Hoord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw
HET WETSONTWERP
WATERSNOODSCHADE.
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
BELANGRIJK BERICHT
VOOR ALLE BELANGHEBBENDEN
BIJ DE GERSTOOGST.
Door de in ruime mate gevallen regen van de
laatste weken, gepaard gaande met zeer gunstige
groeiomstandigheden, zijn nog veel percelen gerst
oogstwaardig geworden.
Liet het zich enkele weken geleden zeer donker
aanzien ten aanzien van het feit of de meeste gerst
wel voldoende ontwikkelen zou om nog enigszins
oogstbaar te worden, door genoemde gunstige om
standigheden is daardoor veel ten goede ver-
anderdd.
Dit brengt echter tevens mede, dat een grote
oppervlakte gerst in betrekkelijk korte tijd moet
worden geoogst.
Daarom is door de Rijkslandbouwvoorlichtings-
dienst in overleg met de P.V.C. een samenvatting
gemaakt van de manier waarop de telers deze
grote oppervlakten gerst denken te oogsten. Mid
dels de door de telers verstrekte gegevens bij de
Mei-inventarisatie zijn deze gegevens getotaliseerd
per gemeente.
Om nu een zo goed mogelijk overzicht te hebben
van de werkelijk oogstbare oppervlakte is per'd.d.
26 Juni door de assistenten van de R.L.C. 'n schat
ting gemaakt (in overleg met verschillende telers),
welk percentage per gemeente niet oogstbaar is.
Uit deze gegevens, waardoor het mogelijk was,
zo juist mogelijke getallen samen te stellen voor
het gehele zoutwatergebied, is gebleken welke
oppervlakten zullen worden geoogst door de telers
zelf, hetzij met graanmaaier of eigen combine, en
hetgeen door de loonwerkers moet worden be
werkt. Door enkele besprekingen van de Werk
tuigencommissie van de Stichting voor de Land
bouw met enkele bestuursleden van de Provinciale
Loonwerkersbond is getracht te komen tot een zo
goed mogelijke oplossing van het probleem om
deze grote oppervlakten gerst behoorlijk op tijd ge
oogst te krijgdh.
Bij de totalisatie van het aantal combines in ge
bruik bij loonwerkers en dat in gebruik bij de land
bouwers blijkt, dat men voor een zware opgave
staat, om de door de loonwerkers te combinen op
pervlakte tijdig te kunnen bewerken.
Daarom doet onze Commissie een dringend be
roep op de telers, gezien het feit, dat vele percelen
gerst nu door de, hetzij wel wat late groei toch wel
maaibaar zijn met de graanmaaiers, daarom ook
zoveel mogelijk nog met de graanmaaier-zelfbinder
te maaien.
Daardoor kan het mogelijk worden, indien het
weer enigszins meewerkt, dat toch deze grote gerst-
oogst behoorlijk geborgen kan worden.
Wanneer een flinke oppervlakte met graan
maaiers wordt bewerkt, heeft men verder meer
mogelijkheden het oogstrisico beter te verdelen. De
mogelijkheid is er dan, om zowel later nog met de
combine op 't veld te dorsen als het dorsen met de
dorsmachines, hetzij op het veld of later in de
schuur.
Ook zijn in ons gewest enkele rijdende dorsma
chines, welke langs de hokken rijdende toch een
vrij grote capaciteit kunnen behalen. Onze com
missie doet daarom een dringend beroep op de
telers dat zoveel mogelijk elke teler, waar de ge
wassen dit toelaten toch een gedeelte van zijn
grote gerstoogst zal laten maaien.
Daardoor kan men voorkomen dat door een te
grote campagne voor de combines de gerst door te
rijp worden veel zal gaan knikken en ook, wat als
een zeer groot gevaar geacht kan worden, het on
kruid sterk zal gaan doorschieten.
Dat vooral dit laatste zeker niet denkbeeldig is,
is thans reeds enigszins te verwachten. Door de
vele regens wordt het bovenste gedeelte van de
grond sterk ontzilt, waardoor nu vele onkruid
zaden, welke voorheen door de vrij hoge zoutconcen-
tratie niet verder dan hoogstens de kieming kon
den komen, nu door de betere groeiomstandig
heden, met meestal de nog iets zwaardere N-bemes-
ting dan normaal, een gunstige gelegenheid krij
gen tot snelle groei.
Wanneer dan ook de gerst gaat afrijpen en daar
door meer lichttoetreding plaats vindt, moet men
op gunstige voorwaarden voor snelle onkruidgroei
rekenen.
De gevolgen van een dergelijke snelle groei van
het onkruid in een soms overrijp gewas zijn dan
ook zeker niet te onderschatten. Velen zullen gedu
rende de laatste jaren wel één of meer gevallen
van sterke onkruidgroei en öf klavergroei in een
rijp en soms gelegerd gewas, gezien hebben. Vooral
de laatsten zullen zich dan de minder aangename
ervaringen zeker herinneren, zowel wat het werk
zelf, als de portemonnaie betreft.
Dergelijke gewassen zijn dan slechts ten koste
van veel verlies en veel moeite nog te oogsten.
Door deze besprekingen met de bestuursleden van
de Loonwerkersbond en onze Commissie is een
voorstel tot een richtprijs betreffende dc tarieven
behandeld. Dit voorstel zal deze wéék in het Dage
lijks Bestuur van de Stichting voor de Landbouw
behandeld wWeten,
Door de loonwerkers zal worden getracht hetzij
door aankoop of eventueel huren van meerdere
combines zoveel in hun vermogen is, aan de zeer
grote aanvraag om te maaidorsen te kunnen vol
doen.
Nogmaals meent onze Commissie daarom een
dringend beroep te moeten doen op aller medewer
king, door zoveel mogelijk met de zelfbinders te
maaien. Wil men flater op het veld dorsen en wil
men het risico zoveel mogelijk verminderen, dan
kan men de gerst op tollen of waar mogelijk op
ruiters plaatsen. Vooral door de laatste methode
toe te passen kan men een zeer mooi product ver
krijgen (wanneer de korrel althans volwaardig ge
groeid is).
Ook de landbouwers-eigenaars van combines
wordt dringend verzocht zoveel mogelijk mee te
werken tot een tijdige berging van deze abnormale
grote gerstoogst door zoveel in hun vermogen is
hun machines daartoe in te schakelen bij anderen.
Wanneer door de Stichting voor de Landbouw
met het bovengenoemd voorstel accoord wordt ge
gaan (een zekere spreiding der prijzen is daarin
verwerkt), wordt ook deze betreffende categorie
verzocht hieraan wel hun medewerking te willen
verlenen.
Om zoveel mogelijk onnodig transport en daar
door tijdverlies te voorkomen en tevens een goede
regeling van de volgorde van rijpheid der percelen
te kunnen in acht nemen, moet men zeker oog heb
ben voor een zo juist mogelijk volgen van een zeker
schema van de loonwerker.
Deze kan daarom niet bij iedere teler afzonder
lijk eerst diens gehele oogst afwerken, doch dient
zoveel mogelijk alle omstandigheden in aanmer
king te nemen om een juiste volgorde der werk
zaamheden te bepalen.
Daardoor dient voorkomen te worden dat bij de
één alles of grotendeels alles op tijd gemaaidorst
zal worden en bij een ander weinig of te laat.
Daarom is het noodzakelijk, dat ieder die gebruik
wenst te maken van de dienst van loonwerker of
ander eigenaar van combine, met deze een goede
afspraak te maken en indien dit nog niet gebeurd
is, direct een juiste opgave te verstrekken van de
te bewerken oppervlakte en percelen. Door onder
linge bespreking is dan te bepalen welke percelen
het meest geschikt zijn om te maaien en welke om
te maaidorsen.
Ook de loonwerker krijgt daardoor overzicht öf
en zo ja, hoeveel combine-capaciteit door hem van
elders moet worden aangetrokken.
Dit moet vooral tijdig kunnen geschieden.
Voor de Werktuigencommissie West
van de Stichting voor de Landbouw
in Noord-Brabant,
H. GROENVELD.
o
Op 22 Juni j.l. hield de Kring West-Brabant der
N.B.M.L. een openbare vergadering, welke was
gewijd aan behandeling van het Wetsontwerp
Watersnoodschade 1953. Spreker was de heer J.
A. van Nieuwenhuijzen, van Ooltgensplaat, voor
zitter van de landelijke herstelcommissie van de
Stichting voor de Landbouw, die uitvoerig de ver
schillende artikelen van het Wetsontwerp behan
delde.
Integrale vergoeding? Spreker begon met te
herinneren aan de eerste regeringsnota, welke be
gin Februari sprak van een nationale ramp, die
door het gehele Nederlandse volk zou dienen te
worden gedragen. De aanhef van het Wetsvoorstel
is echter niet hoopgevend. Hierin wordt immers
het standpunt gehuldigd, dat de vergoedingsrege
ling niet gunstiger zal mogen zijn, dan zoals voor
de oorlogsslachtoffers gold.
Wanneer men echter de door de oorlog getrof
fenen te karig heeft bedeeld, moet men dan thans
voor de watersnoodslachtoffers weer in hetzelfde
euvel vervallen? Het Nederlandse volk heeft zich
door de spontane giften voor het Rampenfonds,
uitgesproken voor een zo volledig mogelijke ver
goeding. Het huidig Wetsontwerp schiet hierin in
verschillende opzichten tekort.
Iluisraadschaile. De regeling van de vergoedin
gen voor huisraadschade hoort niet in het rampen
fonds thuis, maar in de Wet. Daar, waar de wet
tekort schiet, kan het Rampenfonds aanvullend
werken. Voorts dient de mogelijkheid van beroep
te worden ingelast.
Oiu'ernemersloon. De ondernemer krijgt volgens
het Wetsontwerp alleen de kale kostprijs vergoed
voor de gewassen, die i.v.m. het herstel van het
bedrijf worden geteeld. Daarnaast dient echter 'n
billijke vergoeding voor ondernemersloon te wor
den toegekend. Men moet niet het bedrijfskapitaal
gaan opeten om te kunnen leven, daar dit kapitaal
straks in het bedrijf hard nodig ia, Sociale achter
stand van de getroffen gebieden rhbét worden
voorkomen en een regeling hiervoor is dringend
nodig.
Herstel grond in natura. Bij dit proces wordt de
boer volkomen ingeschakeld. De grond wordt van
lieverlee weer in de oude toestand gebracht door
gewassen te zaaien, die zich gezien het zoutgehalte,
hiervoor het beste lenen. Wanneer de opbrengst
van deze gewassen lager is dan de totale productie
kosten, dan wordt het verschil tussen de productie
kosten en de opbrengst vergoed. In deze productie
kosten nu behoort een ondernemersloon te worden
verdisconteerd.
Gewassen te velde. Deze zullen worden vergoed
tegen de volle oogstwaarde onder aftrek van de
niet gemaakte kosten. Dit geldt dus voor de win
tergewassen, die door de overstromingsramp ver
loren gingen. Hierbij is een redelijke vergoeding
mogelijk.
Voor boomgaarden is de gemiddelde waarde
gesteld op 12.000 per ha. Hierin zit echter geen
vergoedingsregeling voor hen die pachters van
boomgaarden zijn.
Een aanvullende regeling is hiervoor alsnog
nodig.
Herstel van gebouwen. Schade beneden 1000
worden vrijwel volledig vergoed. Naarmate echter
de herstelkosten hoger zijn, wordt de vergoeding
minder. Spreker noemde hiervan verschillende
voorbeelden. Hiervoor dient een soepeler regeling
te worden getroffen. Bij algehele verwoesting is
de regeling wat gunstiger, vooral wanneer van de
20 -regeling gebruik kan worden gemaakt. Voor
velen zal echter ook hier de eigen bijdrage, die
moet worden bijgepast, te hoog zijn.
Vergoeding voor inventaris. Voor verloren ge-
gane inventaris of bedrijfsuitrusting, worden de
heraanschaffingskosten vergoed, verminderd met
een redelijk bedrag voor afschrijving tot een maxi
mum van 60
Voor verloren gegane voorraden wordt voor het
geen men heeft gekocht, de inkoopwaarde vergoed.
Voor eigen geteeld pootgoed geldt een vergoeding
op basis van de kostprijs. Dit is niet juist en moet
zijn: vervangingswaarde.
Bij de vergoeding van verloren gegane producten
van het bedrijf spreekt het Wetsontwerp over een
vergoeding op basis van de kostprijs. Hier moet
marktwaarde gelden, zoals dit ook voor verloren
gegaan vee is gesteld.
Voor vergoeding van het herstel van werktuigen
zullen normen worden opgesteld, afgestemd op de
tijdsduur van onder water staan en het zoutgehalte
van het water.
Verzekeringen en gesehenkzendingen. De uitke
ringen van verzekeringen en hetgeen door ge
schenkzendingen is ontvangen, zullen door het Rijk
worden aangevuld tot niet meer dan de volledige
vergoeding van de totale schade.
Verdere bijzonderheden. Er wordt geen rente op
de uitkeringen vergoed, zoals dit bij de uitkerin
gen voor oorlogsschade gebeurde.
Voor gebouwen gaat een huurvergoeding pas na
een jaar in. Voor herbouw bestaat geen bouw-
plicht, wel echter een bestedingsplicht. Hierop
kunnen echter uitzonderingen worden toegestaan.
Wanneer de belangen van de pachter hiermee in
het geding komen, zal echter herbouw van b.v. een
vernielde boerderij verplicht moeten worden
gesteld.
Van de bijdrage kan ook belasting worden be
taald, Zelfs kan bij belasting-achterstand deze van
de bijdrage worden afgehouden. Dit laatste gaat
echter te ver en moet worden voorkomen.
Betrokkenen dienen van alle schadeberekeningcn
een afschrift te krijgen, opdat zij kunnen nagaan
hoe de berekening is opgesteld. Beroep is mogelijk
tegen storting van 10. Voor vee dat men zelf niet
kan weiden, bestaat de mogelijkheid van inname
tegen marktwaarde.
Art. 55 opent de mogelijkheid om ingeval van
onbillijkheid een bijzondere regeling ten gunste
van de gedupeerde te treffen. Dit kan met name
voor de oorlogsslachtoffers worden toegepast.
Gunstig en ongunstig. Resumerend kunnen we
stel van de kleine schaden aan gebouwen, in het
stel van de kleine schaden aan gebouwen in het
bijzonder de schaden beneden de 1000; het herstel
in natura van de grond, tenminste als redelijke nor
men worden vastgesteld en minstens vergoedingen
voor het ondernemersloon worden uitbetaald; de
uitkering voor een niet-hersteld, onroerend, onge
bouwd goed, hoewel hieraan bezwaren kunnen
kleven; de zaakschade voor de te velde staande
gewassen wanneer behoorlijke normen worden
toegepast; de vergoeding van boomgaarden bij een
juiste toepassing en verdeling tussen eigenaar en
pachter of gebruiker, vooral als deze heeft inge-
plant en de boomgaard heeft opgekweekt; de her
aanschaffing van investering, als de normen voor
afschrijving niet te hoog worden gesteld; de ver
goeding voor koopmansgoederen; de vergoeding
voor vee; de vergoeding voor gemaakte kosten ter
voorkoming van verdere schade; de herbouw in dè
gevallen van één woning en één bedrijfspand eri
dan met een afschrijving van Vz per jaar en een
maximum van 20
OnZe bezwaren bestaan tégen» het onthrekeii
