Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw
i I
1 Gras- en Klaverzaden
RONDOM DE BOERDERIJ.
ERVARINGEN VAN EEN JONGE
BOER IN EEN „NATTE" POLDER.
REIS DOOR SPANJE
GEBRs DE J0NGH
GOES
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
LAND VAN ALTENA.
Zo is dan de maand Augustus, die zowel door de
boeren, als door de vacantiegangers steeds met
grote belangstelling wordt tegemoet gezien weer
verleden tijd geworden.
Als geheel genomen kan men over de weersom
standigheden daarvan zeker niet ontevreden zijn.
De oogst is over 't algemeen vrij goed binnen
gekomen. Het combine-werk was zeker voor 98
klaar; enkele perceeltjes laat gezaaide zomer-
tarwe moesten soms na de betrekkelijk vrij goede
weken in 't midden van Augustus, gedurende de
laatste week nog gemaaid of gemaaidorst worden.
De dors-resultaten van de granen zijn oVer 't
algemeen goed te noemen; van de erwtenoogst kan
dit zeer zeker niet gezegd worden. De uitkomsten
daarvan blijven vrij algemeen tussen de 20 en 30
mud per ha, met tevens nog vele afwijkingen daar
beneden, en een heel enkele sporadisch daarboven.
De prijs, die behoorlijk goed is te normen, kan
echter bij een dergelijke lage opbrengst deze teelt
zeker niet winstgevend doen zijn dit jaar. Voor
dit gewas dient men vooral te zorgen voor een
zeer goede structuur; wanneer aan deze eis niet
werd voldaan, lieten de gevolgen zich dit jaar vrij
algemeen goed zien.
De stoppelbewerking vereist nu de volledige
aandacht van de boer. Het oude spreekwoord „De
stoppelploeg dient achter de oogstwagen te han
gen" geldt ook in deze tijd nog steeds.
Vrijwel elk jaar opnieuw kan men de bedrijven,
waar de stoppelbewerking in de nazomer met de
uiterste zorg wordt uitgevoerd, kennen aan de
mindere groei van onkruid. Meestal gaat daarmee
gepaard, dat op dergelijke bedrijven, waar vroeg
tijdig de stoppclbewerking heeft plaats gevonden,
ook reeds vroeg kan en ook wordt begonnen met
het op wintervoor ploegen.
Door dat vroeg ploegen wordt meestal ook be
hoorlijk droog geploegd en heeft dit meestal tot
gevolg een droge, vroeg te bewerken grond in het
voorjaar.
Op vele bedrijven is echter het vroegtijdig stop-
pelploegen, dus direct nadat de stoppels bloot zijn,
nog een vrome wens. Door de laatste vrij natte
week van Augustus, was het voor velen niet mo
gelijk dat werk nog tijdig uit te voeren. Alle con
centratie was er op gericht om de oogst snel en
goed te bergen, wat dan ook aan zeer velen prach
tig gelukt is. Slechts zeer weinig graan behoeft
dit jaar gedroogd te worden; in enkele gevallen
de eerste week van Augustus en nu ook weer de
laatste weck van deze maand.
Het is wel gewenst, dat wanneer men niet zelf
de beschikking heeft over een trekker voor snelle
stoppelbewerking, men tracht dit gedaan te krij
gen, hetzij door samenwerking onderling, of door
een loonwerker met b.v. een trekker-cultivator.
stond. Maar nu met de bewerking zien we het
wel, en valt het ons eerlijk gezegd tegen. Gelukkig
loopt de gistoevoer nogal aardig, en met wat
moeite hopen we daarmee toch in staat te zijn om
de structuur bovenop goed te houden.
Onkruid zullen we anders genoeg krijgen, ik ge
loof wel dat er de eerste jaren volop te wieden zal
zijn, bijgestaan door de sproeimachine. Vooral >n
de groenbemesting tiert de kamille welig. We
zullen maar hopen, dat we de grond weer gauw
normaal hebben, dan kunnen we weer werken zo
als we willen.
Op de ploegdemonstratie in Dinteloord hebben
we de voor ons geschikte stoppelploeg uitgezocht,
en ik twijfel er niet aan of in de toekomstwordt
er van deze ploegen veel gebruik gemaakt. Mecha
nisatie vraagt haast elke dag waf anders, dat wis
ten we vooruit, met alleen een ploeg voor winter
land ploegen zijn we niet klaar. Het is anders een
hele rust nu de oogst geborgen is. Nog wat aard
appelen rooien, die ook verre van gezond gebleven
zijn, daarna nog wat bieten, en de oogst is voor
1953 weer gebeurd. Maïs en bonen zijn er dit jaar
in onze polders niet.
Ik las in het blad van de P. J. G. dat artikeltje
over de verandering van de samenstelling van dat
blad, wat staat op pagina 5 onder de titel „Afge
sproken".
Als je hier en daar eens luistert, dan hebben vele
jongeren nogal scherpe critiek op de samenstelling
er van, misschien wel gegronde.
Ik geloof dat nu de deur voor ons allen open
staat, en dat er maar één weg is, grijp pen en
papier en schrijf Uw mening wat er nu wel in het
blad hoort en wat niet, aan het redactie-adres. Uw
brief, natuurlijk samengesteld in opbouwende zin,
is vast en zeker van harte welkom.
EN ALDAAR OrGEDANE INDRUKKEN
BETREFFENDE DE LANDBOUW.
(Vervolg.)
Het wegennet is er nog zeer beperkt, doch wel
zagen wij op verschillende plaatsen nieuwe wegen
aanleggen en bestaande wegen verbeteren, o.a.
door het verbreden van het wegdek en het weg
nemen van korte bochtén.
De samenstelling van de Spaanse bodem is in
procenten: Naakte rotsen 10 arme grond wegens
te grote hoogte, droogte en/of slechte bodemge-
steldheaid 35 half productieve grond met water
t kort of afwijkende ongunstige bodem 45 en
volwaardige grond 10
Het voornaamste probleem van de Spaanse land
bouw is het watergebrek. Voor de totaalopper
vlakte zijn de gemiddelde cijfers als volgt:
Minder dan 200 mm regenval 3.07
van 200 tot 400 mm regenval 18.57
van 400 tot 600 mm regenval 30.58
van 600 tot 800 mm regenval 21.53
van 800 tot 1000 mm regenval 11.03
log, van de ruim 3 Vz millioen ploegen die in dit
land in bedrijf waren, ongeveer 2 millioen nog van
het oude Romaanse type waren.
Doch ook nu nog worden deze primitieve ploe
gen in overgrote meerderheid gebruikt, althans in
die provincies die wij bereisden. Op vele plaatsen
zagen wij de boeren ploegen met een geheel houten
ploeg zonder wielen of ploegvoet, zonder kouter
of schijf en met een zeer kleine rister, meestal be
spannen met één of twee muildieren. Want deze
leveren in 't algemeen de trekkracht, benevens de
ezels, die tevens als lastdier worden gebruikt. Be
halve dat worden deze ook gebruikt als rijdier,
men ziet op het platteland meer mensen op een
ezel rijden dan op een fiets; voorts ziet men aller
lei vruchten vervoeren op de rug van een ezel.
In de steden ziet men o.a. de melkboer met een
ezel die aan beide zijden van zijn rug twee melk
bussen heeft hangen, zijn klanten bedienen. En als
deze enige huizen van elkaar verwijderd wonen,
gaat hij daar tussen in op de rug van de ezel zitten.
Zo ziet men allerlei straatventers met hun koop
waar op de rug van een ezel en meermalen ziet
men een ezeldrijver met drie achter elkaar gebon
den ezels, ieder met een vracht op de rug. Soms
heeft zo'n ezeldrijver er ook wel tweemaal drie on
der zijn toezicht en loopt hij daarnaast zonder ze
te mennen. Ook zagen wij de graanoogst op de
rug van de ezel van het veld naar de dorsvloer
brengen. Naar schatting waren er dan 25 a 30 vrij
grote graanschoven op de rug van de ezel gesta
peld, die er bijna onzichtbaar onder bedolven met
een ezelgangetje mee naar de dorsvloer wandelde.
Het overgrote aantal boerderijen zijn zeer kleine
bedrijfjes en deze staan niet in het land verspreid,
maar gezamenlijk bij elkaar in de dorpen.
Daar hebben de boeren een gezamenlijke dorps
dorsvloer waarop zij hun oogst rechtstreeks van
het veld afdorsen.
Zo'n dorsvloer is meestal wel enige tientallen
meters in het vierkant groot en bestaat uit in de
leem gelegde natuurstenen van ongelijke vorm en
grootte.
Op deze vloer wordt het graan in een cirkel uit
gespreid; men rijdt er dan over met een sleep
waarvoor één of twee muildieren zijn gespannen
en waar een man op staat. Daarna rijdt men er
over met een platform van hout, van circa 1,25
vierk. m. Hieronder zijn drie of vier asjes beves
tigd, waaraan schijven van circa 35 cm met inke
pingen die op zij zijn uitgebogen. Deze schijven
staan aan de verschillende assen in 't verband zo
dat er ruimten van pl.m. 10 a 12 cm tussen blijven.
Op dit werktuig staat of zit ook weer een man en
er voor weer twee muildieren.
Hiermee wordt het stro tot haksel gereden en
ook het graan uit de aren. Na enige ronden te
hebben gereden wordt het stro opgeschud met een
vork of ook wel losgehaald met een soort haak,
waarvoor ook weer een muildier of ezel is gespan
nen. Zoals vroeger bij ons met het zaaddorsen op
het zeil, wordt het gehakselde stro van de vloer
verwijderd en het graan met kaf en haksel bij een
wanmolen gebracht en daar geschoond. Hoe pri
mitief deze wijze van dorsen ook is, ik had de in
druk dat het vrij vlug gaat, vooral doordat tenge
volge van de felle zonneschijn het graan en stro
zeer droog is.
De wanmolen met zeeften was in het algemeen
wel goed, zo ongeveer van het model en de afme
tingen van de vroeger hier bekende Backerwan
molens. Evenals de dorsvloer, was deze blijkbaar
gemeenschappelijk bezit. Doch het zijn niet alleen
de boeren met kleine bedrijfsjes die op deze wijze
dorsen, ook op de zeer grote bedrijven, die in som
mige provincies voorkomen, zagen wij deze me
thode toegepast.
Dan zag men wel 20 a 25 mensen bij elkaar op
één vloer werken en werd het graan aangevoerd
op karren, waarvoor meestal twee muildieren vóór
elkaar waren gespannen. Op deze karren stond
niet zoals bij ons, vóór en achter een laadladder of
gek, doch aan weerszijden vier of vijf houten van
2 a 21/2 m lengte. De schoven die algemeen zeer
groot worden gebonden, worden daartussen in de
lengte tot boven toe geladen.
Op de kleine bedrijfjes is het oogsten alles hand
werk, op de grote boerderijen ook wel met de
graanmaaier, waarvoor drie muildieren, soms ook
wel een tractor als trekkracht.
Op dergelijke bedrijven werd ook wel met de
machine gedorst, doch geen grote dorskassen
zoals tegenwoordig bij ons in gebruik zijn, doch
meer van het type zoals wij ze 35 jaar geleden ge
bruikten.
De gemotoriseerde landbouw gaat wel vooruit
en de import van tractoren en landbouwwerktui
gen wordt door de regering zeer gesteund. Ook is
een fabriek voor de constructie van jaarlijks 3000
tractoren van 30 P.K. in aanbouw.
(Slot volgt.)
Voor enkelen, die door allerlei omstandigheden
nog niet precies klaar zijn met de korenbouw, zijn
de weerberichten, die ons 's morgens via de radio
al vroeg meegedeeld worden, het eerste waar ze
naar luisteren, maar voor zeer velen zijn de markt
berichten het allerbelangrijkste.
Het wil nog niet erg met de gerstprijs, we zijn
verwend de laatste jaren, en nu we het dit jaar
net zo goed zouden kunnen gebruiken, zullen we
het wel met wat minder moeten doen.
De markt is overvol, en de oogst in die landen
die hier de markt bepalen is goed geweest, vandaar
dat het wachten tot we 'n kwartje kunnen maken
nog wel even kan duren.
Het weer voor de stoppelbewerking is de laatste
tijd slecht geweest; we kregen het advies om alles
licht te bewerken, maar zeker zo voornaam is, om
het vooral met droog weer te doen. We hebben
de grond alsmaar bovenop bekeken, och wat had
den we onderin te maken, toen de oogst er op
Voor Uw benodigde 2
INLANDSE EN IMPORT
Import - Export
POSTBUS 35
UlUlI!IT«lllll(illlIilllllf!l(i!MK)1l!ti!!fP!;m;)!!:!;r!;ii;!!i;F!in!llll!»1!lIl]lllllll!iltl!!!!!!I(!f!|[miliri!!lfl!ilI!ir)||I
100.—
In totaal valt er in Spanje wel voldoende regen,
doch deze valt te onregelmatig over de verschil
lende gebieden en te weinig over het jaar verdeeld
Bovendien vloeit een te groot gedeelte door de
bergstromen en rivieren weg zonder dat het ten
goede komt aan de vruchtbaarheid van de grond,
In theorie kan door de verschillende rivieren water
worden aangevoerd, om 3 millioen ha te bevloeien.
De laatste jaren worden waterbassins aangelegd
om het water te bewaren en verdere openbare wer
ken uitgevoerd om elk jaar meer ha land door be
vloeiing vruchtbaar te maken.
Een belangrijke verbetering van de opbrengst
van de Spaanse cultures zal bereikt kunnen wor
den door een betere bemesting.
Het land produceert voldoende superphosphaat,
waarvoor het uit eigen bodem pyriet beschikbaar
heeft en ruw phosphaat met weinig vrachtkosten
uit Frans Marokko betrekt.
De kali-industrie in Spanje, vlak bij de Pyreneën
gevestigd, is eveneens in staat de Spaanse behoefte
te dekken. Alleen op het gebied van stikstof be
stond tot 2 jaar geleden geen productie die noe
menswaard was, omdat die alleen 15—20.000 ton
zwavelzuur ammoniak uit de kokerijen en gas
fabrieken betrof. Met steun van de regering zijn
na de Spaanse burgeroorlog belangrijke fabrieks-
instaiïaties opgericht, die nog steeds worden uit
gebreid.
Van de thans gebruikte 550.000 ton stikstofmest
stoffen wordt momenteel reeds 40 in pigen land
geproduceerd.
Een grote verbetering van de Spaanse oogsten
zal nog verkregen kunnen worden door het ge
bruik van moderne landbouwwerktuigen. In dit
opzicht is het interessant om te vermelden dat in
het jaar voor het begin van de Spaanse burgeroor
