUININGEN* Woensdag 14 October, van 10
12 uur, in Hotel „De, Korenbeurs".
ZIERIKZEE: Donderdag 15 October, van 11—14
uur, in het „Huis van Nassau".
ST. MAARTENSDIJK: Donderdag 22 October, van
1113 uur, in Café „Gaakeer".
Op het kantoor van het Bouwbureau te Middel
burg kunnen dagelijks inlichtingen enz. worden
ingewonnen van 8.3012.30 uur en van 13.30
17.00 uur.
Eveneens kunnen op Schouwen en Duiveland
dagelijks inlichtingen worden ingewonnen bij onze
vertegenwoordiger de heer C. J. van Burg, Nieuwe
Bogerdstraat 176, Zierikzee.
Iedere Maandagavond van 89 uur op het
Landbouwhuis te Goes.